श्री गुरु ग्रंथ साहिब

पान - 1090


ਪਉੜੀ ॥
पउड़ी ॥

पौरी:

ਦੋਵੈ ਤਰਫਾ ਉਪਾਈਓਨੁ ਵਿਚਿ ਸਕਤਿ ਸਿਵ ਵਾਸਾ ॥
दोवै तरफा उपाईओनु विचि सकति सिव वासा ॥

त्याने दोन्ही बाजू निर्माण केल्या; शिव शक्तीमध्ये वास करतो (आत्मा भौतिक विश्वात वास करतो).

ਸਕਤੀ ਕਿਨੈ ਨ ਪਾਇਓ ਫਿਰਿ ਜਨਮਿ ਬਿਨਾਸਾ ॥
सकती किनै न पाइओ फिरि जनमि बिनासा ॥

शक्तीच्या भौतिक विश्वातून, कोणीही परमेश्वराला शोधले नाही; ते पुनर्जन्मात जन्म घेतात आणि मरतात.

ਗੁਰਿ ਸੇਵਿਐ ਸਾਤਿ ਪਾਈਐ ਜਪਿ ਸਾਸ ਗਿਰਾਸਾ ॥
गुरि सेविऐ साति पाईऐ जपि सास गिरासा ॥

गुरूंची सेवा केल्याने शांती मिळते, प्रत्येक श्वासोच्छवासाने आणि अन्नाच्या तुकड्याने परमेश्वराचे ध्यान केले जाते.

ਸਿਮ੍ਰਿਤਿ ਸਾਸਤ ਸੋਧਿ ਦੇਖੁ ਊਤਮ ਹਰਿ ਦਾਸਾ ॥
सिम्रिति सासत सोधि देखु ऊतम हरि दासा ॥

सिम्रती आणि शास्त्रे शोधून शोधून पाहिले असता मला असे आढळून आले आहे की परम उदात्त व्यक्ती हाच परमेश्वराचा दास आहे.

ਨਾਨਕ ਨਾਮ ਬਿਨਾ ਕੋ ਥਿਰੁ ਨਹੀ ਨਾਮੇ ਬਲਿ ਜਾਸਾ ॥੧੦॥
नानक नाम बिना को थिरु नही नामे बलि जासा ॥१०॥

हे नानक, नामाशिवाय काहीही शाश्वत आणि स्थिर नाही; मी भगवंताच्या नामाचा त्याग करतो. ||10||

ਸਲੋਕੁ ਮਃ ੩ ॥
सलोकु मः ३ ॥

सालोक, तिसरी मेहल:

ਹੋਵਾ ਪੰਡਿਤੁ ਜੋਤਕੀ ਵੇਦ ਪੜਾ ਮੁਖਿ ਚਾਰਿ ॥
होवा पंडितु जोतकी वेद पड़ा मुखि चारि ॥

मी पंडित, धर्मपंडित किंवा ज्योतिषी बनू शकतो आणि चार वेद माझ्या मुखाने पाठ करू शकतो;

ਨਵ ਖੰਡ ਮਧੇ ਪੂਜੀਆ ਅਪਣੈ ਚਜਿ ਵੀਚਾਰਿ ॥
नव खंड मधे पूजीआ अपणै चजि वीचारि ॥

माझ्या शहाणपणासाठी आणि विचारांसाठी पृथ्वीच्या नऊ भागात माझी पूजा केली जाऊ शकते;

ਮਤੁ ਸਚਾ ਅਖਰੁ ਭੁਲਿ ਜਾਇ ਚਉਕੈ ਭਿਟੈ ਨ ਕੋਇ ॥
मतु सचा अखरु भुलि जाइ चउकै भिटै न कोइ ॥

मला सत्याचे वचन विसरू देऊ नका, माझ्या पवित्र स्वयंपाकाच्या चौकाला कोणीही स्पर्श करू शकत नाही.

