श्री गुरु ग्रंथ साहिब

पान - 1016


ਕਲਰ ਖੇਤੀ ਤਰਵਰ ਕੰਠੇ ਬਾਗਾ ਪਹਿਰਹਿ ਕਜਲੁ ਝਰੈ ॥
कलर खेती तरवर कंठे बागा पहिरहि कजलु झरै ॥

तो खारट जमिनीत पेरलेल्या पिकांसारखा किंवा नदीकाठी उगवलेल्या झाडासारखा किंवा धुळीने शिंपडलेल्या शुभ्र वस्त्रांसारखा असतो.

ਏਹੁ ਸੰਸਾਰੁ ਤਿਸੈ ਕੀ ਕੋਠੀ ਜੋ ਪੈਸੈ ਸੋ ਗਰਬਿ ਜਰੈ ॥੬॥
एहु संसारु तिसै की कोठी जो पैसै सो गरबि जरै ॥६॥

हे जग इच्छेचे घर आहे; जो कोणी त्यात प्रवेश करतो, तो अहंकारी अभिमानाने जळून जातो. ||6||

ਰਯਤਿ ਰਾਜੇ ਕਹਾ ਸਬਾਏ ਦੁਹੁ ਅੰਤਰਿ ਸੋ ਜਾਸੀ ॥
रयति राजे कहा सबाए दुहु अंतरि सो जासी ॥

सर्व राजे आणि त्यांची प्रजा कुठे आहेत? जे द्वैतामध्ये मग्न आहेत त्यांचा नाश होतो.

ਕਹਤ ਨਾਨਕੁ ਗੁਰ ਸਚੇ ਕੀ ਪਉੜੀ ਰਹਸੀ ਅਲਖੁ ਨਿਵਾਸੀ ॥੭॥੩॥੧੧॥
कहत नानकु गुर सचे की पउड़ी रहसी अलखु निवासी ॥७॥३॥११॥

नानक म्हणतात, या शिडीच्या पायऱ्या आहेत, खऱ्या गुरूंच्या शिकवणुकीच्या; फक्त अदृश्य परमेश्वरच राहील. ||7||3||11||

ਮਾਰੂ ਮਹਲਾ ੩ ਘਰੁ ੫ ਅਸਟਪਦੀ ॥
मारू महला ३ घरु ५ असटपदी ॥

मारू, तिसरी मेहल, पाचवे घर, अष्टपदेया:

ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ੴ सतिगुर प्रसादि ॥

एक वैश्विक निर्माता देव. खऱ्या गुरूंच्या कृपेने:

ਜਿਸ ਨੋ ਪ੍ਰੇਮੁ ਮੰਨਿ ਵਸਾਏ ॥
जिस नो प्रेमु मंनि वसाए ॥

ज्याचे मन परमेश्वराच्या प्रेमाने भरलेले आहे,

ਸਾਚੈ ਸਬਦਿ ਸਹਜਿ ਸੁਭਾਏ ॥
साचै सबदि सहजि सुभाए ॥

शब्दाच्या खऱ्या शब्दाने अंतर्ज्ञानाने उच्च केले जाते.

ਏਹਾ ਵੇਦਨ ਸੋਈ ਜਾਣੈ ਅਵਰੁ ਕਿ ਜਾਣੈ ਕਾਰੀ ਜੀਉ ॥੧॥
एहा वेदन सोई जाणै अवरु कि जाणै कारी जीउ ॥१॥

या प्रेमाची व्यथा तोच जाणतो; त्याच्या उपचाराबद्दल इतर कोणाला काय माहित आहे? ||1||

ਆਪੇ ਮੇਲੇ ਆਪਿ ਮਿਲਾਏ ॥
आपे मेले आपि मिलाए ॥

तो स्वत: त्याच्या संघात एकत्र येतो.

ਆਪਣਾ ਪਿਆਰੁ ਆਪੇ ਲਾਏ ॥
आपणा पिआरु आपे लाए ॥

तो स्वतः आपल्याला त्याच्या प्रेमाने प्रेरित करतो.

