श्री गुरु ग्रंथ साहिब

पान - 1089


ਆਪੇ ਸ੍ਰਿਸਟਿ ਸਭ ਸਾਜੀਅਨੁ ਆਪੇ ਵਰਤੀਜੈ ॥
आपे स्रिसटि सभ साजीअनु आपे वरतीजै ॥

त्याने स्वतःच संपूर्ण विश्व निर्माण केले आहे आणि तो स्वतःच त्यात व्याप्त आहे.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਦਾ ਸਲਾਹੀਐ ਸਚੁ ਕੀਮਤਿ ਕੀਜੈ ॥
गुरमुखि सदा सलाहीऐ सचु कीमति कीजै ॥

गुरुमुख सदैव परमेश्वराची स्तुती करतात आणि सत्याद्वारे ते त्याचे मूल्यमापन करतात.

ਗੁਰਸਬਦੀ ਕਮਲੁ ਬਿਗਾਸਿਆ ਇਵ ਹਰਿ ਰਸੁ ਪੀਜੈ ॥
गुरसबदी कमलु बिगासिआ इव हरि रसु पीजै ॥

गुरूंच्या वचनाने हृदय-कमळ फुलते आणि अशा प्रकारे मनुष्य भगवंताच्या उदात्त तत्वाचे सेवन करतो.

ਆਵਣ ਜਾਣਾ ਠਾਕਿਆ ਸੁਖਿ ਸਹਜਿ ਸਵੀਜੈ ॥੭॥
आवण जाणा ठाकिआ सुखि सहजि सवीजै ॥७॥

पुनर्जन्मात येणे आणि जाणे थांबते आणि माणूस शांततेत आणि शांततेत झोपतो. ||7||

ਸਲੋਕੁ ਮਃ ੧ ॥
सलोकु मः १ ॥

सालोक, पहिली मेहल:

ਨਾ ਮੈਲਾ ਨਾ ਧੁੰਧਲਾ ਨਾ ਭਗਵਾ ਨਾ ਕਚੁ ॥
ना मैला ना धुंधला ना भगवा ना कचु ॥

ना घाणेरडा, ना मंद, ना भगवा, ना फिका होणारा रंग.

ਨਾਨਕ ਲਾਲੋ ਲਾਲੁ ਹੈ ਸਚੈ ਰਤਾ ਸਚੁ ॥੧॥
नानक लालो लालु है सचै रता सचु ॥१॥

हे नानक, किरमिजी - खोल किरमिजी रंग हा त्या व्यक्तीचा रंग आहे जो खऱ्या परमेश्वराने ओतप्रोत असतो. ||1||

ਮਃ ੩ ॥
मः ३ ॥

तिसरी मेहल:

ਸਹਜਿ ਵਣਸਪਤਿ ਫੁਲੁ ਫਲੁ ਭਵਰੁ ਵਸੈ ਭੈ ਖੰਡਿ ॥
सहजि वणसपति फुलु फलु भवरु वसै भै खंडि ॥

बंबल बी अंतर्ज्ञानाने आणि निर्भयपणे वनस्पती, फुले आणि फळांमध्ये वास्तव्य करते.

ਨਾਨਕ ਤਰਵਰੁ ਏਕੁ ਹੈ ਏਕੋ ਫੁਲੁ ਭਿਰੰਗੁ ॥੨॥
नानक तरवरु एकु है एको फुलु भिरंगु ॥२॥

हे नानक, एकच झाड, एक फूल आणि एकच मधमाशी आहे. ||2||

ਪਉੜੀ ॥
पउड़ी ॥

पौरी:

ਜੋ ਜਨ ਲੂਝਹਿ ਮਨੈ ਸਿਉ ਸੇ ਸੂਰੇ ਪਰਧਾਨਾ ॥
जो जन लूझहि मनै सिउ से सूरे परधाना ॥

जे नम्र प्राणी मनाने संघर्ष करतात ते शूर आणि प्रतिष्ठित वीर असतात.

ਹਰਿ ਸੇਤੀ ਸਦਾ ਮਿਲਿ ਰਹੇ ਜਿਨੀ ਆਪੁ ਪਛਾਨਾ ॥
हरि सेती सदा मिलि रहे जिनी आपु पछाना ॥

ज्यांना स्वतःची जाणीव होते, ते सदैव परमेश्वराशी एकरूप राहतात.

ਗਿਆਨੀਆ ਕਾ ਇਹੁ ਮਹਤੁ ਹੈ ਮਨ ਮਾਹਿ ਸਮਾਨਾ ॥
गिआनीआ का इहु महतु है मन माहि समाना ॥

हाच अध्यात्मिक गुरुंचा महिमा आहे, की ते मनात लीन राहतात.

