श्री गुरु ग्रंथ साहिब

पान - 643


ਸਲੋਕੁ ਮਃ ੩ ॥
सलोकु मः ३ ॥

सालोक, तिसरी मेहल:

ਹਉਮੈ ਜਲਤੇ ਜਲਿ ਮੁਏ ਭ੍ਰਮਿ ਆਏ ਦੂਜੈ ਭਾਇ ॥
हउमै जलते जलि मुए भ्रमि आए दूजै भाइ ॥

अहंभावाच्या ज्वालात तो जाळून मरतो; तो संशय आणि द्वैत प्रेमात भटकतो.

ਪੂਰੈ ਸਤਿਗੁਰਿ ਰਾਖਿ ਲੀਏ ਆਪਣੈ ਪੰਨੈ ਪਾਇ ॥
पूरै सतिगुरि राखि लीए आपणै पंनै पाइ ॥

परिपूर्ण खरे गुरु त्याला वाचवतात, त्याला स्वतःचे बनवतात.

ਇਹੁ ਜਗੁ ਜਲਤਾ ਨਦਰੀ ਆਇਆ ਗੁਰ ਕੈ ਸਬਦਿ ਸੁਭਾਇ ॥
इहु जगु जलता नदरी आइआ गुर कै सबदि सुभाइ ॥

हे जग जळत आहे; गुरूंच्या उदात्त वचनातून हे दिसून येते.

ਸਬਦਿ ਰਤੇ ਸੇ ਸੀਤਲ ਭਏ ਨਾਨਕ ਸਚੁ ਕਮਾਇ ॥੧॥
सबदि रते से सीतल भए नानक सचु कमाइ ॥१॥

जे शब्दाशी जुळलेले असतात ते थंड आणि शांत होतात; हे नानक, ते सत्याचे आचरण करतात. ||1||

ਮਃ ੩ ॥
मः ३ ॥

तिसरी मेहल:

ਸਫਲਿਓ ਸਤਿਗੁਰੁ ਸੇਵਿਆ ਧੰਨੁ ਜਨਮੁ ਪਰਵਾਣੁ ॥
सफलिओ सतिगुरु सेविआ धंनु जनमु परवाणु ॥

खऱ्या गुरूंची सेवा फलदायी आणि फलदायी आहे; असे जीवन धन्य आणि स्वीकार्य आहे.

ਜਿਨਾ ਸਤਿਗੁਰੁ ਜੀਵਦਿਆ ਮੁਇਆ ਨ ਵਿਸਰੈ ਸੇਈ ਪੁਰਖ ਸੁਜਾਣ ॥
जिना सतिगुरु जीवदिआ मुइआ न विसरै सेई पुरख सुजाण ॥

जे खऱ्या गुरुंना जीवनात आणि मृत्यूत विसरत नाहीत, तेच खरे ज्ञानी आहेत.

ਕੁਲੁ ਉਧਾਰੇ ਆਪਣਾ ਸੋ ਜਨੁ ਹੋਵੈ ਪਰਵਾਣੁ ॥
कुलु उधारे आपणा सो जनु होवै परवाणु ॥

त्यांच्या कुटुंबांचे तारण झाले आहे आणि त्यांना परमेश्वराने मान्यता दिली आहे.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਮੁਏ ਜੀਵਦੇ ਪਰਵਾਣੁ ਹਹਿ ਮਨਮੁਖ ਜਨਮਿ ਮਰਾਹਿ ॥
गुरमुखि मुए जीवदे परवाणु हहि मनमुख जनमि मराहि ॥

गुरुमुखांना जीवनाप्रमाणेच मृत्यूला मान्यता मिळते, तर स्वैच्छिक मनमुख जन्म-मृत्यूचे चक्र चालू ठेवतात.

ਨਾਨਕ ਮੁਏ ਨ ਆਖੀਅਹਿ ਜਿ ਗੁਰ ਕੈ ਸਬਦਿ ਸਮਾਹਿ ॥੨॥
नानक मुए न आखीअहि जि गुर कै सबदि समाहि ॥२॥

हे नानक, गुरूंच्या वचनात लीन झालेल्यांना मृत म्हणून वर्णन केलेले नाही. ||2||

ਪਉੜੀ ॥
पउड़ी ॥

पौरी:

ਹਰਿ ਪੁਰਖੁ ਨਿਰੰਜਨੁ ਸੇਵਿ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਧਿਆਈਐ ॥
हरि पुरखु निरंजनु सेवि हरि नामु धिआईऐ ॥

निष्कलंक परमेश्वर देवाची सेवा करा आणि परमेश्वराच्या नामाचे ध्यान करा.

