श्री गुरु ग्रंथ साहिब

पान - 1357


ਕੀਰਤਨੰ ਸਾਧਸੰਗੇਣ ਨਾਨਕ ਨਹ ਦ੍ਰਿਸਟੰਤਿ ਜਮਦੂਤਨਹ ॥੩੪॥
कीरतनं साधसंगेण नानक नह द्रिसटंति जमदूतनह ॥३४॥

आणि सद्संगात त्याच्या स्तुतीचे कीर्तन गातो, हे नानक, मृत्यूच्या दूताला कधीही पाहणार नाही. ||34||

ਨਚ ਦੁਰਲਭੰ ਧਨੰ ਰੂਪੰ ਨਚ ਦੁਰਲਭੰ ਸ੍ਵਰਗ ਰਾਜਨਹ ॥
नच दुरलभं धनं रूपं नच दुरलभं स्वरग राजनह ॥

संपत्ती आणि सौंदर्य मिळवणे इतके अवघड नाही. नंदनवन आणि राजेशाही शक्ती मिळवणे इतके अवघड नाही.

ਨਚ ਦੁਰਲਭੰ ਭੋਜਨੰ ਬਿੰਜਨੰ ਨਚ ਦੁਰਲਭੰ ਸ੍ਵਛ ਅੰਬਰਹ ॥
नच दुरलभं भोजनं बिंजनं नच दुरलभं स्वछ अंबरह ॥

पदार्थ आणि स्वादिष्ट पदार्थ मिळणे इतके अवघड नाही. मोहक कपडे मिळवणे इतके अवघड नाही.

ਨਚ ਦੁਰਲਭੰ ਸੁਤ ਮਿਤ੍ਰ ਭ੍ਰਾਤ ਬਾਂਧਵ ਨਚ ਦੁਰਲਭੰ ਬਨਿਤਾ ਬਿਲਾਸਹ ॥
नच दुरलभं सुत मित्र भ्रात बांधव नच दुरलभं बनिता बिलासह ॥

मुले, मित्र, भावंडे आणि नातेवाईक मिळवणे इतके अवघड नाही. स्त्रीचे सुख मिळवणे इतके अवघड नाही.

ਨਚ ਦੁਰਲਭੰ ਬਿਦਿਆ ਪ੍ਰਬੀਣੰ ਨਚ ਦੁਰਲਭੰ ਚਤੁਰ ਚੰਚਲਹ ॥
नच दुरलभं बिदिआ प्रबीणं नच दुरलभं चतुर चंचलह ॥

ज्ञान आणि शहाणपण मिळवणे इतके अवघड नाही. हुशारी आणि युक्ती मिळवणे इतके अवघड नाही.

ਦੁਰਲਭੰ ਏਕ ਭਗਵਾਨ ਨਾਮਹ ਨਾਨਕ ਲਬਧੵਿੰ ਸਾਧਸੰਗਿ ਕ੍ਰਿਪਾ ਪ੍ਰਭੰ ॥੩੫॥
दुरलभं एक भगवान नामह नानक लबध्यिं साधसंगि क्रिपा प्रभं ॥३५॥

केवळ नाम, भगवंताचे नाम, प्राप्त करणे कठीण आहे. हे नानक, हे केवळ भगवंताच्या कृपेनेच मिळते, सद्संगत, पवित्र संगतीमध्ये. ||35||

ਜਤ ਕਤਹ ਤਤਹ ਦ੍ਰਿਸਟੰ ਸ੍ਵਰਗ ਮਰਤ ਪਯਾਲ ਲੋਕਹ ॥
जत कतह ततह द्रिसटं स्वरग मरत पयाल लोकह ॥

मी जिकडे पाहतो तिकडे मला परमेश्वर दिसतो, मग तो या जगात असो, नंदनवनात असो, किंवा पाताळातला प्रदेश असो.

ਸਰਬਤ੍ਰ ਰਮਣੰ ਗੋਬਿੰਦਹ ਨਾਨਕ ਲੇਪ ਛੇਪ ਨ ਲਿਪੵਤੇ ॥੩੬॥
सरबत्र रमणं गोबिंदह नानक लेप छेप न लिप्यते ॥३६॥

विश्वाचा स्वामी सर्वत्र व्याप्त आहे. हे नानक, त्याच्यावर कोणताही दोष किंवा डाग नाही. ||36||

ਬਿਖਯਾ ਭਯੰਤਿ ਅੰਮ੍ਰਿਤੰ ਦ੍ਰੁਸਟਾਂ ਸਖਾ ਸ੍ਵਜਨਹ ॥
बिखया भयंति अंम्रितं द्रुसटां सखा स्वजनह ॥

विषाचे रूपांतर अमृतात होते आणि शत्रूचे मित्र आणि साथीदारात.