ਝੂਠੇ ਚਉਕੇ ਨਾਨਕਾ ਸਚਾ ਏਕੋ ਸੋਇ ॥੧॥
झूठे चउके नानका सचा एको सोइ ॥१॥

असे स्वयंपाक चौकोन खोटे आहेत, हे नानक; फक्त एकच परमेश्वर सत्य आहे. ||1||

ਮਃ ੩ ॥
मः ३ ॥

तिसरी मेहल:

ਆਪਿ ਉਪਾਏ ਕਰੇ ਆਪਿ ਆਪੇ ਨਦਰਿ ਕਰੇਇ ॥
आपि उपाए करे आपि आपे नदरि करेइ ॥

तो स्वतः निर्माण करतो आणि तो स्वतःच कृती करतो; तो त्याच्या कृपेची नजर देतो.

ਆਪੇ ਦੇ ਵਡਿਆਈਆ ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਸਚਾ ਸੋਇ ॥੨॥
आपे दे वडिआईआ कहु नानक सचा सोइ ॥२॥

तो स्वतः गौरवशाली महानता देतो; नानक म्हणतात, तोच खरा परमेश्वर आहे. ||2||

ਪਉੜੀ ॥
पउड़ी ॥

पौरी:

ਕੰਟਕੁ ਕਾਲੁ ਏਕੁ ਹੈ ਹੋਰੁ ਕੰਟਕੁ ਨ ਸੂਝੈ ॥
कंटकु कालु एकु है होरु कंटकु न सूझै ॥

फक्त मृत्यू वेदनादायक आहे; मी दुसरं दु:खदायक अशी कल्पना करू शकत नाही.

ਅਫਰਿਓ ਜਗ ਮਹਿ ਵਰਤਦਾ ਪਾਪੀ ਸਿਉ ਲੂਝੈ ॥
अफरिओ जग महि वरतदा पापी सिउ लूझै ॥

ते थांबवता येत नाही; ते जगभर पसरते आणि पापी लोकांशी लढते.

ਗੁਰਸਬਦੀ ਹਰਿ ਭੇਦੀਐ ਹਰਿ ਜਪਿ ਹਰਿ ਬੂਝੈ ॥
गुरसबदी हरि भेदीऐ हरि जपि हरि बूझै ॥

गुरूंच्या शब्दाने माणूस परमेश्वरात लीन होतो. परमेश्वराचे चिंतन केल्याने परमेश्वराचा साक्षात्कार होतो.

ਸੋ ਹਰਿ ਸਰਣਾਈ ਛੁਟੀਐ ਜੋ ਮਨ ਸਿਉ ਜੂਝੈ ॥
सो हरि सरणाई छुटीऐ जो मन सिउ जूझै ॥

स्वतःच्या मनाशी संघर्ष करणारा परमेश्वराच्या आश्रमात तो एकटाच मुक्त होतो.

ਮਨਿ ਵੀਚਾਰਿ ਹਰਿ ਜਪੁ ਕਰੇ ਹਰਿ ਦਰਗਹ ਸੀਝੈ ॥੧੧॥
मनि वीचारि हरि जपु करे हरि दरगह सीझै ॥११॥

जो मनाने भगवंताचे चिंतन करतो व त्याचे चिंतन करतो तोच परमेश्वराच्या दरबारात यशस्वी होतो. ||11||

ਸਲੋਕੁ ਮਃ ੧ ॥
सलोकु मः १ ॥

सालोक, पहिली मेहल:

ਹੁਕਮਿ ਰਜਾਈ ਸਾਖਤੀ ਦਰਗਹ ਸਚੁ ਕਬੂਲੁ ॥
हुकमि रजाई साखती दरगह सचु कबूलु ॥

लॉर्ड कमांडरच्या इच्छेनुसार सादर करा; त्याच्या दरबारात फक्त सत्य स्वीकारले जाते.

