श्री गुरु ग्रंथ साहिब

पान - 1256


ਦੁਖ ਸੁਖ ਦੋਊ ਸਮ ਕਰਿ ਜਾਨੈ ਬੁਰਾ ਭਲਾ ਸੰਸਾਰ ॥
दुख सुख दोऊ सम करि जानै बुरा भला संसार ॥

त्याला जगातल्या चांगल्या आणि वाईटाबरोबरच सुख आणि दुःख दोन्ही सारखेच दिसतात.

ਸੁਧਿ ਬੁਧਿ ਸੁਰਤਿ ਨਾਮਿ ਹਰਿ ਪਾਈਐ ਸਤਸੰਗਤਿ ਗੁਰ ਪਿਆਰ ॥੨॥
सुधि बुधि सुरति नामि हरि पाईऐ सतसंगति गुर पिआर ॥२॥

परमेश्वराच्या नामात बुद्धी, समंजसपणा आणि जागरूकता आढळते. सत्संगतीत, खरी मंडळी, गुरूंवरील प्रेमाला आलिंगन द्या. ||2||

ਅਹਿਨਿਸਿ ਲਾਹਾ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਪਰਾਪਤਿ ਗੁਰੁ ਦਾਤਾ ਦੇਵਣਹਾਰੁ ॥
अहिनिसि लाहा हरि नामु परापति गुरु दाता देवणहारु ॥

रात्रंदिवस भगवंताच्या नामस्मरणाने लाभ मिळतो. गुरूने, दाताने ही देणगी दिली आहे.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਿਖ ਸੋਈ ਜਨੁ ਪਾਏ ਜਿਸ ਨੋ ਨਦਰਿ ਕਰੇ ਕਰਤਾਰੁ ॥੩॥
गुरमुखि सिख सोई जनु पाए जिस नो नदरि करे करतारु ॥३॥

जो शीख गुरुमुख होतो त्याला ते मिळते. निर्माता त्याच्या कृपेने त्याला आशीर्वाद देतो. ||3||

ਕਾਇਆ ਮਹਲੁ ਮੰਦਰੁ ਘਰੁ ਹਰਿ ਕਾ ਤਿਸੁ ਮਹਿ ਰਾਖੀ ਜੋਤਿ ਅਪਾਰ ॥
काइआ महलु मंदरु घरु हरि का तिसु महि राखी जोति अपार ॥

शरीर म्हणजे वाडा, मंदिर, परमेश्वराचे घर; त्याने त्यात आपला अनंत प्रकाश टाकला आहे.

ਨਾਨਕ ਗੁਰਮੁਖਿ ਮਹਲਿ ਬੁਲਾਈਐ ਹਰਿ ਮੇਲੇ ਮੇਲਣਹਾਰ ॥੪॥੫॥
नानक गुरमुखि महलि बुलाईऐ हरि मेले मेलणहार ॥४॥५॥

हे नानक, गुरुमुखाला परमेश्वराच्या उपस्थितीच्या हवेलीत आमंत्रित केले आहे; परमेश्वर त्याला त्याच्या संघात जोडतो. ||4||5||

ਮਲਾਰ ਮਹਲਾ ੧ ਘਰੁ ੨ ॥
मलार महला १ घरु २ ॥

मलार, फर्स्ट मेहल, सेकंड हाउस:

ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ੴ सतिगुर प्रसादि ॥

एक वैश्विक निर्माता देव. खऱ्या गुरूंच्या कृपेने:

ਪਵਣੈ ਪਾਣੀ ਜਾਣੈ ਜਾਤਿ ॥
पवणै पाणी जाणै जाति ॥

सृष्टी हवा आणि पाण्याने निर्माण झाली हे जाणून घ्या;

ਕਾਇਆਂ ਅਗਨਿ ਕਰੇ ਨਿਭਰਾਂਤਿ ॥
काइआं अगनि करे निभरांति ॥

शरीर अग्नीतून निर्माण झाले होते यात शंका नाही.

