श्री गुरु ग्रंथ साहिब

पान - 1049


ਮਾਇਆ ਮੋਹਿ ਸੁਧਿ ਨ ਕਾਈ ॥
माइआ मोहि सुधि न काई ॥

प्रेमात आणि मायेच्या आसक्तीत, त्याला अजिबात समज नाही.

ਮਨਮੁਖ ਅੰਧੇ ਕਿਛੂ ਨ ਸੂਝੈ ਗੁਰਮਤਿ ਨਾਮੁ ਪ੍ਰਗਾਸੀ ਹੇ ॥੧੪॥
मनमुख अंधे किछू न सूझै गुरमति नामु प्रगासी हे ॥१४॥

आंधळा, स्वार्थी मनमुखाला काहीच दिसत नाही; गुरूंच्या शिकवणीद्वारे नाम तेजस्वीपणे प्रकट होते. ||14||

ਮਨਮੁਖ ਹਉਮੈ ਮਾਇਆ ਸੂਤੇ ॥
मनमुख हउमै माइआ सूते ॥

मनमुख अहंकार आणि मायेत झोपलेले आहेत.

ਅਪਣਾ ਘਰੁ ਨ ਸਮਾਲਹਿ ਅੰਤਿ ਵਿਗੂਤੇ ॥
अपणा घरु न समालहि अंति विगूते ॥

ते स्वतःच्या घरावर लक्ष ठेवत नाहीत आणि शेवटी उद्ध्वस्त होतात.

ਪਰ ਨਿੰਦਾ ਕਰਹਿ ਬਹੁ ਚਿੰਤਾ ਜਾਲੈ ਦੁਖੇ ਦੁਖਿ ਨਿਵਾਸੀ ਹੇ ॥੧੫॥
पर निंदा करहि बहु चिंता जालै दुखे दुखि निवासी हे ॥१५॥

ते इतरांची निंदा करतात आणि मोठ्या चिंतेने जळतात; ते दुःखात आणि दुःखात राहतात. ||15||

ਆਪੇ ਕਰਤੈ ਕਾਰ ਕਰਾਈ ॥
आपे करतै कार कराई ॥

निर्मात्याने स्वतः सृष्टी निर्माण केली आहे.

ਆਪੇ ਗੁਰਮੁਖਿ ਦੇਇ ਬੁਝਾਈ ॥
आपे गुरमुखि देइ बुझाई ॥

तो गुरुमुखाला समज देऊन आशीर्वाद देतो.

ਨਾਨਕ ਨਾਮਿ ਰਤੇ ਮਨੁ ਨਿਰਮਲੁ ਨਾਮੇ ਨਾਮਿ ਨਿਵਾਸੀ ਹੇ ॥੧੬॥੫॥
नानक नामि रते मनु निरमलु नामे नामि निवासी हे ॥१६॥५॥

हे नानक, जे नामाशी एकरूप झाले आहेत - त्यांचे मन निष्कलंक होते; ते नामात राहतात आणि फक्त नामातच राहतात. ||16||5||

ਮਾਰੂ ਮਹਲਾ ੩ ॥
मारू महला ३ ॥

मारू, तिसरी मेहल:

ਏਕੋ ਸੇਵੀ ਸਦਾ ਥਿਰੁ ਸਾਚਾ ॥
एको सेवी सदा थिरु साचा ॥

मी एका परमेश्वराची सेवा करतो, जो शाश्वत, स्थिर आणि सत्य आहे.

ਦੂਜੈ ਲਾਗਾ ਸਭੁ ਜਗੁ ਕਾਚਾ ॥
दूजै लागा सभु जगु काचा ॥

द्वैताशी संलग्न, सर्व जग मिथ्या आहे.

