श्री गुरु ग्रंथ साहिब

पान - 1414


ਹਰਿ ਪ੍ਰਭੁ ਵੇਪਰਵਾਹੁ ਹੈ ਕਿਤੁ ਖਾਧੈ ਤਿਪਤਾਇ ॥
हरि प्रभु वेपरवाहु है कितु खाधै तिपताइ ॥

माझा प्रभु देव स्वयंअस्तित्व आणि स्वतंत्र आहे. तृप्त होण्यासाठी त्याला काय खाण्याची गरज आहे?

ਸਤਿਗੁਰ ਕੈ ਭਾਣੈ ਜੋ ਚਲੈ ਤਿਪਤਾਸੈ ਹਰਿ ਗੁਣ ਗਾਇ ॥
सतिगुर कै भाणै जो चलै तिपतासै हरि गुण गाइ ॥

जो खऱ्या गुरूंच्या इच्छेनुसार चालतो आणि भगवंताचे गुणगान गातो, तो त्याला प्रसन्न करतो.

ਧਨੁ ਧਨੁ ਕਲਜੁਗਿ ਨਾਨਕਾ ਜਿ ਚਲੇ ਸਤਿਗੁਰ ਭਾਇ ॥੧੨॥
धनु धनु कलजुगि नानका जि चले सतिगुर भाइ ॥१२॥

हे नानक, या कलियुगातील अंधकारमय युगात खऱ्या गुरूंच्या इच्छेनुसार चालणारे ते धन्य, धन्य. ||12||

ਸਤਿਗੁਰੂ ਨ ਸੇਵਿਓ ਸਬਦੁ ਨ ਰਖਿਓ ਉਰ ਧਾਰਿ ॥
सतिगुरू न सेविओ सबदु न रखिओ उर धारि ॥

जे खऱ्या गुरूंची सेवा करत नाहीत आणि शब्द हृदयात धारण करत नाहीत

ਧਿਗੁ ਤਿਨਾ ਕਾ ਜੀਵਿਆ ਕਿਤੁ ਆਏ ਸੰਸਾਰਿ ॥
धिगु तिना का जीविआ कितु आए संसारि ॥

त्यांचे जीवन शापित आहे. ते जगात का आले?

ਗੁਰਮਤੀ ਭਉ ਮਨਿ ਪਵੈ ਤਾਂ ਹਰਿ ਰਸਿ ਲਗੈ ਪਿਆਰਿ ॥
गुरमती भउ मनि पवै तां हरि रसि लगै पिआरि ॥

जर एखाद्याने गुरूंच्या शिकवणुकीचे पालन केले, आणि भगवंताचे भय आपल्या मनात ठेवले, तर तो परमेश्वराच्या उदात्त तत्वाशी प्रेमाने एकरूप होतो.

ਨਾਉ ਮਿਲੈ ਧੁਰਿ ਲਿਖਿਆ ਜਨ ਨਾਨਕ ਪਾਰਿ ਉਤਾਰਿ ॥੧੩॥
नाउ मिलै धुरि लिखिआ जन नानक पारि उतारि ॥१३॥

त्याच्या आदिम प्रारब्धाने त्याला नाम प्राप्त होते; हे नानक, तो ओलांडून जातो. ||१३||

ਮਾਇਆ ਮੋਹਿ ਜਗੁ ਭਰਮਿਆ ਘਰੁ ਮੁਸੈ ਖਬਰਿ ਨ ਹੋਇ ॥
माइआ मोहि जगु भरमिआ घरु मुसै खबरि न होइ ॥

मायेच्या भावनिक आसक्तीत हरवलेले जग भटकते; स्वतःचे घर लुटले जात आहे हे त्याला कळत नाही.

ਕਾਮ ਕ੍ਰੋਧਿ ਮਨੁ ਹਿਰਿ ਲਇਆ ਮਨਮੁਖ ਅੰਧਾ ਲੋਇ ॥
काम क्रोधि मनु हिरि लइआ मनमुख अंधा लोइ ॥

स्वार्थी मनमुख संसारात आंधळा असतो; त्याचे मन लैंगिक इच्छा आणि क्रोधाने दूर जाते.

ਗਿਆਨ ਖੜਗ ਪੰਚ ਦੂਤ ਸੰਘਾਰੇ ਗੁਰਮਤਿ ਜਾਗੈ ਸੋਇ ॥
गिआन खड़ग पंच दूत संघारे गुरमति जागै सोइ ॥

अध्यात्मिक बुद्धीच्या तलवारीने पाच राक्षसांना मार. जागृत राहा आणि गुरूंच्या शिकवणुकीबद्दल जागरूक रहा.

