श्री गुरु ग्रंथ साहिब

पान - 319


ਮਃ ੫ ॥
मः ५ ॥

पाचवी मेहल:

ਦਾਮਨੀ ਚਮਤਕਾਰ ਤਿਉ ਵਰਤਾਰਾ ਜਗ ਖੇ ॥
दामनी चमतकार तिउ वरतारा जग खे ॥

विजेच्या लखलखाटाप्रमाणे सांसारिक घडामोडी क्षणभर टिकतात.

ਵਥੁ ਸੁਹਾਵੀ ਸਾਇ ਨਾਨਕ ਨਾਉ ਜਪੰਦੋ ਤਿਸੁ ਧਣੀ ॥੨॥
वथु सुहावी साइ नानक नाउ जपंदो तिसु धणी ॥२॥

हे नानक, एकच गोष्ट आनंददायक आहे जी माणसाला सद्गुरूच्या नामाचे चिंतन करण्यास प्रेरित करते. ||2||

ਪਉੜੀ ॥
पउड़ी ॥

पौरी:

ਸਿਮ੍ਰਿਤਿ ਸਾਸਤ੍ਰ ਸੋਧਿ ਸਭਿ ਕਿਨੈ ਕੀਮ ਨ ਜਾਣੀ ॥
सिम्रिति सासत्र सोधि सभि किनै कीम न जाणी ॥

लोकांनी सर्व सिम्रते आणि शास्त्रे शोधून काढली, परंतु परमेश्वराची किंमत कोणालाच कळली नाही.

ਜੋ ਜਨੁ ਭੇਟੈ ਸਾਧਸੰਗਿ ਸੋ ਹਰਿ ਰੰਗੁ ਮਾਣੀ ॥
जो जनु भेटै साधसंगि सो हरि रंगु माणी ॥

जो सत्संगात सामील होतो तो परमेश्वराच्या प्रेमाचा आनंद घेतो.

ਸਚੁ ਨਾਮੁ ਕਰਤਾ ਪੁਰਖੁ ਏਹ ਰਤਨਾ ਖਾਣੀ ॥
सचु नामु करता पुरखु एह रतना खाणी ॥

नाम हेच खरे आहे, निर्मात्याचे नाव, आदिम अस्तित्व आहे. ही मौल्यवान दागिन्यांची खाण आहे.

ਮਸਤਕਿ ਹੋਵੈ ਲਿਖਿਆ ਹਰਿ ਸਿਮਰਿ ਪਰਾਣੀ ॥
मसतकि होवै लिखिआ हरि सिमरि पराणी ॥

तो नश्वर, ज्याच्या कपाळावर असे पूर्वनिर्धारित प्रारब्ध कोरलेले आहे, तो भगवंताचे स्मरण करतो.

ਤੋਸਾ ਦਿਚੈ ਸਚੁ ਨਾਮੁ ਨਾਨਕ ਮਿਹਮਾਣੀ ॥੪॥
तोसा दिचै सचु नामु नानक मिहमाणी ॥४॥

हे प्रभु, कृपया नानक, तुझे नम्र पाहुणे, खऱ्या नामाच्या पुरवठ्याने आशीर्वाद द्या. ||4||

ਸਲੋਕ ਮਃ ੫ ॥
सलोक मः ५ ॥

सालोक, पाचवी मेहल:

ਅੰਤਰਿ ਚਿੰਤਾ ਨੈਣੀ ਸੁਖੀ ਮੂਲਿ ਨ ਉਤਰੈ ਭੁਖ ॥
अंतरि चिंता नैणी सुखी मूलि न उतरै भुख ॥

तो स्वतःमध्ये चिंता बाळगतो, पण डोळ्यांना तो आनंदी दिसतो; त्याची भूक कधीच भागत नाही.

