श्री गुरु ग्रंथ साहिब

पान - 87


ਗੁਰਮਤੀ ਜਮੁ ਜੋਹਿ ਨ ਸਾਕੈ ਸਾਚੈ ਨਾਮਿ ਸਮਾਇਆ ॥
गुरमती जमु जोहि न साकै साचै नामि समाइआ ॥

गुरूंच्या शिकवणीनुसार, मला मृत्यूच्या दूताने स्पर्श केला नाही. मी खऱ्या नामात लीन झालो आहे.

ਸਭੁ ਆਪੇ ਆਪਿ ਵਰਤੈ ਕਰਤਾ ਜੋ ਭਾਵੈ ਸੋ ਨਾਇ ਲਾਇਆ ॥
सभु आपे आपि वरतै करता जो भावै सो नाइ लाइआ ॥

सृष्टिकर्ता स्वतः सर्वत्र सर्वत्र व्याप्त आहे; ज्यांच्याशी तो प्रसन्न होतो त्यांना तो त्याच्या नावाशी जोडतो.

ਜਨ ਨਾਨਕੁ ਨਾਮੁ ਲਏ ਤਾ ਜੀਵੈ ਬਿਨੁ ਨਾਵੈ ਖਿਨੁ ਮਰਿ ਜਾਇਆ ॥੨॥
जन नानकु नामु लए ता जीवै बिनु नावै खिनु मरि जाइआ ॥२॥

सेवक नानक नामाचा जप करतात आणि म्हणून ते जगतात. नामाशिवाय तो क्षणार्धात मरेल. ||2||

ਪਉੜੀ ॥
पउड़ी ॥

पौरी:

ਜੋ ਮਿਲਿਆ ਹਰਿ ਦੀਬਾਣ ਸਿਉ ਸੋ ਸਭਨੀ ਦੀਬਾਣੀ ਮਿਲਿਆ ॥
जो मिलिआ हरि दीबाण सिउ सो सभनी दीबाणी मिलिआ ॥

जो परमेश्वराच्या दरबारात स्वीकारला जातो तो सर्वत्र कोर्टात स्वीकारला जाईल.

ਜਿਥੈ ਓਹੁ ਜਾਇ ਤਿਥੈ ਓਹੁ ਸੁਰਖਰੂ ਉਸ ਕੈ ਮੁਹਿ ਡਿਠੈ ਸਭ ਪਾਪੀ ਤਰਿਆ ॥
जिथै ओहु जाइ तिथै ओहु सुरखरू उस कै मुहि डिठै सभ पापी तरिआ ॥

तो कुठेही गेला तरी तो सन्माननीय म्हणून ओळखला जातो. त्याचा चेहरा पाहून सर्व पापी लोकांचा उद्धार होतो.

ਓਸੁ ਅੰਤਰਿ ਨਾਮੁ ਨਿਧਾਨੁ ਹੈ ਨਾਮੋ ਪਰਵਰਿਆ ॥
ओसु अंतरि नामु निधानु है नामो परवरिआ ॥

त्याच्या आत नामाचा, नामाचा खजिना आहे. नामाच्या माध्यमातून तो पराकोटीचा आहे.

ਨਾਉ ਪੂਜੀਐ ਨਾਉ ਮੰਨੀਐ ਨਾਇ ਕਿਲਵਿਖ ਸਭ ਹਿਰਿਆ ॥
नाउ पूजीऐ नाउ मंनीऐ नाइ किलविख सभ हिरिआ ॥

तो नामाची पूजा करतो, आणि नामावर विश्वास ठेवतो; नाम त्याच्या सर्व पापी चुका पुसून टाकते.

ਜਿਨੀ ਨਾਮੁ ਧਿਆਇਆ ਇਕ ਮਨਿ ਇਕ ਚਿਤਿ ਸੇ ਅਸਥਿਰੁ ਜਗਿ ਰਹਿਆ ॥੧੧॥
जिनी नामु धिआइआ इक मनि इक चिति से असथिरु जगि रहिआ ॥११॥

जे एकमुखी चित्ताने आणि एकाग्र चेतनेने नामाचे चिंतन करतात, ते जगात सदैव स्थिर राहतात. ||11||

ਸਲੋਕ ਮਃ ੩ ॥
सलोक मः ३ ॥

सालोक, तिसरी मेहल:

ਆਤਮਾ ਦੇਉ ਪੂਜੀਐ ਗੁਰ ਕੈ ਸਹਜਿ ਸੁਭਾਇ ॥
आतमा देउ पूजीऐ गुर कै सहजि सुभाइ ॥

परमात्म्याची, परमात्म्याची, गुरूंच्या अंतर्ज्ञानी शांती आणि शांततेने उपासना करा.