ਸਾਹਿਬੁ ਲੇਖਾ ਮੰਗਸੀ ਦੁਨੀਆ ਦੇਖਿ ਨ ਭੂਲੁ ॥
साहिबु लेखा मंगसी दुनीआ देखि न भूलु ॥

तुमचा स्वामी तुमचा हिशेब घेईल. जगाला पाहून दिशाभूल करू नका.

ਦਿਲ ਦਰਵਾਨੀ ਜੋ ਕਰੇ ਦਰਵੇਸੀ ਦਿਲੁ ਰਾਸਿ ॥
दिल दरवानी जो करे दरवेसी दिलु रासि ॥

जो आपल्या अंतःकरणावर लक्ष ठेवतो, आपले अंतःकरण शुद्ध ठेवतो, तो दर्विश, संतभक्त असतो.

ਇਸਕ ਮੁਹਬਤਿ ਨਾਨਕਾ ਲੇਖਾ ਕਰਤੇ ਪਾਸਿ ॥੧॥
इसक मुहबति नानका लेखा करते पासि ॥१॥

हे नानक, प्रेम आणि स्नेह हे निर्मात्यासमोर ठेवलेल्या खात्यात आहेत. ||1||

ਮਃ ੧ ॥
मः १ ॥

पहिली मेहल:

ਅਲਗਉ ਜੋਇ ਮਧੂਕੜਉ ਸਾਰੰਗਪਾਣਿ ਸਬਾਇ ॥
अलगउ जोइ मधूकड़उ सारंगपाणि सबाइ ॥

जो मधमाशीसारखा अव्यक्त आहे, तो जगाचा स्वामी सर्वत्र पाहतो.

ਹੀਰੈ ਹੀਰਾ ਬੇਧਿਆ ਨਾਨਕ ਕੰਠਿ ਸੁਭਾਇ ॥੨॥
हीरै हीरा बेधिआ नानक कंठि सुभाइ ॥२॥

त्याच्या मनाचा हिरा भगवंताच्या नामाच्या हिऱ्याने भेदला जातो; हे नानक, त्याची गळ्यात शोभा आहे. ||2||

ਪਉੜੀ ॥
पउड़ी ॥

पौरी:

ਮਨਮੁਖ ਕਾਲੁ ਵਿਆਪਦਾ ਮੋਹਿ ਮਾਇਆ ਲਾਗੇ ॥
मनमुख कालु विआपदा मोहि माइआ लागे ॥

स्वार्थी मनमुख मृत्यूने त्रस्त होतात; ते भावनिक आसक्तीने मायेला चिकटून असतात.

ਖਿਨ ਮਹਿ ਮਾਰਿ ਪਛਾੜਸੀ ਭਾਇ ਦੂਜੈ ਠਾਗੇ ॥
खिन महि मारि पछाड़सी भाइ दूजै ठागे ॥

एका झटक्यात, त्यांना जमिनीवर फेकून मारले जाते; द्वैताच्या प्रेमात ते भ्रमित होतात.

ਫਿਰਿ ਵੇਲਾ ਹਥਿ ਨ ਆਵਈ ਜਮ ਕਾ ਡੰਡੁ ਲਾਗੇ ॥
फिरि वेला हथि न आवई जम का डंडु लागे ॥

ही संधी पुन्हा त्यांच्या हाती येणार नाही. मृत्यूच्या दूताने त्यांना काठीने मारहाण केली.

ਤਿਨ ਜਮ ਡੰਡੁ ਨ ਲਗਈ ਜੋ ਹਰਿ ਲਿਵ ਜਾਗੇ ॥
तिन जम डंडु न लगई जो हरि लिव जागे ॥

परंतु भगवंताच्या प्रेमात जागृत आणि जागृत राहणाऱ्यांना मृत्यूची काठीही मारत नाही.

