श्री गुरु ग्रंथ साहिब

पान - 315


ਸਲੋਕ ਮਃ ੫ ॥
सलोक मः ५ ॥

सालोक, पाचवी मेहल:

ਰਹਦੇ ਖੁਹਦੇ ਨਿੰਦਕ ਮਾਰਿਅਨੁ ਕਰਿ ਆਪੇ ਆਹਰੁ ॥
रहदे खुहदे निंदक मारिअनु करि आपे आहरु ॥

निंदकांनी स्वतःच्या प्रयत्नांनी स्वतःचे सर्व अवशेष नष्ट केले आहेत.

ਸੰਤ ਸਹਾਈ ਨਾਨਕਾ ਵਰਤੈ ਸਭ ਜਾਹਰੁ ॥੧॥
संत सहाई नानका वरतै सभ जाहरु ॥१॥

हे नानक, संतांचा आधार सर्वत्र प्रकट आहे. ||1||

ਮਃ ੫ ॥
मः ५ ॥

पाचवी मेहल:

ਮੁੰਢਹੁ ਭੁਲੇ ਮੁੰਢ ਤੇ ਕਿਥੈ ਪਾਇਨਿ ਹਥੁ ॥
मुंढहु भुले मुंढ ते किथै पाइनि हथु ॥

जे आदिमानवापासून अगदी सुरुवातीपासूनच भटकले - त्यांना कुठे आश्रय मिळेल?

ਤਿੰਨੈ ਮਾਰੇ ਨਾਨਕਾ ਜਿ ਕਰਣ ਕਾਰਣ ਸਮਰਥੁ ॥੨॥
तिंनै मारे नानका जि करण कारण समरथु ॥२॥

हे नानक, ते सर्वशक्तिमान, कारणांच्या कारणाने मारले गेले आहेत. ||2||

ਪਉੜੀ ੫ ॥
पउड़ी ५ ॥

पौरी, पाचवी मेहल:

ਲੈ ਫਾਹੇ ਰਾਤੀ ਤੁਰਹਿ ਪ੍ਰਭੁ ਜਾਣੈ ਪ੍ਰਾਣੀ ॥
लै फाहे राती तुरहि प्रभु जाणै प्राणी ॥

ते हातात फास घेतात आणि रात्री इतरांचा गळा दाबण्यासाठी बाहेर पडतात, पण हे नश्वर, देव सर्व काही जाणतो.

ਤਕਹਿ ਨਾਰਿ ਪਰਾਈਆ ਲੁਕਿ ਅੰਦਰਿ ਠਾਣੀ ॥
तकहि नारि पराईआ लुकि अंदरि ठाणी ॥

ते इतर पुरुषांच्या स्त्रियांची हेरगिरी करतात, त्यांच्या लपलेल्या ठिकाणी लपवतात.

ਸੰਨੑੀ ਦੇਨਿੑ ਵਿਖੰਮ ਥਾਇ ਮਿਠਾ ਮਦੁ ਮਾਣੀ ॥
संनी देनि विखंम थाइ मिठा मदु माणी ॥

ते सुरक्षित ठिकाणी मोडतात आणि गोड वाइनचा आनंद घेतात.

ਕਰਮੀ ਆਪੋ ਆਪਣੀ ਆਪੇ ਪਛੁਤਾਣੀ ॥
करमी आपो आपणी आपे पछुताणी ॥

परंतु त्यांना त्यांच्या कृत्याबद्दल पश्चाताप होईल - ते स्वतःचे कर्म तयार करतात.

ਅਜਰਾਈਲੁ ਫਰੇਸਤਾ ਤਿਲ ਪੀੜੇ ਘਾਣੀ ॥੨੭॥
अजराईलु फरेसता तिल पीड़े घाणी ॥२७॥

अजरा-इल, मृत्यूचा देवदूत, तेलाच्या दाबात तिळाच्या दाण्यांप्रमाणे त्यांचा चुरा करील. ||२७||

ਸਲੋਕ ਮਃ ੫ ॥
सलोक मः ५ ॥

सालोक, पाचवी मेहल:

ਸੇਵਕ ਸਚੇ ਸਾਹ ਕੇ ਸੇਈ ਪਰਵਾਣੁ ॥
सेवक सचे साह के सेई परवाणु ॥

खऱ्या राजाचे सेवक मान्य व अनुमोदित आहेत.