ਪ੍ਰੇਮ ਕੀ ਸਾਰ ਸੋਈ ਜਾਣੈ ਜਿਸ ਨੋ ਨਦਰਿ ਤੁਮਾਰੀ ਜੀਉ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
प्रेम की सार सोई जाणै जिस नो नदरि तुमारी जीउ ॥१॥ रहाउ ॥

हे परमेश्वरा, ज्याच्यावर तू तुझ्या कृपेचा वर्षाव करतोस, तोच तुझ्या प्रेमाची कदर करतो. ||1||विराम||

ਦਿਬ ਦ੍ਰਿਸਟਿ ਜਾਗੈ ਭਰਮੁ ਚੁਕਾਏ ॥
दिब द्रिसटि जागै भरमु चुकाए ॥

ज्याची आध्यात्मिक दृष्टी जागृत होते - त्याची शंका दूर होते.

ਗੁਰਪਰਸਾਦਿ ਪਰਮ ਪਦੁ ਪਾਏ ॥
गुरपरसादि परम पदु पाए ॥

गुरूंच्या कृपेने त्याला परम दर्जा प्राप्त होतो.

ਸੋ ਜੋਗੀ ਇਹ ਜੁਗਤਿ ਪਛਾਣੈ ਗੁਰ ਕੈ ਸਬਦਿ ਬੀਚਾਰੀ ਜੀਉ ॥੨॥
सो जोगी इह जुगति पछाणै गुर कै सबदि बीचारी जीउ ॥२॥

तो एकटाच योगी आहे, जो या प्रकारे समजून घेतो, आणि गुरूंच्या शब्दाचे चिंतन करतो. ||2||

ਸੰਜੋਗੀ ਧਨ ਪਿਰ ਮੇਲਾ ਹੋਵੈ ॥
संजोगी धन पिर मेला होवै ॥

चांगल्या नशिबाने, आत्मा-वधू तिच्या पती परमेश्वराशी एकरूप होते.

ਗੁਰਮਤਿ ਵਿਚਹੁ ਦੁਰਮਤਿ ਖੋਵੈ ॥
गुरमति विचहु दुरमति खोवै ॥

गुरूंच्या शिकवणीचे पालन करून ती तिची दुष्ट बुद्धी आतून नाहीशी करते.

ਰੰਗ ਸਿਉ ਨਿਤ ਰਲੀਆ ਮਾਣੈ ਅਪਣੇ ਕੰਤ ਪਿਆਰੀ ਜੀਉ ॥੩॥
रंग सिउ नित रलीआ माणै अपणे कंत पिआरी जीउ ॥३॥

प्रेमाने, ती त्याच्याबरोबर सतत आनंद घेते; ती तिच्या पती परमेश्वराची प्रिय बनते. ||3||

ਸਤਿਗੁਰ ਬਾਝਹੁ ਵੈਦੁ ਨ ਕੋਈ ॥
सतिगुर बाझहु वैदु न कोई ॥

खऱ्या गुरूंशिवाय कोणीही वैद्य नाही.

ਆਪੇ ਆਪਿ ਨਿਰੰਜਨੁ ਸੋਈ ॥
आपे आपि निरंजनु सोई ॥

तो स्वतः निष्कलंक परमेश्वर आहे.

ਸਤਿਗੁਰ ਮਿਲਿਐ ਮਰੈ ਮੰਦਾ ਹੋਵੈ ਗਿਆਨ ਬੀਚਾਰੀ ਜੀਉ ॥੪॥
सतिगुर मिलिऐ मरै मंदा होवै गिआन बीचारी जीउ ॥४॥

खऱ्या गुरूंच्या भेटीमुळे वाईटावर विजय होतो आणि आध्यात्मिक बुद्धीचा विचार होतो. ||4||

ਏਹੁ ਸਬਦੁ ਸਾਰੁ ਜਿਸ ਨੋ ਲਾਏ ॥
एहु सबदु सारु जिस नो लाए ॥

जो या परम उदात्त शब्दासाठी वचनबद्ध आहे

ਗੁਰਮੁਖਿ ਤ੍ਰਿਸਨਾ ਭੁਖ ਗਵਾਏ ॥
गुरमुखि त्रिसना भुख गवाए ॥

गुरुमुख बनतो, आणि तहान आणि भुकेपासून मुक्त होतो.

