श्री गुरु ग्रंथ साहिब

पान - 1288


ਲਿਖਿਆ ਪਲੈ ਪਾਇ ਸੋ ਸਚੁ ਜਾਣੀਐ ॥
लिखिआ पलै पाइ सो सचु जाणीऐ ॥

ज्याचे पूर्वनिश्चित प्रारब्ध कार्यान्वित होते, तो खऱ्या परमेश्वराला ओळखतो.

ਹੁਕਮੀ ਹੋਇ ਨਿਬੇੜੁ ਗਇਆ ਜਾਣੀਐ ॥
हुकमी होइ निबेड़ु गइआ जाणीऐ ॥

देवाच्या आज्ञेने, ते नियुक्त केले आहे. नश्वर गेल्यावर कळते.

ਭਉਜਲ ਤਾਰਣਹਾਰੁ ਸਬਦਿ ਪਛਾਣੀਐ ॥
भउजल तारणहारु सबदि पछाणीऐ ॥

शब्दाचा बोध करा आणि भयानक विश्वसागर पार करा.

ਚੋਰ ਜਾਰ ਜੂਆਰ ਪੀੜੇ ਘਾਣੀਐ ॥
चोर जार जूआर पीड़े घाणीऐ ॥

चोर, व्यभिचारी, जुगारी हे गिरणीतील दाण्यासारखे दाबले जातात.

ਨਿੰਦਕ ਲਾਇਤਬਾਰ ਮਿਲੇ ਹੜੑਵਾਣੀਐ ॥
निंदक लाइतबार मिले हड़वाणीऐ ॥

निंदा करणारे आणि गप्पा मारणारे हाताने बांधलेले असतात.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਚਿ ਸਮਾਇ ਸੁ ਦਰਗਹ ਜਾਣੀਐ ॥੨੧॥
गुरमुखि सचि समाइ सु दरगह जाणीऐ ॥२१॥

गुरुमुख हा खऱ्या परमेश्वरात लीन असतो, आणि परमेश्वराच्या दरबारात प्रसिद्ध असतो. ||२१||

ਸਲੋਕ ਮਃ ੨ ॥
सलोक मः २ ॥

सालोक, दुसरी मेहल:

ਨਾਉ ਫਕੀਰੈ ਪਾਤਿਸਾਹੁ ਮੂਰਖ ਪੰਡਿਤੁ ਨਾਉ ॥
नाउ फकीरै पातिसाहु मूरख पंडितु नाउ ॥

भिकारी हा सम्राट म्हणून ओळखला जातो आणि मूर्खाला धार्मिक विद्वान म्हणून ओळखले जाते.

ਅੰਧੇ ਕਾ ਨਾਉ ਪਾਰਖੂ ਏਵੈ ਕਰੇ ਗੁਆਉ ॥
अंधे का नाउ पारखू एवै करे गुआउ ॥

आंधळा द्रष्टा म्हणून ओळखला जातो; असे लोक बोलतात.

ਇਲਤਿ ਕਾ ਨਾਉ ਚਉਧਰੀ ਕੂੜੀ ਪੂਰੇ ਥਾਉ ॥
इलति का नाउ चउधरी कूड़ी पूरे थाउ ॥

त्रास देणाऱ्याला नेता म्हणतात आणि खोटे बोलणाऱ्याला सन्मानाने बसवले जाते.

ਨਾਨਕ ਗੁਰਮੁਖਿ ਜਾਣੀਐ ਕਲਿ ਕਾ ਏਹੁ ਨਿਆਉ ॥੧॥
नानक गुरमुखि जाणीऐ कलि का एहु निआउ ॥१॥

हे नानक, गुरुमुखांना माहित आहे की कलियुगातील अंधारयुगात हा न्याय आहे. ||1||

ਮਃ ੧ ॥
मः १ ॥

पहिली मेहल:

ਹਰਣਾਂ ਬਾਜਾਂ ਤੈ ਸਿਕਦਾਰਾਂ ਏਨੑਾ ਪੜਿੑਆ ਨਾਉ ॥
हरणां बाजां तै सिकदारां एना पड़िआ नाउ ॥

हरीण, बाज आणि सरकारी अधिकारी प्रशिक्षित आणि हुशार म्हणून ओळखले जातात.

