श्री गुरु ग्रंथ साहिब

पान - 871


ਮਨ ਕਠੋਰੁ ਅਜਹੂ ਨ ਪਤੀਨਾ ॥
मन कठोरु अजहू न पतीना ॥

त्यानंतरही त्याचे कणखर मन तृप्त झाले नाही.

ਕਹਿ ਕਬੀਰ ਹਮਰਾ ਗੋਬਿੰਦੁ ॥
कहि कबीर हमरा गोबिंदु ॥

कबीर म्हणतात, असा माझा स्वामी स्वामी आहे.

ਚਉਥੇ ਪਦ ਮਹਿ ਜਨ ਕੀ ਜਿੰਦੁ ॥੪॥੧॥੪॥
चउथे पद महि जन की जिंदु ॥४॥१॥४॥

त्याच्या विनम्र सेवकाचा आत्मा चौथ्या अवस्थेत वास करतो. ||4||1||4||

ਗੋਂਡ ॥
गोंड ॥

गोंड:

ਨਾ ਇਹੁ ਮਾਨਸੁ ਨਾ ਇਹੁ ਦੇਉ ॥
ना इहु मानसु ना इहु देउ ॥

तो मानव नाही आणि तो देवही नाही.

ਨਾ ਇਹੁ ਜਤੀ ਕਹਾਵੈ ਸੇਉ ॥
ना इहु जती कहावै सेउ ॥

याला ब्रह्मचारी किंवा शिवाचा उपासक म्हणत नाही.

ਨਾ ਇਹੁ ਜੋਗੀ ਨਾ ਅਵਧੂਤਾ ॥
ना इहु जोगी ना अवधूता ॥

तो योगी नाही आणि संन्यासी नाही.

ਨਾ ਇਸੁ ਮਾਇ ਨ ਕਾਹੂ ਪੂਤਾ ॥੧॥
ना इसु माइ न काहू पूता ॥१॥

ती आई किंवा कोणाचा मुलगा नाही. ||1||

ਇਆ ਮੰਦਰ ਮਹਿ ਕੌਨ ਬਸਾਈ ॥
इआ मंदर महि कौन बसाई ॥

मग ते काय, जे या देहाच्या मंदिरात वास करते?

ਤਾ ਕਾ ਅੰਤੁ ਨ ਕੋਊ ਪਾਈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ता का अंतु न कोऊ पाई ॥१॥ रहाउ ॥

त्याची मर्यादा कोणीही शोधू शकत नाही. ||1||विराम||

ਨਾ ਇਹੁ ਗਿਰਹੀ ਨਾ ਓਦਾਸੀ ॥
ना इहु गिरही ना ओदासी ॥

तो गृहस्थ नाही आणि संसाराचा त्याग करणारा नाही.

ਨਾ ਇਹੁ ਰਾਜ ਨ ਭੀਖ ਮੰਗਾਸੀ ॥
ना इहु राज न भीख मंगासी ॥

तो राजा नाही आणि तो भिकारीही नाही.

ਨਾ ਇਸੁ ਪਿੰਡੁ ਨ ਰਕਤੂ ਰਾਤੀ ॥
ना इसु पिंडु न रकतू राती ॥

त्याला शरीर नाही, रक्ताचा थेंब नाही.

ਨਾ ਇਹੁ ਬ੍ਰਹਮਨੁ ਨਾ ਇਹੁ ਖਾਤੀ ॥੨॥
ना इहु ब्रहमनु ना इहु खाती ॥२॥

तो ब्राह्मण नाही आणि तो खशात्रिय नाही. ||2||

ਨਾ ਇਹੁ ਤਪਾ ਕਹਾਵੈ ਸੇਖੁ ॥
ना इहु तपा कहावै सेखु ॥

याला कठोर स्वयंशिस्तीचा माणूस किंवा शेख असे म्हटले जात नाही.

ਨਾ ਇਹੁ ਜੀਵੈ ਨ ਮਰਤਾ ਦੇਖੁ ॥
ना इहु जीवै न मरता देखु ॥

तो जगत नाही आणि मरतानाही दिसत नाही.

ਇਸੁ ਮਰਤੇ ਕਉ ਜੇ ਕੋਊ ਰੋਵੈ ॥
इसु मरते कउ जे कोऊ रोवै ॥

जर कोणी त्याच्या मृत्यूवर रडत असेल,

ਜੋ ਰੋਵੈ ਸੋਈ ਪਤਿ ਖੋਵੈ ॥੩॥
जो रोवै सोई पति खोवै ॥३॥

ती व्यक्ती आपला सन्मान गमावते. ||3||

ਗੁਰਪ੍ਰਸਾਦਿ ਮੈ ਡਗਰੋ ਪਾਇਆ ॥
गुरप्रसादि मै डगरो पाइआ ॥

गुरूंच्या कृपेने मला मार्ग सापडला आहे.