ਜੰਮਹਿ ਜੀਅ ਜਾਣੈ ਜੇ ਥਾਉ ॥
जंमहि जीअ जाणै जे थाउ ॥

आणि जर तुम्हाला माहित असेल की आत्मा कुठून येतो,

ਸੁਰਤਾ ਪੰਡਿਤੁ ਤਾ ਕਾ ਨਾਉ ॥੧॥
सुरता पंडितु ता का नाउ ॥१॥

तुम्ही ज्ञानी धार्मिक विद्वान म्हणून ओळखले जाल. ||1||

ਗੁਣ ਗੋਬਿੰਦ ਨ ਜਾਣੀਅਹਿ ਮਾਇ ॥
गुण गोबिंद न जाणीअहि माइ ॥

हे माते, ब्रह्मांडाच्या परमेश्वराची स्तुती कोण जाणू शकते?

ਅਣਡੀਠਾ ਕਿਛੁ ਕਹਣੁ ਨ ਜਾਇ ॥
अणडीठा किछु कहणु न जाइ ॥

त्याला पाहिल्याशिवाय आपण त्याच्याबद्दल काहीही बोलू शकत नाही.

ਕਿਆ ਕਰਿ ਆਖਿ ਵਖਾਣੀਐ ਮਾਇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
किआ करि आखि वखाणीऐ माइ ॥१॥ रहाउ ॥

हे आई, कोणीही त्याचे कसे बोलू आणि वर्णन करू शकेल? ||1||विराम||

ਊਪਰਿ ਦਰਿ ਅਸਮਾਨਿ ਪਇਆਲਿ ॥
ऊपरि दरि असमानि पइआलि ॥

तो आकाशाच्या वर आहे, आणि खालच्या जगाच्या खाली आहे.

ਕਿਉ ਕਰਿ ਕਹੀਐ ਦੇਹੁ ਵੀਚਾਰਿ ॥
किउ करि कहीऐ देहु वीचारि ॥

मी त्याच्याबद्दल कसे बोलू शकतो? मला समजू दे.

ਬਿਨੁ ਜਿਹਵਾ ਜੋ ਜਪੈ ਹਿਆਇ ॥
बिनु जिहवा जो जपै हिआइ ॥

कोणत्या प्रकारचे नाव जपले जाते कोणास ठाऊक,

ਕੋਈ ਜਾਣੈ ਕੈਸਾ ਨਾਉ ॥੨॥
कोई जाणै कैसा नाउ ॥२॥

जिभेशिवाय हृदयात? ||2||

ਕਥਨੀ ਬਦਨੀ ਰਹੈ ਨਿਭਰਾਂਤਿ ॥
कथनी बदनी रहै निभरांति ॥

निःसंशयपणे, शब्द मला अपयशी ठरतात.

ਸੋ ਬੂਝੈ ਹੋਵੈ ਜਿਸੁ ਦਾਤਿ ॥
सो बूझै होवै जिसु दाति ॥

तो एकटाच समजतो, कोण धन्य आहे.

ਅਹਿਨਿਸਿ ਅੰਤਰਿ ਰਹੈ ਲਿਵ ਲਾਇ ॥
अहिनिसि अंतरि रहै लिव लाइ ॥

रात्रंदिवस, अंतःकरणात, तो प्रभूशी प्रेमाने जोडलेला असतो.

ਸੋਈ ਪੁਰਖੁ ਜਿ ਸਚਿ ਸਮਾਇ ॥੩॥
सोई पुरखु जि सचि समाइ ॥३॥

तोच खरा माणूस आहे, जो खऱ्या परमेश्वरात विलीन झाला आहे. ||3||

ਜਾਤਿ ਕੁਲੀਨੁ ਸੇਵਕੁ ਜੇ ਹੋਇ ॥
जाति कुलीनु सेवकु जे होइ ॥

उच्च सामाजिक दर्जाचा कोणी निस्वार्थ सेवक झाला तर,

ਤਾ ਕਾ ਕਹਣਾ ਕਹਹੁ ਨ ਕੋਇ ॥
ता का कहणा कहहु न कोइ ॥

मग त्याची स्तुतीही करता येत नाही.