ਆਪਣ ਲੀਆ ਕਿਛੂ ਨ ਪਾਈਐ ਕਰਿ ਕਿਰਪਾ ਕਲ ਧਾਰੀ ਜੀਉ ॥੫॥
आपण लीआ किछू न पाईऐ करि किरपा कल धारी जीउ ॥५॥

स्वतःच्या प्रयत्नाने काहीही साध्य होत नाही; प्रभु, त्याच्या दयेने, शक्ती देतो. ||5||

ਅਗਮ ਨਿਗਮੁ ਸਤਿਗੁਰੂ ਦਿਖਾਇਆ ॥
अगम निगमु सतिगुरू दिखाइआ ॥

खऱ्या गुरुंनी शास्त्र आणि वेदांचे सार प्रकट केले आहे.

ਕਰਿ ਕਿਰਪਾ ਅਪਨੈ ਘਰਿ ਆਇਆ ॥
करि किरपा अपनै घरि आइआ ॥

त्याच्या कृपेने तो माझ्या आत्म्याच्या घरी आला आहे.

ਅੰਜਨ ਮਾਹਿ ਨਿਰੰਜਨੁ ਜਾਤਾ ਜਿਨ ਕਉ ਨਦਰਿ ਤੁਮਾਰੀ ਜੀਉ ॥੬॥
अंजन माहि निरंजनु जाता जिन कउ नदरि तुमारी जीउ ॥६॥

मायेच्या मध्यभागी, ज्यांच्यावर तू कृपा करतोस त्यांच्याद्वारे निष्कलंक परमेश्वर ओळखला जातो. ||6||

ਗੁਰਮੁਖਿ ਹੋਵੈ ਸੋ ਤਤੁ ਪਾਏ ॥
गुरमुखि होवै सो ततु पाए ॥

जो गुरुमुख होतो, त्याला वास्तवाचे सार प्राप्त होते;

ਆਪਣਾ ਆਪੁ ਵਿਚਹੁ ਗਵਾਏ ॥
आपणा आपु विचहु गवाए ॥

तो त्याचा स्वाभिमान आतून नाहीसा करतो.

ਸਤਿਗੁਰ ਬਾਝਹੁ ਸਭੁ ਧੰਧੁ ਕਮਾਵੈ ਵੇਖਹੁ ਮਨਿ ਵੀਚਾਰੀ ਜੀਉ ॥੭॥
सतिगुर बाझहु सभु धंधु कमावै वेखहु मनि वीचारी जीउ ॥७॥

खऱ्या गुरूशिवाय सर्व संसारात गुंतलेले आहेत; हे तुमच्या मनात विचार करा आणि पहा. ||7||

ਇਕਿ ਭ੍ਰਮਿ ਭੂਲੇ ਫਿਰਹਿ ਅਹੰਕਾਰੀ ॥
इकि भ्रमि भूले फिरहि अहंकारी ॥

काही संशयाने भ्रमित होतात; ते अहंकाराने फिरत होते.

ਇਕਨਾ ਗੁਰਮੁਖਿ ਹਉਮੈ ਮਾਰੀ ॥
इकना गुरमुखि हउमै मारी ॥

काही, गुरुमुख म्हणून, त्यांच्या अहंकाराला वश करतात.

ਸਚੈ ਸਬਦਿ ਰਤੇ ਬੈਰਾਗੀ ਹੋਰਿ ਭਰਮਿ ਭੁਲੇ ਗਾਵਾਰੀ ਜੀਉ ॥੮॥
सचै सबदि रते बैरागी होरि भरमि भुले गावारी जीउ ॥८॥

शब्दाच्या खऱ्या शब्दाशी संलग्न होऊन ते जगापासून अलिप्त राहतात. इतर अज्ञानी मूर्ख संशयाने भटकतात, भ्रमित होतात आणि भ्रमित होतात. ||8||

ਗੁਰਮੁਖਿ ਜਿਨੀ ਨਾਮੁ ਨ ਪਾਇਆ ॥
गुरमुखि जिनी नामु न पाइआ ॥

जे गुरुमुख झाले नाहीत आणि ज्यांना भगवंताचे नाम सापडले नाही

ਮਨਮੁਖਿ ਬਿਰਥਾ ਜਨਮੁ ਗਵਾਇਆ ॥
मनमुखि बिरथा जनमु गवाइआ ॥

ते स्वार्थी मनमुख आपले जीवन व्यर्थ वाया घालवतात.