ਨਾਨਕ ਸਚੇ ਨਾਮ ਬਿਨੁ ਕਿਸੈ ਨ ਲਥੋ ਦੁਖੁ ॥੧॥
नानक सचे नाम बिनु किसै न लथो दुखु ॥१॥

हे नानक, खऱ्या नामाशिवाय कोणाचेही दु:ख दूर झाले नाही. ||1||

ਮਃ ੫ ॥
मः ५ ॥

पाचवी मेहल:

ਮੁਠੜੇ ਸੇਈ ਸਾਥ ਜਿਨੀ ਸਚੁ ਨ ਲਦਿਆ ॥
मुठड़े सेई साथ जिनी सचु न लदिआ ॥

ज्या काफिल्यांनी सत्याचा भार उचलला नाही ते लुटले गेले.

ਨਾਨਕ ਸੇ ਸਾਬਾਸਿ ਜਿਨੀ ਗੁਰ ਮਿਲਿ ਇਕੁ ਪਛਾਣਿਆ ॥੨॥
नानक से साबासि जिनी गुर मिलि इकु पछाणिआ ॥२॥

हे नानक, जे खऱ्या गुरूंना भेटतात, आणि एकच परमेश्वराला मानतात, त्यांचे अभिनंदन केले जाते. ||2||

ਪਉੜੀ ॥
पउड़ी ॥

पौरी:

ਜਿਥੈ ਬੈਸਨਿ ਸਾਧ ਜਨ ਸੋ ਥਾਨੁ ਸੁਹੰਦਾ ॥
जिथै बैसनि साध जन सो थानु सुहंदा ॥

ते ठिकाण सुंदर आहे, जिथे पवित्र लोक राहतात.

ਓਇ ਸੇਵਨਿ ਸੰਮ੍ਰਿਥੁ ਆਪਣਾ ਬਿਨਸੈ ਸਭੁ ਮੰਦਾ ॥
ओइ सेवनि संम्रिथु आपणा बिनसै सभु मंदा ॥

ते त्यांच्या सर्वशक्तिमान परमेश्वराची सेवा करतात आणि त्यांचे सर्व वाईट मार्ग सोडून देतात.

ਪਤਿਤ ਉਧਾਰਣ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਸੰਤ ਬੇਦੁ ਕਹੰਦਾ ॥
पतित उधारण पारब्रहम संत बेदु कहंदा ॥

संत आणि वेद घोषित करतात की, परमभगवान परमात्मा पापींचा उद्धार करणारा कृपा आहे.

ਭਗਤਿ ਵਛਲੁ ਤੇਰਾ ਬਿਰਦੁ ਹੈ ਜੁਗਿ ਜੁਗਿ ਵਰਤੰਦਾ ॥
भगति वछलु तेरा बिरदु है जुगि जुगि वरतंदा ॥

तू तुझ्या भक्तांचा प्रिय आहेस - प्रत्येक युगात हा तुझा स्वाभाविक मार्ग आहे.

ਨਾਨਕੁ ਜਾਚੈ ਏਕੁ ਨਾਮੁ ਮਨਿ ਤਨਿ ਭਾਵੰਦਾ ॥੫॥
नानकु जाचै एकु नामु मनि तनि भावंदा ॥५॥

नानक एकच नाम मागतात, जे त्यांच्या मनाला आणि शरीराला आनंद देणारे आहे. ||5||

ਸਲੋਕ ਮਃ ੫ ॥
सलोक मः ५ ॥

सालोक, पाचवी मेहल:

ਚਿੜੀ ਚੁਹਕੀ ਪਹੁ ਫੁਟੀ ਵਗਨਿ ਬਹੁਤੁ ਤਰੰਗ ॥
चिड़ी चुहकी पहु फुटी वगनि बहुतु तरंग ॥

चिमण्या चिवचिवाट करत आहेत आणि पहाट झाली आहे; वारा लाटा हलवतो.