ਵਿਚਿ ਸਨਾਤਂੀ ਸੇਵਕੁ ਹੋਇ ॥
विचि सनातीं सेवकु होइ ॥

आणि जर एखाद्या निम्न सामाजिक वर्गातील कोणी निस्वार्थी सेवक बनला,

ਨਾਨਕ ਪਣ੍ਹੀਆ ਪਹਿਰੈ ਸੋਇ ॥੪॥੧॥੬॥
नानक पण्हीआ पहिरै सोइ ॥४॥१॥६॥

हे नानक, तो सन्मानाचे जोडे परिधान करील. ||4||1||6||

ਮਲਾਰ ਮਹਲਾ ੧ ॥
मलार महला १ ॥

मलार, पहिली मेहल:

ਦੁਖੁ ਵੇਛੋੜਾ ਇਕੁ ਦੁਖੁ ਭੂਖ ॥
दुखु वेछोड़ा इकु दुखु भूख ॥

वियोगाची वेदना - हीच भुकेची वेदना मला जाणवते.

ਇਕੁ ਦੁਖੁ ਸਕਤਵਾਰ ਜਮਦੂਤ ॥
इकु दुखु सकतवार जमदूत ॥

आणखी एक वेदना म्हणजे मेसेंजर ऑफ डेथचा हल्ला.

ਇਕੁ ਦੁਖੁ ਰੋਗੁ ਲਗੈ ਤਨਿ ਧਾਇ ॥
इकु दुखु रोगु लगै तनि धाइ ॥

आणखी एक वेदना म्हणजे माझ्या शरीराचा उपभोग घेणारा रोग.

ਵੈਦ ਨ ਭੋਲੇ ਦਾਰੂ ਲਾਇ ॥੧॥
वैद न भोले दारू लाइ ॥१॥

मूर्ख डॉक्टर, मला औषध देऊ नका. ||1||

ਵੈਦ ਨ ਭੋਲੇ ਦਾਰੂ ਲਾਇ ॥
वैद न भोले दारू लाइ ॥

मूर्ख डॉक्टर, मला औषध देऊ नका.

ਦਰਦੁ ਹੋਵੈ ਦੁਖੁ ਰਹੈ ਸਰੀਰ ॥
दरदु होवै दुखु रहै सरीर ॥

वेदना कायम राहतात आणि शरीराला त्रास होत राहतो.

ਐਸਾ ਦਾਰੂ ਲਗੈ ਨ ਬੀਰ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ऐसा दारू लगै न बीर ॥१॥ रहाउ ॥

तुमच्या औषधाचा माझ्यावर काहीही परिणाम होत नाही. ||1||विराम||

ਖਸਮੁ ਵਿਸਾਰਿ ਕੀਏ ਰਸ ਭੋਗ ॥
खसमु विसारि कीए रस भोग ॥

आपल्या स्वामीला विसरून नश्वर इंद्रिय सुख भोगतो;

ਤਾਂ ਤਨਿ ਉਠਿ ਖਲੋਏ ਰੋਗ ॥
तां तनि उठि खलोए रोग ॥

मग त्याच्या शरीरात रोग उठतो.

ਮਨ ਅੰਧੇ ਕਉ ਮਿਲੈ ਸਜਾਇ ॥
मन अंधे कउ मिलै सजाइ ॥

आंधळ्याला त्याची शिक्षा मिळते.

ਵੈਦ ਨ ਭੋਲੇ ਦਾਰੂ ਲਾਇ ॥੨॥
वैद न भोले दारू लाइ ॥२॥

मूर्ख डॉक्टर, मला औषध देऊ नका. ||2||

ਚੰਦਨ ਕਾ ਫਲੁ ਚੰਦਨ ਵਾਸੁ ॥
चंदन का फलु चंदन वासु ॥

चंदनाचे मूल्य त्याच्या सुगंधात आहे.

ਮਾਣਸ ਕਾ ਫਲੁ ਘਟ ਮਹਿ ਸਾਸੁ ॥
माणस का फलु घट महि सासु ॥

माणसाचे मूल्य शरीरात श्वास असेपर्यंतच टिकते.

ਸਾਸਿ ਗਇਐ ਕਾਇਆ ਢਲਿ ਪਾਇ ॥
सासि गइऐ काइआ ढलि पाइ ॥

श्वासोच्छ्वास काढून घेतला की शरीर धुळीत होते.

