ദോഹ്റ
ഒരു ദിവസം ശുഭമുഹൂർത്തത്തിൽ ഗോപികമാരെല്ലാം ഒത്തുകൂടി
ഒരവസരത്തിൽ, എല്ലാ പെൺകുട്ടികളും (ഗോപികമാർ) ഒരുമിച്ച് മധുരമായി സംസാരിച്ചുകൊണ്ട് കൃഷ്ണൻ്റെ വിവിധ അവയവങ്ങളെ വിവരിക്കാൻ തുടങ്ങി.291.
സ്വയ്യ
കൃഷ്ണൻ്റെ മുഖം ആകർഷകമാണെന്ന് ആരോ പറയുന്നു, കൃഷ്ണൻ്റെ നാസാരന്ധ്രം വിജയകരമാണെന്ന്
കൃഷ്ണൻ്റെ അരക്കെട്ട് സിംഹത്തെപ്പോലെയാണെന്ന് ആരോ സന്തോഷത്തോടെ പറയുന്നു, കൃഷ്ണൻ്റെ ശരീരം സ്വർണ്ണം കൊണ്ടാണെന്ന് ചിലർ പറയുന്നു.
കോയി (കൃഷ്ണൻ്റെ) നാൻ മാനുകളെപ്പോലെ എണ്ണുന്നു. ശ്യാംകവി ആ സൗന്ദര്യം വിവരിക്കുന്നു
ആരോ കണ്ണുകൾക്ക് ഡോയുടെ സാദൃശ്യം നൽകുന്നു, കവി ശ്യാം പറയുന്നു, ആത്മാവ് മനുഷ്യശരീരത്തിൽ വ്യാപിക്കുന്നതുപോലെ, എല്ലാ ഗോപികമാരുടെയും മനസ്സിൽ കൃഷ്ണൻ വ്യാപിക്കുന്നു.292.
ചന്ദ്രനെപ്പോലെയുള്ള കൃഷ്ണൻ്റെ മുഖം കണ്ട് ബ്രജയിലെ എല്ലാ പെൺകുട്ടികളും സന്തോഷിക്കുന്നു
ഇപ്പുറത്ത് കൃഷ്ണനെ എല്ലാ ഗോപികമാരും വശീകരിക്കുന്നു, ഇപ്പുറത്ത്, ദുർഗ്ഗ നൽകിയ വരം കാരണം, ഗോപികമാർക്ക് അക്ഷമ തോന്നുന്നു.
(എന്നിരുന്നാലും) ചെവി മറ്റൊരു വീട്ടിൽ വിശ്രമിക്കുന്നു. ആ മികച്ച യാഷിനെ ഇതുപോലെ കവി ശ്യാം മനസ്സിലാക്കിയിട്ടുണ്ട്
ഗോപികമാരുടെ അക്ഷമ വർധിപ്പിക്കാൻ വേണ്ടി, വേറെ ഏതോ വീട്ടിൽ കുറെ നേരം താമസിച്ചു, പിന്നെ എല്ലാ ഗോപികമാരുടെയും ഹൃദയം താമരക്കുഴലിൻ്റെ ഞരമ്പുകൾ പൊട്ടുന്നത് പോലെ പൊട്ടി.293.
കൃഷ്ണൻ്റെയും ഗോപികമാരുടെയും പരസ്പര സ്നേഹം വർദ്ധിച്ചുകൊണ്ടിരുന്നു
ഇരുവശത്തും അസ്വസ്ഥത അനുഭവപ്പെടുന്നു, പലതവണ കുളിക്കാൻ പോകുന്നു
നേരത്തെ അസുരശക്തികളെ പരാജയപ്പെടുത്തിയ കൃഷ്ണൻ ഇപ്പോൾ ഗോപികമാരുടെ നിയന്ത്രണത്തിലായി
ഇപ്പോൾ തൻ്റെ കാമുകീ നാടകം ലോകത്തിന് മുന്നിൽ പ്രദർശിപ്പിക്കുന്നു, കുറച്ച് ദിവസങ്ങൾക്ക് ശേഷം അവൻ കൻസയെ അട്ടിമറിക്കും.294.
ശ്യാം കവികൾ പറയുന്നു, അവിടെ കൃഷ്ണൻ ഉണരുന്നു, ഇവിടെ അവനിൽ താൽപ്പര്യമുള്ള ഗോപികൾ (ഉണരുന്നു).
ഒരു വശത്ത് ഗോപികമാർ ഉണർന്നിരിക്കുകയാണെന്നും, മറുവശത്ത്, കൃഷ്ണനു രാത്രിയിൽ ഒരു കണ്ണിറുക്കൽ പോലും ഉറക്കം ലഭിക്കാതെയും, കൃഷ്ണനെ കണ്ണുകൊണ്ട് കാണുന്നതിൽ അവർ സന്തോഷിക്കുന്നുവെന്നും കവി ശ്യാം പറയുന്നു.
കേവലം സ്നേഹം കൊണ്ട് തൃപ്തരാകുന്നില്ല, അവരുടെ ശരീരത്തിൽ കാമവും വർദ്ധിക്കുന്നു
കൃഷ്ണനുമായി കളിക്കുമ്പോൾ, പകൽ പുലരുന്നു, അവർക്ക് അതേക്കുറിച്ച് ബോധമില്ല.295.
നേരം പുലർന്നപ്പോൾ കുരുവികൾ ചിലച്ചു തുടങ്ങി
പശുക്കളെ കാട്ടിലേക്ക് ഓടിച്ചുവിട്ടു, ഗോപകൾ ഉണർന്നു, നന്ദൻ ഉണർന്നു, അമ്മ യശോദയും ഉണർന്നു.