ਅਚਰਜ ਰੂਪ ਸੰਤਨ ਰਚੇ ਨਾਨਕ ਨਾਮਹਿ ਰੰਗ ॥੧॥
अचरज रूप संतन रचे नानक नामहि रंग ॥१॥

हे नानक, नामाच्या प्रेमात संतांनी अशी अद्भुत गोष्ट घडवली आहे. ||1||

ਮਃ ੫ ॥
मः ५ ॥

पाचवी मेहल:

ਘਰ ਮੰਦਰ ਖੁਸੀਆ ਤਹੀ ਜਹ ਤੂ ਆਵਹਿ ਚਿਤਿ ॥
घर मंदर खुसीआ तही जह तू आवहि चिति ॥

घरे, राजवाडे आणि सुखे तिथेच आहेत, जिथे तूच ध्यानात येतोस.

ਦੁਨੀਆ ਕੀਆ ਵਡਿਆਈਆ ਨਾਨਕ ਸਭਿ ਕੁਮਿਤ ॥੨॥
दुनीआ कीआ वडिआईआ नानक सभि कुमित ॥२॥

हे नानक, सर्व सांसारिक वैभव खोट्या आणि दुष्ट मित्रांसारखे आहे. ||2||

ਪਉੜੀ ॥
पउड़ी ॥

पौरी:

ਹਰਿ ਧਨੁ ਸਚੀ ਰਾਸਿ ਹੈ ਕਿਨੈ ਵਿਰਲੈ ਜਾਤਾ ॥
हरि धनु सची रासि है किनै विरलै जाता ॥

परमेश्वराची संपत्ती हेच खरे भांडवल आहे; हे समजणारे किती दुर्मिळ आहेत.

ਤਿਸੈ ਪਰਾਪਤਿ ਭਾਇਰਹੁ ਜਿਸੁ ਦੇਇ ਬਿਧਾਤਾ ॥
तिसै परापति भाइरहु जिसु देइ बिधाता ॥

हे नशिबाच्या भावंडांनो, ज्याला नशिबाचा शिल्पकार देतो त्यालाच ते मिळते.

ਮਨ ਤਨ ਭੀਤਰਿ ਮਉਲਿਆ ਹਰਿ ਰੰਗਿ ਜਨੁ ਰਾਤਾ ॥
मन तन भीतरि मउलिआ हरि रंगि जनु राता ॥

त्याचा सेवक परमेश्वराच्या प्रेमाने रंगलेला असतो; त्याचे शरीर आणि मन फुलले.

ਸਾਧਸੰਗਿ ਗੁਣ ਗਾਇਆ ਸਭਿ ਦੋਖਹ ਖਾਤਾ ॥
साधसंगि गुण गाइआ सभि दोखह खाता ॥

सद्संगतीमध्ये, पवित्र संगतीमध्ये, तो परमेश्वराची स्तुती गातो आणि त्याचे सर्व दुःख दूर होतात.

ਨਾਨਕ ਸੋਈ ਜੀਵਿਆ ਜਿਨਿ ਇਕੁ ਪਛਾਤਾ ॥੬॥
नानक सोई जीविआ जिनि इकु पछाता ॥६॥

हे नानक, तो एकटाच जगतो, जो एकच परमेश्वराला मानतो. ||6||

ਸਲੋਕ ਮਃ ੫ ॥
सलोक मः ५ ॥

सालोक, पाचवी मेहल:

ਖਖੜੀਆ ਸੁਹਾਵੀਆ ਲਗੜੀਆ ਅਕ ਕੰਠਿ ॥
खखड़ीआ सुहावीआ लगड़ीआ अक कंठि ॥

swallow-wort वनस्पतीचे फळ झाडाच्या फांदीला चिकटलेले सुंदर दिसते;

ਬਿਰਹ ਵਿਛੋੜਾ ਧਣੀ ਸਿਉ ਨਾਨਕ ਸਹਸੈ ਗੰਠਿ ॥੧॥
बिरह विछोड़ा धणी सिउ नानक सहसै गंठि ॥१॥

पण जेव्हा ते आपल्या स्वामीच्या देठापासून वेगळे होते, हे नानक, तेव्हा त्याचे हजारो तुकडे होतात. ||1||