ਸਤਸੰਗਤਿ ਸਾਧੂ ਲਗਿ ਹਰਿ ਨਾਮਿ ਸਮਾਈਐ ॥
सतसंगति साधू लगि हरि नामि समाईऐ ॥

पवित्र संतांच्या समाजात सामील व्हा आणि परमेश्वराच्या नामात लीन व्हा.

ਹਰਿ ਤੇਰੀ ਵਡੀ ਕਾਰ ਮੈ ਮੂਰਖ ਲਾਈਐ ॥
हरि तेरी वडी कार मै मूरख लाईऐ ॥

हे परमेश्वरा, तुझी सेवा गौरव आणि महान आहे. मी खूप मूर्ख आहे

ਹਉ ਗੋਲਾ ਲਾਲਾ ਤੁਧੁ ਮੈ ਹੁਕਮੁ ਫੁਰਮਾਈਐ ॥
हउ गोला लाला तुधु मै हुकमु फुरमाईऐ ॥

- कृपया, मला त्यासाठी वचन द्या. मी तुझा दास आणि दास आहे; तुझ्या इच्छेनुसार मला आज्ञा दे.

ਹਉ ਗੁਰਮੁਖਿ ਕਾਰ ਕਮਾਵਾ ਜਿ ਗੁਰਿ ਸਮਝਾਈਐ ॥੨॥
हउ गुरमुखि कार कमावा जि गुरि समझाईऐ ॥२॥

गुरूंनी मला सांगितल्याप्रमाणे गुरुमुख म्हणून मी तुझी सेवा करेन. ||2||

ਸਲੋਕੁ ਮਃ ੩ ॥
सलोकु मः ३ ॥

सालोक, तिसरी मेहल:

ਪੂਰਬਿ ਲਿਖਿਆ ਕਮਾਵਣਾ ਜਿ ਕਰਤੈ ਆਪਿ ਲਿਖਿਆਸੁ ॥
पूरबि लिखिआ कमावणा जि करतै आपि लिखिआसु ॥

तो स्वत: निर्मात्याने लिहिलेल्या पूर्व-निश्चित नियतीनुसार कार्य करतो.

ਮੋਹ ਠਗਉਲੀ ਪਾਈਅਨੁ ਵਿਸਰਿਆ ਗੁਣਤਾਸੁ ॥
मोह ठगउली पाईअनु विसरिआ गुणतासु ॥

भावनिक आसक्तीने त्याला गुंगी आणली आहे आणि तो सद्गुणांचा खजिना असलेल्या परमेश्वराला विसरला आहे.

ਮਤੁ ਜਾਣਹੁ ਜਗੁ ਜੀਵਦਾ ਦੂਜੈ ਭਾਇ ਮੁਇਆਸੁ ॥
मतु जाणहु जगु जीवदा दूजै भाइ मुइआसु ॥

द्वैतप्रेमामुळे तो जगात जिवंत आहे असे समजू नका - तो मेला आहे.

ਜਿਨੀ ਗੁਰਮੁਖਿ ਨਾਮੁ ਨ ਚੇਤਿਓ ਸੇ ਬਹਣਿ ਨ ਮਿਲਨੀ ਪਾਸਿ ॥
जिनी गुरमुखि नामु न चेतिओ से बहणि न मिलनी पासि ॥

जे गुरुमुख म्हणून परमेश्वराचे चिंतन करत नाहीत त्यांना परमेश्वराजवळ बसण्याची परवानगी नाही.

ਦੁਖੁ ਲਾਗਾ ਬਹੁ ਅਤਿ ਘਣਾ ਪੁਤੁ ਕਲਤੁ ਨ ਸਾਥਿ ਕੋਈ ਜਾਸਿ ॥
दुखु लागा बहु अति घणा पुतु कलतु न साथि कोई जासि ॥

त्यांना सर्वात भयंकर वेदना आणि त्रास सहन करावा लागतो आणि त्यांचे मुलगे किंवा त्यांच्या पत्नी त्यांच्याबरोबर जात नाहीत.

ਲੋਕਾ ਵਿਚਿ ਮੁਹੁ ਕਾਲਾ ਹੋਆ ਅੰਦਰਿ ਉਭੇ ਸਾਸ ॥
लोका विचि मुहु काला होआ अंदरि उभे सास ॥

लोकांमध्ये त्यांचे चेहरे काळे झाले आहेत आणि ते खेदाने उसासा टाकतात.

