श्री गुरु ग्रंथ साहिब

पान - 1019


ਮਾਰੂ ਮਹਲਾ ੫ ॥
मारू महला ५ ॥

मारू, पाचवी मेहल:

ਜੀਵਨਾ ਸਫਲ ਜੀਵਨ ਸੁਨਿ ਹਰਿ ਜਪਿ ਜਪਿ ਸਦ ਜੀਵਨਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
जीवना सफल जीवन सुनि हरि जपि जपि सद जीवना ॥१॥ रहाउ ॥

जो परमेश्वराविषयी ऐकतो आणि त्याचे नामस्मरण करतो आणि त्याचे चिंतन करतो त्याचे जीवन फलदायी आहे; तो कायमचा जगतो. ||1||विराम||

ਪੀਵਨਾ ਜਿਤੁ ਮਨੁ ਆਘਾਵੈ ਨਾਮੁ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਰਸੁ ਪੀਵਨਾ ॥੧॥
पीवना जितु मनु आघावै नामु अंम्रित रसु पीवना ॥१॥

खरे पेय तेच आहे जे मनाला तृप्त करते; हे पेय अमृत नामाचे उदात्त सार आहे. ||1||

ਖਾਵਨਾ ਜਿਤੁ ਭੂਖ ਨ ਲਾਗੈ ਸੰਤੋਖਿ ਸਦਾ ਤ੍ਰਿਪਤੀਵਨਾ ॥੨॥
खावना जितु भूख न लागै संतोखि सदा त्रिपतीवना ॥२॥

खरे अन्न ते आहे जे तुम्हाला पुन्हा कधीही उपाशी ठेवणार नाही; ते तुम्हाला कायमचे समाधानी आणि समाधानी ठेवेल. ||2||

ਪੈਨਣਾ ਰਖੁ ਪਤਿ ਪਰਮੇਸੁਰ ਫਿਰਿ ਨਾਗੇ ਨਹੀ ਥੀਵਨਾ ॥੩॥
पैनणा रखु पति परमेसुर फिरि नागे नही थीवना ॥३॥

खरी वस्त्रे तीच आहेत जी दिव्य परमेश्वरासमोर तुमचा सन्मान राखतात आणि तुम्हाला पुन्हा नग्न ठेवत नाहीत. ||3||

ਭੋਗਨਾ ਮਨ ਮਧੇ ਹਰਿ ਰਸੁ ਸੰਤਸੰਗਤਿ ਮਹਿ ਲੀਵਨਾ ॥੪॥
भोगना मन मधे हरि रसु संतसंगति महि लीवना ॥४॥

मनातील खरा आनंद हा संतांच्या संगतीत भगवंताच्या उदात्त तत्वात लीन होण्यात आहे. ||4||

ਬਿਨੁ ਤਾਗੇ ਬਿਨੁ ਸੂਈ ਆਨੀ ਮਨੁ ਹਰਿ ਭਗਤੀ ਸੰਗਿ ਸੀਵਨਾ ॥੫॥
बिनु तागे बिनु सूई आनी मनु हरि भगती संगि सीवना ॥५॥

कोणतीही सुई किंवा धागा न लावता परमेश्वराची भक्ती मनाला शिवून घ्या. ||5||

ਮਾਤਿਆ ਹਰਿ ਰਸ ਮਹਿ ਰਾਤੇ ਤਿਸੁ ਬਹੁੜਿ ਨ ਕਬਹੂ ਅਉਖੀਵਨਾ ॥੬॥
मातिआ हरि रस महि राते तिसु बहुड़ि न कबहू अउखीवना ॥६॥

भगवंताच्या उदात्त तत्वाने ओतप्रोत आणि मादक, हा अनुभव पुन्हा कधीही कमी होणार नाही. ||6||

ਮਿਲਿਓ ਤਿਸੁ ਸਰਬ ਨਿਧਾਨਾ ਪ੍ਰਭਿ ਕ੍ਰਿਪਾਲਿ ਜਿਸੁ ਦੀਵਨਾ ॥੭॥
मिलिओ तिसु सरब निधाना प्रभि क्रिपालि जिसु दीवना ॥७॥

जेव्हा देव त्याच्या कृपेने त्यांना देतो तेव्हा एखाद्याला सर्व खजिना प्राप्त होतात. ||7||

ਸੁਖੁ ਨਾਨਕ ਸੰਤਨ ਕੀ ਸੇਵਾ ਚਰਣ ਸੰਤ ਧੋਇ ਪੀਵਨਾ ॥੮॥੩॥੬॥
सुखु नानक संतन की सेवा चरण संत धोइ पीवना ॥८॥३॥६॥