ਆਤਮੇ ਨੋ ਆਤਮੇ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਤਿ ਹੋਇ ਤਾ ਘਰ ਹੀ ਪਰਚਾ ਪਾਇ ॥
आतमे नो आतमे दी प्रतीति होइ ता घर ही परचा पाइ ॥

जर आत्म्याचा परमात्म्यावर विश्वास असेल तर त्याला स्वतःच्या घरीच साक्षात्कार होईल.

ਆਤਮਾ ਅਡੋਲੁ ਨ ਡੋਲਈ ਗੁਰ ਕੈ ਭਾਇ ਸੁਭਾਇ ॥
आतमा अडोलु न डोलई गुर कै भाइ सुभाइ ॥

गुरुच्या प्रेमळ इच्छाशक्तीच्या नैसर्गिक प्रवृत्तीने आत्मा स्थिर होतो, आणि डगमगत नाही.

ਗੁਰ ਵਿਣੁ ਸਹਜੁ ਨ ਆਵਈ ਲੋਭੁ ਮੈਲੁ ਨ ਵਿਚਹੁ ਜਾਇ ॥
गुर विणु सहजु न आवई लोभु मैलु न विचहु जाइ ॥

गुरूंशिवाय अंतर्ज्ञान येत नाही आणि आतून लोभाची घाण निघत नाही.

ਖਿਨੁ ਪਲੁ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਮਨਿ ਵਸੈ ਸਭ ਅਠਸਠਿ ਤੀਰਥ ਨਾਇ ॥
खिनु पलु हरि नामु मनि वसै सभ अठसठि तीरथ नाइ ॥

जर भगवंताचे नाम मनात राहिल्यास, क्षणभर, अगदी क्षणभरही, तर ते अठ्ठावन्न पवित्र तीर्थस्थानांवर स्नान करण्यासारखे आहे.

ਸਚੇ ਮੈਲੁ ਨ ਲਗਈ ਮਲੁ ਲਾਗੈ ਦੂਜੈ ਭਾਇ ॥
सचे मैलु न लगई मलु लागै दूजै भाइ ॥

जे सत्य आहेत त्यांना घाण चिकटत नाही, परंतु ज्यांना द्वैत आवडते त्यांना घाण चिकटते.

ਧੋਤੀ ਮੂਲਿ ਨ ਉਤਰੈ ਜੇ ਅਠਸਠਿ ਤੀਰਥ ਨਾਇ ॥
धोती मूलि न उतरै जे अठसठि तीरथ नाइ ॥

अठ्ठावन्न तीर्थक्षेत्री स्नान करूनही ही घाण धुतली जाऊ शकत नाही.

ਮਨਮੁਖ ਕਰਮ ਕਰੇ ਅਹੰਕਾਰੀ ਸਭੁ ਦੁਖੋ ਦੁਖੁ ਕਮਾਇ ॥
मनमुख करम करे अहंकारी सभु दुखो दुखु कमाइ ॥

स्वार्थी मनमुख अहंकाराने कर्म करतो; तो फक्त वेदना आणि अधिक वेदना कमावतो.

ਨਾਨਕ ਮੈਲਾ ਊਜਲੁ ਤਾ ਥੀਐ ਜਾ ਸਤਿਗੁਰ ਮਾਹਿ ਸਮਾਇ ॥੧॥
नानक मैला ऊजलु ता थीऐ जा सतिगुर माहि समाइ ॥१॥

हे नानक, घाणेरडे लोक तेव्हाच शुद्ध होतात जेव्हा ते सत्य गुरुंना भेटतात आणि त्यांना शरण जातात. ||1||

ਮਃ ੩ ॥
मः ३ ॥

तिसरी मेहल:

ਮਨਮੁਖੁ ਲੋਕੁ ਸਮਝਾਈਐ ਕਦਹੁ ਸਮਝਾਇਆ ਜਾਇ ॥
मनमुखु लोकु समझाईऐ कदहु समझाइआ जाइ ॥

स्वैच्छिक मनमुखांना शिकवले जाऊ शकते, परंतु त्यांना खरोखर कसे शिकवले जाऊ शकते?

ਮਨਮੁਖੁ ਰਲਾਇਆ ਨਾ ਰਲੈ ਪਇਐ ਕਿਰਤਿ ਫਿਰਾਇ ॥
मनमुखु रलाइआ ना रलै पइऐ किरति फिराइ ॥

मनमुखांना मुळीच बसत नाही. त्यांच्या भूतकाळातील कृतींमुळे, त्यांना पुनर्जन्माच्या चक्राची निंदा केली जाते.