ਸਭ ਤੇਰੀ ਤੁਧੁ ਛਡਾਵਣੀ ਸਭ ਤੁਧੈ ਲਾਗੇ ॥੧੨॥
सभ तेरी तुधु छडावणी सभ तुधै लागे ॥१२॥

सर्व तुझे आहेत आणि तुला चिकटून आहेत; फक्त तुम्हीच त्यांना वाचवू शकता. ||12||

ਸਲੋਕੁ ਮਃ ੧ ॥
सलोकु मः १ ॥

सालोक, पहिली मेहल:

ਸਰਬੇ ਜੋਇ ਅਗਛਮੀ ਦੂਖੁ ਘਨੇਰੋ ਆਥਿ ॥
सरबे जोइ अगछमी दूखु घनेरो आथि ॥

सर्वत्र अविनाशी परमेश्वर पहा; संपत्तीची आसक्ती केवळ मोठी वेदना देते.

ਕਾਲਰੁ ਲਾਦਸਿ ਸਰੁ ਲਾਘਣਉ ਲਾਭੁ ਨ ਪੂੰਜੀ ਸਾਥਿ ॥੧॥
कालरु लादसि सरु लाघणउ लाभु न पूंजी साथि ॥१॥

धुळीने भारलेला, संसार-सागर पार करायचा आहे; तुम्ही नावाचा नफा आणि भांडवल तुमच्यासोबत घेऊन जात नाही. ||1||

ਮਃ ੧ ॥
मः १ ॥

पहिली मेहल:

ਪੂੰਜੀ ਸਾਚਉ ਨਾਮੁ ਤੂ ਅਖੁਟਉ ਦਰਬੁ ਅਪਾਰੁ ॥
पूंजी साचउ नामु तू अखुटउ दरबु अपारु ॥

माझे भांडवल तुझे खरे नाव आहे, हे परमेश्वरा; ही संपत्ती अक्षय आणि अमर्याद आहे.

ਨਾਨਕ ਵਖਰੁ ਨਿਰਮਲਉ ਧੰਨੁ ਸਾਹੁ ਵਾਪਾਰੁ ॥੨॥
नानक वखरु निरमलउ धंनु साहु वापारु ॥२॥

हे नानक, हा व्यापार निर्दोष आहे; त्यात व्यापार करणारा बँकर धन्य आहे. ||2||

ਮਃ ੧ ॥
मः १ ॥

पहिली मेहल:

ਪੂਰਬ ਪ੍ਰੀਤਿ ਪਿਰਾਣਿ ਲੈ ਮੋਟਉ ਠਾਕੁਰੁ ਮਾਣਿ ॥
पूरब प्रीति पिराणि लै मोटउ ठाकुरु माणि ॥

महान प्रभू आणि स्वामी यांचे आदिम, शाश्वत प्रेम जाणून घ्या आणि त्याचा आनंद घ्या.

ਮਾਥੈ ਊਭੈ ਜਮੁ ਮਾਰਸੀ ਨਾਨਕ ਮੇਲਣੁ ਨਾਮਿ ॥੩॥
माथै ऊभै जमु मारसी नानक मेलणु नामि ॥३॥

नामाने धन्य, हे नानक, तू मृत्यूच्या दूताला खाली पाडशील आणि त्याचे तोंड जमिनीवर ढकलशील. ||3||

ਪਉੜੀ ॥
पउड़ी ॥

पौरी:

ਆਪੇ ਪਿੰਡੁ ਸਵਾਰਿਓਨੁ ਵਿਚਿ ਨਵ ਨਿਧਿ ਨਾਮੁ ॥
आपे पिंडु सवारिओनु विचि नव निधि नामु ॥

त्याने स्वतः शरीर सुशोभित केले आहे, आणि त्यात नामाचे नऊ खजिना ठेवले आहेत.

ਇਕਿ ਆਪੇ ਭਰਮਿ ਭੁਲਾਇਅਨੁ ਤਿਨ ਨਿਹਫਲ ਕਾਮੁ ॥
इकि आपे भरमि भुलाइअनु तिन निहफल कामु ॥

तो संशयाने काहींना गोंधळात टाकतो; त्यांच्या कृती निष्फळ आहेत.

