श्री गुरु ग्रन्थ साहिबः

पुटः - 634


ਸੋਰਠਿ ਮਹਲਾ ੯ ॥
सोरठि महला ९ ॥

सोरत्'ह, नवम मेहल: १.

ਪ੍ਰੀਤਮ ਜਾਨਿ ਲੇਹੁ ਮਨ ਮਾਹੀ ॥
प्रीतम जानि लेहु मन माही ॥

हे प्रिय सखि एतत् मनसि विद्धि।

ਅਪਨੇ ਸੁਖ ਸਿਉ ਹੀ ਜਗੁ ਫਾਂਧਿਓ ਕੋ ਕਾਹੂ ਕੋ ਨਾਹੀ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
अपने सुख सिउ ही जगु फांधिओ को काहू को नाही ॥१॥ रहाउ ॥

जगत् स्वसुखेषु उलझति; न कश्चित् अन्यस्य कृते अस्ति। ||१||विराम||

ਸੁਖ ਮੈ ਆਨਿ ਬਹੁਤੁ ਮਿਲਿ ਬੈਠਤ ਰਹਤ ਚਹੂ ਦਿਸਿ ਘੇਰੈ ॥
सुख मै आनि बहुतु मिलि बैठत रहत चहू दिसि घेरै ॥

सुकाले बहवः आगत्य उपविशन्ति, चतुर्भिः पार्श्वेभिः परितः ।

ਬਿਪਤਿ ਪਰੀ ਸਭ ਹੀ ਸੰਗੁ ਛਾਡਿਤ ਕੋਊ ਨ ਆਵਤ ਨੇਰੈ ॥੧॥
बिपति परी सभ ही संगु छाडित कोऊ न आवत नेरै ॥१॥

परन्तु यदा कठिनसमयः आगच्छति तदा ते सर्वे गच्छन्ति, भवतः समीपं कोऽपि न आगच्छति। ||१||

ਘਰ ਕੀ ਨਾਰਿ ਬਹੁਤੁ ਹਿਤੁ ਜਾ ਸਿਉ ਸਦਾ ਰਹਤ ਸੰਗ ਲਾਗੀ ॥
घर की नारि बहुतु हितु जा सिउ सदा रहत संग लागी ॥

तव भार्या या त्वं बहु प्रियं त्वयि नित्यसक्तं च ।

ਜਬ ਹੀ ਹੰਸ ਤਜੀ ਇਹ ਕਾਂਇਆ ਪ੍ਰੇਤ ਪ੍ਰੇਤ ਕਰਿ ਭਾਗੀ ॥੨॥
जब ही हंस तजी इह कांइआ प्रेत प्रेत करि भागी ॥२॥

भूत! भूत!" ||२||

ਇਹ ਬਿਧਿ ਕੋ ਬਿਉਹਾਰੁ ਬਨਿਓ ਹੈ ਜਾ ਸਿਉ ਨੇਹੁ ਲਗਾਇਓ ॥
इह बिधि को बिउहारु बनिओ है जा सिउ नेहु लगाइओ ॥

एषः एव तेषां व्यवहारः - येषां वयं बहु प्रेम्णामः।

ਅੰਤ ਬਾਰ ਨਾਨਕ ਬਿਨੁ ਹਰਿ ਜੀ ਕੋਊ ਕਾਮਿ ਨ ਆਇਓ ॥੩॥੧੨॥੧੩੯॥
अंत बार नानक बिनु हरि जी कोऊ कामि न आइओ ॥३॥१२॥१३९॥

अन्तिमे क्षणे नानक न कश्चित् किमपि प्रयोजनं प्रियेश्वरं विना । ||३||१२||१३९||

ਸੋਰਠਿ ਮਹਲਾ ੧ ਘਰੁ ੧ ਅਸਟਪਦੀਆ ਚਉਤੁਕੀ ॥
सोरठि महला १ घरु १ असटपदीआ चउतुकी ॥

सोरत्'ह, प्रथम मेहल, प्रथम गृह, अष्टपढ़ेया, चौ-थुकाय: १.

ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ੴ सतिगुर प्रसादि ॥

एकः सार्वभौमिकः प्रजापतिः ईश्वरः। सच्चे गुरुप्रसादेन : १.