ਜੀਵਨ ਮਰਨੁ ਦੋਊ ਮਿਟਵਾਇਆ ॥
जीवन मरनु दोऊ मिटवाइआ ॥

जन्म आणि मृत्यू दोन्ही मिटले आहेत.

ਕਹੁ ਕਬੀਰ ਇਹੁ ਰਾਮ ਕੀ ਅੰਸੁ ॥
कहु कबीर इहु राम की अंसु ॥

कबीर म्हणतात, हे भगवंताच्याच सारापासून बनलेले आहे.

ਜਸ ਕਾਗਦ ਪਰ ਮਿਟੈ ਨ ਮੰਸੁ ॥੪॥੨॥੫॥
जस कागद पर मिटै न मंसु ॥४॥२॥५॥

ती कागदावरील शाईसारखी असते जी पुसता येत नाही. ||4||2||5||

ਗੋਂਡ ॥
गोंड ॥

गोंड:

ਤੂਟੇ ਤਾਗੇ ਨਿਖੁਟੀ ਪਾਨਿ ॥
तूटे तागे निखुटी पानि ॥

धागे तुटले आहेत आणि स्टार्च संपला आहे.

ਦੁਆਰ ਊਪਰਿ ਝਿਲਕਾਵਹਿ ਕਾਨ ॥
दुआर ऊपरि झिलकावहि कान ॥

समोरच्या दारावर बेअर रीड्स चमकतात.

ਕੂਚ ਬਿਚਾਰੇ ਫੂਏ ਫਾਲ ॥
कूच बिचारे फूए फाल ॥

बिचारे ब्रशचे तुकडे विखुरलेले आहेत.

ਇਆ ਮੁੰਡੀਆ ਸਿਰਿ ਚਢਿਬੋ ਕਾਲ ॥੧॥
इआ मुंडीआ सिरि चढिबो काल ॥१॥

मुंडण केलेल्या या डोक्यात मृत्यूने प्रवेश केला आहे. ||1||

ਇਹੁ ਮੁੰਡੀਆ ਸਗਲੋ ਦ੍ਰਬੁ ਖੋਈ ॥
इहु मुंडीआ सगलो द्रबु खोई ॥

मुंडण केलेल्या या भक्ताने आपली सर्व संपत्ती उधळली आहे.

ਆਵਤ ਜਾਤ ਨਾਕ ਸਰ ਹੋਈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
आवत जात नाक सर होई ॥१॥ रहाउ ॥

हे सर्व येणे-जाणे त्याला चिडवायचे. ||1||विराम||

ਤੁਰੀ ਨਾਰਿ ਕੀ ਛੋਡੀ ਬਾਤਾ ॥
तुरी नारि की छोडी बाता ॥

त्याने त्याच्या विणकामाच्या उपकरणांची सर्व चर्चा सोडून दिली आहे.

ਰਾਮ ਨਾਮ ਵਾ ਕਾ ਮਨੁ ਰਾਤਾ ॥
राम नाम वा का मनु राता ॥

त्याचे मन भगवंताच्या नामाशी एकरूप झालेले असते.

ਲਰਿਕੀ ਲਰਿਕਨ ਖੈਬੋ ਨਾਹਿ ॥
लरिकी लरिकन खैबो नाहि ॥

त्याच्या मुली आणि मुलांकडे खायला काही नाही,

ਮੁੰਡੀਆ ਅਨਦਿਨੁ ਧਾਪੇ ਜਾਹਿ ॥੨॥
मुंडीआ अनदिनु धापे जाहि ॥२॥

तर मुंडके रात्रंदिवस पोटभर खातात. ||2||

ਇਕ ਦੁਇ ਮੰਦਰਿ ਇਕ ਦੁਇ ਬਾਟ ॥
इक दुइ मंदरि इक दुइ बाट ॥

एक किंवा दोन घरात आहेत आणि आणखी एक किंवा दोन वाटेत आहेत.

ਹਮ ਕਉ ਸਾਥਰੁ ਉਨ ਕਉ ਖਾਟ ॥
हम कउ साथरु उन कउ खाट ॥

आम्ही जमिनीवर झोपतो, तर ते बेडवर झोपतात.