ਦੁਖੰ ਭਯੰਤਿ ਸੁਖੵੰ ਭੈ ਭੀਤੰ ਤ ਨਿਰਭਯਹ ॥
दुखं भयंति सुख्यं भै भीतं त निरभयह ॥

वेदना सुखात बदलतात आणि भयभीत निर्भय होतात.

ਥਾਨ ਬਿਹੂਨ ਬਿਸ੍ਰਾਮ ਨਾਮੰ ਨਾਨਕ ਕ੍ਰਿਪਾਲ ਹਰਿ ਹਰਿ ਗੁਰਹ ॥੩੭॥
थान बिहून बिस्राम नामं नानक क्रिपाल हरि हरि गुरह ॥३७॥

ज्यांच्याकडे घर किंवा जागा नाही त्यांना नामामध्ये विश्रांतीची जागा मिळते, हे नानक, जेव्हा गुरु, प्रभु, दयाळू होतात. ||37||

ਸਰਬ ਸੀਲ ਮਮੰ ਸੀਲੰ ਸਰਬ ਪਾਵਨ ਮਮ ਪਾਵਨਹ ॥
सरब सील ममं सीलं सरब पावन मम पावनह ॥

तो नम्रतेने सर्वांना आशीर्वाद देतो; त्याने मला नम्रतेचा आशीर्वादही दिला आहे. तो सर्व शुद्ध करतो आणि त्याने मलाही शुद्ध केले आहे.

ਸਰਬ ਕਰਤਬ ਮਮੰ ਕਰਤਾ ਨਾਨਕ ਲੇਪ ਛੇਪ ਨ ਲਿਪੵਤੇ ॥੩੮॥
सरब करतब ममं करता नानक लेप छेप न लिप्यते ॥३८॥

सर्वांचा निर्माता हा माझाही निर्माता आहे. हे नानक, त्याच्यावर कोणताही दोष किंवा डाग नाही. ||38||

ਨਹ ਸੀਤਲੰ ਚੰਦ੍ਰ ਦੇਵਹ ਨਹ ਸੀਤਲੰ ਬਾਵਨ ਚੰਦਨਹ ॥
नह सीतलं चंद्र देवह नह सीतलं बावन चंदनह ॥

चंद्र-देव शीतल आणि शांत नाही आणि पांढरे चंदन वृक्षही नाही.

ਨਹ ਸੀਤਲੰ ਸੀਤ ਰੁਤੇਣ ਨਾਨਕ ਸੀਤਲੰ ਸਾਧ ਸ੍ਵਜਨਹ ॥੩੯॥
नह सीतलं सीत रुतेण नानक सीतलं साध स्वजनह ॥३९॥

हिवाळा ऋतू थंड नाही; हे नानक, केवळ पवित्र मित्र, संत, शीतल आणि शांत आहेत. ||39||

ਮੰਤ੍ਰੰ ਰਾਮ ਰਾਮ ਨਾਮੰ ਧੵਾਨੰ ਸਰਬਤ੍ਰ ਪੂਰਨਹ ॥
मंत्रं राम राम नामं ध्यानं सरबत्र पूरनह ॥

राम, राम या नामाच्या मंत्राने सर्वव्यापी परमेश्वराचे ध्यान केले जाते.

ਗੵਾਨੰ ਸਮ ਦੁਖ ਸੁਖੰ ਜੁਗਤਿ ਨਿਰਮਲ ਨਿਰਵੈਰਣਹ ॥
ग्यानं सम दुख सुखं जुगति निरमल निरवैरणह ॥

ज्यांच्याकडे सुख-दुःखाकडे सारखे दिसण्याची बुद्धी असते, ते निर्दोष जीवनशैली, सूडविरहित जगतात.

ਦਯਾਲੰ ਸਰਬਤ੍ਰ ਜੀਆ ਪੰਚ ਦੋਖ ਬਿਵਰਜਿਤਹ ॥
दयालं सरबत्र जीआ पंच दोख बिवरजितह ॥

ते सर्व प्राण्यांवर दयाळू आहेत; त्यांनी पाच चोरांवर मात केली आहे.

ਭੋਜਨੰ ਗੋਪਾਲ ਕੀਰਤਨੰ ਅਲਪ ਮਾਯਾ ਜਲ ਕਮਲ ਰਹਤਹ ॥
भोजनं गोपाल कीरतनं अलप माया जल कमल रहतह ॥

परमेश्वराच्या स्तुतीचे कीर्तन ते अन्न म्हणून घेतात; ते पाण्यातील कमळाप्रमाणे मायेने अस्पर्शित राहतात.

ਉਪਦੇਸੰ ਸਮ ਮਿਤ੍ਰ ਸਤ੍ਰਹ ਭਗਵੰਤ ਭਗਤਿ ਭਾਵਨੀ ॥
उपदेसं सम मित्र सत्रह भगवंत भगति भावनी ॥

ते शिकवणी मित्र आणि शत्रूला सारखेच देतात; त्यांना देवाची भक्तिपूजा आवडते.