ਦੁਬਿਧਾ ਨ ਪੜਉ ਹਰਿ ਬਿਨੁ ਹੋਰੁ ਨ ਪੂਜਉ ਮੜੈ ਮਸਾਣਿ ਨ ਜਾਈ ॥
दुबिधा न पड़उ हरि बिनु होरु न पूजउ मड़ै मसाणि न जाई ॥

न द्वैतेन विदीर्णः, यतः अहं भगवतः परं न पूजयामि; अहं समाधिस्थानानि, श्मशानानि वा न गच्छामि।

ਤ੍ਰਿਸਨਾ ਰਾਚਿ ਨ ਪਰ ਘਰਿ ਜਾਵਾ ਤ੍ਰਿਸਨਾ ਨਾਮਿ ਬੁਝਾਈ ॥
त्रिसना राचि न पर घरि जावा त्रिसना नामि बुझाई ॥

अपरिचितानां गृहेषु न प्रविशामि काममग्नः | नाम भगवतः नाम मम कामान् तृप्तवान्।

ਘਰ ਭੀਤਰਿ ਘਰੁ ਗੁਰੂ ਦਿਖਾਇਆ ਸਹਜਿ ਰਤੇ ਮਨ ਭਾਈ ॥
घर भीतरि घरु गुरू दिखाइआ सहजि रते मन भाई ॥

मम हृदयस्य अन्तः गुरुः मम सत्तायाः गृहं दर्शितवान्, मम मनः च शान्ति-विश्वास-युक्तम् अस्ति हे दैवभ्रातरः।

ਤੂ ਆਪੇ ਦਾਨਾ ਆਪੇ ਬੀਨਾ ਤੂ ਦੇਵਹਿ ਮਤਿ ਸਾਈ ॥੧॥
तू आपे दाना आपे बीना तू देवहि मति साई ॥१॥

त्वमेव सर्वज्ञः, स्वयं च सर्वदर्शनः; त्वमेव बुद्धिं प्रयच्छसि भगवन् | ||१||

ਮਨੁ ਬੈਰਾਗਿ ਰਤਉ ਬੈਰਾਗੀ ਸਬਦਿ ਮਨੁ ਬੇਧਿਆ ਮੇਰੀ ਮਾਈ ॥
मनु बैरागि रतउ बैरागी सबदि मनु बेधिआ मेरी माई ॥

मम मनः विरक्तं, वैराग्येण ओतप्रोतम्; शब्दवचनेन मम मनः विदारितं मातः।

ਅੰਤਰਿ ਜੋਤਿ ਨਿਰੰਤਰਿ ਬਾਣੀ ਸਾਚੇ ਸਾਹਿਬ ਸਿਉ ਲਿਵ ਲਾਈ ॥ ਰਹਾਉ ॥
अंतरि जोति निरंतरि बाणी साचे साहिब सिउ लिव लाई ॥ रहाउ ॥

मम गहनतमस्य आत्मनः नाभिकस्य अन्तः ईश्वरस्य प्रकाशः निरन्तरं प्रकाशते; अहं सच्चिद्गुरुवचने बाणीयां प्रेम्णा आसक्तः अस्मि। ||विरामः||

ਅਸੰਖ ਬੈਰਾਗੀ ਕਹਹਿ ਬੈਰਾਗ ਸੋ ਬੈਰਾਗੀ ਜਿ ਖਸਮੈ ਭਾਵੈ ॥
असंख बैरागी कहहि बैराग सो बैरागी जि खसमै भावै ॥

असंख्यविरक्ताः वैराग्यवैराग्यकथाः त्यागं कुर्वन्ति, स एव तु सच्चिदानन्दः, यः भगवतः प्रियः।

ਹਿਰਦੈ ਸਬਦਿ ਸਦਾ ਭੈ ਰਚਿਆ ਗੁਰ ਕੀ ਕਾਰ ਕਮਾਵੈ ॥
हिरदै सबदि सदा भै रचिआ गुर की कार कमावै ॥

शब्दस्य वचनं तस्य हृदये नित्यं वर्तते; सः ईश्वरभयेन लीनः अस्ति, गुरुसेवायै च कार्यं करोति।

ਏਕੋ ਚੇਤੈ ਮਨੂਆ ਨ ਡੋਲੈ ਧਾਵਤੁ ਵਰਜਿ ਰਹਾਵੈ ॥
एको चेतै मनूआ न डोलै धावतु वरजि रहावै ॥

एकेश्वरं स्मरति न चञ्चलं मनः तस्य भ्रमणं निरुध्यते।

ਸਹਜੇ ਮਾਤਾ ਸਦਾ ਰੰਗਿ ਰਾਤਾ ਸਾਚੇ ਕੇ ਗੁਣ ਗਾਵੈ ॥੨॥
सहजे माता सदा रंगि राता साचे के गुण गावै ॥२॥