ਲਿਵ ਧਾਤੁ ਦੁਇ ਰਾਹ ਹੈ ਹੁਕਮੀ ਕਾਰ ਕਮਾਇ ॥
लिव धातु दुइ राह है हुकमी कार कमाइ ॥

परमेश्वरावर प्रेम करणे आणि मायेची आसक्ती हे दोन वेगळे मार्ग आहेत; सर्वजण परमेश्वराच्या आदेशानुसार वागतात.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਆਪਣਾ ਮਨੁ ਮਾਰਿਆ ਸਬਦਿ ਕਸਵਟੀ ਲਾਇ ॥
गुरमुखि आपणा मनु मारिआ सबदि कसवटी लाइ ॥

गुरुमुखाने शब्दाचा टचस्टोन लागू करून स्वतःचे मन जिंकले आहे.

ਮਨ ਹੀ ਨਾਲਿ ਝਗੜਾ ਮਨ ਹੀ ਨਾਲਿ ਸਥ ਮਨ ਹੀ ਮੰਝਿ ਸਮਾਇ ॥
मन ही नालि झगड़ा मन ही नालि सथ मन ही मंझि समाइ ॥

तो आपल्या मनाशी लढतो, तो आपल्या मनाने स्थिरावतो आणि तो त्याच्या मनाला शांती देतो.

ਮਨੁ ਜੋ ਇਛੇ ਸੋ ਲਹੈ ਸਚੈ ਸਬਦਿ ਸੁਭਾਇ ॥
मनु जो इछे सो लहै सचै सबदि सुभाइ ॥

शब्दाच्या खऱ्या प्रेमाने सर्व त्यांच्या मनातील इच्छा प्राप्त करतात.

ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਨਾਮੁ ਸਦ ਭੁੰਚੀਐ ਗੁਰਮੁਖਿ ਕਾਰ ਕਮਾਇ ॥
अंम्रित नामु सद भुंचीऐ गुरमुखि कार कमाइ ॥

ते सदैव नामाचे अमृत पान करतात; गुरुमुख असे वागतात.

ਵਿਣੁ ਮਨੈ ਜਿ ਹੋਰੀ ਨਾਲਿ ਲੁਝਣਾ ਜਾਸੀ ਜਨਮੁ ਗਵਾਇ ॥
विणु मनै जि होरी नालि लुझणा जासी जनमु गवाइ ॥

जे स्वत:च्या मनाव्यतिरिक्त इतर गोष्टींशी संघर्ष करतात, ते आपले आयुष्य वाया घालवून निघून जातील.

ਮਨਮੁਖੀ ਮਨਹਠਿ ਹਾਰਿਆ ਕੂੜੁ ਕੁਸਤੁ ਕਮਾਇ ॥
मनमुखी मनहठि हारिआ कूड़ु कुसतु कमाइ ॥

हट्टी मनाने आणि खोटेपणाच्या आचरणाने स्वार्थी मनमुख जीवनाच्या खेळात हरतात.

ਗੁਰਪਰਸਾਦੀ ਮਨੁ ਜਿਣੈ ਹਰਿ ਸੇਤੀ ਲਿਵ ਲਾਇ ॥
गुरपरसादी मनु जिणै हरि सेती लिव लाइ ॥

जे गुरूंच्या कृपेने स्वतःच्या मनावर विजय मिळवतात, ते प्रेमाने आपले लक्ष परमेश्वरावर केंद्रित करतात.

ਨਾਨਕ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਚੁ ਕਮਾਵੈ ਮਨਮੁਖਿ ਆਵੈ ਜਾਇ ॥੨॥
नानक गुरमुखि सचु कमावै मनमुखि आवै जाइ ॥२॥

हे नानक, गुरुमुख सत्याचे आचरण करतात, तर स्वैच्छिक मनमुख पुनर्जन्मात येत-जातात. ||2||

ਪਉੜੀ ॥
पउड़ी ॥

पौरी:

ਹਰਿ ਕੇ ਸੰਤ ਸੁਣਹੁ ਜਨ ਭਾਈ ਹਰਿ ਸਤਿਗੁਰ ਕੀ ਇਕ ਸਾਖੀ ॥
हरि के संत सुणहु जन भाई हरि सतिगुर की इक साखी ॥

हे भगवंताच्या संतांनो, हे प्रारब्धाच्या भावंडांनो, खऱ्या गुरूंद्वारे परमेश्वराची शिकवण ऐका आणि ऐका.