ਮੂਡ ਪਲੋਸਿ ਕਮਰ ਬਧਿ ਪੋਥੀ ॥
मूड पलोसि कमर बधि पोथी ॥

ते त्यांचे उघडे डोके घासतात, आणि त्यांच्या कंबरेमध्ये प्रार्थना-पुस्तके ठेवतात.

ਹਮ ਕਉ ਚਾਬਨੁ ਉਨ ਕਉ ਰੋਟੀ ॥੩॥
हम कउ चाबनु उन कउ रोटी ॥३॥

कोरडे धान्य मिळते, तर भाकरी मिळते. ||3||

ਮੁੰਡੀਆ ਮੁੰਡੀਆ ਹੂਏ ਏਕ ॥
मुंडीआ मुंडीआ हूए एक ॥

तो मुंडण केलेल्या या सेवकांपैकी एक होईल.

ਏ ਮੁੰਡੀਆ ਬੂਡਤ ਕੀ ਟੇਕ ॥
ए मुंडीआ बूडत की टेक ॥

ते बुडणाऱ्याला आधार आहेत.

ਸੁਨਿ ਅੰਧਲੀ ਲੋਈ ਬੇਪੀਰਿ ॥
सुनि अंधली लोई बेपीरि ॥

हे आंधळे आणि दिशाहीन लोई, ऐका:

ਇਨੑ ਮੁੰਡੀਅਨ ਭਜਿ ਸਰਨਿ ਕਬੀਰ ॥੪॥੩॥੬॥
इन मुंडीअन भजि सरनि कबीर ॥४॥३॥६॥

कबीरने मुंडण केलेल्या या सेवकांचा आश्रय घेतला आहे. ||4||3||6||

ਗੋਂਡ ॥
गोंड ॥

गोंड:

ਖਸਮੁ ਮਰੈ ਤਉ ਨਾਰਿ ਨ ਰੋਵੈ ॥
खसमु मरै तउ नारि न रोवै ॥

तिचा नवरा मेल्यावर ती स्त्री रडत नाही.

ਉਸੁ ਰਖਵਾਰਾ ਅਉਰੋ ਹੋਵੈ ॥
उसु रखवारा अउरो होवै ॥

दुसरा कोणीतरी तिचा रक्षक बनतो.

ਰਖਵਾਰੇ ਕਾ ਹੋਇ ਬਿਨਾਸ ॥
रखवारे का होइ बिनास ॥

जेव्हा हा संरक्षक मरतो,

ਆਗੈ ਨਰਕੁ ਈਹਾ ਭੋਗ ਬਿਲਾਸ ॥੧॥
आगै नरकु ईहा भोग बिलास ॥१॥

तो या जगात उपभोगलेल्या लैंगिक सुखांसाठी यापुढे नरकाच्या जगात जातो. ||1||

ਏਕ ਸੁਹਾਗਨਿ ਜਗਤ ਪਿਆਰੀ ॥
एक सुहागनि जगत पिआरी ॥

जगाला एकच वधू माया आवडते.

ਸਗਲੇ ਜੀਅ ਜੰਤ ਕੀ ਨਾਰੀ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
सगले जीअ जंत की नारी ॥१॥ रहाउ ॥

ती सर्व प्राणीमात्रांची आणि प्राण्यांची पत्नी आहे. ||1||विराम||

ਸੋਹਾਗਨਿ ਗਲਿ ਸੋਹੈ ਹਾਰੁ ॥
सोहागनि गलि सोहै हारु ॥

गळ्यात हार घालून ही नववधू सुंदर दिसते.

ਸੰਤ ਕਉ ਬਿਖੁ ਬਿਗਸੈ ਸੰਸਾਰੁ ॥
संत कउ बिखु बिगसै संसारु ॥

ती संतासाठी विष आहे, परंतु जग तिच्यावर आनंदित आहे.

ਕਰਿ ਸੀਗਾਰੁ ਬਹੈ ਪਖਿਆਰੀ ॥
करि सीगारु बहै पखिआरी ॥

स्वतःला सजवून ती वेश्येसारखी बसते.

ਸੰਤ ਕੀ ਠਿਠਕੀ ਫਿਰੈ ਬਿਚਾਰੀ ॥੨॥
संत की ठिठकी फिरै बिचारी ॥२॥

संतांच्या शापाने ती दुरवस्थेसारखी फिरते. ||2||

ਸੰਤ ਭਾਗਿ ਓਹ ਪਾਛੈ ਪਰੈ ॥
संत भागि ओह पाछै परै ॥

ती संतांच्या मागे धावत धावते.