ਇਕਨੀ ਗੁਰਮੁਖਿ ਬੁਝਿਆ ਹਰਿ ਆਤਮ ਰਾਮੁ ॥
इकनी गुरमुखि बुझिआ हरि आतम रामु ॥

काही, गुरुमुख म्हणून, त्यांच्या परमेश्वराची, परमात्म्याची जाणीव करतात.

ਇਕਨੀ ਸੁਣਿ ਕੈ ਮੰਨਿਆ ਹਰਿ ਊਤਮ ਕਾਮੁ ॥
इकनी सुणि कै मंनिआ हरि ऊतम कामु ॥

काही प्रभूचे ऐकतात आणि त्याची आज्ञा पाळतात. त्यांची कृती उदात्त आणि उदात्त आहे.

ਅੰਤਰਿ ਹਰਿ ਰੰਗੁ ਉਪਜਿਆ ਗਾਇਆ ਹਰਿ ਗੁਣ ਨਾਮੁ ॥੧੩॥
अंतरि हरि रंगु उपजिआ गाइआ हरि गुण नामु ॥१३॥

प्रभूच्या नावाची स्तुती गाताना, प्रभूबद्दलचे प्रेम आत खोलवर पसरते. ||१३||

ਸਲੋਕੁ ਮਃ ੧ ॥
सलोकु मः १ ॥

सालोक, पहिली मेहल:


सूची (1 - 1430)
जप पान: 1 - 8
सो दर पान: 8 - 10
सो पुरख पान: 10 - 12
सोहला पान: 12 - 13
सिरी राग पान: 14 - 93
राग माझ पान: 94 - 150
राग गउड़ी पान: 151 - 346
राग आसा पान: 347 - 488
राग गूजरी पान: 489 - 526
राग देवगणधारी पान: 527 - 536
राग बिहागड़ा पान: 537 - 556
राग वढ़हंस पान: 557 - 594
राग सोरठ पान: 595 - 659
राग धनसारी पान: 660 - 695
राग जैतसरी पान: 696 - 710
राग तोडी पान: 711 - 718
राग बैराडी पान: 719 - 720
राग तिलंग पान: 721 - 727
राग सूही पान: 728 - 794
राग बिलावल पान: 795 - 858
राग गोंड पान: 859 - 875
राग रामकली पान: 876 - 974
राग नट नारायण पान: 975 - 983
राग माली पान: 984 - 988
राग मारू पान: 989 - 1106
राग तुखारी पान: 1107 - 1117
राग केदारा पान: 1118 - 1124
राग भैरौ पान: 1125 - 1167
राग वसंत पान: 1168 - 1196
राग सारंगस पान: 1197 - 1253
राग मलार पान: 1254 - 1293
राग कानडा पान: 1294 - 1318
राग कल्याण पान: 1319 - 1326
राग प्रभाती पान: 1327 - 1351
राग जयवंती पान: 1352 - 1359
सलोक सहस्रकृति पान: 1353 - 1360
गाथा महला 5 पान: 1360 - 1361
फुनहे महला 5 पान: 1361 - 1363
चौबोले महला 5 पान: 1363 - 1364
सलोक भगत कबीर जिओ के पान: 1364 - 1377
सलोक सेख फरीद के पान: 1377 - 1385
सवईए स्री मुखबाक महला 5 पान: 1385 - 1389
सवईए महले पहिले के पान: 1389 - 1390
सवईए महले दूजे के पान: 1391 - 1392
सवईए महले तीजे के पान: 1392 - 1396
सवईए महले चौथे के पान: 1396 - 1406
सवईए महले पंजवे के पान: 1406 - 1409
सलोक वारा ते वधीक पान: 1410 - 1426
सलोक महला 9 पान: 1426 - 1429
मुंदावणी महला 5 पान: 1429 - 1429
रागमाला पान: 1430 - 1430