सः आकाशानन्देन मत्तः, भगवतः प्रेम्णा नित्यं ओतप्रोतः च भवति; सः सत्येश्वरस्य महिमा स्तुतिं गायति। ||२||

ਮਨੂਆ ਪਉਣੁ ਬਿੰਦੁ ਸੁਖਵਾਸੀ ਨਾਮਿ ਵਸੈ ਸੁਖ ਭਾਈ ॥
मनूआ पउणु बिंदु सुखवासी नामि वसै सुख भाई ॥

मनः वातसदृशं, परन्तु यदि क्षणमपि शान्तिं प्राप्तुं आगच्छति तर्हि नाम शान्तिं तिष्ठति हे दैवभ्रातरः।

ਜਿਹਬਾ ਨੇਤ੍ਰ ਸੋਤ੍ਰ ਸਚਿ ਰਾਤੇ ਜਲਿ ਬੂਝੀ ਤੁਝਹਿ ਬੁਝਾਈ ॥
जिहबा नेत्र सोत्र सचि राते जलि बूझी तुझहि बुझाई ॥

तस्य जिह्वा नेत्रकर्णौ सत्येन ओतप्रोता; हे भगवन् कामाग्नयः शामसि ।

ਆਸ ਨਿਰਾਸ ਰਹੈ ਬੈਰਾਗੀ ਨਿਜ ਘਰਿ ਤਾੜੀ ਲਾਈ ॥
आस निरास रहै बैरागी निज घरि ताड़ी लाई ॥

आशायां संन्यस्तः आशारहितः तिष्ठति; स्वस्य अन्तःकरणस्य गृहे गहनध्यानसमाधिषु लीनः भवति।

ਭਿਖਿਆ ਨਾਮਿ ਰਜੇ ਸੰਤੋਖੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਸਹਜਿ ਪੀਆਈ ॥੩॥
भिखिआ नामि रजे संतोखी अंम्रितु सहजि पीआई ॥३॥

सन्तुष्टः तिष्ठति नामदानेन सन्तुष्टः; सः अम्ब्रोसियल अमृते सहजतया पिबति। ||३||

ਦੁਬਿਧਾ ਵਿਚਿ ਬੈਰਾਗੁ ਨ ਹੋਵੀ ਜਬ ਲਗੁ ਦੂਜੀ ਰਾਈ ॥
दुबिधा विचि बैरागु न होवी जब लगु दूजी राई ॥

द्वन्द्वे संन्यासः नास्ति यावद् द्वन्द्वस्य कणोऽपि विद्यते।

ਸਭੁ ਜਗੁ ਤੇਰਾ ਤੂ ਏਕੋ ਦਾਤਾ ਅਵਰੁ ਨ ਦੂਜਾ ਭਾਈ ॥
सभु जगु तेरा तू एको दाता अवरु न दूजा भाई ॥

सर्वं जगत् तव भगवन्; त्वमेव दाता। अन्यत् नास्ति हे दैवभ्रातरः |

ਮਨਮੁਖਿ ਜੰਤ ਦੁਖਿ ਸਦਾ ਨਿਵਾਸੀ ਗੁਰਮੁਖਿ ਦੇ ਵਡਿਆਈ ॥
मनमुखि जंत दुखि सदा निवासी गुरमुखि दे वडिआई ॥

स्वेच्छा मनमुखः सदा दुःखे वसति, भगवान् गुर्मुखे महत्त्वं प्रयच्छति।

ਅਪਰ ਅਪਾਰ ਅਗੰਮ ਅਗੋਚਰ ਕਹਣੈ ਕੀਮ ਨ ਪਾਈ ॥੪॥
अपर अपार अगंम अगोचर कहणै कीम न पाई ॥४॥

ईश्वरः अनन्तः, अनन्तः, दुर्गमः, अगाधः च अस्ति; तस्य मूल्यं वर्णयितुं न शक्यते। ||४||

ਸੁੰਨ ਸਮਾਧਿ ਮਹਾ ਪਰਮਾਰਥੁ ਤੀਨਿ ਭਵਣ ਪਤਿ ਨਾਮੰ ॥
सुंन समाधि महा परमारथु तीनि भवण पति नामं ॥