ਦੂਜਾ ਸੇਵਨਿ ਨਾਨਕਾ ਸੇ ਪਚਿ ਪਚਿ ਮੁਏ ਅਜਾਣ ॥੧॥
दूजा सेवनि नानका से पचि पचि मुए अजाण ॥१॥

जे अज्ञानी द्वैताची सेवा करतात, हे नानक, सडतात, वाया जातात आणि मरतात. ||1||

ਮਃ ੫ ॥
मः ५ ॥

पाचवी मेहल:

ਜੋ ਧੁਰਿ ਲਿਖਿਆ ਲੇਖੁ ਪ੍ਰਭ ਮੇਟਣਾ ਨ ਜਾਇ ॥
जो धुरि लिखिआ लेखु प्रभ मेटणा न जाइ ॥

जे प्रारब्ध देवाने अगदी सुरुवातीपासूनच ठरवले होते ते पुसले जाऊ शकत नाही.

ਰਾਮ ਨਾਮੁ ਧਨੁ ਵਖਰੋ ਨਾਨਕ ਸਦਾ ਧਿਆਇ ॥੨॥
राम नामु धनु वखरो नानक सदा धिआइ ॥२॥

परमेश्वराच्या नावाची संपत्ती नानकांची राजधानी आहे; तो त्यावर चिंतन करतो. ||2||

ਪਉੜੀ ੫ ॥
पउड़ी ५ ॥

पौरी, पाचवी मेहल:

ਨਾਰਾਇਣਿ ਲਇਆ ਨਾਠੂੰਗੜਾ ਪੈਰ ਕਿਥੈ ਰਖੈ ॥
नाराइणि लइआ नाठूंगड़ा पैर किथै रखै ॥

ज्याला प्रभु देवाकडून लाथ मिळाली आहे - तो आपला पाय कुठे ठेवू शकतो?

ਕਰਦਾ ਪਾਪ ਅਮਿਤਿਆ ਨਿਤ ਵਿਸੋ ਚਖੈ ॥
करदा पाप अमितिआ नित विसो चखै ॥

तो अगणित पापे करतो, आणि सतत विष खातो.

ਨਿੰਦਾ ਕਰਦਾ ਪਚਿ ਮੁਆ ਵਿਚਿ ਦੇਹੀ ਭਖੈ ॥
निंदा करदा पचि मुआ विचि देही भखै ॥

इतरांची निंदा केल्याने तो वाया जातो आणि मरतो; त्याच्या शरीरात, तो जळतो.

ਸਚੈ ਸਾਹਿਬ ਮਾਰਿਆ ਕਉਣੁ ਤਿਸ ਨੋ ਰਖੈ ॥
सचै साहिब मारिआ कउणु तिस नो रखै ॥

ज्याला खऱ्या प्रभू आणि स्वामीने मारले आहे - त्याला आता कोण वाचवू शकेल?

ਨਾਨਕ ਤਿਸੁ ਸਰਣਾਗਤੀ ਜੋ ਪੁਰਖੁ ਅਲਖੈ ॥੨੮॥
नानक तिसु सरणागती जो पुरखु अलखै ॥२८॥

नानकांनी अदृश्य परमेश्वराच्या अभयारण्यात प्रवेश केला आहे. ||28||

ਸਲੋਕ ਮਃ ੫ ॥
सलोक मः ५ ॥

सालोक, पाचवी मेहल:

ਨਰਕ ਘੋਰ ਬਹੁ ਦੁਖ ਘਣੇ ਅਕਿਰਤਘਣਾ ਕਾ ਥਾਨੁ ॥
नरक घोर बहु दुख घणे अकिरतघणा का थानु ॥

सर्वात भयंकर नरकात भयंकर वेदना आणि यातना आहेत. ते कृतघ्नांचे स्थान आहे.