ਹਰਿ ਜੀਉ ਕਾ ਮਹਲੁ ਪਾਇਆ ਸਚੁ ਲਾਇ ਧਿਆਨਾ ॥
हरि जीउ का महलु पाइआ सचु लाइ धिआना ॥

ते प्रभूच्या सान्निध्याला प्राप्त करून घेतात आणि त्यांचे ध्यान खऱ्या परमेश्वरावर केंद्रित करतात.

ਜਿਨ ਗੁਰਪਰਸਾਦੀ ਮਨੁ ਜੀਤਿਆ ਜਗੁ ਤਿਨਹਿ ਜਿਤਾਨਾ ॥੮॥
जिन गुरपरसादी मनु जीतिआ जगु तिनहि जिताना ॥८॥

जे स्वतःच्या मनावर विजय मिळवतात ते गुरूंच्या कृपेने जग जिंकतात. ||8||

ਸਲੋਕੁ ਮਃ ੩ ॥
सलोकु मः ३ ॥

सालोक, तिसरी मेहल:

ਜੋਗੀ ਹੋਵਾ ਜਗਿ ਭਵਾ ਘਰਿ ਘਰਿ ਭੀਖਿਆ ਲੇਉ ॥
जोगी होवा जगि भवा घरि घरि भीखिआ लेउ ॥

जर मी योगी बनलो आणि घरोघरी भीक मागत जगभर फिरलो तर

ਦਰਗਹ ਲੇਖਾ ਮੰਗੀਐ ਕਿਸੁ ਕਿਸੁ ਉਤਰੁ ਦੇਉ ॥
दरगह लेखा मंगीऐ किसु किसु उतरु देउ ॥

मग जेव्हा मला परमेश्वराच्या दरबारात बोलावले जाते तेव्हा मी काय उत्तर देऊ शकतो?

ਭਿਖਿਆ ਨਾਮੁ ਸੰਤੋਖੁ ਮੜੀ ਸਦਾ ਸਚੁ ਹੈ ਨਾਲਿ ॥
भिखिआ नामु संतोखु मड़ी सदा सचु है नालि ॥

नाम, परमेश्वराचे नाव, मी याचना करतो तो दान आहे; समाधान हे माझे मंदिर आहे. खरा परमेश्वर सदैव माझ्या पाठीशी आहे.

ਭੇਖੀ ਹਾਥ ਨ ਲਧੀਆ ਸਭ ਬਧੀ ਜਮਕਾਲਿ ॥
भेखी हाथ न लधीआ सभ बधी जमकालि ॥

धार्मिक वस्त्रे परिधान करून काहीही मिळत नाही; सर्व मृत्यूच्या दूताद्वारे जप्त केले जातील.

ਨਾਨਕ ਗਲਾ ਝੂਠੀਆ ਸਚਾ ਨਾਮੁ ਸਮਾਲਿ ॥੧॥
नानक गला झूठीआ सचा नामु समालि ॥१॥

हे नानक, बोलणे खोटे आहे; खऱ्या नामाचे चिंतन करा. ||1||

ਮਃ ੩ ॥
मः ३ ॥

तिसरी मेहल:

ਜਿਤੁ ਦਰਿ ਲੇਖਾ ਮੰਗੀਐ ਸੋ ਦਰੁ ਸੇਵਿਹੁ ਨ ਕੋਇ ॥
जितु दरि लेखा मंगीऐ सो दरु सेविहु न कोइ ॥

त्या दारातून तुमचा हिशोब मागितला जाईल; त्या दारात सेवा देऊ नका.

ਐਸਾ ਸਤਿਗੁਰੁ ਲੋੜਿ ਲਹੁ ਜਿਸੁ ਜੇਵਡੁ ਅਵਰੁ ਨ ਕੋਇ ॥
ऐसा सतिगुरु लोड़ि लहु जिसु जेवडु अवरु न कोइ ॥

असा खरा गुरू शोधा आणि शोधा, ज्यांच्या महानतेत कोणीही समान नाही.

ਤਿਸੁ ਸਰਣਾਈ ਛੂਟੀਐ ਲੇਖਾ ਮੰਗੈ ਨ ਕੋਇ ॥
तिसु सरणाई छूटीऐ लेखा मंगै न कोइ ॥

त्याच्या अभयारण्यात, एकाला सोडले जाते, आणि कोणीही त्याला हिशेबात बोलावत नाही.

ਸਚੁ ਦ੍ਰਿੜਾਏ ਸਚੁ ਦ੍ਰਿੜੁ ਸਚਾ ਓਹੁ ਸਬਦੁ ਦੇਇ ॥
सचु द्रिड़ाए सचु द्रिड़ु सचा ओहु सबदु देइ ॥

त्याच्यामध्ये सत्याचे रोपण केले जाते आणि तो इतरांमध्ये सत्याचे रोपण करतो. तो खऱ्या शब्दाचा आशीर्वाद देतो.