ਨਾਮ ਰਤਨੁ ਪਰਗਾਸਿਆ ਮਨੁ ਤਨੁ ਨਿਰਮਲੁ ਹੋਇ ॥
नाम रतनु परगासिआ मनु तनु निरमलु होइ ॥

नामाचे रत्न प्रकट होते आणि मन आणि शरीर शुद्ध होते.

ਨਾਮਹੀਨ ਨਕਟੇ ਫਿਰਹਿ ਬਿਨੁ ਨਾਵੈ ਬਹਿ ਰੋਇ ॥
नामहीन नकटे फिरहि बिनु नावै बहि रोइ ॥

ज्यांना नामाचा अभाव आहे ते नाक कापून हरवलेले फिरतात; नामाशिवाय ते बसून रडतात.

ਨਾਨਕ ਜੋ ਧੁਰਿ ਕਰਤੈ ਲਿਖਿਆ ਸੁ ਮੇਟਿ ਨ ਸਕੈ ਕੋਇ ॥੧੪॥
नानक जो धुरि करतै लिखिआ सु मेटि न सकै कोइ ॥१४॥

हे नानक, निर्मात्याने जे पूर्वनिर्धारित केले आहे ते कोणीही पुसून टाकू शकत नाही. ||14||

ਗੁਰਮੁਖਾ ਹਰਿ ਧਨੁ ਖਟਿਆ ਗੁਰ ਕੈ ਸਬਦਿ ਵੀਚਾਰਿ ॥
गुरमुखा हरि धनु खटिआ गुर कै सबदि वीचारि ॥

गुरुच्या वचनाचे चिंतन करून गुरुमुखी भगवंताची संपत्ती कमावतात.

ਨਾਮੁ ਪਦਾਰਥੁ ਪਾਇਆ ਅਤੁਟ ਭਰੇ ਭੰਡਾਰ ॥
नामु पदारथु पाइआ अतुट भरे भंडार ॥

त्यांना नामाची संपत्ती मिळते; त्यांचा खजिना ओसंडून वाहत आहे.

ਹਰਿ ਗੁਣ ਬਾਣੀ ਉਚਰਹਿ ਅੰਤੁ ਨ ਪਾਰਾਵਾਰੁ ॥
हरि गुण बाणी उचरहि अंतु न पारावारु ॥

गुरूंच्या बाणीच्या वचनाद्वारे ते परमेश्वराची स्तुती करतात, ज्याचा अंत आणि मर्यादा सापडत नाहीत.

ਨਾਨਕ ਸਭ ਕਾਰਣ ਕਰਤਾ ਕਰੈ ਵੇਖੈ ਸਿਰਜਨਹਾਰੁ ॥੧੫॥
नानक सभ कारण करता करै वेखै सिरजनहारु ॥१५॥

हे नानक, कर्ता सर्वांचा कर्ता आहे; निर्माता परमेश्वर सर्व पाहतो. ||15||

ਗੁਰਮੁਖਿ ਅੰਤਰਿ ਸਹਜੁ ਹੈ ਮਨੁ ਚੜਿਆ ਦਸਵੈ ਆਕਾਸਿ ॥
गुरमुखि अंतरि सहजु है मनु चड़िआ दसवै आकासि ॥

गुरुमुखात अंतर्ज्ञानी शांती आणि संयम असतो; त्याचे मन आकाशिक इथर्सच्या दहाव्या विमानाकडे जाते.

ਤਿਥੈ ਊਂਘ ਨ ਭੁਖ ਹੈ ਹਰਿ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਨਾਮੁ ਸੁਖ ਵਾਸੁ ॥
तिथै ऊंघ न भुख है हरि अंम्रित नामु सुख वासु ॥

तेथे कोणीही झोपलेले किंवा भूक लागलेले नाही; ते परमेश्वराच्या अमृतमय नामाच्या शांततेत वास करतात.

ਨਾਨਕ ਦੁਖੁ ਸੁਖੁ ਵਿਆਪਤ ਨਹੀ ਜਿਥੈ ਆਤਮ ਰਾਮ ਪ੍ਰਗਾਸੁ ॥੧੬॥
नानक दुखु सुखु विआपत नही जिथै आतम राम प्रगासु ॥१६॥

हे नानक, दुःख आणि सुख कोणालाच त्रास देत नाही, जेथे परमात्मा परमेश्वराचा प्रकाश प्रकाशित होतो. ||16||

ਕਾਮ ਕ੍ਰੋਧ ਕਾ ਚੋਲੜਾ ਸਭ ਗਲਿ ਆਏ ਪਾਇ ॥
काम क्रोध का चोलड़ा सभ गलि आए पाइ ॥

लैंगिक इच्छा आणि क्रोधाची वस्त्रे परिधान करून सर्व आले आहेत.