गहने समाधिस्थं चैतन्यं परमात्मा त्रिलोकेश्वरम् - एतानि तव नामानि भगवन्।

ਮਸਤਕਿ ਲੇਖੁ ਜੀਆ ਜਗਿ ਜੋਨੀ ਸਿਰਿ ਸਿਰਿ ਲੇਖੁ ਸਹਾਮੰ ॥
मसतकि लेखु जीआ जगि जोनी सिरि सिरि लेखु सहामं ॥

जगति जायमानानां प्राणिनां ललाटेषु तेषां दैवं अभिलेखितं भवति; ते स्वनियतिनुसारम् अनुभवन्ति।

ਕਰਮ ਸੁਕਰਮ ਕਰਾਏ ਆਪੇ ਆਪੇ ਭਗਤਿ ਦ੍ਰਿੜਾਮੰ ॥
करम सुकरम कराए आपे आपे भगति द्रिड़ामं ॥

भगवान् एव तान् शुभाशुभकर्माणि करोति; स एव तान् भक्तिपूजने धीरान् करोति।

ਮਨਿ ਮੁਖਿ ਜੂਠਿ ਲਹੈ ਭੈ ਮਾਨੰ ਆਪੇ ਗਿਆਨੁ ਅਗਾਮੰ ॥੫॥
मनि मुखि जूठि लहै भै मानं आपे गिआनु अगामं ॥५॥

तेषां मनसः मुखस्य च मलिनता प्रक्षाल्यते यदा ते ईश्वरभयेन जीवन्ति; दुर्गमः प्रभुः स्वयमेव तान् आध्यात्मिकप्रज्ञां आशीर्वादयति। ||५||


सूचिः (1 - 1430)
जप पुटः: 1 - 8
सो दर पुटः: 8 - 10
सो पुरख पुटः: 10 - 12
सोहला पुटः: 12 - 13
सिरी राग पुटः: 14 - 93
राग माझ पुटः: 94 - 150
राग गउड़ी पुटः: 151 - 346
राग आसा पुटः: 347 - 488
राग गूजरी पुटः: 489 - 526
राग देवगणधारी पुटः: 527 - 536
राग बिहागड़ा पुटः: 537 - 556
राग वढ़हंस पुटः: 557 - 594
राग सोरठ पुटः: 595 - 659
राग धनसारी पुटः: 660 - 695
राग जैतसरी पुटः: 696 - 710
राग तोडी पुटः: 711 - 718
राग बैराडी पुटः: 719 - 720
राग तिलंग पुटः: 721 - 727
राग सूही पुटः: 728 - 794
राग बिलावल पुटः: 795 - 858
राग गोंड पुटः: 859 - 875
राग रामकली पुटः: 876 - 974
राग नट नारायण पुटः: 975 - 983
राग माली पुटः: 984 - 988
राग मारू पुटः: 989 - 1106
राग तुखारी पुटः: 1107 - 1117
राग केदारा पुटः: 1118 - 1124
राग भैरौ पुटः: 1125 - 1167
राग वसंत पुटः: 1168 - 1196
राग सारंगस पुटः: 1197 - 1253
राग मलार पुटः: 1254 - 1293
राग कानडा पुटः: 1294 - 1318
राग कल्याण पुटः: 1319 - 1326
राग प्रभाती पुटः: 1327 - 1351
राग जयवंती पुटः: 1352 - 1359
सलोक सहस्रकृति पुटः: 1353 - 1360
गाथा महला 5 पुटः: 1360 - 1361
फुनहे महला 5 पुटः: 1361 - 1363
चौबोले महला 5 पुटः: 1363 - 1364
सलोक भगत कबीर जिओ के पुटः: 1364 - 1377
सलोक सेख फरीद के पुटः: 1377 - 1385
सवईए स्री मुखबाक महला 5 पुटः: 1385 - 1389
सवईए महले पहिले के पुटः: 1389 - 1390
सवईए महले दूजे के पुटः: 1391 - 1392
सवईए महले तीजे के पुटः: 1392 - 1396
सवईए महले चौथे के पुटः: 1396 - 1406
सवईए महले पंजवे के पुटः: 1406 - 1409
सलोक वारा ते वधीक पुटः: 1410 - 1426
सलोक महला 9 पुटः: 1426 - 1429
मुंदावणी महला 5 पुटः: 1429 - 1429
रागमाला पुटः: 1430 - 1430