ਗੁਰਮਤੀ ਸਦਾ ਸਚੁ ਸਾਲਾਹੀ ਸਾਚੇ ਹੀ ਸਾਚਿ ਪਤੀਜੈ ਹੇ ॥੧॥
गुरमती सदा सचु सालाही साचे ही साचि पतीजै हे ॥१॥

गुरूंच्या उपदेशाचे पालन करून, मी सदैव खऱ्या परमेश्वराची स्तुती करतो, खऱ्याच्या सत्यावर प्रसन्न होतो. ||1||

ਤੇਰੇ ਗੁਣ ਬਹੁਤੇ ਮੈ ਏਕੁ ਨ ਜਾਤਾ ॥
तेरे गुण बहुते मै एकु न जाता ॥

तुझे तेजोमय पुण्य पुष्कळ आहे हे प्रभो; मला एकही माहीत नाही.

ਆਪੇ ਲਾਇ ਲਏ ਜਗਜੀਵਨੁ ਦਾਤਾ ॥
आपे लाइ लए जगजीवनु दाता ॥

जगाचा जीवन, महान दाता, आपल्याला स्वतःशी जोडतो.

ਆਪੇ ਬਖਸੇ ਦੇ ਵਡਿਆਈ ਗੁਰਮਤਿ ਇਹੁ ਮਨੁ ਭੀਜੈ ਹੇ ॥੨॥
आपे बखसे दे वडिआई गुरमति इहु मनु भीजै हे ॥२॥

तो स्वत: क्षमा करतो, आणि गौरवशाली महानता देतो. गुरूंच्या उपदेशाने हे मन प्रसन्न होते. ||2||

ਮਾਇਆ ਲਹਰਿ ਸਬਦਿ ਨਿਵਾਰੀ ॥
माइआ लहरि सबदि निवारी ॥

शब्दाने मायेच्या लहरींना वश केले आहे.

ਇਹੁ ਮਨੁ ਨਿਰਮਲੁ ਹਉਮੈ ਮਾਰੀ ॥
इहु मनु निरमलु हउमै मारी ॥

अहंकारावर विजय मिळवला आहे आणि हे मन निष्कलंक झाले आहे.

ਸਹਜੇ ਗੁਣ ਗਾਵੈ ਰੰਗਿ ਰਾਤਾ ਰਸਨਾ ਰਾਮੁ ਰਵੀਜੈ ਹੇ ॥੩॥
सहजे गुण गावै रंगि राता रसना रामु रवीजै हे ॥३॥

प्रभूच्या प्रेमाने ओतप्रोत होऊन मी अंतःप्रेरणेने त्याची गौरवगान गातो. माझी जीभ परमेश्वराच्या नामाचा जप करते आणि त्याचा आस्वाद घेते. ||3||

ਮੇਰੀ ਮੇਰੀ ਕਰਤ ਵਿਹਾਣੀ ॥
मेरी मेरी करत विहाणी ॥

"माझे, माझे!" असे ओरडत आहे. तो आपले आयुष्य घालवतो.

ਮਨਮੁਖਿ ਨ ਬੂਝੈ ਫਿਰੈ ਇਆਣੀ ॥
मनमुखि न बूझै फिरै इआणी ॥

स्वार्थी मनमुखाला कळत नाही; तो अज्ञानात फिरतो.

ਜਮਕਾਲੁ ਘੜੀ ਮੁਹਤੁ ਨਿਹਾਲੇ ਅਨਦਿਨੁ ਆਰਜਾ ਛੀਜੈ ਹੇ ॥੪॥
जमकालु घड़ी मुहतु निहाले अनदिनु आरजा छीजै हे ॥४॥

प्रत्येक क्षणी, प्रत्येक क्षणी मृत्यूचा दूत त्याच्यावर लक्ष ठेवतो; रात्रंदिवस त्याचे आयुष्य वाया जात आहे. ||4||

ਅੰਤਰਿ ਲੋਭੁ ਕਰੈ ਨਹੀ ਬੂਝੈ ॥
अंतरि लोभु करै नही बूझै ॥

तो आतून लोभ बाळगतो आणि त्याला समजत नाही.