हे नानक, संतांची सेवा शांती; मी संतांच्या पायाचे धुण्याचे पाणी पितो. ||8||3||6||

ਮਾਰੂ ਮਹਲਾ ੫ ਘਰੁ ੮ ਅੰਜੁਲੀਆ ॥
मारू महला ५ घरु ८ अंजुलीआ ॥

मारू, पाचवी मेहल, आठवे घर, अंजुलीस ~ प्रार्थनेत हातांनी कप:

ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ੴ सतिगुर प्रसादि ॥

एक वैश्विक निर्माता देव. खऱ्या गुरूंच्या कृपेने:

ਜਿਸੁ ਗ੍ਰਿਹਿ ਬਹੁਤੁ ਤਿਸੈ ਗ੍ਰਿਹਿ ਚਿੰਤਾ ॥
जिसु ग्रिहि बहुतु तिसै ग्रिहि चिंता ॥

जे घर विपुलतेने भरलेले आहे - ते घर चिंताग्रस्त आहे.

ਜਿਸੁ ਗ੍ਰਿਹਿ ਥੋਰੀ ਸੁ ਫਿਰੈ ਭ੍ਰਮੰਤਾ ॥
जिसु ग्रिहि थोरी सु फिरै भ्रमंता ॥

ज्याच्या घरात थोडेच आहे, तो अधिक शोधत फिरतो.

ਦੁਹੂ ਬਿਵਸਥਾ ਤੇ ਜੋ ਮੁਕਤਾ ਸੋਈ ਸੁਹੇਲਾ ਭਾਲੀਐ ॥੧॥
दुहू बिवसथा ते जो मुकता सोई सुहेला भालीऐ ॥१॥

तो एकटाच सुखी आणि शांत आहे, जो दोन्ही स्थितींतून मुक्त होतो. ||1||

ਗ੍ਰਿਹ ਰਾਜ ਮਹਿ ਨਰਕੁ ਉਦਾਸ ਕਰੋਧਾ ॥
ग्रिह राज महि नरकु उदास करोधा ॥

गृहस्थ आणि राजे, त्यागी आणि संतप्त पुरुषांसह नरकात पडतात.

ਬਹੁ ਬਿਧਿ ਬੇਦ ਪਾਠ ਸਭਿ ਸੋਧਾ ॥
बहु बिधि बेद पाठ सभि सोधा ॥

आणि ते सर्व जे अनेक प्रकारे वेदांचा अभ्यास आणि पठण करतात.

ਦੇਹੀ ਮਹਿ ਜੋ ਰਹੈ ਅਲਿਪਤਾ ਤਿਸੁ ਜਨ ਕੀ ਪੂਰਨ ਘਾਲੀਐ ॥੨॥
देही महि जो रहै अलिपता तिसु जन की पूरन घालीऐ ॥२॥

त्या नम्र सेवकाचे कार्य परिपूर्ण आहे, जो देहात असतानाही अव्यक्त राहतो. ||2||

ਜਾਗਤ ਸੂਤਾ ਭਰਮਿ ਵਿਗੂਤਾ ॥
जागत सूता भरमि विगूता ॥

नश्वर जागृत असतानाही झोपतो; त्याला संशयाने लुटले जात आहे.

ਬਿਨੁ ਗੁਰ ਮੁਕਤਿ ਨ ਹੋਈਐ ਮੀਤਾ ॥
बिनु गुर मुकति न होईऐ मीता ॥

गुरूंशिवाय मुक्ती मिळत नाही मित्रा.

ਸਾਧਸੰਗਿ ਤੁਟਹਿ ਹਉ ਬੰਧਨ ਏਕੋ ਏਕੁ ਨਿਹਾਲੀਐ ॥੩॥
साधसंगि तुटहि हउ बंधन एको एकु निहालीऐ ॥३॥

सद्संगतीमध्ये, पवित्र संगतीमध्ये, अहंकाराचे बंधन सुटले जाते आणि एकमात्र परमेश्वराचे दर्शन घडते. ||3||

ਕਰਮ ਕਰੈ ਤ ਬੰਧਾ ਨਹ ਕਰੈ ਤ ਨਿੰਦਾ ॥
करम करै त बंधा नह करै त निंदा ॥

कर्म केल्याने मनुष्याला बंधनात ठेवले जाते; पण जर तो वागला नाही तर त्याची निंदा केली जाते.

ਮੋਹ ਮਗਨ ਮਨੁ ਵਿਆਪਿਆ ਚਿੰਦਾ ॥
मोह मगन मनु विआपिआ चिंदा ॥

भावनिक आसक्तीच्या नशेत मन चिंतेने ग्रासलेले असते.