ਤਿਨਿ ਪ੍ਰਭਿ ਮਾਰੇ ਨਾਨਕਾ ਹੋਇ ਹੋਇ ਮੁਏ ਹਰਾਮੁ ॥੧॥
तिनि प्रभि मारे नानका होइ होइ मुए हरामु ॥१॥

हे नानक, त्यांना देवाने मारले आहे आणि ते अत्यंत दुःखद मृत्यू पावतात. ||1||

ਮਃ ੫ ॥
मः ५ ॥

पाचवी मेहल:

ਅਵਖਧ ਸਭੇ ਕੀਤਿਅਨੁ ਨਿੰਦਕ ਕਾ ਦਾਰੂ ਨਾਹਿ ॥
अवखध सभे कीतिअनु निंदक का दारू नाहि ॥

सर्व प्रकारची औषधे तयार होऊ शकतात, परंतु निंदकाला इलाज नाही.

ਆਪਿ ਭੁਲਾਏ ਨਾਨਕਾ ਪਚਿ ਪਚਿ ਜੋਨੀ ਪਾਹਿ ॥੨॥
आपि भुलाए नानका पचि पचि जोनी पाहि ॥२॥

हे नानक, प्रभु ज्यांची स्वतः दिशाभूल करतात, ते पुनर्जन्मात सडतात आणि सडतात. ||2||

ਪਉੜੀ ੫ ॥
पउड़ी ५ ॥

पौरी, पाचवी मेहल:

ਤੁਸਿ ਦਿਤਾ ਪੂਰੈ ਸਤਿਗੁਰੂ ਹਰਿ ਧਨੁ ਸਚੁ ਅਖੁਟੁ ॥
तुसि दिता पूरै सतिगुरू हरि धनु सचु अखुटु ॥

त्यांच्या प्रसन्नतेने, खऱ्या गुरूंनी मला खऱ्या परमेश्वराच्या नामाची अपार संपत्ती दिली आहे.

ਸਭਿ ਅੰਦੇਸੇ ਮਿਟਿ ਗਏ ਜਮ ਕਾ ਭਉ ਛੁਟੁ ॥
सभि अंदेसे मिटि गए जम का भउ छुटु ॥

माझी सर्व चिंता संपली आहे; मी मृत्यूच्या भीतीपासून मुक्त झालो आहे.

ਕਾਮ ਕ੍ਰੋਧ ਬੁਰਿਆਈਆਂ ਸੰਗਿ ਸਾਧੂ ਤੁਟੁ ॥
काम क्रोध बुरिआईआं संगि साधू तुटु ॥

सद्संगत, पवित्र संगतीमध्ये लैंगिक इच्छा, क्रोध आणि इतर वाईट गोष्टी वश झाल्या आहेत.

ਵਿਣੁ ਸਚੇ ਦੂਜਾ ਸੇਵਦੇ ਹੁਇ ਮਰਸਨਿ ਬੁਟੁ ॥
विणु सचे दूजा सेवदे हुइ मरसनि बुटु ॥

जे खऱ्या परमेश्वराऐवजी दुसऱ्याची सेवा करतात ते शेवटी अतृप्त मरतात.

ਨਾਨਕ ਕਉ ਗੁਰਿ ਬਖਸਿਆ ਨਾਮੈ ਸੰਗਿ ਜੁਟੁ ॥੨੯॥
नानक कउ गुरि बखसिआ नामै संगि जुटु ॥२९॥

गुरूंनी नानकांना क्षमा केली आहे; तो नामाशी, परमेश्वराच्या नावाशी एकरूप होतो. ||२९||

ਸਲੋਕ ਮਃ ੪ ॥
सलोक मः ४ ॥

सालोक, चौथी मेहल:

ਤਪਾ ਨ ਹੋਵੈ ਅੰਦ੍ਰਹੁ ਲੋਭੀ ਨਿਤ ਮਾਇਆ ਨੋ ਫਿਰੈ ਜਜਮਾਲਿਆ ॥
तपा न होवै अंद्रहु लोभी नित माइआ नो फिरै जजमालिआ ॥

तो पश्चात्ताप करणारा नाही, जो हृदयात लोभी आहे आणि जो कुष्ठरोग्यासारखा सतत मायेचा पाठलाग करतो.

