श्री गुरु ग्रंथ साहिब

पान - 1043


ਮੋਹ ਪਸਾਰ ਨਹੀ ਸੰਗਿ ਬੇਲੀ ਬਿਨੁ ਹਰਿ ਗੁਰ ਕਿਨਿ ਸੁਖੁ ਪਾਇਆ ॥੪॥
मोह पसार नही संगि बेली बिनु हरि गुर किनि सुखु पाइआ ॥४॥

प्रेम आणि आसक्तीच्या या जगात, कोणीही कोणाचा मित्र किंवा साथीदार नाही; परमेश्वराशिवाय, गुरूशिवाय कोणाला शांती मिळाली आहे? ||4||

ਜਿਸ ਕਉ ਨਦਰਿ ਕਰੇ ਗੁਰੁ ਪੂਰਾ ॥
जिस कउ नदरि करे गुरु पूरा ॥

ज्याच्यावर परिपूर्ण गुरू त्याची कृपा करतात,

ਸਬਦਿ ਮਿਲਾਏ ਗੁਰਮਤਿ ਸੂਰਾ ॥
सबदि मिलाए गुरमति सूरा ॥

शूर, वीर गुरूंच्या शिकवणीद्वारे शब्दाच्या वचनात विलीन केले जाते.

ਨਾਨਕ ਗੁਰ ਕੇ ਚਰਨ ਸਰੇਵਹੁ ਜਿਨਿ ਭੂਲਾ ਮਾਰਗਿ ਪਾਇਆ ॥੫॥
नानक गुर के चरन सरेवहु जिनि भूला मारगि पाइआ ॥५॥

हे नानक, राहा आणि गुरूंच्या चरणी सेवा करा; भटकणाऱ्यांना तो मार्गावर परत आणतो. ||5||

ਸੰਤ ਜਨਾਂ ਹਰਿ ਧਨੁ ਜਸੁ ਪਿਆਰਾ ॥
संत जनां हरि धनु जसु पिआरा ॥

परमेश्वराच्या स्तुतीची संपत्ती नम्र संतांना अत्यंत प्रिय आहे.

ਗੁਰਮਤਿ ਪਾਇਆ ਨਾਮੁ ਤੁਮਾਰਾ ॥
गुरमति पाइआ नामु तुमारा ॥

गुरूंच्या उपदेशाने मला तुझे नाम प्राप्त झाले आहे.

ਜਾਚਿਕੁ ਸੇਵ ਕਰੇ ਦਰਿ ਹਰਿ ਕੈ ਹਰਿ ਦਰਗਹ ਜਸੁ ਗਾਇਆ ॥੬॥
जाचिकु सेव करे दरि हरि कै हरि दरगह जसु गाइआ ॥६॥

भिकारी परमेश्वराच्या दारात सेवा करतो आणि परमेश्वराच्या दरबारात त्याचे गुणगान गातो. ||6||

ਸਤਿਗੁਰੁ ਮਿਲੈ ਤ ਮਹਲਿ ਬੁਲਾਏ ॥
सतिगुरु मिलै त महलि बुलाए ॥

जेव्हा कोणी खऱ्या गुरूंना भेटतो तेव्हा त्याला प्रभूच्या हवेलीत बोलावले जाते.

ਸਾਚੀ ਦਰਗਹ ਗਤਿ ਪਤਿ ਪਾਏ ॥
साची दरगह गति पति पाए ॥

खऱ्या दरबारात त्याला मोक्ष आणि सन्मान प्राप्त होतो.

ਸਾਕਤ ਠਉਰ ਨਾਹੀ ਹਰਿ ਮੰਦਰ ਜਨਮ ਮਰੈ ਦੁਖੁ ਪਾਇਆ ॥੭॥
साकत ठउर नाही हरि मंदर जनम मरै दुखु पाइआ ॥७॥

अविश्वासू निंदकाला परमेश्वराच्या महालात विश्रांतीची जागा नसते. तो जन्म-मृत्यूच्या वेदना सहन करतो. ||7||

ਸੇਵਹੁ ਸਤਿਗੁਰ ਸਮੁੰਦੁ ਅਥਾਹਾ ॥
सेवहु सतिगुर समुंदु अथाहा ॥

म्हणून अथांग सागर खऱ्या गुरुची सेवा करा.

ਪਾਵਹੁ ਨਾਮੁ ਰਤਨੁ ਧਨੁ ਲਾਹਾ ॥
पावहु नामु रतनु धनु लाहा ॥

आणि तुम्हाला नफा, संपत्ती, नामाचे रत्न मिळेल.