ਮਃ ੫ ॥
मः ५ ॥

पाचवी मेहल:

ਵਿਸਾਰੇਦੇ ਮਰਿ ਗਏ ਮਰਿ ਭਿ ਨ ਸਕਹਿ ਮੂਲਿ ॥
विसारेदे मरि गए मरि भि न सकहि मूलि ॥

जे परमेश्वराला विसरतात ते मरतात, पण ते पूर्ण मरण मरू शकत नाहीत.

ਵੇਮੁਖ ਹੋਏ ਰਾਮ ਤੇ ਜਿਉ ਤਸਕਰ ਉਪਰਿ ਸੂਲਿ ॥੨॥
वेमुख होए राम ते जिउ तसकर उपरि सूलि ॥२॥

जे परमेश्वराकडे पाठ फिरवतात त्यांना फासावर खिळलेल्या चोराप्रमाणे त्रास होतो. ||2||

ਪਉੜੀ ॥
पउड़ी ॥

पौरी:

ਸੁਖ ਨਿਧਾਨੁ ਪ੍ਰਭੁ ਏਕੁ ਹੈ ਅਬਿਨਾਸੀ ਸੁਣਿਆ ॥
सुख निधानु प्रभु एकु है अबिनासी सुणिआ ॥

एकच देव शांतीचा खजिना आहे; मी ऐकले आहे की तो शाश्वत आणि अविनाशी आहे.

ਜਲਿ ਥਲਿ ਮਹੀਅਲਿ ਪੂਰਿਆ ਘਟਿ ਘਟਿ ਹਰਿ ਭਣਿਆ ॥
जलि थलि महीअलि पूरिआ घटि घटि हरि भणिआ ॥

तो जल, भूमी आणि आकाश सर्वत्र व्यापलेला आहे; परमेश्वर प्रत्येक हृदयात व्यापलेला आहे असे म्हणतात.

ਊਚ ਨੀਚ ਸਭ ਇਕ ਸਮਾਨਿ ਕੀਟ ਹਸਤੀ ਬਣਿਆ ॥
ऊच नीच सभ इक समानि कीट हसती बणिआ ॥

तो उच्च आणि नीच, मुंगी आणि हत्ती यांवर सारखाच दिसतो.

ਮੀਤ ਸਖਾ ਸੁਤ ਬੰਧਿਪੋ ਸਭਿ ਤਿਸ ਦੇ ਜਣਿਆ ॥
मीत सखा सुत बंधिपो सभि तिस दे जणिआ ॥

मित्र, सोबती, मुले आणि नातेवाईक हे सर्व त्यानेच निर्माण केले आहेत.

ਤੁਸਿ ਨਾਨਕੁ ਦੇਵੈ ਜਿਸੁ ਨਾਮੁ ਤਿਨਿ ਹਰਿ ਰੰਗੁ ਮਣਿਆ ॥੭॥
तुसि नानकु देवै जिसु नामु तिनि हरि रंगु मणिआ ॥७॥

हे नानक, ज्याला नामाचा आशीर्वाद आहे, तो परमेश्वराच्या प्रेमाचा आणि स्नेहाचा आनंद घेतो. ||7||

ਸਲੋਕ ਮਃ ੫ ॥
सलोक मः ५ ॥

सालोक, पाचवी मेहल:

ਜਿਨਾ ਸਾਸਿ ਗਿਰਾਸਿ ਨ ਵਿਸਰੈ ਹਰਿ ਨਾਮਾਂ ਮਨਿ ਮੰਤੁ ॥
जिना सासि गिरासि न विसरै हरि नामां मनि मंतु ॥

जे प्रभूला विसरत नाहीत, प्रत्येक श्वासोच्छ्वासाने आणि अन्नाच्या तुकड्याने, ज्यांचे मन परमेश्वराच्या नामाच्या मंत्राने भरलेले असते.