കൃഷ്ണയും ഉണർന്നു, ബൽറാമും ഉണർന്നു
അപ്പുറത്ത് ഗോപമാർ കുളിക്കാൻ പോയി, ഇക്കരെ കൃഷ്ണൻ ഗോപികമാരുടെ അടുത്തേക്ക് പോയി.296.
ഗോപികമാർ പുഞ്ചിരിയോടെ കാമുകമായ സംസാരത്തിൽ വ്യാപൃതരാണ്
ചടുലനായ കൃഷ്ണനെ കണ്ണുകളാൽ വശീകരിച്ച് ഗോപികമാർ ഇപ്രകാരം പറയുന്നു
നമുക്ക് മറ്റൊന്നിനെക്കുറിച്ചും അറിയില്ല, പക്ഷേ സ്രവം കുടിക്കുന്നവന് സ്രവത്തിൻ്റെ മൂല്യം മാത്രമേ അറിയൂ എന്ന് ഞങ്ങൾക്ക് തീർച്ചയായും അറിയാം.
ഒരാൾ പ്രണയത്തിലാവുകയും സത്തയെക്കുറിച്ച് സംസാരിക്കുന്നതിൽ ആനന്ദം അനുഭവിക്കുകയും ചെയ്യുമ്പോൾ മാത്രമാണ് പ്രണയത്തിൻ്റെ ആഴം വരുന്നത്.297.
കൃഷ്ണനെ അഭിസംബോധന ചെയ്യുന്ന ഗോപികമാരുടെ സംസാരം:
സ്വയ്യ
���ഹേ സുഹൃത്തേ! ഞങ്ങൾ സാരാംശം കേൾക്കാൻ പോയി
ഞങ്ങൾ നിങ്ങളെ കാണാനും ഞങ്ങളുടെ മുലകളുടെ മുലക്കണ്ണുകളെ നിങ്ങൾ സ്നേഹിക്കാനും ആഗ്രഹിക്കുന്ന സാരാംശം മനസ്സിലാക്കുന്നതിനുള്ള രീതി ഞങ്ങളെ മനസ്സിലാക്കുക
മുഖത്ത് പുഞ്ചിരി തൂകി സന്തോഷത്തോടെയാണ് അവർ ഇത്തരം കാര്യങ്ങൾ ചെയ്യുന്നത്.
ഗോപികമാർ കൃഷ്ണനോട് അത്തരത്തിലുള്ള കാര്യങ്ങൾ സംസാരിക്കുന്നു, ആ സ്ത്രീകളുടെ അവസ്ഥയാണ് അവർ കൃഷ്ണ പ്രണയത്തിൽ അബോധാവസ്ഥയിലാകുന്നത്.298.
ബച്ചിത്തർ നാടകത്തിലെ കൃഷ്ണ അവതാരത്തിൽ (ദശം സ്കന്ദത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കി) ---വസ്ത്രങ്ങൾ മോഷ്ടിക്കൽ എന്ന തലക്കെട്ടിലുള്ള അധ്യായത്തിൻ്റെ അവസാനം.
ബ്രാഹ്മണരുടെ വീടുകളിലേക്ക് ഗോപമാരെ അയക്കുന്നതിനെക്കുറിച്ചുള്ള വിവരണമാണ് ഇപ്പോഴുള്ളത്
ദോഹ്റ
അവരോടൊപ്പം (ഗോപികമാർ) സ്പോർട്സ് കളിച്ചും ജമ്നയിൽ കുളിച്ചും
കൃഷ്ണൻ ഗോപികമാരോടൊപ്പമുള്ള കളിയും കുളിയും കഴിഞ്ഞ് പശുക്കളെ മേയ്ക്കാൻ കാട്ടിലേക്ക് പോയി.299.
കൃഷ്ണൻ ബ്രീച്ചകളെ വന്ദിച്ച് മുന്നോട്ട് നടക്കുന്നു (വഴിയിൽ വീണു),
സുന്ദരികളായ സ്ത്രീകളെ സ്തുതിച്ചുകൊണ്ട് കൃഷ്ണൻ കൂടുതൽ മുന്നോട്ട് പോയി, കൂടെയുണ്ടായിരുന്ന ഗോപബാലന്മാർക്ക് വിശന്നു.300.
സ്വയ്യ
ആ മരങ്ങളുടെ ഇലകൾ നല്ലതാണ്,
അവരുടെ പൂക്കളും കായ്കളും തണലുമെല്ലാം വീട്ടിലേക്ക് വരുമ്പോൾ നല്ലതാണ്.
ആ മരങ്ങളുടെ ചുവട്ടിൽ കൃഷ്ണൻ ഓടക്കുഴൽ വായിച്ചു
അവൻ്റെ പുല്ലാങ്കുഴലിൻ്റെ ശബ്ദം കേട്ട് കാറ്റ് കുറച്ചുനേരം അടിക്കുന്നത് പോലെ തോന്നി, യമുനയും കുടുങ്ങി.301.
(പുല്ലാങ്കുഴൽ) മലസിരി, ജയസിരി, സാരംഗ്, ഗൗരി എന്നീ രാഗങ്ങൾ വായിക്കുന്നു.
മൽശ്രീ, ജയ്ത്ശ്രീ, സാരംഗ്, ഗൗരി, സോറത്ത്, ശുദ്ധ് മൽഹാർ, അമൃത് പോലെ മധുരമുള്ള ബിലാവൽ തുടങ്ങിയ സംഗീത രീതികൾ കൃഷ്ണ തൻ്റെ പുല്ലാങ്കുഴലിൽ വായിക്കുന്നു.