ਮਨਮੁਖਾ ਨੋ ਕੋ ਨ ਵਿਸਹੀ ਚੁਕਿ ਗਇਆ ਵੇਸਾਸੁ ॥
मनमुखा नो को न विसही चुकि गइआ वेसासु ॥

स्वार्थी मनमुखांवर कोणीही विसंबून राहत नाही; त्यांच्यावरील विश्वास उडाला आहे.

ਨਾਨਕ ਗੁਰਮੁਖਾ ਨੋ ਸੁਖੁ ਅਗਲਾ ਜਿਨਾ ਅੰਤਰਿ ਨਾਮ ਨਿਵਾਸੁ ॥੧॥
नानक गुरमुखा नो सुखु अगला जिना अंतरि नाम निवासु ॥१॥

हे नानक, गुरुमुख पूर्ण शांततेत राहतात; नाम, परमेश्वराचे नाव, त्यांच्यामध्ये वास करते. ||1||

ਮਃ ੩ ॥
मः ३ ॥

तिसरी मेहल:

ਸੇ ਸੈਣ ਸੇ ਸਜਣਾ ਜਿ ਗੁਰਮੁਖਿ ਮਿਲਹਿ ਸੁਭਾਇ ॥
से सैण से सजणा जि गुरमुखि मिलहि सुभाइ ॥

ते एकटेच नातेवाईक आहेत आणि ते एकटेच मित्र आहेत, जे गुरुमुख म्हणून प्रेमाने एकत्र येतात.

ਸਤਿਗੁਰ ਕਾ ਭਾਣਾ ਅਨਦਿਨੁ ਕਰਹਿ ਸੇ ਸਚਿ ਰਹੇ ਸਮਾਇ ॥
सतिगुर का भाणा अनदिनु करहि से सचि रहे समाइ ॥

रात्रंदिवस ते खऱ्या गुरूच्या इच्छेनुसार वागत असतात; ते खरे नामात लीन राहतात.

ਦੂਜੈ ਭਾਇ ਲਗੇ ਸਜਣ ਨ ਆਖੀਅਹਿ ਜਿ ਅਭਿਮਾਨੁ ਕਰਹਿ ਵੇਕਾਰ ॥
दूजै भाइ लगे सजण न आखीअहि जि अभिमानु करहि वेकार ॥

द्वैताच्या प्रेमात जडलेल्यांना मित्र म्हणत नाहीत; ते अहंकार आणि भ्रष्टाचार करतात.

ਮਨਮੁਖ ਆਪ ਸੁਆਰਥੀ ਕਾਰਜੁ ਨ ਸਕਹਿ ਸਵਾਰਿ ॥
मनमुख आप सुआरथी कारजु न सकहि सवारि ॥

स्वार्थी मनमुख स्वार्थी असतात; ते कोणाचेही प्रकरण सोडवू शकत नाहीत.

ਨਾਨਕ ਪੂਰਬਿ ਲਿਖਿਆ ਕਮਾਵਣਾ ਕੋਇ ਨ ਮੇਟਣਹਾਰੁ ॥੨॥
नानक पूरबि लिखिआ कमावणा कोइ न मेटणहारु ॥२॥

हे नानक, ते त्यांच्या पूर्वनियोजित नशिबानुसार वागतात; कोणीही ते पुसून टाकू शकत नाही. ||2||

ਪਉੜੀ ॥
पउड़ी ॥

पौरी:

ਤੁਧੁ ਆਪੇ ਜਗਤੁ ਉਪਾਇ ਕੈ ਆਪਿ ਖੇਲੁ ਰਚਾਇਆ ॥
तुधु आपे जगतु उपाइ कै आपि खेलु रचाइआ ॥

तुम्हीच जग निर्माण केले आहे, आणि तुम्हीच त्याचे नाटक केले आहे.

ਤ੍ਰੈ ਗੁਣ ਆਪਿ ਸਿਰਜਿਆ ਮਾਇਆ ਮੋਹੁ ਵਧਾਇਆ ॥
त्रै गुण आपि सिरजिआ माइआ मोहु वधाइआ ॥

हे तीन गुण तुम्हीच निर्माण केलेत आणि मायेची भावनिक आसक्ती वाढवली.

ਵਿਚਿ ਹਉਮੈ ਲੇਖਾ ਮੰਗੀਐ ਫਿਰਿ ਆਵੈ ਜਾਇਆ ॥
विचि हउमै लेखा मंगीऐ फिरि आवै जाइआ ॥

अहंकाराने केलेल्या कर्माचा हिशेब त्याला मागितला जातो; तो पुनर्जन्मात येत आणि जात राहतो.