ਪਰ ਨਿੰਦਾ ਨਹ ਸ੍ਰੋਤਿ ਸ੍ਰਵਣੰ ਆਪੁ ਤੵਿਾਗਿ ਸਗਲ ਰੇਣੁਕਹ ॥
पर निंदा नह स्रोति स्रवणं आपु त्यिागि सगल रेणुकह ॥

ते निंदा ऐकत नाहीत; स्वाभिमानाचा त्याग करून ते सर्वांची धूळ होतात.

ਖਟ ਲਖੵਣ ਪੂਰਨੰ ਪੁਰਖਹ ਨਾਨਕ ਨਾਮ ਸਾਧ ਸ੍ਵਜਨਹ ॥੪੦॥
खट लख्यण पूरनं पुरखह नानक नाम साध स्वजनह ॥४०॥

हे सहा गुण ज्याच्यात आहेत, हे नानक, त्याला पवित्र मित्र म्हणतात. ||40||

ਅਜਾ ਭੋਗੰਤ ਕੰਦ ਮੂਲੰ ਬਸੰਤੇ ਸਮੀਪਿ ਕੇਹਰਹ ॥
अजा भोगंत कंद मूलं बसंते समीपि केहरह ॥

शेळीला फळे आणि मुळे खायला आवडतात, परंतु जर ती वाघाजवळ राहिली तर ती नेहमीच चिंताग्रस्त असते.

ਤਤ੍ਰ ਗਤੇ ਸੰਸਾਰਹ ਨਾਨਕ ਸੋਗ ਹਰਖੰ ਬਿਆਪਤੇ ॥੪੧॥
तत्र गते संसारह नानक सोग हरखं बिआपते ॥४१॥

हे नानक, जगाची ही अवस्था आहे; तो सुख आणि दुःखाने त्रस्त आहे. ||41||

ਛਲੰ ਛਿਦ੍ਰੰ ਕੋਟਿ ਬਿਘਨੰ ਅਪਰਾਧੰ ਕਿਲਬਿਖ ਮਲੰ ॥
छलं छिद्रं कोटि बिघनं अपराधं किलबिख मलं ॥

फसवणूक, खोटे आरोप, लाखो रोग, पापे आणि वाईट चुकांचे घाणेरडे अवशेष;

ਭਰਮ ਮੋਹੰ ਮਾਨ ਅਪਮਾਨੰ ਮਦੰ ਮਾਯਾ ਬਿਆਪਿਤੰ ॥
भरम मोहं मान अपमानं मदं माया बिआपितं ॥

शंका, भावनिक आसक्ती, गर्व, अनादर आणि मायेची नशा

ਮ੍ਰਿਤੵੁ ਜਨਮ ਭ੍ਰਮੰਤਿ ਨਰਕਹ ਅਨਿਕ ਉਪਾਵੰ ਨ ਸਿਧੵਤੇ ॥
म्रित्यु जनम भ्रमंति नरकह अनिक उपावं न सिध्यते ॥

हे नश्वरांना मृत्यू आणि पुनर्जन्माकडे नेत आहेत, नरकात हरवलेल्या भटकत आहेत. सर्व प्रकारचे प्रयत्न करूनही मोक्ष मिळत नाही.

ਨਿਰਮਲੰ ਸਾਧ ਸੰਗਹ ਜਪੰਤਿ ਨਾਨਕ ਗੋਪਾਲ ਨਾਮੰ ॥
निरमलं साध संगह जपंति नानक गोपाल नामं ॥

हे नानक, सद्संगतीत भगवंताच्या नामाचा जप आणि चिंतन केल्याने मनुष्य निर्दोष आणि पवित्र होतात.

ਰਮੰਤਿ ਗੁਣ ਗੋਬਿੰਦ ਨਿਤ ਪ੍ਰਤਹ ॥੪੨॥
रमंति गुण गोबिंद नित प्रतह ॥४२॥

ते सतत देवाच्या गौरवशाली स्तुतीवर वास करतात. ||42||

ਤਰਣ ਸਰਣ ਸੁਆਮੀ ਰਮਣ ਸੀਲ ਪਰਮੇਸੁਰਹ ॥
तरण सरण सुआमी रमण सील परमेसुरह ॥

दयाळू अंतःकरणाच्या अभयारण्यात, आपला अतींद्रिय प्रभु आणि स्वामी, आपण पार वाहून जातो.

