श्री गुरु ग्रन्थ साहिबः

पुटः - 528


ਲੋਕਨ ਕੀ ਚਤੁਰਾਈ ਉਪਮਾ ਤੇ ਬੈਸੰਤਰਿ ਜਾਰਿ ॥
लोकन की चतुराई उपमा ते बैसंतरि जारि ॥

अग्नौ मया दग्धा चतुराः यन्त्राणि स्तुतिश्च जगतः |

ਕੋਈ ਭਲਾ ਕਹਉ ਭਾਵੈ ਬੁਰਾ ਕਹਉ ਹਮ ਤਨੁ ਦੀਓ ਹੈ ਢਾਰਿ ॥੧॥
कोई भला कहउ भावै बुरा कहउ हम तनु दीओ है ढारि ॥१॥

केचिद् भद्रं वदन्ति केचिद्दुष्टं वदन्ति मया तु शरीरं त्वयि समर्पितम् । ||१||

ਜੋ ਆਵਤ ਸਰਣਿ ਠਾਕੁਰ ਪ੍ਰਭੁ ਤੁਮਰੀ ਤਿਸੁ ਰਾਖਹੁ ਕਿਰਪਾ ਧਾਰਿ ॥
जो आवत सरणि ठाकुर प्रभु तुमरी तिसु राखहु किरपा धारि ॥

यः कश्चित् तव अभयारण्यमागच्छे देव भगवन् गुरो, त्वं त्राहि दयालुप्रसादेन।

ਜਨ ਨਾਨਕ ਸਰਣਿ ਤੁਮਾਰੀ ਹਰਿ ਜੀਉ ਰਾਖਹੁ ਲਾਜ ਮੁਰਾਰਿ ॥੨॥੪॥
जन नानक सरणि तुमारी हरि जीउ राखहु लाज मुरारि ॥२॥४॥

सेवकः नानकः तव अभयारण्यं प्रविष्टः प्रियेश्वर; हे भगवन् कृपया तस्य मानं रक्ष ! ||२||४||

ਦੇਵਗੰਧਾਰੀ ॥
देवगंधारी ॥

दयव-गन्धारी : १.

ਹਰਿ ਗੁਣ ਗਾਵੈ ਹਉ ਤਿਸੁ ਬਲਿਹਾਰੀ ॥
हरि गुण गावै हउ तिसु बलिहारी ॥

भगवतः महिमा स्तुतिं गायति यज्ञोऽस्मि ।

ਦੇਖਿ ਦੇਖਿ ਜੀਵਾ ਸਾਧ ਗੁਰ ਦਰਸਨੁ ਜਿਸੁ ਹਿਰਦੈ ਨਾਮੁ ਮੁਰਾਰੀ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
देखि देखि जीवा साध गुर दरसनु जिसु हिरदै नामु मुरारी ॥१॥ रहाउ ॥

पवित्रगुरुदर्शनस्य धन्यं दर्शनं निरन्तरं दृष्ट्वा जीवामि; तस्य मनसः अन्तः भगवतः नाम अस्ति। ||१||विराम||

ਤੁਮ ਪਵਿਤ੍ਰ ਪਾਵਨ ਪੁਰਖ ਪ੍ਰਭ ਸੁਆਮੀ ਹਮ ਕਿਉ ਕਰਿ ਮਿਲਹ ਜੂਠਾਰੀ ॥
तुम पवित्र पावन पुरख प्रभ सुआमी हम किउ करि मिलह जूठारी ॥

शुद्धोऽसि निर्मलः देव सर्वशक्तिमान् प्रभुः गुरुः; अशुद्धोऽहं कथं त्वां मिलित्वा |

ਹਮਰੈ ਜੀਇ ਹੋਰੁ ਮੁਖਿ ਹੋਰੁ ਹੋਤ ਹੈ ਹਮ ਕਰਮਹੀਣ ਕੂੜਿਆਰੀ ॥੧॥
हमरै जीइ होरु मुखि होरु होत है हम करमहीण कूड़िआरी ॥१॥

मम मनसि एकं वस्तु अस्ति, अधरे च अन्यत्; अहम् एतादृशः दरिद्रः, अभाग्यवान् मृषावादी अस्मि! ||१||