ਇਕਿ ਉਪਜਹਿ ਇਕਿ ਬਿਨਸਿ ਜਾਂਹਿ ਹੁਕਮੇ ਆਵੈ ਜਾਇ ॥
इकि उपजहि इकि बिनसि जांहि हुकमे आवै जाइ ॥

काही जन्माला येतात तर काही निघून जातात. परमेश्वराच्या आज्ञेनुसार ते येतात आणि जातात.

ਜੰਮਣੁ ਮਰਣੁ ਨ ਚੁਕਈ ਰੰਗੁ ਲਗਾ ਦੂਜੈ ਭਾਇ ॥
जंमणु मरणु न चुकई रंगु लगा दूजै भाइ ॥

पुनर्जन्मात त्यांचे येणे आणि जाणे संपत नाही; ते द्वैत प्रेमाने ओतलेले आहेत.

ਬੰਧਨਿ ਬੰਧਿ ਭਵਾਈਅਨੁ ਕਰਣਾ ਕਛੂ ਨ ਜਾਇ ॥੧੭॥
बंधनि बंधि भवाईअनु करणा कछू न जाइ ॥१७॥

बंधनात जखडून, त्यांना भटकायला लावले जाते, आणि त्यात ते काहीही करू शकत नाहीत. ||17||

ਜਿਨ ਕਉ ਕਿਰਪਾ ਧਾਰੀਅਨੁ ਤਿਨਾ ਸਤਿਗੁਰੁ ਮਿਲਿਆ ਆਇ ॥
जिन कउ किरपा धारीअनु तिना सतिगुरु मिलिआ आइ ॥

ज्यांच्यावर परमेश्वर कृपा करतो, तेच खरे गुरुंना भेटतात.

ਸਤਿਗੁਰਿ ਮਿਲੇ ਉਲਟੀ ਭਈ ਮਰਿ ਜੀਵਿਆ ਸਹਜਿ ਸੁਭਾਇ ॥
सतिगुरि मिले उलटी भई मरि जीविआ सहजि सुभाइ ॥

खऱ्या गुरूंची भेट होऊन ते जगापासून दूर जातात; ते जिवंत असतानाही मृत राहतात, अंतर्ज्ञानी शांतता आणि शांततेने.

ਨਾਨਕ ਭਗਤੀ ਰਤਿਆ ਹਰਿ ਹਰਿ ਨਾਮਿ ਸਮਾਇ ॥੧੮॥
नानक भगती रतिआ हरि हरि नामि समाइ ॥१८॥

हे नानक, भक्त भगवंतात रमलेले आहेत; ते परमेश्वराच्या नामात लीन होतात. ||18||

ਮਨਮੁਖ ਚੰਚਲ ਮਤਿ ਹੈ ਅੰਤਰਿ ਬਹੁਤੁ ਚਤੁਰਾਈ ॥
मनमुख चंचल मति है अंतरि बहुतु चतुराई ॥

स्वार्थी मनमुखाची बुद्धी चंचल असते; तो आतमध्ये खूप अवघड आणि हुशार आहे.

ਕੀਤਾ ਕਰਤਿਆ ਬਿਰਥਾ ਗਇਆ ਇਕੁ ਤਿਲੁ ਥਾਇ ਨ ਪਾਈ ॥
कीता करतिआ बिरथा गइआ इकु तिलु थाइ न पाई ॥

त्याने जे काही केले आहे आणि जे काही तो करतो ते सर्व व्यर्थ आहे. त्याचा एक अंशही मान्य नाही.

ਪੁੰਨ ਦਾਨੁ ਜੋ ਬੀਜਦੇ ਸਭ ਧਰਮ ਰਾਇ ਕੈ ਜਾਈ ॥
पुंन दानु जो बीजदे सभ धरम राइ कै जाई ॥

तो जे दान आणि औदार्य देण्याचे ढोंग करतो त्याचा न्याय धर्माच्या न्यायमूर्तीकडून होईल.

ਬਿਨੁ ਸਤਿਗੁਰੂ ਜਮਕਾਲੁ ਨ ਛੋਡਈ ਦੂਜੈ ਭਾਇ ਖੁਆਈ ॥
बिनु सतिगुरू जमकालु न छोडई दूजै भाइ खुआई ॥

खऱ्या गुरूशिवाय, मृत्यूचा दूत नश्वराला एकटा सोडत नाही; द्वैताच्या प्रेमाने तो नाश पावतो.