ਅਗੈ ਵਿਣੁ ਨਾਵੈ ਕੋ ਬੇਲੀ ਨਾਹੀ ਬੂਝੈ ਗੁਰ ਬੀਚਾਰੀ ਜੀਉ ॥੯॥
अगै विणु नावै को बेली नाही बूझै गुर बीचारी जीउ ॥९॥

परलोकात नामाशिवाय काहीही मदत होणार नाही; हे गुरूंचे चिंतन केल्याने कळते. ||9||

ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਨਾਮੁ ਸਦਾ ਸੁਖਦਾਤਾ ॥
अंम्रित नामु सदा सुखदाता ॥

अमृत नाम हे सदैव शांती देणारे आहे.

ਗੁਰਿ ਪੂਰੈ ਜੁਗ ਚਾਰੇ ਜਾਤਾ ॥
गुरि पूरै जुग चारे जाता ॥

चार युगात ते परिपूर्ण गुरूद्वारे ओळखले जाते.

ਜਿਸੁ ਤੂ ਦੇਵਹਿ ਸੋਈ ਪਾਏ ਨਾਨਕ ਤਤੁ ਬੀਚਾਰੀ ਜੀਉ ॥੧੦॥੧॥
जिसु तू देवहि सोई पाए नानक ततु बीचारी जीउ ॥१०॥१॥

तू ज्याला ते देतोस त्यालाच ते मिळते; हे वास्तवाचे सार आहे जे नानकांनी जाणले आहे. ||10||1||


सूची (1 - 1430)
जप पान: 1 - 8
सो दर पान: 8 - 10
सो पुरख पान: 10 - 12
सोहला पान: 12 - 13
सिरी राग पान: 14 - 93
राग माझ पान: 94 - 150
राग गउड़ी पान: 151 - 346
राग आसा पान: 347 - 488
राग गूजरी पान: 489 - 526
राग देवगणधारी पान: 527 - 536
राग बिहागड़ा पान: 537 - 556
राग वढ़हंस पान: 557 - 594
राग सोरठ पान: 595 - 659
राग धनसारी पान: 660 - 695
राग जैतसरी पान: 696 - 710
राग तोडी पान: 711 - 718
राग बैराडी पान: 719 - 720
राग तिलंग पान: 721 - 727
राग सूही पान: 728 - 794
राग बिलावल पान: 795 - 858
राग गोंड पान: 859 - 875
राग रामकली पान: 876 - 974
राग नट नारायण पान: 975 - 983
राग माली पान: 984 - 988
राग मारू पान: 989 - 1106
राग तुखारी पान: 1107 - 1117
राग केदारा पान: 1118 - 1124
राग भैरौ पान: 1125 - 1167
राग वसंत पान: 1168 - 1196
राग सारंगस पान: 1197 - 1253
राग मलार पान: 1254 - 1293
राग कानडा पान: 1294 - 1318
राग कल्याण पान: 1319 - 1326
राग प्रभाती पान: 1327 - 1351
राग जयवंती पान: 1352 - 1359
सलोक सहस्रकृति पान: 1353 - 1360
गाथा महला 5 पान: 1360 - 1361
फुनहे महला 5 पान: 1361 - 1363
चौबोले महला 5 पान: 1363 - 1364
सलोक भगत कबीर जिओ के पान: 1364 - 1377
सलोक सेख फरीद के पान: 1377 - 1385
सवईए स्री मुखबाक महला 5 पान: 1385 - 1389
सवईए महले पहिले के पान: 1389 - 1390
सवईए महले दूजे के पान: 1391 - 1392
सवईए महले तीजे के पान: 1392 - 1396
सवईए महले चौथे के पान: 1396 - 1406
सवईए महले पंजवे के पान: 1406 - 1409
सलोक वारा ते वधीक पान: 1410 - 1426
सलोक महला 9 पान: 1426 - 1429
मुंदावणी महला 5 पान: 1429 - 1429
रागमाला पान: 1430 - 1430