ਅਗੋ ਦੇ ਸਦਿਆ ਸਤੈ ਦੀ ਭਿਖਿਆ ਲਏ ਨਾਹੀ ਪਿਛੋ ਦੇ ਪਛੁਤਾਇ ਕੈ ਆਣਿ ਤਪੈ ਪੁਤੁ ਵਿਚਿ ਬਹਾਲਿਆ ॥
अगो दे सदिआ सतै दी भिखिआ लए नाही पिछो दे पछुताइ कै आणि तपै पुतु विचि बहालिआ ॥

जेव्हा या पश्चात्तापकर्त्याला प्रथम आमंत्रित केले गेले तेव्हा त्याने आमची धर्मादाय नाकारली; पण नंतर त्याने पश्चात्ताप केला आणि आपल्या मुलाला पाठवले, जो मंडळीत बसला होता.

ਪੰਚ ਲੋਗ ਸਭਿ ਹਸਣ ਲਗੇ ਤਪਾ ਲੋਭਿ ਲਹਰਿ ਹੈ ਗਾਲਿਆ ॥
पंच लोग सभि हसण लगे तपा लोभि लहरि है गालिआ ॥

लोभाच्या लाटेने या पश्चात्तापाचा नाश केला आहे, असे सांगून गावातील वडीलधारी मंडळी हसली.

ਜਿਥੈ ਥੋੜਾ ਧਨੁ ਵੇਖੈ ਤਿਥੈ ਤਪਾ ਭਿਟੈ ਨਾਹੀ ਧਨਿ ਬਹੁਤੈ ਡਿਠੈ ਤਪੈ ਧਰਮੁ ਹਾਰਿਆ ॥
जिथै थोड़ा धनु वेखै तिथै तपा भिटै नाही धनि बहुतै डिठै तपै धरमु हारिआ ॥

जर त्याला थोडीशी संपत्ती दिसली, तर तो तेथे जाण्याची तसदी घेत नाही; पण जेव्हा तो भरपूर संपत्ती पाहतो तेव्हा पश्चात्ताप करणारा त्याच्या नवसाचा त्याग करतो.

ਭਾਈ ਏਹੁ ਤਪਾ ਨ ਹੋਵੀ ਬਗੁਲਾ ਹੈ ਬਹਿ ਸਾਧ ਜਨਾ ਵੀਚਾਰਿਆ ॥
भाई एहु तपा न होवी बगुला है बहि साध जना वीचारिआ ॥

हे नियतीच्या भावांनो, तो पश्चात्ताप करणारा नाही - तो फक्त एक करकोचा आहे. एकत्र बसून पवित्र मंडळींनी तसे ठरवले आहे.

ਸਤ ਪੁਰਖ ਕੀ ਤਪਾ ਨਿੰਦਾ ਕਰੈ ਸੰਸਾਰੈ ਕੀ ਉਸਤਤੀ ਵਿਚਿ ਹੋਵੈ ਏਤੁ ਦੋਖੈ ਤਪਾ ਦਯਿ ਮਾਰਿਆ ॥
सत पुरख की तपा निंदा करै संसारै की उसतती विचि होवै एतु दोखै तपा दयि मारिआ ॥

पश्चात्ताप करणारा खऱ्या आदिम अस्तित्वाची निंदा करतो आणि भौतिक जगताचे गुणगान गातो. या पापासाठी त्याला परमेश्वराने शाप दिला आहे.