ਕਰਣ ਕਾਰਣ ਸਮਰਥਹ ਦਾਨੁ ਦੇਤ ਪ੍ਰਭੁ ਪੂਰਨਹ ॥
करण कारण समरथह दानु देत प्रभु पूरनह ॥

ईश्वर हे सर्व कारणांचे परिपूर्ण, सर्वशक्तिमान कारण आहे; तो भेटवस्तू देणारा आहे.

ਨਿਰਾਸ ਆਸ ਕਰਣੰ ਸਗਲ ਅਰਥ ਆਲਯਹ ॥
निरास आस करणं सगल अरथ आलयह ॥

तो हताशांना आशा देतो. तो सर्व संपत्तीचा उगम आहे.

ਗੁਣ ਨਿਧਾਨ ਸਿਮਰੰਤਿ ਨਾਨਕ ਸਗਲ ਜਾਚੰਤ ਜਾਚਿਕਹ ॥੪੩॥
गुण निधान सिमरंति नानक सगल जाचंत जाचिकह ॥४३॥

नानक सद्गुणांच्या खजिन्याचे स्मरण करीत ध्यान करतात; आपण सर्व भिकारी आहोत, त्याच्या दारात भीक मागत आहोत. ||43||

ਦੁਰਗਮ ਸਥਾਨ ਸੁਗਮੰ ਮਹਾ ਦੂਖ ਸਰਬ ਸੂਖਣਹ ॥
दुरगम सथान सुगमं महा दूख सरब सूखणह ॥

सर्वात कठीण ठिकाण सोपे होते, आणि सर्वात वाईट वेदना आनंदात बदलते.

ਦੁਰਬਚਨ ਭੇਦ ਭਰਮੰ ਸਾਕਤ ਪਿਸਨੰ ਤ ਸੁਰਜਨਹ ॥
दुरबचन भेद भरमं साकत पिसनं त सुरजनह ॥

वाईट शब्द, मतभेद आणि शंका नष्ट होतात आणि अविश्वासू निंदक आणि दुर्भावनायुक्त गप्पाटप्पा देखील चांगले लोक बनतात.

ਅਸਥਿਤੰ ਸੋਗ ਹਰਖੰ ਭੈ ਖੀਣੰ ਤ ਨਿਰਭਵਹ ॥
असथितं सोग हरखं भै खीणं त निरभवह ॥

ते स्थिर आणि स्थिर होतात, मग ते आनंदी असो वा दुःखी; त्यांचे भय दूर झाले आहे आणि ते निर्भय आहेत.


सूची (1 - 1430)
जप पान: 1 - 8
सो दर पान: 8 - 10
सो पुरख पान: 10 - 12
सोहला पान: 12 - 13
सिरी राग पान: 14 - 93
राग माझ पान: 94 - 150
राग गउड़ी पान: 151 - 346
राग आसा पान: 347 - 488
राग गूजरी पान: 489 - 526
राग देवगणधारी पान: 527 - 536
राग बिहागड़ा पान: 537 - 556
राग वढ़हंस पान: 557 - 594
राग सोरठ पान: 595 - 659
राग धनसारी पान: 660 - 695
राग जैतसरी पान: 696 - 710
राग तोडी पान: 711 - 718
राग बैराडी पान: 719 - 720
राग तिलंग पान: 721 - 727
राग सूही पान: 728 - 794
राग बिलावल पान: 795 - 858
राग गोंड पान: 859 - 875
राग रामकली पान: 876 - 974
राग नट नारायण पान: 975 - 983
राग माली पान: 984 - 988
राग मारू पान: 989 - 1106
राग तुखारी पान: 1107 - 1117
राग केदारा पान: 1118 - 1124
राग भैरौ पान: 1125 - 1167
राग वसंत पान: 1168 - 1196
राग सारंगस पान: 1197 - 1253
राग मलार पान: 1254 - 1293
राग कानडा पान: 1294 - 1318
राग कल्याण पान: 1319 - 1326
राग प्रभाती पान: 1327 - 1351
राग जयवंती पान: 1352 - 1359
सलोक सहस्रकृति पान: 1353 - 1360
गाथा महला 5 पान: 1360 - 1361
फुनहे महला 5 पान: 1361 - 1363
चौबोले महला 5 पान: 1363 - 1364
सलोक भगत कबीर जिओ के पान: 1364 - 1377
सलोक सेख फरीद के पान: 1377 - 1385
सवईए स्री मुखबाक महला 5 पान: 1385 - 1389
सवईए महले पहिले के पान: 1389 - 1390
सवईए महले दूजे के पान: 1391 - 1392
सवईए महले तीजे के पान: 1392 - 1396
सवईए महले चौथे के पान: 1396 - 1406
सवईए महले पंजवे के पान: 1406 - 1409
सलोक वारा ते वधीक पान: 1410 - 1426
सलोक महला 9 पान: 1426 - 1429
मुंदावणी महला 5 पान: 1429 - 1429
रागमाला पान: 1430 - 1430