ਸਿਰ ਊਪਰਿ ਜਮਕਾਲੁ ਨ ਸੂਝੈ ॥
सिर ऊपरि जमकालु न सूझै ॥

त्याच्या डोक्यावर मृत्यूचा दूत फिरताना दिसत नाही.

ਐਥੈ ਕਮਾਣਾ ਸੁ ਅਗੈ ਆਇਆ ਅੰਤਕਾਲਿ ਕਿਆ ਕੀਜੈ ਹੇ ॥੫॥
ऐथै कमाणा सु अगै आइआ अंतकालि किआ कीजै हे ॥५॥

या जगात कोणी जे काही करेल, त्याला परलोकात तोंड द्यावे लागेल; शेवटच्या क्षणी तो काय करू शकतो? ||5||

ਜੋ ਸਚਿ ਲਾਗੇ ਤਿਨ ਸਾਚੀ ਸੋਇ ॥
जो सचि लागे तिन साची सोइ ॥

जे सत्याशी संलग्न आहेत ते सत्य आहेत.

ਦੂਜੈ ਲਾਗੇ ਮਨਮੁਖਿ ਰੋਇ ॥
दूजै लागे मनमुखि रोइ ॥

द्वैताला जोडलेले स्वार्थी मनमुख रडतात.

ਦੁਹਾ ਸਿਰਿਆ ਕਾ ਖਸਮੁ ਹੈ ਆਪੇ ਆਪੇ ਗੁਣ ਮਹਿ ਭੀਜੈ ਹੇ ॥੬॥
दुहा सिरिआ का खसमु है आपे आपे गुण महि भीजै हे ॥६॥

तो दोन्ही जगाचा स्वामी आणि स्वामी आहे; तो स्वतः सद्गुणात रमतो. ||6||

ਗੁਰ ਕੈ ਸਬਦਿ ਸਦਾ ਜਨੁ ਸੋਹੈ ॥
गुर कै सबदि सदा जनु सोहै ॥

गुरूंच्या वचनाने त्यांचा नम्र सेवक सदैव उच्च होतो.

ਨਾਮ ਰਸਾਇਣਿ ਇਹੁ ਮਨੁ ਮੋਹੈ ॥
नाम रसाइणि इहु मनु मोहै ॥

हे मन अमृताचे उगमस्थान असलेल्या नामाने मोहित झाले आहे.

ਮਾਇਆ ਮੋਹ ਮੈਲੁ ਪਤੰਗੁ ਨ ਲਾਗੈ ਗੁਰਮਤੀ ਹਰਿ ਨਾਮਿ ਭੀਜੈ ਹੇ ॥੭॥
माइआ मोह मैलु पतंगु न लागै गुरमती हरि नामि भीजै हे ॥७॥

मायेच्या आसक्तीच्या घाणीने तो अजिबात डागलेला नाही; गुरूंच्या उपदेशाने तो प्रभूच्या नामाने प्रसन्न आणि तृप्त होतो. ||7||

ਸਭਨਾ ਵਿਚਿ ਵਰਤੈ ਇਕੁ ਸੋਈ ॥
सभना विचि वरतै इकु सोई ॥

एकच परमेश्वर सर्वांमध्ये सामावलेला आहे.

ਗੁਰਪਰਸਾਦੀ ਪਰਗਟੁ ਹੋਈ ॥
गुरपरसादी परगटु होई ॥

गुरूंच्या कृपेने तो प्रकट होतो.