ਮਹਾ ਪੁਰਖਾਂ ਕੀ ਨਿੰਦਾ ਕਾ ਵੇਖੁ ਜਿ ਤਪੇ ਨੋ ਫਲੁ ਲਗਾ ਸਭੁ ਗਇਆ ਤਪੇ ਕਾ ਘਾਲਿਆ ॥
महा पुरखां की निंदा का वेखु जि तपे नो फलु लगा सभु गइआ तपे का घालिआ ॥

महान आदिमानवाची निंदा केल्याबद्दल पश्चात्ताप करणारे जे फळ गोळा करतात ते पहा; त्याचे सर्व श्रम व्यर्थ गेले.

ਬਾਹਰਿ ਬਹੈ ਪੰਚਾ ਵਿਚਿ ਤਪਾ ਸਦਾਏ ॥ ਅੰਦਰਿ ਬਹੈ ਤਪਾ ਪਾਪ ਕਮਾਏ ॥ ਹਰਿ ਅੰਦਰਲਾ ਪਾਪੁ ਪੰਚਾ ਨੋ ਉਘਾ ਕਰਿ ਵੇਖਾਲਿਆ ॥
बाहरि बहै पंचा विचि तपा सदाए ॥ अंदरि बहै तपा पाप कमाए ॥ हरि अंदरला पापु पंचा नो उघा करि वेखालिआ ॥

जेव्हा तो बाहेर वडीलधाऱ्यांमध्ये बसतो तेव्हा त्याला पश्चात्ताप करणारा म्हणतात; पण जेव्हा तो मंडळीत बसतो तेव्हा पश्चात्ताप करणारा पाप करतो. परमेश्वराने पश्चात्ताप करणाऱ्यांचे गुप्त पाप वडिलांसमोर उघड केले आहे.


सूची (1 - 1430)
जप पान: 1 - 8
सो दर पान: 8 - 10
सो पुरख पान: 10 - 12
सोहला पान: 12 - 13
सिरी राग पान: 14 - 93
राग माझ पान: 94 - 150
राग गउड़ी पान: 151 - 346
राग आसा पान: 347 - 488
राग गूजरी पान: 489 - 526
राग देवगणधारी पान: 527 - 536
राग बिहागड़ा पान: 537 - 556
राग वढ़हंस पान: 557 - 594
राग सोरठ पान: 595 - 659
राग धनसारी पान: 660 - 695
राग जैतसरी पान: 696 - 710
राग तोडी पान: 711 - 718
राग बैराडी पान: 719 - 720
राग तिलंग पान: 721 - 727
राग सूही पान: 728 - 794
राग बिलावल पान: 795 - 858
राग गोंड पान: 859 - 875
राग रामकली पान: 876 - 974
राग नट नारायण पान: 975 - 983
राग माली पान: 984 - 988
राग मारू पान: 989 - 1106
राग तुखारी पान: 1107 - 1117
राग केदारा पान: 1118 - 1124
राग भैरौ पान: 1125 - 1167
राग वसंत पान: 1168 - 1196
राग सारंगस पान: 1197 - 1253
राग मलार पान: 1254 - 1293
राग कानडा पान: 1294 - 1318
राग कल्याण पान: 1319 - 1326
राग प्रभाती पान: 1327 - 1351
राग जयवंती पान: 1352 - 1359
सलोक सहस्रकृति पान: 1353 - 1360
गाथा महला 5 पान: 1360 - 1361
फुनहे महला 5 पान: 1361 - 1363
चौबोले महला 5 पान: 1363 - 1364
सलोक भगत कबीर जिओ के पान: 1364 - 1377
सलोक सेख फरीद के पान: 1377 - 1385
सवईए स्री मुखबाक महला 5 पान: 1385 - 1389
सवईए महले पहिले के पान: 1389 - 1390
सवईए महले दूजे के पान: 1391 - 1392
सवईए महले तीजे के पान: 1392 - 1396
सवईए महले चौथे के पान: 1396 - 1406
सवईए महले पंजवे के पान: 1406 - 1409
सलोक वारा ते वधीक पान: 1410 - 1426
सलोक महला 9 पान: 1426 - 1429
मुंदावणी महला 5 पान: 1429 - 1429
रागमाला पान: 1430 - 1430