ਫਾਂਧੀ ਲਗੀ ਜਾਤਿ ਫਹਾਇਨਿ ਅਗੈ ਨਾਹੀ ਥਾਉ ॥
फांधी लगी जाति फहाइनि अगै नाही थाउ ॥

जेव्हा सापळा लावला जातो तेव्हा ते त्यांच्या स्वतःच्या जाळ्यात अडकतात; यापुढे त्यांना विश्रांतीची जागा मिळणार नाही.

ਸੋ ਪੜਿਆ ਸੋ ਪੰਡਿਤੁ ਬੀਨਾ ਜਿਨੑੀ ਕਮਾਣਾ ਨਾਉ ॥
सो पड़िआ सो पंडितु बीना जिनी कमाणा नाउ ॥

तो एकटाच विद्वान आणि ज्ञानी आहे आणि तो एकटाच विद्वान आहे, जो नामाचा अभ्यास करतो.

ਪਹਿਲੋ ਦੇ ਜੜ ਅੰਦਰਿ ਜੰਮੈ ਤਾ ਉਪਰਿ ਹੋਵੈ ਛਾਂਉ ॥
पहिलो दे जड़ अंदरि जंमै ता उपरि होवै छांउ ॥

प्रथम, झाड आपली मुळे खाली ठेवते, आणि नंतर ते आपली सावली वर पसरते.

ਰਾਜੇ ਸੀਹ ਮੁਕਦਮ ਕੁਤੇ ॥
राजे सीह मुकदम कुते ॥

राजे वाघ आहेत आणि त्यांचे अधिकारी कुत्रे आहेत;

ਜਾਇ ਜਗਾਇਨਿੑ ਬੈਠੇ ਸੁਤੇ ॥
जाइ जगाइनि बैठे सुते ॥

ते बाहेर जातात आणि झोपलेल्या लोकांना त्रास देण्यासाठी त्यांना जागे करतात.

ਚਾਕਰ ਨਹਦਾ ਪਾਇਨਿੑ ਘਾਉ ॥
चाकर नहदा पाइनि घाउ ॥

लोकसेवक नखांनी घाव घालतात.

ਰਤੁ ਪਿਤੁ ਕੁਤਿਹੋ ਚਟਿ ਜਾਹੁ ॥
रतु पितु कुतिहो चटि जाहु ॥

सांडलेले रक्त कुत्रे चाटतात.

ਜਿਥੈ ਜੀਆਂ ਹੋਸੀ ਸਾਰ ॥
जिथै जीआं होसी सार ॥

परंतु तेथे, परमेश्वराच्या दरबारात, सर्व प्राण्यांचा न्याय होईल.

ਨਕਂੀ ਵਢਂੀ ਲਾਇਤਬਾਰ ॥੨॥
नकीं वढीं लाइतबार ॥२॥

ज्यांनी लोकांच्या विश्वासाला तडा दिला, त्यांची बदनामी होईल; त्यांची नाकं कापली जातील. ||2||

ਪਉੜੀ ॥
पउड़ी ॥

पौरी:

ਆਪਿ ਉਪਾਏ ਮੇਦਨੀ ਆਪੇ ਕਰਦਾ ਸਾਰ ॥
आपि उपाए मेदनी आपे करदा सार ॥

तो स्वतः जग निर्माण करतो आणि तो स्वतःच त्याची काळजी घेतो.

