नीलवस्त्रधारिणः ते मुस्लिमशासकानाम् अनुमोदनं याचन्ते ।
मुस्लिमशासकेभ्यः रोटिकां स्वीकृत्य अद्यापि ते पुराणानां पूजां कुर्वन्ति ।
ते बकस्य मांसं खादन्ति, येषां उपरि मुस्लिम-नमाजानां पठनानन्तरं हताः,
परन्तु ते अन्यस्य कस्यचित् पाकशालाक्षेत्रेषु प्रवेशं न कुर्वन्ति।
गोमयेन भूमिं प्लास्टरं कृत्वा परितः रेखाः आकर्षयन्ति।
तेषां अन्तः मिथ्या आगत्य उपविशन्ति।
ते क्रन्दन्ति-अस्माकं भोजनं मा स्पृशेत्।
अथवा दूषितं भविष्यति!"
दूषितशरीरेण तु दुष्कृतं कुर्वन्ति।
मलिनचित्तैः मुखशुद्धिं कर्तुं प्रयतन्ते ।
वदति नानकः सत्यं भगवन्तं ध्याय।
यदि शुद्धोऽसि तर्हि सत्यं भगवन्तं प्राप्स्यसि । ||२||
पौरी : १.
सर्वे तव मनसः अन्तः सन्ति; पश्यसि चालयसि च तव प्रसादकटाक्षेण भगवन्।
महिमा प्रयच्छ त्वं स्वयम् कर्म करणं करोषि ।
भगवान् महान्तमः; महत् तस्य जगत्। सः सर्वान् स्वकार्यं प्रति आज्ञापयति।
यदि क्रुद्धा दृष्टिपातं कुर्यात् राज्ञां तृणखण्डेषु परिणमयितुं शक्नोति ।
द्वारे द्वारे याचन्ते चेदपि तेषां दानं कोऽपि न दास्यति । ||१६||
सलोक, प्रथम मेहल : १.
चोरः गृहं लुण्ठति, चोरितं द्रव्यं पितृभ्यः समर्पयति।
परलोके एतत् प्रत्यभिज्ञातं तस्य पूर्वजाः चोराः अपि मन्तव्याः ।
गो-मध्यस्य हस्ताः छिन्नाः भवन्ति; एषः भगवतः न्यायः अस्ति।
हे नानक, इतः परलोके तदेव लभ्यते, यत् स्वार्जनश्रमात् दीनानां कृते ददाति। ||१||
प्रथमः मेहलः : १.
यथा स्त्रियाः मासिकं मासं मासिकं मासिकं ऋतुः भवति ।
तथा मिथ्यामुखे मिथ्यात्वं वसति; ते सदा दुःखं प्राप्नुवन्ति, पुनः पुनः।
न शुद्धा उच्यन्ते ये केवलं शरीरप्रक्षालनमात्रेण उपविशन्ति।
केवलं ते शुद्धाः नानक यस्य मनसि भगवान् तिष्ठति। ||२||
पौरी : १.
काठीयुक्तैः अश्वैः, वायुवत् द्रुतैः, सर्वथा अलङ्कृतैः हरमैः च;
गृहेषु मण्डपेषु च उच्छ्रितभवनेषु च आडम्बरपूर्णं प्रदर्शनं कुर्वन्तः निवसन्ति।
मनोकामान् अभिनयन्ति, किन्तु भगवन्तं न अवगच्छन्ति, अतः ते विनष्टाः भवन्ति।
अधिकारं प्रतिपादयन्तः खादन्ति, स्वभवनानि च दृष्ट्वा मृत्युं विस्मरन्ति।
परन्तु जरा आगच्छति, यौवनं नष्टं भवति। ||१७||
सलोक, प्रथम मेहल : १.
अशुद्धिसंकल्पना यदि स्वीकरोति तदा सर्वत्र अशुद्धिः ।
गोमयेषु काष्ठेषु च कृमिः भवन्ति।
यावन्तः कुक्कुटधान्यानि, न कश्चित् प्राणहीनः।
प्रथमं जले जीवनं वर्तते, येन अन्यत् सर्वं हरितं भवति ।
मलात् कथं रक्षणं भवेत् ? अस्माकं स्वकीयं पाकशालां स्पृशति।
हे नानक, अशुद्धिः एवम् अपसारयितुं न शक्यते; केवलं आध्यात्मिकप्रज्ञाना एव प्रक्षाल्यते। ||१||
प्रथमः मेहलः : १.
मनसः अशुद्धिः लोभः, जिह्वामलं च मिथ्यात्वम्।
चक्षुषां मलिनता परस्य भार्यायाः सौन्दर्यं, तस्य धनं च प्रेक्षणम्।
कर्णानां मलं परनिन्दां श्रोतुं भवति।
हे नानक, मर्त्यात्मा गच्छति, बद्धः, गगः च मृत्युपुरम्। ||२||
प्रथमः मेहलः : १.
संशयात्, द्वन्द्वसङ्गात् च सर्वं मलं भवति।
जन्म मृत्युः च भगवतः इच्छायाः आज्ञायाः अधीनाः भवन्ति; तस्य इच्छायाः माध्यमेन वयं आगच्छामः गच्छामः च।
खानपानं च शुद्धं, भगवतः सर्वेषां पोषणप्रदत्वात्।
नानक गुरमुखाः भगवन्तं विज्ञाय अशुद्धिभिः न लिप्यन्ते। ||३||