ਤਾ ਕੈ ਪਾਛੈ ਕੋਇ ਨ ਖਾਇ ॥੩॥
ता कै पाछै कोइ न खाइ ॥३॥

त्यानंतर, कोणीही अन्न घेत नाही. ||3||

ਕੰਚਨ ਕਾਇਆ ਨਿਰਮਲ ਹੰਸੁ ॥
कंचन काइआ निरमल हंसु ॥

नश्वराचे शरीर सोनेरी आहे, आणि आत्मा-हंस निर्दोष आणि शुद्ध आहे,

ਜਿਸੁ ਮਹਿ ਨਾਮੁ ਨਿਰੰਜਨ ਅੰਸੁ ॥
जिसु महि नामु निरंजन अंसु ॥

निष्कलंक नामाचा एक छोटा कणही आत असेल तर.

ਦੂਖ ਰੋਗ ਸਭਿ ਗਇਆ ਗਵਾਇ ॥
दूख रोग सभि गइआ गवाइ ॥

सर्व वेदना आणि रोग नाहीसे होतात.

ਨਾਨਕ ਛੂਟਸਿ ਸਾਚੈ ਨਾਇ ॥੪॥੨॥੭॥
नानक छूटसि साचै नाइ ॥४॥२॥७॥

हे नानक, खऱ्या नामाने मर्त्यांचा उद्धार होतो. ||4||2||7||

ਮਲਾਰ ਮਹਲਾ ੧ ॥
मलार महला १ ॥

मलार, पहिली मेहल:

ਦੁਖ ਮਹੁਰਾ ਮਾਰਣ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ॥
दुख महुरा मारण हरि नामु ॥

वेदना हे विष आहे. प्रभूचे नाम हे औषधोपचार आहे.

ਸਿਲਾ ਸੰਤੋਖ ਪੀਸਣੁ ਹਥਿ ਦਾਨੁ ॥
सिला संतोख पीसणु हथि दानु ॥

तृप्तीच्या तोफात, दानधर्माच्या मुसक्याने ते दळून घ्या.


सूची (1 - 1430)
जप पान: 1 - 8
सो दर पान: 8 - 10
सो पुरख पान: 10 - 12
सोहला पान: 12 - 13
सिरी राग पान: 14 - 93
राग माझ पान: 94 - 150
राग गउड़ी पान: 151 - 346
राग आसा पान: 347 - 488
राग गूजरी पान: 489 - 526
राग देवगणधारी पान: 527 - 536
राग बिहागड़ा पान: 537 - 556
राग वढ़हंस पान: 557 - 594
राग सोरठ पान: 595 - 659
राग धनसारी पान: 660 - 695
राग जैतसरी पान: 696 - 710
राग तोडी पान: 711 - 718
राग बैराडी पान: 719 - 720
राग तिलंग पान: 721 - 727
राग सूही पान: 728 - 794
राग बिलावल पान: 795 - 858
राग गोंड पान: 859 - 875
राग रामकली पान: 876 - 974
राग नट नारायण पान: 975 - 983
राग माली पान: 984 - 988
राग मारू पान: 989 - 1106
राग तुखारी पान: 1107 - 1117
राग केदारा पान: 1118 - 1124
राग भैरौ पान: 1125 - 1167
राग वसंत पान: 1168 - 1196
राग सारंगस पान: 1197 - 1253
राग मलार पान: 1254 - 1293
राग कानडा पान: 1294 - 1318
राग कल्याण पान: 1319 - 1326
राग प्रभाती पान: 1327 - 1351
राग जयवंती पान: 1352 - 1359
सलोक सहस्रकृति पान: 1353 - 1360
गाथा महला 5 पान: 1360 - 1361
फुनहे महला 5 पान: 1361 - 1363
चौबोले महला 5 पान: 1363 - 1364
सलोक भगत कबीर जिओ के पान: 1364 - 1377
सलोक सेख फरीद के पान: 1377 - 1385
सवईए स्री मुखबाक महला 5 पान: 1385 - 1389
सवईए महले पहिले के पान: 1389 - 1390
सवईए महले दूजे के पान: 1391 - 1392
सवईए महले तीजे के पान: 1392 - 1396
सवईए महले चौथे के पान: 1396 - 1406
सवईए महले पंजवे के पान: 1406 - 1409
सलोक वारा ते वधीक पान: 1410 - 1426
सलोक महला 9 पान: 1426 - 1429
मुंदावणी महला 5 पान: 1429 - 1429
रागमाला पान: 1430 - 1430