ਗੁਰਪ੍ਰਸਾਦਿ ਸੁਖੁ ਦੁਖੁ ਸਮ ਜਾਣੈ ਘਟਿ ਘਟਿ ਰਾਮੁ ਹਿਆਲੀਐ ॥੪॥
गुरप्रसादि सुखु दुखु सम जाणै घटि घटि रामु हिआलीऐ ॥४॥

गुरूंच्या कृपेने जो सुख-दुःखावर सारखाच दिसतो, तो प्रत्येक हृदयात परमेश्वराला पाहतो. ||4||

ਸੰਸਾਰੈ ਮਹਿ ਸਹਸਾ ਬਿਆਪੈ ॥
संसारै महि सहसा बिआपै ॥

जगात संशयाने ग्रासलेला असतो;

ਅਕਥ ਕਥਾ ਅਗੋਚਰ ਨਹੀ ਜਾਪੈ ॥
अकथ कथा अगोचर नही जापै ॥

त्याला परमेश्वराचे अगोचर अव्यक्त भाषण माहित नाही.

ਜਿਸਹਿ ਬੁਝਾਏ ਸੋਈ ਬੂਝੈ ਓਹੁ ਬਾਲਕ ਵਾਗੀ ਪਾਲੀਐ ॥੫॥
जिसहि बुझाए सोई बूझै ओहु बालक वागी पालीऐ ॥५॥

परमेश्वर ज्याला समजून घेण्याची प्रेरणा देतो तोच समजतो. परमेश्वर त्याला आपल्या मुलाप्रमाणे सांभाळतो. ||5||

ਛੋਡਿ ਬਹੈ ਤਉ ਛੂਟੈ ਨਾਹੀ ॥
छोडि बहै तउ छूटै नाही ॥

तो मायेचा त्याग करण्याचा प्रयत्न करू शकतो, पण त्याची सुटका होत नाही.

ਜਉ ਸੰਚੈ ਤਉ ਭਉ ਮਨ ਮਾਹੀ ॥
जउ संचै तउ भउ मन माही ॥

जर त्याने वस्तू गोळा केल्या तर त्याच्या मनाला त्या गमावण्याची भीती वाटते.

ਇਸ ਹੀ ਮਹਿ ਜਿਸ ਕੀ ਪਤਿ ਰਾਖੈ ਤਿਸੁ ਸਾਧੂ ਚਉਰੁ ਢਾਲੀਐ ॥੬॥
इस ही महि जिस की पति राखै तिसु साधू चउरु ढालीऐ ॥६॥

मायेच्या सानिध्यात ज्याच्या सन्मानाचे रक्षण केले जाते, त्या पवित्र व्यक्तीवर मी माशीचा ब्रश फिरवतो. ||6||

ਜੋ ਸੂਰਾ ਤਿਸ ਹੀ ਹੋਇ ਮਰਣਾ ॥
जो सूरा तिस ही होइ मरणा ॥

तो एकटाच एक योद्धा वीर आहे, जो जगासाठी मृत राहतो.

ਜੋ ਭਾਗੈ ਤਿਸੁ ਜੋਨੀ ਫਿਰਣਾ ॥
जो भागै तिसु जोनी फिरणा ॥

जो पळून जातो तो पुनर्जन्मात भटकतो.

ਜੋ ਵਰਤਾਏ ਸੋਈ ਭਲ ਮਾਨੈ ਬੁਝਿ ਹੁਕਮੈ ਦੁਰਮਤਿ ਜਾਲੀਐ ॥੭॥
जो वरताए सोई भल मानै बुझि हुकमै दुरमति जालीऐ ॥७॥

काहीही झाले तरी ते चांगले म्हणून स्वीकारा. त्याच्या आज्ञेची जाणीव करा आणि तुमची दुष्टबुद्धी जळून जाईल. ||7||

ਜਿਤੁ ਜਿਤੁ ਲਾਵਹਿ ਤਿਤੁ ਤਿਤੁ ਲਗਨਾ ॥
जितु जितु लावहि तितु तितु लगना ॥

तो आपल्याला ज्याच्याशी जोडतो, त्याच्याशी आपण जोडलेले असतो.

ਕਰਿ ਕਰਿ ਵੇਖੈ ਅਪਣੇ ਜਚਨਾ ॥
करि करि वेखै अपणे जचना ॥

तो कृती करतो, करतो आणि त्याच्या निर्मितीवर लक्ष ठेवतो.