ਹਮਰੀ ਮੁਦ੍ਰ ਨਾਮੁ ਹਰਿ ਸੁਆਮੀ ਰਿਦ ਅੰਤਰਿ ਦੁਸਟ ਦੁਸਟਾਰੀ ॥
हमरी मुद्र नामु हरि सुआमी रिद अंतरि दुसट दुसटारी ॥

अहं भगवतः नाम जपं कुर्वन् प्रकटितः अस्मि, परन्तु मम हृदयस्य अन्तः, अहं दुष्टानां दुष्टतमः अस्मि ।

ਜਿਉ ਭਾਵੈ ਤਿਉ ਰਾਖਹੁ ਸੁਆਮੀ ਜਨ ਨਾਨਕ ਸਰਣਿ ਤੁਮੑਾਰੀ ॥੨॥੫॥
जिउ भावै तिउ राखहु सुआमी जन नानक सरणि तुमारी ॥२॥५॥

यथेष्टं त्राहि मां भगवन् गुरु; सेवकः नानकः तव अभयारण्यम् अन्वेषयति। ||२||५||

ਦੇਵਗੰਧਾਰੀ ॥
देवगंधारी ॥

दयव-गन्धारी : १.

ਹਰਿ ਕੇ ਨਾਮ ਬਿਨਾ ਸੁੰਦਰਿ ਹੈ ਨਕਟੀ ॥
हरि के नाम बिना सुंदरि है नकटी ॥

भगवन्नामं विना शोभना यथा नासिका इव ।

ਜਿਉ ਬੇਸੁਆ ਕੇ ਘਰਿ ਪੂਤੁ ਜਮਤੁ ਹੈ ਤਿਸੁ ਨਾਮੁ ਪਰਿਓ ਹੈ ਧ੍ਰਕਟੀ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
जिउ बेसुआ के घरि पूतु जमतु है तिसु नामु परिओ है ध्रकटी ॥१॥ रहाउ ॥

वेश्यागृहे जातः पुत्र इव तस्य नाम शापितम्। ||१||विराम||

ਜਿਨ ਕੈ ਹਿਰਦੈ ਨਾਹਿ ਹਰਿ ਸੁਆਮੀ ਤੇ ਬਿਗੜ ਰੂਪ ਬੇਰਕਟੀ ॥
जिन कै हिरदै नाहि हरि सुआमी ते बिगड़ रूप बेरकटी ॥

येषां हृदये भगवतः स्वामिनः च नाम नास्ति, ते अत्यन्तं कृपणाः, विकृताः कुष्ठाः सन्ति।

ਜਿਉ ਨਿਗੁਰਾ ਬਹੁ ਬਾਤਾ ਜਾਣੈ ਓਹੁ ਹਰਿ ਦਰਗਹ ਹੈ ਭ੍ਰਸਟੀ ॥੧॥
जिउ निगुरा बहु बाता जाणै ओहु हरि दरगह है भ्रसटी ॥१॥

यस्य गुरुः नास्ति, तथैव ते बहुविधं जानन्ति, परन्तु ते भगवतः प्राङ्गणे शापिताः भवन्ति। ||१||

ਜਿਨ ਕਉ ਦਇਆਲੁ ਹੋਆ ਮੇਰਾ ਸੁਆਮੀ ਤਿਨਾ ਸਾਧ ਜਨਾ ਪਗ ਚਕਟੀ ॥
जिन कउ दइआलु होआ मेरा सुआमी तिना साध जना पग चकटी ॥

येषां कृते मम प्रभुः करुणः भवति, ते पवित्रस्य पादौ स्पृहयन्ति।

ਨਾਨਕ ਪਤਿਤ ਪਵਿਤ ਮਿਲਿ ਸੰਗਤਿ ਗੁਰ ਸਤਿਗੁਰ ਪਾਛੈ ਛੁਕਟੀ ॥੨॥੬॥ ਛਕਾ ੧
नानक पतित पवित मिलि संगति गुर सतिगुर पाछै छुकटी ॥२॥६॥ छका १

हे नानक, पवित्रस्य सङ्गमे सम्मिलिताः पापिनः शुद्धाः भवन्ति; गुरुं सत्यगुरुं अनुसृत्य मुक्ताः भवन्ति। ||२||६|| प्रथम समुच्चयः षट्||

ਦੇਵਗੰਧਾਰੀ ਮਹਲਾ ੫ ਘਰੁ ੨ ॥
देवगंधारी महला ५ घरु २ ॥

दयव-गन्धारी, पंचम मेहल, द्वितीय सदन : १.

ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ੴ सतिगुर प्रसादि ॥

एकः सार्वभौमिकः प्रजापतिः ईश्वरः। सच्चे गुरुप्रसादेन : १.

ਮਾਈ ਗੁਰ ਚਰਣੀ ਚਿਤੁ ਲਾਈਐ ॥
माई गुर चरणी चितु लाईऐ ॥

हे मात, गुरुचरणेषु मम चेतनां केन्द्रीक्रियते।

ਪ੍ਰਭੁ ਹੋਇ ਕ੍ਰਿਪਾਲੁ ਕਮਲੁ ਪਰਗਾਸੇ ਸਦਾ ਸਦਾ ਹਰਿ ਧਿਆਈਐ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
प्रभु होइ क्रिपालु कमलु परगासे सदा सदा हरि धिआईऐ ॥१॥ रहाउ ॥

यथा ईश्वरः दयां दर्शयति, तथैव मम हृदयस्य कमलं प्रफुल्लितं भवति, नित्यं नित्यं च भगवन्तं ध्यायामि। ||१||विराम||

ਅੰਤਰਿ ਏਕੋ ਬਾਹਰਿ ਏਕੋ ਸਭ ਮਹਿ ਏਕੁ ਸਮਾਈਐ ॥
अंतरि एको बाहरि एको सभ महि एकु समाईऐ ॥

एकः प्रभुः अन्तः, एकः प्रभुः बहिः; एकः प्रभुः सर्वेषु समाहितः अस्ति।

ਘਟਿ ਅਵਘਟਿ ਰਵਿਆ ਸਭ ਠਾਈ ਹਰਿ ਪੂਰਨ ਬ੍ਰਹਮੁ ਦਿਖਾਈਐ ॥੧॥
घटि अवघटि रविआ सभ ठाई हरि पूरन ब्रहमु दिखाईऐ ॥१॥

हृदयस्य अन्तः हृदयात् परं सर्वत्र च ईश्वरः सिद्धः व्याप्तः दृश्यते । ||१||

ਉਸਤਤਿ ਕਰਹਿ ਸੇਵਕ ਮੁਨਿ ਕੇਤੇ ਤੇਰਾ ਅੰਤੁ ਨ ਕਤਹੂ ਪਾਈਐ ॥
उसतति करहि सेवक मुनि केते तेरा अंतु न कतहू पाईऐ ॥

एतावन्तः तव भृत्याः मौनर्षयः तव स्तुतिं गायन्ति, किन्तु तव सीमां केनापि न लब्धम् ।

ਸੁਖਦਾਤੇ ਦੁਖ ਭੰਜਨ ਸੁਆਮੀ ਜਨ ਨਾਨਕ ਸਦ ਬਲਿ ਜਾਈਐ ॥੨॥੧॥
सुखदाते दुख भंजन सुआमी जन नानक सद बलि जाईऐ ॥२॥१॥

शान्तिदाय, दुःखनाशक, भगवन्, गुरु - सेवक नानक सदा यज्ञः भवतः। ||२||१||

ਦੇਵਗੰਧਾਰੀ ॥
देवगंधारी ॥

दयव-गन्धारी : १.

ਮਾਈ ਹੋਨਹਾਰ ਸੋ ਹੋਈਐ ॥
माई होनहार सो होईऐ ॥

हे मात यत् भवितव्यं तत् स्यात्।

ਰਾਚਿ ਰਹਿਓ ਰਚਨਾ ਪ੍ਰਭੁ ਅਪਨੀ ਕਹਾ ਲਾਭੁ ਕਹਾ ਖੋਈਐ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
राचि रहिओ रचना प्रभु अपनी कहा लाभु कहा खोईऐ ॥१॥ रहाउ ॥

ईश्वरः स्वस्य व्यापकसृष्टिं व्याप्नोति; एकः लाभं प्राप्नोति, अपरः तु हानिम् अनुभवति। ||१||विराम||

ਕਹ ਫੂਲਹਿ ਆਨੰਦ ਬਿਖੈ ਸੋਗ ਕਬ ਹਸਨੋ ਕਬ ਰੋਈਐ ॥
कह फूलहि आनंद बिखै सोग कब हसनो कब रोईऐ ॥