ਧੰਨੁ ਸਿ ਸੇਈ ਨਾਨਕਾ ਪੂਰਨੁ ਸੋਈ ਸੰਤੁ ॥੧॥
धंनु सि सेई नानका पूरनु सोई संतु ॥१॥

- ते एकटेच धन्य आहेत; हे नानक, ते परिपूर्ण संत आहेत. ||1||

ਮਃ ੫ ॥
मः ५ ॥

पाचवी मेहल:

ਅਠੇ ਪਹਰ ਭਉਦਾ ਫਿਰੈ ਖਾਵਣ ਸੰਦੜੈ ਸੂਲਿ ॥
अठे पहर भउदा फिरै खावण संदड़ै सूलि ॥

दिवसाचे चोवीस तास, तो अन्नाच्या भुकेने भटकत असतो.

ਦੋਜਕਿ ਪਉਦਾ ਕਿਉ ਰਹੈ ਜਾ ਚਿਤਿ ਨ ਹੋਇ ਰਸੂਲਿ ॥੨॥
दोजकि पउदा किउ रहै जा चिति न होइ रसूलि ॥२॥

तो नरकात पडण्यापासून कसा वाचेल, जेव्हा त्याला पैगंबर आठवत नाहीत? ||2||


सूची (1 - 1430)
जप पान: 1 - 8
सो दर पान: 8 - 10
सो पुरख पान: 10 - 12
सोहला पान: 12 - 13
सिरी राग पान: 14 - 93
राग माझ पान: 94 - 150
राग गउड़ी पान: 151 - 346
राग आसा पान: 347 - 488
राग गूजरी पान: 489 - 526
राग देवगणधारी पान: 527 - 536
राग बिहागड़ा पान: 537 - 556
राग वढ़हंस पान: 557 - 594
राग सोरठ पान: 595 - 659
राग धनसारी पान: 660 - 695
राग जैतसरी पान: 696 - 710
राग तोडी पान: 711 - 718
राग बैराडी पान: 719 - 720
राग तिलंग पान: 721 - 727
राग सूही पान: 728 - 794
राग बिलावल पान: 795 - 858
राग गोंड पान: 859 - 875
राग रामकली पान: 876 - 974
राग नट नारायण पान: 975 - 983
राग माली पान: 984 - 988
राग मारू पान: 989 - 1106
राग तुखारी पान: 1107 - 1117
राग केदारा पान: 1118 - 1124
राग भैरौ पान: 1125 - 1167
राग वसंत पान: 1168 - 1196
राग सारंगस पान: 1197 - 1253
राग मलार पान: 1254 - 1293
राग कानडा पान: 1294 - 1318
राग कल्याण पान: 1319 - 1326
राग प्रभाती पान: 1327 - 1351
राग जयवंती पान: 1352 - 1359
सलोक सहस्रकृति पान: 1353 - 1360
गाथा महला 5 पान: 1360 - 1361
फुनहे महला 5 पान: 1361 - 1363
चौबोले महला 5 पान: 1363 - 1364
सलोक भगत कबीर जिओ के पान: 1364 - 1377
सलोक सेख फरीद के पान: 1377 - 1385
सवईए स्री मुखबाक महला 5 पान: 1385 - 1389
सवईए महले पहिले के पान: 1389 - 1390
सवईए महले दूजे के पान: 1391 - 1392
सवईए महले तीजे के पान: 1392 - 1396
सवईए महले चौथे के पान: 1396 - 1406
सवईए महले पंजवे के पान: 1406 - 1409
सलोक वारा ते वधीक पान: 1410 - 1426
सलोक महला 9 पान: 1426 - 1429
मुंदावणी महला 5 पान: 1429 - 1429
रागमाला पान: 1430 - 1430