ਨਾਨਕ ਕੇ ਪੂਰਨ ਸੁਖਦਾਤੇ ਤੂ ਦੇਹਿ ਤ ਨਾਮੁ ਸਮਾਲੀਐ ॥੮॥੧॥੭॥
नानक के पूरन सुखदाते तू देहि त नामु समालीऐ ॥८॥१॥७॥

तू शांतीचा दाता आहेस, नानकांचा परिपूर्ण प्रभु आहेस; जसे तू तुझे आशीर्वाद देतोस, मी तुझ्या नामावर वास करतो. ||8||1||7||

ਮਾਰੂ ਮਹਲਾ ੫ ॥
मारू महला ५ ॥

मारू, पाचवी मेहल:

ਬਿਰਖੈ ਹੇਠਿ ਸਭਿ ਜੰਤ ਇਕਠੇ ॥
बिरखै हेठि सभि जंत इकठे ॥

झाडाखाली सर्व प्राणी एकत्र आले आहेत.

ਇਕਿ ਤਤੇ ਇਕਿ ਬੋਲਨਿ ਮਿਠੇ ॥
इकि तते इकि बोलनि मिठे ॥

काही उष्ण डोक्याचे तर काही फार गोड बोलतात.

ਅਸਤੁ ਉਦੋਤੁ ਭਇਆ ਉਠਿ ਚਲੇ ਜਿਉ ਜਿਉ ਅਉਧ ਵਿਹਾਣੀਆ ॥੧॥
असतु उदोतु भइआ उठि चले जिउ जिउ अउध विहाणीआ ॥१॥

सूर्यास्त झाला आहे, आणि ते उठतात आणि निघून जातात; त्यांचे दिवस त्यांच्या मार्गावर चालले आहेत आणि कालबाह्य झाले आहेत. ||1||

ਪਾਪ ਕਰੇਦੜ ਸਰਪਰ ਮੁਠੇ ॥
पाप करेदड़ सरपर मुठे ॥

ज्यांनी पाप केले त्यांचा नाश होणार हे निश्चित आहे.

ਅਜਰਾਈਲਿ ਫੜੇ ਫੜਿ ਕੁਠੇ ॥
अजराईलि फड़े फड़ि कुठे ॥

अजरा-इल, मृत्यूचा देवदूत, त्यांना पकडतो आणि छळतो.


सूची (1 - 1430)
जप पान: 1 - 8
सो दर पान: 8 - 10
सो पुरख पान: 10 - 12
सोहला पान: 12 - 13
सिरी राग पान: 14 - 93
राग माझ पान: 94 - 150
राग गउड़ी पान: 151 - 346
राग आसा पान: 347 - 488
राग गूजरी पान: 489 - 526
राग देवगणधारी पान: 527 - 536
राग बिहागड़ा पान: 537 - 556
राग वढ़हंस पान: 557 - 594
राग सोरठ पान: 595 - 659
राग धनसारी पान: 660 - 695
राग जैतसरी पान: 696 - 710
राग तोडी पान: 711 - 718
राग बैराडी पान: 719 - 720
राग तिलंग पान: 721 - 727
राग सूही पान: 728 - 794
राग बिलावल पान: 795 - 858
राग गोंड पान: 859 - 875
राग रामकली पान: 876 - 974
राग नट नारायण पान: 975 - 983
राग माली पान: 984 - 988
राग मारू पान: 989 - 1106
राग तुखारी पान: 1107 - 1117
राग केदारा पान: 1118 - 1124
राग भैरौ पान: 1125 - 1167
राग वसंत पान: 1168 - 1196
राग सारंगस पान: 1197 - 1253
राग मलार पान: 1254 - 1293
राग कानडा पान: 1294 - 1318
राग कल्याण पान: 1319 - 1326
राग प्रभाती पान: 1327 - 1351
राग जयवंती पान: 1352 - 1359
सलोक सहस्रकृति पान: 1353 - 1360
गाथा महला 5 पान: 1360 - 1361
फुनहे महला 5 पान: 1361 - 1363
चौबोले महला 5 पान: 1363 - 1364
सलोक भगत कबीर जिओ के पान: 1364 - 1377
सलोक सेख फरीद के पान: 1377 - 1385
सवईए स्री मुखबाक महला 5 पान: 1385 - 1389
सवईए महले पहिले के पान: 1389 - 1390
सवईए महले दूजे के पान: 1391 - 1392
सवईए महले तीजे के पान: 1392 - 1396
सवईए महले चौथे के पान: 1396 - 1406
सवईए महले पंजवे के पान: 1406 - 1409
सलोक वारा ते वधीक पान: 1410 - 1426
सलोक महला 9 पान: 1426 - 1429
मुंदावणी महला 5 पान: 1429 - 1429
रागमाला पान: 1430 - 1430