ਹਉਮੈ ਮਾਰਿ ਸਦਾ ਸੁਖੁ ਪਾਇਆ ਨਾਇ ਸਾਚੈ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਪੀਜੈ ਹੇ ॥੮॥
हउमै मारि सदा सुखु पाइआ नाइ साचै अंम्रितु पीजै हे ॥८॥

जो आपल्या अहंकाराला वश करतो, त्याला शाश्वत शांती मिळते; तो खऱ्या नामाचे अमृत पितो. ||8||

ਕਿਲਬਿਖ ਦੂਖ ਨਿਵਾਰਣਹਾਰਾ ॥
किलबिख दूख निवारणहारा ॥

देव पाप आणि दुःखाचा नाश करणारा आहे.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੇਵਿਆ ਸਬਦਿ ਵੀਚਾਰਾ ॥
गुरमुखि सेविआ सबदि वीचारा ॥

गुरुमुख त्याची सेवा करतो, आणि शब्दाचे चिंतन करतो.

ਸਭੁ ਕਿਛੁ ਆਪੇ ਆਪਿ ਵਰਤੈ ਗੁਰਮੁਖਿ ਤਨੁ ਮਨੁ ਭੀਜੈ ਹੇ ॥੯॥
सभु किछु आपे आपि वरतै गुरमुखि तनु मनु भीजै हे ॥९॥

तो स्वतः सर्वस्व व्यापून आहे. गुरुमुखाचे शरीर आणि मन तृप्त आणि प्रसन्न होते. ||9||

ਮਾਇਆ ਅਗਨਿ ਜਲੈ ਸੰਸਾਰੇ ॥
माइआ अगनि जलै संसारे ॥

मायेच्या आगीत जग जळत आहे.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਨਿਵਾਰੈ ਸਬਦਿ ਵੀਚਾਰੇ ॥
गुरमुखि निवारै सबदि वीचारे ॥

गुरुमुख शब्दाचे चिंतन करून ही आग विझवतो.

ਅੰਤਰਿ ਸਾਂਤਿ ਸਦਾ ਸੁਖੁ ਪਾਇਆ ਗੁਰਮਤੀ ਨਾਮੁ ਲੀਜੈ ਹੇ ॥੧੦॥
अंतरि सांति सदा सुखु पाइआ गुरमती नामु लीजै हे ॥१०॥

खोलवर शांतता आणि शांती असते आणि चिरस्थायी शांती मिळते. गुरूंच्या शिकवणीचे पालन केल्याने, नाम, परमेश्वराच्या नावाने धन्यता प्राप्त होते. ||10||

ਇੰਦ੍ਰ ਇੰਦ੍ਰਾਸਣਿ ਬੈਠੇ ਜਮ ਕਾ ਭਉ ਪਾਵਹਿ ॥
इंद्र इंद्रासणि बैठे जम का भउ पावहि ॥

सिंहासनावर बसलेला इंद्रसुद्धा मृत्यूच्या भीतीने ग्रासलेला आहे.

ਜਮੁ ਨ ਛੋਡੈ ਬਹੁ ਕਰਮ ਕਮਾਵਹਿ ॥
जमु न छोडै बहु करम कमावहि ॥

त्यांनी सर्व प्रकारचा प्रयत्न केला तरीही मृत्यूचा दूत त्यांना सोडणार नाही.

ਸਤਿਗੁਰੁ ਭੇਟੈ ਤਾ ਮੁਕਤਿ ਪਾਈਐ ਹਰਿ ਹਰਿ ਰਸਨਾ ਪੀਜੈ ਹੇ ॥੧੧॥
सतिगुरु भेटै ता मुकति पाईऐ हरि हरि रसना पीजै हे ॥११॥

जेव्हा कोणी खऱ्या गुरूंना भेटतो, तेव्हा मनुष्य मुक्त होतो, मद्यपान करतो आणि भगवान, हर, हरच्या उदात्त तत्वाचा आस्वाद घेतो. ||11||

ਮਨਮੁਖਿ ਅੰਤਰਿ ਭਗਤਿ ਨ ਹੋਈ ॥
मनमुखि अंतरि भगति न होई ॥

स्वार्थी मनमुखात भक्ती नसते.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਭਗਤਿ ਸਾਂਤਿ ਸੁਖੁ ਹੋਈ ॥
गुरमुखि भगति सांति सुखु होई ॥

भक्ती उपासनेद्वारे गुरुमुखाला शांती आणि शांती मिळते.