ਬਿਖਿਆ ਮਲੁ ਜਾਇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਸਰਿ ਨਾਵਹੁ ਗੁਰ ਸਰ ਸੰਤੋਖੁ ਪਾਇਆ ॥੮॥
बिखिआ मलु जाइ अंम्रित सरि नावहु गुर सर संतोखु पाइआ ॥८॥

अमृताच्या कुंडात स्नान केल्याने भ्रष्टाचाराची घाण धुतली जाते. गुरूच्या कुंडीत समाधान मिळते. ||8||

ਸਤਿਗੁਰ ਸੇਵਹੁ ਸੰਕ ਨ ਕੀਜੈ ॥
सतिगुर सेवहु संक न कीजै ॥

म्हणून न डगमगता गुरूंची सेवा करा.

ਆਸਾ ਮਾਹਿ ਨਿਰਾਸੁ ਰਹੀਜੈ ॥
आसा माहि निरासु रहीजै ॥

आणि आशेच्या मध्यभागी, आशेने अचल राहा.

ਸੰਸਾ ਦੂਖ ਬਿਨਾਸਨੁ ਸੇਵਹੁ ਫਿਰਿ ਬਾਹੁੜਿ ਰੋਗੁ ਨ ਲਾਇਆ ॥੯॥
संसा दूख बिनासनु सेवहु फिरि बाहुड़ि रोगु न लाइआ ॥९॥

निंदकपणा आणि दुःखाच्या निर्मूलनकर्त्याची सेवा करा आणि तुम्हाला पुन्हा कधीही रोगाचा त्रास होणार नाही. ||9||

ਸਾਚੇ ਭਾਵੈ ਤਿਸੁ ਵਡੀਆਏ ॥
साचे भावै तिसु वडीआए ॥

जो खऱ्या प्रभूला प्रसन्न करतो, त्याला तेजस्वी महानता प्राप्त होते.

ਕਉਨੁ ਸੁ ਦੂਜਾ ਤਿਸੁ ਸਮਝਾਏ ॥
कउनु सु दूजा तिसु समझाए ॥

त्याला दुसरे कोण काही शिकवू शकेल?

ਹਰਿ ਗੁਰ ਮੂਰਤਿ ਏਕਾ ਵਰਤੈ ਨਾਨਕ ਹਰਿ ਗੁਰ ਭਾਇਆ ॥੧੦॥
हरि गुर मूरति एका वरतै नानक हरि गुर भाइआ ॥१०॥

परमेश्वर आणि गुरु एकाच रूपात व्याप्त आहेत. हे नानक, परमेश्वराला गुरू आवडतात. ||10||

ਵਾਚਹਿ ਪੁਸਤਕ ਵੇਦ ਪੁਰਾਨਾਂ ॥
वाचहि पुसतक वेद पुरानां ॥

काही शास्त्रे, वेद, पुराणे वाचतात.

ਇਕ ਬਹਿ ਸੁਨਹਿ ਸੁਨਾਵਹਿ ਕਾਨਾਂ ॥
इक बहि सुनहि सुनावहि कानां ॥

काही बसून ऐकतात आणि इतरांना वाचतात.

ਅਜਗਰ ਕਪਟੁ ਕਹਹੁ ਕਿਉ ਖੁਲੑੈ ਬਿਨੁ ਸਤਿਗੁਰ ਤਤੁ ਨ ਪਾਇਆ ॥੧੧॥
अजगर कपटु कहहु किउ खुलै बिनु सतिगुर ततु न पाइआ ॥११॥

मला सांगा, जड, कडक दरवाजे कसे उघडता येतील? खऱ्या गुरूशिवाय वास्तवाचे सार कळत नाही. ||11||

ਕਰਹਿ ਬਿਭੂਤਿ ਲਗਾਵਹਿ ਭਸਮੈ ॥
करहि बिभूति लगावहि भसमै ॥

काही धूळ गोळा करतात आणि त्यांच्या शरीरावर राख टाकतात;

ਅੰਤਰਿ ਕ੍ਰੋਧੁ ਚੰਡਾਲੁ ਸੁ ਹਉਮੈ ॥
अंतरि क्रोधु चंडालु सु हउमै ॥

पण त्यांच्यात खोलवर राग आणि अहंकार आहे.

