यथा तेषां जागरूकता, तथैव तेषां मार्गः।
अस्माकं कर्मविवरणानुसारं वयं पुनर्जन्मेन आगच्छामः गच्छामः च । ||१||
किमर्थं आत्मानं तादृशं चतुरं युक्तिं प्रयतसे ?
हरणं प्रतिदानं च ईश्वरः विलम्बं न करोति। ||१||विराम||
सर्वाणि भूतानि तव एव; सर्वाणि भूतानि तव। हे भगवन् गुरो च .
कथं त्वं तेषु क्रुद्धः भवसि?
यद्यपि त्वं भगवन् गुरोस्तेषु क्रुद्धो भवसि ।
अद्यापि त्वं तेषां, ते च तव। ||२||
वयं दुर्मुखाः स्मः; वयं दुर्वचनैः सर्वं दूषयामः।
त्वं अस्मान् तव अनुग्रहदृष्टेः तुलायां तौलसि।
यदा कस्यचित् कर्म सम्यक् भवति तदा अवगमनं सिद्धं भवति।
सुकृतैः विना अधिकाधिकं हीनं भवति । ||३||
प्रार्थयति नानक, आध्यात्मिकजनानाम् स्वभावः कीदृशः?
ते स्वयमेव साक्षात्कृताः; ते ईश्वरं अवगच्छन्ति।
गुरुप्रसादेन तं चिन्तयन्ति;
एतादृशाः आध्यात्मिकाः जनाः तस्य न्यायालये सम्मानिताः भवन्ति। ||४||३०||
सिरी राग, प्रथम मेहल, चतुर्थ गृह : १.
त्वं नदी सर्वज्ञः सर्वदर्शी च | अहं केवलं मत्स्यः-कथं भवतः सीमां प्राप्नुयाम्।
यत्र पश्यामि तत्र त्वमेव । भवतः बहिः अहं स्फुटित्वा म्रियमाणः आसम्। ||१||
न जानामि मत्स्यं जालं न जानामि ।
यदा तु दुःखम् आगच्छति तदा अहं त्वां आह्वयामि। ||१||विराम||
त्वं सर्वत्र उपस्थितः असि। त्वं दूरे असि इति मया चिन्तितम् आसीत् ।
यत्किमपि करोमि तव सन्निधौ करोमि ।
त्वं मम सर्वाणि कर्माणि पश्यसि तथापि अहं तान् निराकरोमि।
अहं भवतः कृते कार्यं न कृतवान्, तव नाम वा। ||२||
यदददासि तदेव खादामि ।
अन्यद्वारं नास्ति-कस्मिन् द्वारे गन्तव्यम्?
नानकः एतां एकां प्रार्थनां करोति- १.
अयं शरीरात्मा च सर्वथा भवतः एव। ||३||
सः एव समीपे अस्ति, सः एव च दूरः अस्ति; सः एव अन्तर्गतः अस्ति।
स्वयं पश्यति, स्वयं च शृणोति। स्वस्य सृजनात्मकशक्त्या सः जगत् निर्मितवान्।
यद्यत्प्रसीदति नानक-सः आदेशः ग्राह्यः। ||४||३१||
सिरी राग, प्रथम मेहल, चतुर्थ गृह : १.
किमर्थं सृष्टिभिः मनसि गर्वः अनुभूयते ?
दानं महादातुः हस्ते अस्ति।
यथा तस्य प्रीतिः, सः ददातु, न वा ददातु।
सृष्टानां सत्त्वानां क्रमेण किं कर्तुं शक्यते ? ||१||
सः एव सत्यः; सत्यं तस्य इच्छायाः प्रियं भवति।
आध्यात्मिकान्धाः अपक्वाः असिद्धाः, हीनाः, निरर्थकाः च भवन्ति। ||१||विराम||
वनवृक्षाणां, उद्यानस्य च वनस्पतयः यस्य सः
तेषां स्वभावानुसारेण तेषां सर्वाणि नामानि ददाति।
पुष्पं च भगवत्प्रेमफलं च पूर्वनिर्धारितनियतिः।
यथा वयं रोपयामः तथा वयं फलानि कर्षयामः खादामः च। ||२||
शरीरस्य भित्तिः क्षणिकः, यथा तदन्तर्गतः आत्मानः ।
बुद्धेः स्वादः लवणं विना मृदुः अस्वादः च भवति।
हे नानक यथा इच्छति, सः विषयान् सम्यक् करोति।
नाम विना कोऽपि अनुमोदितः न भवति। ||३||३२||
सिरी राग, प्रथम मेहल, पञ्चम गृह : १.
अवञ्चितः न वञ्चितः वञ्चितः। सः केनचित् खड्गेन क्षतिं कर्तुं न शक्नोति।
यथा अस्माकं प्रभुः स्वामी च अस्मान् रक्षति तथा वयं विद्यते। अस्य लुब्धस्य आत्मा इतः ततः क्षिप्यते। ||१||
तैलं विना कथं दीपः प्रज्वलितः स्यात्। ||१||विराम||
भवतः प्रार्थनापुस्तकस्य पठनं तैलं भवतु,
ईश्वरभयं च अस्य शरीरस्य दीपस्य कृते दुष्टः भवतु।
सत्यबोधेन इदं दीपं प्रज्वालयन्तु। ||२||
एतत् दीपं प्रज्वलितुं एतस्य तैलस्य उपयोगं कुर्वन्तु।
तत् प्रज्वाल्य स्वेश्वरं गुरुं च मिलतु। ||१||विराम||
इदं शरीरं गुरुबनिवचनेन मृदु भवति;
सेवां कुर्वन् शान्तिं प्राप्स्यसि।