ਜਿਸੁ ਧੁਰਿ ਭਾਗੁ ਹੋਵੈ ਮੁਖਿ ਮਸਤਕਿ ਤਿਨਿ ਜਨਿ ਲੈ ਹਿਰਦੈ ਰਾਖੀ ॥
जिसु धुरि भागु होवै मुखि मसतकि तिनि जनि लै हिरदै राखी ॥

ज्यांच्या कपाळावर चांगले नशीब लिहिलेले असते त्यांनी ते आत्मसात करून हृदयात धारण केले.

ਹਰਿ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਕਥਾ ਸਰੇਸਟ ਊਤਮ ਗੁਰ ਬਚਨੀ ਸਹਜੇ ਚਾਖੀ ॥
हरि अंम्रित कथा सरेसट ऊतम गुर बचनी सहजे चाखी ॥

गुरूंच्या शिकवणुकीद्वारे ते प्रभूच्या उदात्त, उत्कृष्ट आणि अमृतमय उपदेशाचा आस्वाद घेतात.

ਤਹ ਭਇਆ ਪ੍ਰਗਾਸੁ ਮਿਟਿਆ ਅੰਧਿਆਰਾ ਜਿਉ ਸੂਰਜ ਰੈਣਿ ਕਿਰਾਖੀ ॥
तह भइआ प्रगासु मिटिआ अंधिआरा जिउ सूरज रैणि किराखी ॥

त्यांच्या अंतःकरणात दिव्य प्रकाश चमकतो आणि सूर्याप्रमाणे रात्रीचा अंधार दूर करतो, अज्ञानाचा अंधार दूर करतो.

ਅਦਿਸਟੁ ਅਗੋਚਰੁ ਅਲਖੁ ਨਿਰੰਜਨੁ ਸੋ ਦੇਖਿਆ ਗੁਰਮੁਖਿ ਆਖੀ ॥੧੨॥
अदिसटु अगोचरु अलखु निरंजनु सो देखिआ गुरमुखि आखी ॥१२॥

गुरुमुख या नात्याने ते त्यांच्या डोळ्यांनी अदृश्य, अगोचर, अज्ञात, निष्कलंक परमेश्वर पाहतात. ||12||

ਸਲੋਕੁ ਮਃ ੩ ॥
सलोकु मः ३ ॥

सालोक, तिसरी मेहल:


सूची (1 - 1430)
जप पान: 1 - 8
सो दर पान: 8 - 10
सो पुरख पान: 10 - 12
सोहला पान: 12 - 13
सिरी राग पान: 14 - 93
राग माझ पान: 94 - 150
राग गउड़ी पान: 151 - 346
राग आसा पान: 347 - 488
राग गूजरी पान: 489 - 526
राग देवगणधारी पान: 527 - 536
राग बिहागड़ा पान: 537 - 556
राग वढ़हंस पान: 557 - 594
राग सोरठ पान: 595 - 659
राग धनसारी पान: 660 - 695
राग जैतसरी पान: 696 - 710
राग तोडी पान: 711 - 718
राग बैराडी पान: 719 - 720
राग तिलंग पान: 721 - 727
राग सूही पान: 728 - 794
राग बिलावल पान: 795 - 858
राग गोंड पान: 859 - 875
राग रामकली पान: 876 - 974
राग नट नारायण पान: 975 - 983
राग माली पान: 984 - 988
राग मारू पान: 989 - 1106
राग तुखारी पान: 1107 - 1117
राग केदारा पान: 1118 - 1124
राग भैरौ पान: 1125 - 1167
राग वसंत पान: 1168 - 1196
राग सारंगस पान: 1197 - 1253
राग मलार पान: 1254 - 1293
राग कानडा पान: 1294 - 1318
राग कल्याण पान: 1319 - 1326
राग प्रभाती पान: 1327 - 1351
राग जयवंती पान: 1352 - 1359
सलोक सहस्रकृति पान: 1353 - 1360
गाथा महला 5 पान: 1360 - 1361
फुनहे महला 5 पान: 1361 - 1363
चौबोले महला 5 पान: 1363 - 1364
सलोक भगत कबीर जिओ के पान: 1364 - 1377
सलोक सेख फरीद के पान: 1377 - 1385
सवईए स्री मुखबाक महला 5 पान: 1385 - 1389
सवईए महले पहिले के पान: 1389 - 1390
सवईए महले दूजे के पान: 1391 - 1392
सवईए महले तीजे के पान: 1392 - 1396
सवईए महले चौथे के पान: 1396 - 1406
सवईए महले पंजवे के पान: 1406 - 1409
सलोक वारा ते वधीक पान: 1410 - 1426
सलोक महला 9 पान: 1426 - 1429
मुंदावणी महला 5 पान: 1429 - 1429
रागमाला पान: 1430 - 1430