ਪਾਖੰਡ ਕੀਨੇ ਜੋਗੁ ਨ ਪਾਈਐ ਬਿਨੁ ਸਤਿਗੁਰ ਅਲਖੁ ਨ ਪਾਇਆ ॥੧੨॥
पाखंड कीने जोगु न पाईऐ बिनु सतिगुर अलखु न पाइआ ॥१२॥

दांभिक आचरण केल्याने योग प्राप्त होत नाही; खऱ्या गुरूशिवाय अदृश्य परमेश्वर सापडत नाही. ||12||

ਤੀਰਥ ਵਰਤ ਨੇਮ ਕਰਹਿ ਉਦਿਆਨਾ ॥
तीरथ वरत नेम करहि उदिआना ॥

काही तीर्थक्षेत्रांना भेट देण्याचे, उपवास ठेवण्यासाठी आणि जंगलात राहण्यासाठी नवस करतात.

ਜਤੁ ਸਤੁ ਸੰਜਮੁ ਕਥਹਿ ਗਿਆਨਾ ॥
जतु सतु संजमु कथहि गिआना ॥

काही पवित्रता, दानधर्म आणि स्वयं-शिस्त पाळतात आणि आध्यात्मिक शहाणपणाबद्दल बोलतात.

ਰਾਮ ਨਾਮ ਬਿਨੁ ਕਿਉ ਸੁਖੁ ਪਾਈਐ ਬਿਨੁ ਸਤਿਗੁਰ ਭਰਮੁ ਨ ਜਾਇਆ ॥੧੩॥
राम नाम बिनु किउ सुखु पाईऐ बिनु सतिगुर भरमु न जाइआ ॥१३॥

पण परमेश्वराच्या नामाशिवाय कोणाला शांती कशी मिळेल? खऱ्या गुरूशिवाय संशय नाहीसा होत नाही. ||१३||

ਨਿਉਲੀ ਕਰਮ ਭੁਇਅੰਗਮ ਭਾਠੀ ॥
निउली करम भुइअंगम भाठी ॥

आतील शुद्धीकरण तंत्र, कुंडलिनी दहाव्या दरवाज्यापर्यंत वाढवण्यासाठी ऊर्जा वाहणे,

ਰੇਚਕ ਕੁੰਭਕ ਪੂਰਕ ਮਨ ਹਾਠੀ ॥
रेचक कुंभक पूरक मन हाठी ॥

मनाच्या शक्तीने श्वास घेणे, श्वास सोडणे आणि श्वास रोखणे -

ਪਾਖੰਡ ਧਰਮੁ ਪ੍ਰੀਤਿ ਨਹੀ ਹਰਿ ਸਉ ਗੁਰਸਬਦ ਮਹਾ ਰਸੁ ਪਾਇਆ ॥੧੪॥
पाखंड धरमु प्रीति नही हरि सउ गुरसबद महा रसु पाइआ ॥१४॥

पोकळ दांभिक आचरणाने, परमेश्वरावर धार्मिक प्रेम उत्पन्न होत नाही. केवळ गुरूंच्या वचनातूनच उदात्त, परम तत्व प्राप्त होते. ||14||

ਕੁਦਰਤਿ ਦੇਖਿ ਰਹੇ ਮਨੁ ਮਾਨਿਆ ॥
कुदरति देखि रहे मनु मानिआ ॥

परमेश्वराची सृजनशक्ती पाहून माझे मन समाधानी राहते.

ਗੁਰਸਬਦੀ ਸਭੁ ਬ੍ਰਹਮੁ ਪਛਾਨਿਆ ॥
गुरसबदी सभु ब्रहमु पछानिआ ॥

गुरूंच्या शब्दातून मला कळले की सर्व काही देव आहे.

ਨਾਨਕ ਆਤਮ ਰਾਮੁ ਸਬਾਇਆ ਗੁਰ ਸਤਿਗੁਰ ਅਲਖੁ ਲਖਾਇਆ ॥੧੫॥੫॥੨੨॥
नानक आतम रामु सबाइआ गुर सतिगुर अलखु लखाइआ ॥१५॥५॥२२॥

हे नानक, परमेश्वर, परमात्मा, सर्वांमध्ये आहे. गुरू, खऱ्या गुरूंनी मला अदृश्य परमेश्वराचे दर्शन घेण्याची प्रेरणा दिली आहे. ||15||5||22||

ਮਾਰੂ ਸੋਲਹੇ ਮਹਲਾ ੩ ॥
मारू सोलहे महला ३ ॥

मारू, सोल्हे, तिसरी मेहल:

ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ੴ सतिगुर प्रसादि ॥

एक वैश्विक निर्माता देव. खऱ्या गुरूंच्या कृपेने:

ਹੁਕਮੀ ਸਹਜੇ ਸ੍ਰਿਸਟਿ ਉਪਾਈ ॥
हुकमी सहजे स्रिसटि उपाई ॥

त्याच्या आज्ञेने, त्याने सहजतेने विश्वाची निर्मिती केली.