ਹਿਰਦੈ ਜਿਸ ਦੈ ਸਚੁ ਹੈ ਤਨੁ ਮਨੁ ਭੀ ਸਚਾ ਹੋਇ ॥
हिरदै जिस दै सचु है तनु मनु भी सचा होइ ॥

ज्याच्या हृदयात सत्य आहे - त्याचे शरीर आणि मन देखील सत्य आहे.

ਨਾਨਕ ਸਚੈ ਹੁਕਮਿ ਮੰਨਿਐ ਸਚੀ ਵਡਿਆਈ ਦੇਇ ॥
नानक सचै हुकमि मंनिऐ सची वडिआई देइ ॥

हे नानक, जर कोणी सत्य परमेश्वराच्या आदेशाचे पालन केले तर त्याला खरे वैभव आणि महानता प्राप्त होते.

ਸਚੇ ਮਾਹਿ ਸਮਾਵਸੀ ਜਿਸ ਨੋ ਨਦਰਿ ਕਰੇਇ ॥੨॥
सचे माहि समावसी जिस नो नदरि करेइ ॥२॥

तो मग्न होऊन खऱ्या परमेश्वरात विलीन होतो, जो त्याला त्याच्या कृपेच्या नजरेने आशीर्वाद देतो. ||2||

ਪਉੜੀ ॥
पउड़ी ॥

पौरी:

ਸੂਰੇ ਏਹਿ ਨ ਆਖੀਅਹਿ ਅਹੰਕਾਰਿ ਮਰਹਿ ਦੁਖੁ ਪਾਵਹਿ ॥
सूरे एहि न आखीअहि अहंकारि मरहि दुखु पावहि ॥

अहंभावाने मरणारे, वेदना भोगून मरणारे त्यांना वीर म्हणत नाहीत.

ਅੰਧੇ ਆਪੁ ਨ ਪਛਾਣਨੀ ਦੂਜੈ ਪਚਿ ਜਾਵਹਿ ॥
अंधे आपु न पछाणनी दूजै पचि जावहि ॥

आंधळ्यांना स्वतःची जाणीव नसते; द्वैताच्या प्रेमात ते कुजतात.

ਅਤਿ ਕਰੋਧ ਸਿਉ ਲੂਝਦੇ ਅਗੈ ਪਿਛੈ ਦੁਖੁ ਪਾਵਹਿ ॥
अति करोध सिउ लूझदे अगै पिछै दुखु पावहि ॥

ते मोठ्या रागाने संघर्ष करतात; येथे आणि यापुढे ते दुःखाने ग्रस्त आहेत.

ਹਰਿ ਜੀਉ ਅਹੰਕਾਰੁ ਨ ਭਾਵਈ ਵੇਦ ਕੂਕਿ ਸੁਣਾਵਹਿ ॥
हरि जीउ अहंकारु न भावई वेद कूकि सुणावहि ॥

प्रिय भगवान अहंकाराने प्रसन्न होत नाहीत; वेद हे स्पष्टपणे सांगतात.

ਅਹੰਕਾਰਿ ਮੁਏ ਸੇ ਵਿਗਤੀ ਗਏ ਮਰਿ ਜਨਮਹਿ ਫਿਰਿ ਆਵਹਿ ॥੯॥
अहंकारि मुए से विगती गए मरि जनमहि फिरि आवहि ॥९॥

जे अहंकाराने मरतात त्यांना मोक्ष मिळणार नाही. ते मरतात, आणि पुनर्जन्मात पुनर्जन्म घेतात. ||9||

ਸਲੋਕੁ ਮਃ ੩ ॥
सलोकु मः ३ ॥

सालोक, तिसरी मेहल:

ਕਾਗਉ ਹੋਇ ਨ ਊਜਲਾ ਲੋਹੇ ਨਾਵ ਨ ਪਾਰੁ ॥
कागउ होइ न ऊजला लोहे नाव न पारु ॥

कावळा पांढरा होत नाही आणि लोखंडी बोट तरंगत नाही.

ਪਿਰਮ ਪਦਾਰਥੁ ਮੰਨਿ ਲੈ ਧੰਨੁ ਸਵਾਰਣਹਾਰੁ ॥
पिरम पदारथु मंनि लै धंनु सवारणहारु ॥

जो आपल्या प्रिय परमेश्वराच्या खजिन्यावर विश्वास ठेवतो तो धन्य आहे; तो इतरांनाही उंच करतो आणि सुशोभित करतो.

ਹੁਕਮੁ ਪਛਾਣੈ ਊਜਲਾ ਸਿਰਿ ਕਾਸਟ ਲੋਹਾ ਪਾਰਿ ॥
हुकमु पछाणै ऊजला सिरि कासट लोहा पारि ॥

जो देवाच्या आज्ञेची जाणीव करतो - त्याचा चेहरा तेजस्वी आणि तेजस्वी असतो; तो लाकडावर लोखंडासारखा तरंगतो.