कदाचिद् आनन्देन प्रफुल्लते, अन्यदा शोकेन दुःखं प्राप्नोति । कदाचित् हसति, कदाचित् रोदिति च।

ਕਬਹੂ ਮੈਲੁ ਭਰੇ ਅਭਿਮਾਨੀ ਕਬ ਸਾਧੂ ਸੰਗਿ ਧੋਈਐ ॥੧॥
कबहू मैलु भरे अभिमानी कब साधू संगि धोईऐ ॥१॥

कदाचित् अहङ्कारस्य मलिनतायाः पूरितः भवति, अन्यदा तु पवित्रसङ्घस्य साधसंगते तत् प्रक्षालति। ||१||

ਕੋਇ ਨ ਮੇਟੈ ਪ੍ਰਭ ਕਾ ਕੀਆ ਦੂਸਰ ਨਾਹੀ ਅਲੋਈਐ ॥
कोइ न मेटै प्रभ का कीआ दूसर नाही अलोईऐ ॥

ईश्वरस्य कर्माणि कोऽपि मेटयितुं न शक्नोति; तस्य सदृशं अन्यं न पश्यामि ।

ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਤਿਸੁ ਗੁਰ ਬਲਿਹਾਰੀ ਜਿਹ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ਸੁਖਿ ਸੋਈਐ ॥੨॥੨॥
कहु नानक तिसु गुर बलिहारी जिह प्रसादि सुखि सोईऐ ॥२॥२॥

कथयति नानकः, अहं गुरवे यज्ञः; तस्य प्रसादेन अहं शान्तिपूर्वकं निद्रामि। ||२||२||


सूचिः (1 - 1430)
जप पुटः: 1 - 8
सो दर पुटः: 8 - 10
सो पुरख पुटः: 10 - 12
सोहला पुटः: 12 - 13
सिरी राग पुटः: 14 - 93
राग माझ पुटः: 94 - 150
राग गउड़ी पुटः: 151 - 346
राग आसा पुटः: 347 - 488
राग गूजरी पुटः: 489 - 526
राग देवगणधारी पुटः: 527 - 536
राग बिहागड़ा पुटः: 537 - 556
राग वढ़हंस पुटः: 557 - 594
राग सोरठ पुटः: 595 - 659
राग धनसारी पुटः: 660 - 695
राग जैतसरी पुटः: 696 - 710
राग तोडी पुटः: 711 - 718
राग बैराडी पुटः: 719 - 720
राग तिलंग पुटः: 721 - 727
राग सूही पुटः: 728 - 794
राग बिलावल पुटः: 795 - 858
राग गोंड पुटः: 859 - 875
राग रामकली पुटः: 876 - 974
राग नट नारायण पुटः: 975 - 983
राग माली पुटः: 984 - 988
राग मारू पुटः: 989 - 1106
राग तुखारी पुटः: 1107 - 1117
राग केदारा पुटः: 1118 - 1124
राग भैरौ पुटः: 1125 - 1167
राग वसंत पुटः: 1168 - 1196
राग सारंगस पुटः: 1197 - 1253
राग मलार पुटः: 1254 - 1293
राग कानडा पुटः: 1294 - 1318
राग कल्याण पुटः: 1319 - 1326
राग प्रभाती पुटः: 1327 - 1351
राग जयवंती पुटः: 1352 - 1359
सलोक सहस्रकृति पुटः: 1353 - 1360
गाथा महला 5 पुटः: 1360 - 1361
फुनहे महला 5 पुटः: 1361 - 1363
चौबोले महला 5 पुटः: 1363 - 1364
सलोक भगत कबीर जिओ के पुटः: 1364 - 1377
सलोक सेख फरीद के पुटः: 1377 - 1385
सवईए स्री मुखबाक महला 5 पुटः: 1385 - 1389
सवईए महले पहिले के पुटः: 1389 - 1390
सवईए महले दूजे के पुटः: 1391 - 1392
सवईए महले तीजे के पुटः: 1392 - 1396
सवईए महले चौथे के पुटः: 1396 - 1406
सवईए महले पंजवे के पुटः: 1406 - 1409
सलोक वारा ते वधीक पुटः: 1410 - 1426
सलोक महला 9 पुटः: 1426 - 1429
मुंदावणी महला 5 पुटः: 1429 - 1429
रागमाला पुटः: 1430 - 1430