ਜੋਬਨੁ ਜਾਂਦਾ ਨਦਰਿ ਨ ਆਵਈ ਜਰੁ ਪਹੁਚੈ ਮਰਿ ਜਾਈ ॥
जोबनु जांदा नदरि न आवई जरु पहुचै मरि जाई ॥

तारुण्य निसटून जाते, म्हातारपण येते आणि मग तो मरतो.

ਪੁਤੁ ਕਲਤੁ ਮੋਹੁ ਹੇਤੁ ਹੈ ਅੰਤਿ ਬੇਲੀ ਕੋ ਨ ਸਖਾਈ ॥
पुतु कलतु मोहु हेतु है अंति बेली को न सखाई ॥

नश्वर मुले आणि जोडीदाराच्या प्रेमात आणि भावनिक आसक्तीत अडकला आहे, परंतु त्यापैकी कोणीही शेवटी त्याचा मदतनीस आणि आधार होणार नाही.

ਸਤਿਗੁਰੁ ਸੇਵੇ ਸੋ ਸੁਖੁ ਪਾਏ ਨਾਉ ਵਸੈ ਮਨਿ ਆਈ ॥
सतिगुरु सेवे सो सुखु पाए नाउ वसै मनि आई ॥

जो खऱ्या गुरूंची सेवा करतो त्याला शांती मिळते; नाम मनात वास करण्यासाठी येते.

ਨਾਨਕ ਸੇ ਵਡੇ ਵਡਭਾਗੀ ਜਿ ਗੁਰਮੁਖਿ ਨਾਮਿ ਸਮਾਈ ॥੧੯॥
नानक से वडे वडभागी जि गुरमुखि नामि समाई ॥१९॥

हे नानक, महान आणि भाग्यवान ते आहेत जे गुरुमुख म्हणून नामात लीन आहेत. ||19||

ਮਨਮੁਖ ਨਾਮੁ ਨ ਚੇਤਨੀ ਬਿਨੁ ਨਾਵੈ ਦੁਖ ਰੋਇ ॥
मनमुख नामु न चेतनी बिनु नावै दुख रोइ ॥

स्वार्थी मनमुख नामाचा विचारही करत नाहीत; नामाशिवाय ते दुःखाने रडतात.


सूची (1 - 1430)
जप पान: 1 - 8
सो दर पान: 8 - 10
सो पुरख पान: 10 - 12
सोहला पान: 12 - 13
सिरी राग पान: 14 - 93
राग माझ पान: 94 - 150
राग गउड़ी पान: 151 - 346
राग आसा पान: 347 - 488
राग गूजरी पान: 489 - 526
राग देवगणधारी पान: 527 - 536
राग बिहागड़ा पान: 537 - 556
राग वढ़हंस पान: 557 - 594
राग सोरठ पान: 595 - 659
राग धनसारी पान: 660 - 695
राग जैतसरी पान: 696 - 710
राग तोडी पान: 711 - 718
राग बैराडी पान: 719 - 720
राग तिलंग पान: 721 - 727
राग सूही पान: 728 - 794
राग बिलावल पान: 795 - 858
राग गोंड पान: 859 - 875
राग रामकली पान: 876 - 974
राग नट नारायण पान: 975 - 983
राग माली पान: 984 - 988
राग मारू पान: 989 - 1106
राग तुखारी पान: 1107 - 1117
राग केदारा पान: 1118 - 1124
राग भैरौ पान: 1125 - 1167
राग वसंत पान: 1168 - 1196
राग सारंगस पान: 1197 - 1253
राग मलार पान: 1254 - 1293
राग कानडा पान: 1294 - 1318
राग कल्याण पान: 1319 - 1326
राग प्रभाती पान: 1327 - 1351
राग जयवंती पान: 1352 - 1359
सलोक सहस्रकृति पान: 1353 - 1360
गाथा महला 5 पान: 1360 - 1361
फुनहे महला 5 पान: 1361 - 1363
चौबोले महला 5 पान: 1363 - 1364
सलोक भगत कबीर जिओ के पान: 1364 - 1377
सलोक सेख फरीद के पान: 1377 - 1385
सवईए स्री मुखबाक महला 5 पान: 1385 - 1389
सवईए महले पहिले के पान: 1389 - 1390
सवईए महले दूजे के पान: 1391 - 1392
सवईए महले तीजे के पान: 1392 - 1396
सवईए महले चौथे के पान: 1396 - 1406
सवईए महले पंजवे के पान: 1406 - 1409
सलोक वारा ते वधीक पान: 1410 - 1426
सलोक महला 9 पान: 1426 - 1429
मुंदावणी महला 5 पान: 1429 - 1429
रागमाला पान: 1430 - 1430