ਕਰਿ ਕਰਿ ਵੇਖੈ ਅਪਣੀ ਵਡਿਆਈ ॥
करि करि वेखै अपणी वडिआई ॥

सृष्टी निर्माण करून, तो स्वतःच्या महानतेकडे पाहतो.

ਆਪੇ ਕਰੇ ਕਰਾਏ ਆਪੇ ਹੁਕਮੇ ਰਹਿਆ ਸਮਾਈ ਹੇ ॥੧॥
आपे करे कराए आपे हुकमे रहिआ समाई हे ॥१॥

तो स्वतः कृती करतो, आणि सर्वांना कृती करण्यास प्रेरित करतो; त्याच्या इच्छेनुसार, तो सर्व व्यापतो आणि व्यापतो. ||1||

ਮਾਇਆ ਮੋਹੁ ਜਗਤੁ ਗੁਬਾਰਾ ॥
माइआ मोहु जगतु गुबारा ॥

जग प्रेम आणि मायेच्या आसक्तीच्या अंधारात आहे.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਬੂਝੈ ਕੋ ਵੀਚਾਰਾ ॥
गुरमुखि बूझै को वीचारा ॥

चिंतन करणारा, समजून घेणारा गुरुमुख किती दुर्मिळ आहे.

ਆਪੇ ਨਦਰਿ ਕਰੇ ਸੋ ਪਾਏ ਆਪੇ ਮੇਲਿ ਮਿਲਾਈ ਹੇ ॥੨॥
आपे नदरि करे सो पाए आपे मेलि मिलाई हे ॥२॥

ज्याच्यावर तो कृपा करतो त्यालाच परमेश्वराची प्राप्ती होते. तो स्वत: त्याच्या संघात एकत्र येतो. ||2||


सूची (1 - 1430)
जप पान: 1 - 8
सो दर पान: 8 - 10
सो पुरख पान: 10 - 12
सोहला पान: 12 - 13
सिरी राग पान: 14 - 93
राग माझ पान: 94 - 150
राग गउड़ी पान: 151 - 346
राग आसा पान: 347 - 488
राग गूजरी पान: 489 - 526
राग देवगणधारी पान: 527 - 536
राग बिहागड़ा पान: 537 - 556
राग वढ़हंस पान: 557 - 594
राग सोरठ पान: 595 - 659
राग धनसारी पान: 660 - 695
राग जैतसरी पान: 696 - 710
राग तोडी पान: 711 - 718
राग बैराडी पान: 719 - 720
राग तिलंग पान: 721 - 727
राग सूही पान: 728 - 794
राग बिलावल पान: 795 - 858
राग गोंड पान: 859 - 875
राग रामकली पान: 876 - 974
राग नट नारायण पान: 975 - 983
राग माली पान: 984 - 988
राग मारू पान: 989 - 1106
राग तुखारी पान: 1107 - 1117
राग केदारा पान: 1118 - 1124
राग भैरौ पान: 1125 - 1167
राग वसंत पान: 1168 - 1196
राग सारंगस पान: 1197 - 1253
राग मलार पान: 1254 - 1293
राग कानडा पान: 1294 - 1318
राग कल्याण पान: 1319 - 1326
राग प्रभाती पान: 1327 - 1351
राग जयवंती पान: 1352 - 1359
सलोक सहस्रकृति पान: 1353 - 1360
गाथा महला 5 पान: 1360 - 1361
फुनहे महला 5 पान: 1361 - 1363
चौबोले महला 5 पान: 1363 - 1364
सलोक भगत कबीर जिओ के पान: 1364 - 1377
सलोक सेख फरीद के पान: 1377 - 1385
सवईए स्री मुखबाक महला 5 पान: 1385 - 1389
सवईए महले पहिले के पान: 1389 - 1390
सवईए महले दूजे के पान: 1391 - 1392
सवईए महले तीजे के पान: 1392 - 1396
सवईए महले चौथे के पान: 1396 - 1406
सवईए महले पंजवे के पान: 1406 - 1409
सलोक वारा ते वधीक पान: 1410 - 1426
सलोक महला 9 पान: 1426 - 1429
मुंदावणी महला 5 पान: 1429 - 1429
रागमाला पान: 1430 - 1430