ਜਿਨਾ ਹਰਿ ਆਪਿ ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰੇ ਸੇ ਗੁਰਿ ਸਮਝਾਇਆ ॥
जिना हरि आपि क्रिपा करे से गुरि समझाइआ ॥

ज्यांना प्रभु स्वतः कृपेने आशीर्वादित करतो त्यांना गुरु शिकवतात.

ਬਲਿਹਾਰੀ ਗੁਰ ਆਪਣੇ ਸਦਾ ਸਦਾ ਘੁਮਾਇਆ ॥੩॥
बलिहारी गुर आपणे सदा सदा घुमाइआ ॥३॥

मी माझ्या गुरूंचा त्याग आहे; सदैव आणि सदैव, मी त्याला बलिदान आहे. ||3||

ਸਲੋਕੁ ਮਃ ੩ ॥
सलोकु मः ३ ॥

सालोक, तिसरी मेहल:

ਮਾਇਆ ਮਮਤਾ ਮੋਹਣੀ ਜਿਨਿ ਵਿਣੁ ਦੰਤਾ ਜਗੁ ਖਾਇਆ ॥
माइआ ममता मोहणी जिनि विणु दंता जगु खाइआ ॥

मायेचे प्रेम मोहक आहे; दातांशिवाय जग खाऊन टाकले आहे.

ਮਨਮੁਖ ਖਾਧੇ ਗੁਰਮੁਖਿ ਉਬਰੇ ਜਿਨੀ ਸਚਿ ਨਾਮਿ ਚਿਤੁ ਲਾਇਆ ॥
मनमुख खाधे गुरमुखि उबरे जिनी सचि नामि चितु लाइआ ॥

स्वार्थी मनमुख खाऊन जातात, तर गुरुमुखांचा उद्धार होतो; ते त्यांचे चैतन्य खऱ्या नावावर केंद्रित करतात.

ਬਿਨੁ ਨਾਵੈ ਜਗੁ ਕਮਲਾ ਫਿਰੈ ਗੁਰਮੁਖਿ ਨਦਰੀ ਆਇਆ ॥
बिनु नावै जगु कमला फिरै गुरमुखि नदरी आइआ ॥

नामाशिवाय जग वेड्यासारखे फिरते; गुरुमुख हे पाहण्यासाठी येतात.


सूची (1 - 1430)
जप पान: 1 - 8
सो दर पान: 8 - 10
सो पुरख पान: 10 - 12
सोहला पान: 12 - 13
सिरी राग पान: 14 - 93
राग माझ पान: 94 - 150
राग गउड़ी पान: 151 - 346
राग आसा पान: 347 - 488
राग गूजरी पान: 489 - 526
राग देवगणधारी पान: 527 - 536
राग बिहागड़ा पान: 537 - 556
राग वढ़हंस पान: 557 - 594
राग सोरठ पान: 595 - 659
राग धनसारी पान: 660 - 695
राग जैतसरी पान: 696 - 710
राग तोडी पान: 711 - 718
राग बैराडी पान: 719 - 720
राग तिलंग पान: 721 - 727
राग सूही पान: 728 - 794
राग बिलावल पान: 795 - 858
राग गोंड पान: 859 - 875
राग रामकली पान: 876 - 974
राग नट नारायण पान: 975 - 983
राग माली पान: 984 - 988
राग मारू पान: 989 - 1106
राग तुखारी पान: 1107 - 1117
राग केदारा पान: 1118 - 1124
राग भैरौ पान: 1125 - 1167
राग वसंत पान: 1168 - 1196
राग सारंगस पान: 1197 - 1253
राग मलार पान: 1254 - 1293
राग कानडा पान: 1294 - 1318
राग कल्याण पान: 1319 - 1326
राग प्रभाती पान: 1327 - 1351
राग जयवंती पान: 1352 - 1359
सलोक सहस्रकृति पान: 1353 - 1360
गाथा महला 5 पान: 1360 - 1361
फुनहे महला 5 पान: 1361 - 1363
चौबोले महला 5 पान: 1363 - 1364
सलोक भगत कबीर जिओ के पान: 1364 - 1377
सलोक सेख फरीद के पान: 1377 - 1385
सवईए स्री मुखबाक महला 5 पान: 1385 - 1389
सवईए महले पहिले के पान: 1389 - 1390
सवईए महले दूजे के पान: 1391 - 1392
सवईए महले तीजे के पान: 1392 - 1396
सवईए महले चौथे के पान: 1396 - 1406
सवईए महले पंजवे के पान: 1406 - 1409
सलोक वारा ते वधीक पान: 1410 - 1426
सलोक महला 9 पान: 1426 - 1429
मुंदावणी महला 5 पान: 1429 - 1429
रागमाला पान: 1430 - 1430