ਭੈ ਬਿਨੁ ਭਰਮੁ ਨ ਕਟੀਐ ਨਾਮਿ ਨ ਲਗੈ ਪਿਆਰੁ ॥
भै बिनु भरमु न कटीऐ नामि न लगै पिआरु ॥

भगवंताच्या भीतीशिवाय संशय नाहीसा होत नाही आणि नामावर प्रेम जडत नाही.

ਸਤਿਗੁਰ ਤੇ ਭਉ ਊਪਜੈ ਪਾਈਐ ਮੋਖ ਦੁਆਰ ॥
सतिगुर ते भउ ऊपजै पाईऐ मोख दुआर ॥

खऱ्या गुरूंद्वारे भगवंताचे भय वाढते आणि मोक्षाचे द्वार सापडते.

ਭੈ ਤੇ ਸਹਜੁ ਪਾਈਐ ਮਿਲਿ ਜੋਤੀ ਜੋਤਿ ਅਪਾਰ ॥
भै ते सहजु पाईऐ मिलि जोती जोति अपार ॥

भगवंताच्या भीतीने, सहज सहजता प्राप्त होते आणि व्यक्तीचा प्रकाश अनंताच्या प्रकाशात विलीन होतो.

ਭੈ ਤੇ ਭੈਜਲੁ ਲੰਘੀਐ ਗੁਰਮਤੀ ਵੀਚਾਰੁ ॥
भै ते भैजलु लंघीऐ गुरमती वीचारु ॥

भगवंताच्या भीतीने, गुरूंच्या शिकवणीचे चिंतन करून, भयंकर जग-सागर पार केला जातो.

ਭੈ ਤੇ ਨਿਰਭਉ ਪਾਈਐ ਜਿਸ ਦਾ ਅੰਤੁ ਨ ਪਾਰਾਵਾਰੁ ॥
भै ते निरभउ पाईऐ जिस दा अंतु न पारावारु ॥

भगवंताच्या भीतीने निर्भय परमेश्वर प्राप्त होतो; त्याला अंत किंवा मर्यादा नाही.

ਮਨਮੁਖ ਭੈ ਕੀ ਸਾਰ ਨ ਜਾਣਨੀ ਤ੍ਰਿਸਨਾ ਜਲਤੇ ਕਰਹਿ ਪੁਕਾਰ ॥
मनमुख भै की सार न जाणनी त्रिसना जलते करहि पुकार ॥

परमात्म्याच्या भयाची किंमत स्वार्थी मनमुखांना वाटत नाही. इच्छेने जळत, ते रडतात आणि रडतात.

ਨਾਨਕ ਨਾਵੈ ਹੀ ਤੇ ਸੁਖੁ ਪਾਇਆ ਗੁਰਮਤੀ ਉਰਿ ਧਾਰ ॥੨੨॥
नानक नावै ही ते सुखु पाइआ गुरमती उरि धार ॥२२॥

हे नानक, नामाच्या सहाय्याने गुरूंची शिकवण हृदयात धारण केल्याने शांती प्राप्त होते. ||२२||

ਸਲੋਕ ਮਃ ੧ ॥
सलोक मः १ ॥

सालोक, पहिली मेहल:

ਰੂਪੈ ਕਾਮੈ ਦੋਸਤੀ ਭੁਖੈ ਸਾਦੈ ਗੰਢੁ ॥
रूपै कामै दोसती भुखै सादै गंढु ॥

सौंदर्य आणि लैंगिक इच्छा मित्र आहेत; भूक आणि चवदार अन्न एकत्र बांधलेले आहे.

ਲਬੈ ਮਾਲੈ ਘੁਲਿ ਮਿਲਿ ਮਿਚਲਿ ਊਂਘੈ ਸਉੜਿ ਪਲੰਘੁ ॥
लबै मालै घुलि मिलि मिचलि ऊंघै सउड़ि पलंघु ॥

संपत्तीच्या शोधात लोभ जडलेला असतो, आणि झोप अगदी लहान जागाही बेड म्हणून वापरते.