ਤ੍ਰਿਸਨਾ ਛੋਡੈ ਭੈ ਵਸੈ ਨਾਨਕ ਕਰਣੀ ਸਾਰੁ ॥੧॥
त्रिसना छोडै भै वसै नानक करणी सारु ॥१॥

तहान आणि इच्छा सोडा आणि देवाच्या भीतीमध्ये राहा; हे नानक, ही सर्वोत्कृष्ट कृती आहेत. ||1||

ਮਃ ੩ ॥
मः ३ ॥

तिसरी मेहल:

ਮਾਰੂ ਮਾਰਣ ਜੋ ਗਏ ਮਾਰਿ ਨ ਸਕਹਿ ਗਵਾਰ ॥
मारू मारण जो गए मारि न सकहि गवार ॥

जे अज्ञानी लोक आपले मन जिंकण्यासाठी वाळवंटात जातात, त्यांना जिंकता येत नाही.

ਨਾਨਕ ਜੇ ਇਹੁ ਮਾਰੀਐ ਗੁਰਸਬਦੀ ਵੀਚਾਰਿ ॥
नानक जे इहु मारीऐ गुरसबदी वीचारि ॥

हे नानक, जर या मनावर विजय मिळवायचा असेल तर गुरुच्या वचनाचे चिंतन केले पाहिजे.

ਏਹੁ ਮਨੁ ਮਾਰਿਆ ਨਾ ਮਰੈ ਜੇ ਲੋਚੈ ਸਭੁ ਕੋਇ ॥
एहु मनु मारिआ ना मरै जे लोचै सभु कोइ ॥

हे मन जिंकून जिंकले जात नाही, जरी प्रत्येकाची इच्छा असते.

ਨਾਨਕ ਮਨ ਹੀ ਕਉ ਮਨੁ ਮਾਰਸੀ ਜੇ ਸਤਿਗੁਰੁ ਭੇਟੈ ਸੋਇ ॥੨॥
नानक मन ही कउ मनु मारसी जे सतिगुरु भेटै सोइ ॥२॥

हे नानक, जर खऱ्या गुरूंची भेट झाली तर मनच मनावर विजय मिळवते. ||2||


सूची (1 - 1430)
जप पान: 1 - 8
सो दर पान: 8 - 10
सो पुरख पान: 10 - 12
सोहला पान: 12 - 13
सिरी राग पान: 14 - 93
राग माझ पान: 94 - 150
राग गउड़ी पान: 151 - 346
राग आसा पान: 347 - 488
राग गूजरी पान: 489 - 526
राग देवगणधारी पान: 527 - 536
राग बिहागड़ा पान: 537 - 556
राग वढ़हंस पान: 557 - 594
राग सोरठ पान: 595 - 659
राग धनसारी पान: 660 - 695
राग जैतसरी पान: 696 - 710
राग तोडी पान: 711 - 718
राग बैराडी पान: 719 - 720
राग तिलंग पान: 721 - 727
राग सूही पान: 728 - 794
राग बिलावल पान: 795 - 858
राग गोंड पान: 859 - 875
राग रामकली पान: 876 - 974
राग नट नारायण पान: 975 - 983
राग माली पान: 984 - 988
राग मारू पान: 989 - 1106
राग तुखारी पान: 1107 - 1117
राग केदारा पान: 1118 - 1124
राग भैरौ पान: 1125 - 1167
राग वसंत पान: 1168 - 1196
राग सारंगस पान: 1197 - 1253
राग मलार पान: 1254 - 1293
राग कानडा पान: 1294 - 1318
राग कल्याण पान: 1319 - 1326
राग प्रभाती पान: 1327 - 1351
राग जयवंती पान: 1352 - 1359
सलोक सहस्रकृति पान: 1353 - 1360
गाथा महला 5 पान: 1360 - 1361
फुनहे महला 5 पान: 1361 - 1363
चौबोले महला 5 पान: 1363 - 1364
सलोक भगत कबीर जिओ के पान: 1364 - 1377
सलोक सेख फरीद के पान: 1377 - 1385
सवईए स्री मुखबाक महला 5 पान: 1385 - 1389
सवईए महले पहिले के पान: 1389 - 1390
सवईए महले दूजे के पान: 1391 - 1392
सवईए महले तीजे के पान: 1392 - 1396
सवईए महले चौथे के पान: 1396 - 1406
सवईए महले पंजवे के पान: 1406 - 1409
सलोक वारा ते वधीक पान: 1410 - 1426
सलोक महला 9 पान: 1426 - 1429
मुंदावणी महला 5 पान: 1429 - 1429
रागमाला पान: 1430 - 1430