ਪਵਿਤ੍ਰ ਪਾਵਨ ਸਦਾ ਹੈ ਬਾਣੀ ਗੁਰਮਤਿ ਅੰਤਰੁ ਭੀਜੈ ਹੇ ॥੧੨॥
पवित्र पावन सदा है बाणी गुरमति अंतरु भीजै हे ॥१२॥

सदैव शुद्ध आणि पवित्र हे गुरूंचे वचन आहे; गुरूंच्या शिकवणीचे पालन केल्याने माणसाचे अंतरंग त्यात भिनलेले असते. ||12||

ਬ੍ਰਹਮਾ ਬਿਸਨੁ ਮਹੇਸੁ ਵੀਚਾਰੀ ॥
ब्रहमा बिसनु महेसु वीचारी ॥

मी ब्रह्मा, विष्णू आणि शिव यांना मानले आहे.

ਤ੍ਰੈ ਗੁਣ ਬਧਕ ਮੁਕਤਿ ਨਿਰਾਰੀ ॥
त्रै गुण बधक मुकति निरारी ॥

ते तीन गुण - तीन गुणांनी बद्ध आहेत; ते मुक्तीपासून दूर आहेत.


सूची (1 - 1430)
जप पान: 1 - 8
सो दर पान: 8 - 10
सो पुरख पान: 10 - 12
सोहला पान: 12 - 13
सिरी राग पान: 14 - 93
राग माझ पान: 94 - 150
राग गउड़ी पान: 151 - 346
राग आसा पान: 347 - 488
राग गूजरी पान: 489 - 526
राग देवगणधारी पान: 527 - 536
राग बिहागड़ा पान: 537 - 556
राग वढ़हंस पान: 557 - 594
राग सोरठ पान: 595 - 659
राग धनसारी पान: 660 - 695
राग जैतसरी पान: 696 - 710
राग तोडी पान: 711 - 718
राग बैराडी पान: 719 - 720
राग तिलंग पान: 721 - 727
राग सूही पान: 728 - 794
राग बिलावल पान: 795 - 858
राग गोंड पान: 859 - 875
राग रामकली पान: 876 - 974
राग नट नारायण पान: 975 - 983
राग माली पान: 984 - 988
राग मारू पान: 989 - 1106
राग तुखारी पान: 1107 - 1117
राग केदारा पान: 1118 - 1124
राग भैरौ पान: 1125 - 1167
राग वसंत पान: 1168 - 1196
राग सारंगस पान: 1197 - 1253
राग मलार पान: 1254 - 1293
राग कानडा पान: 1294 - 1318
राग कल्याण पान: 1319 - 1326
राग प्रभाती पान: 1327 - 1351
राग जयवंती पान: 1352 - 1359
सलोक सहस्रकृति पान: 1353 - 1360
गाथा महला 5 पान: 1360 - 1361
फुनहे महला 5 पान: 1361 - 1363
चौबोले महला 5 पान: 1363 - 1364
सलोक भगत कबीर जिओ के पान: 1364 - 1377
सलोक सेख फरीद के पान: 1377 - 1385
सवईए स्री मुखबाक महला 5 पान: 1385 - 1389
सवईए महले पहिले के पान: 1389 - 1390
सवईए महले दूजे के पान: 1391 - 1392
सवईए महले तीजे के पान: 1392 - 1396
सवईए महले चौथे के पान: 1396 - 1406
सवईए महले पंजवे के पान: 1406 - 1409
सलोक वारा ते वधीक पान: 1410 - 1426
सलोक महला 9 पान: 1426 - 1429
मुंदावणी महला 5 पान: 1429 - 1429
रागमाला पान: 1430 - 1430