ਭੰਉਕੈ ਕੋਪੁ ਖੁਆਰੁ ਹੋਇ ਫਕੜੁ ਪਿਟੇ ਅੰਧੁ ॥
भंउकै कोपु खुआरु होइ फकड़ु पिटे अंधु ॥

राग भुंकतो आणि स्वतःचा नाश करतो, आंधळेपणाने निरुपयोगी संघर्षांचा पाठलाग करतो.

ਚੁਪੈ ਚੰਗਾ ਨਾਨਕਾ ਵਿਣੁ ਨਾਵੈ ਮੁਹਿ ਗੰਧੁ ॥੧॥
चुपै चंगा नानका विणु नावै मुहि गंधु ॥१॥

नानक, गप्प बसणे चांगले आहे; नामाशिवाय तोंडातून घाणच निघते. ||1||

ਮਃ ੧ ॥
मः १ ॥

पहिली मेहल:

ਰਾਜੁ ਮਾਲੁ ਰੂਪੁ ਜਾਤਿ ਜੋਬਨੁ ਪੰਜੇ ਠਗ ॥
राजु मालु रूपु जाति जोबनु पंजे ठग ॥

राजेशाही शक्ती, संपत्ती, सौंदर्य, सामाजिक प्रतिष्ठा आणि तारुण्य हे पाच चोर आहेत.

ਏਨੀ ਠਗੀਂ ਜਗੁ ਠਗਿਆ ਕਿਨੈ ਨ ਰਖੀ ਲਜ ॥
एनी ठगीं जगु ठगिआ किनै न रखी लज ॥

या चोरांनी संसार लुटला आहे; कोणाचाही सन्मान राखला गेला नाही.

ਏਨਾ ਠਗਨਿੑ ਠਗ ਸੇ ਜਿ ਗੁਰ ਕੀ ਪੈਰੀ ਪਾਹਿ ॥
एना ठगनि ठग से जि गुर की पैरी पाहि ॥

पण हे चोरच लुटतात, गुरूंच्या चरणी पडणाऱ्यांकडून.

ਨਾਨਕ ਕਰਮਾ ਬਾਹਰੇ ਹੋਰਿ ਕੇਤੇ ਮੁਠੇ ਜਾਹਿ ॥੨॥
नानक करमा बाहरे होरि केते मुठे जाहि ॥२॥

हे नानक, ज्यांच्याकडे चांगले कर्म नाही ते लोक लुटले जातात. ||2||

ਪਉੜੀ ॥
पउड़ी ॥

पौरी:

ਪੜਿਆ ਲੇਖੇਦਾਰੁ ਲੇਖਾ ਮੰਗੀਐ ॥
पड़िआ लेखेदारु लेखा मंगीऐ ॥

शिकलेल्या आणि सुशिक्षितांना त्यांच्या कृतीचा हिशेब मागितला जातो.

ਵਿਣੁ ਨਾਵੈ ਕੂੜਿਆਰੁ ਅਉਖਾ ਤੰਗੀਐ ॥
विणु नावै कूड़िआरु अउखा तंगीऐ ॥

नामाशिवाय त्यांना खोटे ठरवले जाते; ते दयनीय होतात आणि त्रास सहन करतात.

ਅਉਘਟ ਰੁਧੇ ਰਾਹ ਗਲੀਆਂ ਰੋਕੀਆਂ ॥
अउघट रुधे राह गलीआं रोकीआं ॥

त्यांचा मार्ग विश्वासघातकी आणि कठीण बनतो आणि त्यांचा मार्ग रोखला जातो.

ਸਚਾ ਵੇਪਰਵਾਹੁ ਸਬਦਿ ਸੰਤੋਖੀਆਂ ॥
सचा वेपरवाहु सबदि संतोखीआं ॥

खरा आणि स्वतंत्र भगवान भगवंताच्या शब्दाने, माणूस समाधानी होतो.