ਗੁਰਪਰਸਾਦੀ ਮਾਰਹੁ ਡਰੈ ॥
गुरपरसादी मारहु डरै ॥

गुरूंच्या कृपेने लाभलेल्यांकडून तिला मारहाण होण्याची भीती वाटते.

ਸਾਕਤ ਕੀ ਓਹ ਪਿੰਡ ਪਰਾਇਣਿ ॥
साकत की ओह पिंड पराइणि ॥

ती अविश्वासू निंदकांचे शरीर, जीवनाचा श्वास आहे.

ਹਮ ਕਉ ਦ੍ਰਿਸਟਿ ਪਰੈ ਤ੍ਰਖਿ ਡਾਇਣਿ ॥੩॥
हम कउ द्रिसटि परै त्रखि डाइणि ॥३॥

ती मला रक्ताच्या तहानलेल्या डायनसारखी दिसते. ||3||

ਹਮ ਤਿਸ ਕਾ ਬਹੁ ਜਾਨਿਆ ਭੇਉ ॥
हम तिस का बहु जानिआ भेउ ॥

मला तिची गुपिते चांगलीच माहीत आहेत

ਜਬ ਹੂਏ ਕ੍ਰਿਪਾਲ ਮਿਲੇ ਗੁਰਦੇਉ ॥
जब हूए क्रिपाल मिले गुरदेउ ॥

त्यांच्या कृपेने, दैवी गुरु मला भेटले.

ਕਹੁ ਕਬੀਰ ਅਬ ਬਾਹਰਿ ਪਰੀ ॥
कहु कबीर अब बाहरि परी ॥

कबीर म्हणतो, आता मी तिला हाकलून दिले आहे.

ਸੰਸਾਰੈ ਕੈ ਅੰਚਲਿ ਲਰੀ ॥੪॥੪॥੭॥
संसारै कै अंचलि लरी ॥४॥४॥७॥

ती जगाच्या स्कर्टला चिकटून राहते. ||4||4||7||


सूची (1 - 1430)
जप पान: 1 - 8
सो दर पान: 8 - 10
सो पुरख पान: 10 - 12
सोहला पान: 12 - 13
सिरी राग पान: 14 - 93
राग माझ पान: 94 - 150
राग गउड़ी पान: 151 - 346
राग आसा पान: 347 - 488
राग गूजरी पान: 489 - 526
राग देवगणधारी पान: 527 - 536
राग बिहागड़ा पान: 537 - 556
राग वढ़हंस पान: 557 - 594
राग सोरठ पान: 595 - 659
राग धनसारी पान: 660 - 695
राग जैतसरी पान: 696 - 710
राग तोडी पान: 711 - 718
राग बैराडी पान: 719 - 720
राग तिलंग पान: 721 - 727
राग सूही पान: 728 - 794
राग बिलावल पान: 795 - 858
राग गोंड पान: 859 - 875
राग रामकली पान: 876 - 974
राग नट नारायण पान: 975 - 983
राग माली पान: 984 - 988
राग मारू पान: 989 - 1106
राग तुखारी पान: 1107 - 1117
राग केदारा पान: 1118 - 1124
राग भैरौ पान: 1125 - 1167
राग वसंत पान: 1168 - 1196
राग सारंगस पान: 1197 - 1253
राग मलार पान: 1254 - 1293
राग कानडा पान: 1294 - 1318
राग कल्याण पान: 1319 - 1326
राग प्रभाती पान: 1327 - 1351
राग जयवंती पान: 1352 - 1359
सलोक सहस्रकृति पान: 1353 - 1360
गाथा महला 5 पान: 1360 - 1361
फुनहे महला 5 पान: 1361 - 1363
चौबोले महला 5 पान: 1363 - 1364
सलोक भगत कबीर जिओ के पान: 1364 - 1377
सलोक सेख फरीद के पान: 1377 - 1385
सवईए स्री मुखबाक महला 5 पान: 1385 - 1389
सवईए महले पहिले के पान: 1389 - 1390
सवईए महले दूजे के पान: 1391 - 1392
सवईए महले तीजे के पान: 1392 - 1396
सवईए महले चौथे के पान: 1396 - 1406
सवईए महले पंजवे के पान: 1406 - 1409
सलोक वारा ते वधीक पान: 1410 - 1426
सलोक महला 9 पान: 1426 - 1429
मुंदावणी महला 5 पान: 1429 - 1429
रागमाला पान: 1430 - 1430