ਗਹਿਰ ਗਭੀਰ ਅਥਾਹੁ ਹਾਥ ਨ ਲਭਈ ॥
गहिर गभीर अथाहु हाथ न लभई ॥

परमेश्वर खोल, गहन आणि अथांग आहे; त्याची खोली मोजता येत नाही.

ਮੁਹੇ ਮੁਹਿ ਚੋਟਾ ਖਾਹੁ ਵਿਣੁ ਗੁਰ ਕੋਇ ਨ ਛੁਟਸੀ ॥
मुहे मुहि चोटा खाहु विणु गुर कोइ न छुटसी ॥

गुरूंशिवाय नश्वरांना तोंडावर व तोंडावर मारले जाते आणि कोणीही सोडले जात नाही.

ਪਤਿ ਸੇਤੀ ਘਰਿ ਜਾਹੁ ਨਾਮੁ ਵਖਾਣੀਐ ॥
पति सेती घरि जाहु नामु वखाणीऐ ॥

भगवंताच्या नामाचा जप केल्याने माणूस सन्मानाने आपल्या खऱ्या घरी परततो.

ਹੁਕਮੀ ਸਾਹ ਗਿਰਾਹ ਦੇਂਦਾ ਜਾਣੀਐ ॥੨੩॥
हुकमी साह गिराह देंदा जाणीऐ ॥२३॥

हे जाणून घ्या की परमेश्वर त्याच्या आज्ञेने जीवनाचा श्वास आणि श्वास देतो. ||२३||


सूची (1 - 1430)
जप पान: 1 - 8
सो दर पान: 8 - 10
सो पुरख पान: 10 - 12
सोहला पान: 12 - 13
सिरी राग पान: 14 - 93
राग माझ पान: 94 - 150
राग गउड़ी पान: 151 - 346
राग आसा पान: 347 - 488
राग गूजरी पान: 489 - 526
राग देवगणधारी पान: 527 - 536
राग बिहागड़ा पान: 537 - 556
राग वढ़हंस पान: 557 - 594
राग सोरठ पान: 595 - 659
राग धनसारी पान: 660 - 695
राग जैतसरी पान: 696 - 710
राग तोडी पान: 711 - 718
राग बैराडी पान: 719 - 720
राग तिलंग पान: 721 - 727
राग सूही पान: 728 - 794
राग बिलावल पान: 795 - 858
राग गोंड पान: 859 - 875
राग रामकली पान: 876 - 974
राग नट नारायण पान: 975 - 983
राग माली पान: 984 - 988
राग मारू पान: 989 - 1106
राग तुखारी पान: 1107 - 1117
राग केदारा पान: 1118 - 1124
राग भैरौ पान: 1125 - 1167
राग वसंत पान: 1168 - 1196
राग सारंगस पान: 1197 - 1253
राग मलार पान: 1254 - 1293
राग कानडा पान: 1294 - 1318
राग कल्याण पान: 1319 - 1326
राग प्रभाती पान: 1327 - 1351
राग जयवंती पान: 1352 - 1359
सलोक सहस्रकृति पान: 1353 - 1360
गाथा महला 5 पान: 1360 - 1361
फुनहे महला 5 पान: 1361 - 1363
चौबोले महला 5 पान: 1363 - 1364
सलोक भगत कबीर जिओ के पान: 1364 - 1377
सलोक सेख फरीद के पान: 1377 - 1385
सवईए स्री मुखबाक महला 5 पान: 1385 - 1389
सवईए महले पहिले के पान: 1389 - 1390
सवईए महले दूजे के पान: 1391 - 1392
सवईए महले तीजे के पान: 1392 - 1396
सवईए महले चौथे के पान: 1396 - 1406
सवईए महले पंजवे के पान: 1406 - 1409
सलोक वारा ते वधीक पान: 1410 - 1426
सलोक महला 9 पान: 1426 - 1429
मुंदावणी महला 5 पान: 1429 - 1429
रागमाला पान: 1430 - 1430