श्री गुरु ग्रन्थ साहिबः

पुटः - 1158


ਰਾਮੁ ਰਾਜਾ ਨਉ ਨਿਧਿ ਮੇਰੈ ॥
रामु राजा नउ निधि मेरै ॥

सार्वभौमः मम कृते नव निधिः अस्ति।

ਸੰਪੈ ਹੇਤੁ ਕਲਤੁ ਧਨੁ ਤੇਰੈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
संपै हेतु कलतु धनु तेरै ॥१॥ रहाउ ॥

सम्पत्तिः पतिपत्नी च येषु मर्त्यः प्रेम्णः सक्तः, ते धनं ते भगवन् । ||१||विराम||

ਆਵਤ ਸੰਗ ਨ ਜਾਤ ਸੰਗਾਤੀ ॥
आवत संग न जात संगाती ॥

मर्त्येन सह न आगच्छन्ति, तेन सह न गच्छन्ति।

ਕਹਾ ਭਇਓ ਦਰਿ ਬਾਂਧੇ ਹਾਥੀ ॥੨॥
कहा भइओ दरि बांधे हाथी ॥२॥

तस्य किं हितं, यदि तस्य द्वारे गजाः बद्धाः सन्ति। ||२||

ਲੰਕਾ ਗਢੁ ਸੋਨੇ ਕਾ ਭਇਆ ॥
लंका गढु सोने का भइआ ॥

श्रीलङ्कायाः दुर्गः सुवर्णेन निर्मितः आसीत्,

ਮੂਰਖੁ ਰਾਵਨੁ ਕਿਆ ਲੇ ਗਇਆ ॥੩॥
मूरखु रावनु किआ ले गइआ ॥३॥

परन्तु मूर्खः रावणः गमनसमये किं स्वेन सह नेतुं शक्नोति स्म? ||३||

ਕਹਿ ਕਬੀਰ ਕਿਛੁ ਗੁਨੁ ਬੀਚਾਰਿ ॥
कहि कबीर किछु गुनु बीचारि ॥

कबीरः वदति, किञ्चित् सत्कर्म कर्तुं चिन्तयतु।

ਚਲੇ ਜੁਆਰੀ ਦੁਇ ਹਥ ਝਾਰਿ ॥੪॥੨॥
चले जुआरी दुइ हथ झारि ॥४॥२॥

अन्ते द्यूतकर्ता रिक्तहस्तः प्रस्थास्यति। ||४||२||

ਮੈਲਾ ਬ੍ਰਹਮਾ ਮੈਲਾ ਇੰਦੁ ॥
मैला ब्रहमा मैला इंदु ॥

ब्रह्म दूषितं, इन्द्रं च दूषितम्।

ਰਵਿ ਮੈਲਾ ਮੈਲਾ ਹੈ ਚੰਦੁ ॥੧॥
रवि मैला मैला है चंदु ॥१॥

सूर्यः दूषितः, सोमः च दूषितः । ||१||

ਮੈਲਾ ਮਲਤਾ ਇਹੁ ਸੰਸਾਰੁ ॥
मैला मलता इहु संसारु ॥

अयं जगत् प्रदूषणेन दूषितः अस्ति।

ਇਕੁ ਹਰਿ ਨਿਰਮਲੁ ਜਾ ਕਾ ਅੰਤੁ ਨ ਪਾਰੁ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
इकु हरि निरमलु जा का अंतु न पारु ॥१॥ रहाउ ॥

केवलं एकः प्रभुः अमलः अस्ति; तस्य अन्त्यः सीमा वा नास्ति। ||१||विराम||

ਮੈਲੇ ਬ੍ਰਹਮੰਡਾ ਇਕੈ ਈਸ ॥
मैले ब्रहमंडा इकै ईस ॥

राज्यशासकाः दूषिताः भवन्ति।

ਮੈਲੇ ਨਿਸਿ ਬਾਸੁਰ ਦਿਨ ਤੀਸ ॥੨॥
मैले निसि बासुर दिन तीस ॥२॥

रात्रिदिनानि च मासस्य दिनानि दूषितानि भवन्ति। ||२||

ਮੈਲਾ ਮੋਤੀ ਮੈਲਾ ਹੀਰੁ ॥
मैला मोती मैला हीरु ॥

मौक्तिकं दूषितं हीरकं दूषितं भवति।

ਮੈਲਾ ਪਉਨੁ ਪਾਵਕੁ ਅਰੁ ਨੀਰੁ ॥੩॥
मैला पउनु पावकु अरु नीरु ॥३॥

वायुः, अग्निः, जलं च दूषितं भवति । ||३||

ਮੈਲੇ ਸਿਵ ਸੰਕਰਾ ਮਹੇਸ ॥
मैले सिव संकरा महेस ॥

शिवः शङ्करः महायशः च दूषितः |

ਮੈਲੇ ਸਿਧ ਸਾਧਿਕ ਅਰੁ ਭੇਖ ॥੪॥
मैले सिध साधिक अरु भेख ॥४॥

सिद्धाः साधकाः प्रयत्नाः धर्मवस्त्रधारिणः च दूषिताः। ||४||

ਮੈਲੇ ਜੋਗੀ ਜੰਗਮ ਜਟਾ ਸਹੇਤਿ ॥
मैले जोगी जंगम जटा सहेति ॥

योगिनः परिभ्रमन्तः संन्यासीः जटाभिः प्रदूषिताः |

ਮੈਲੀ ਕਾਇਆ ਹੰਸ ਸਮੇਤਿ ॥੫॥
मैली काइआ हंस समेति ॥५॥

हंसात्मना सह शरीरं दूषितं भवति। ||५||

ਕਹਿ ਕਬੀਰ ਤੇ ਜਨ ਪਰਵਾਨ ॥
कहि कबीर ते जन परवान ॥

कबीरः वदति, ते विनयशीलाः भूताः अनुमोदिताः शुद्धाः च,

ਨਿਰਮਲ ਤੇ ਜੋ ਰਾਮਹਿ ਜਾਨ ॥੬॥੩॥
निरमल ते जो रामहि जान ॥६॥३॥

ये भगवन्तं जानन्ति। ||६||३||

ਮਨੁ ਕਰਿ ਮਕਾ ਕਿਬਲਾ ਕਰਿ ਦੇਹੀ ॥
मनु करि मका किबला करि देही ॥

तव मनः मक्का भवतु, तव शरीरं पूजामन्दिरं भवतु।

ਬੋਲਨਹਾਰੁ ਪਰਮ ਗੁਰੁ ਏਹੀ ॥੧॥
बोलनहारु परम गुरु एही ॥१॥

अस्तु परमगुरुः भाषमाणः। ||१||

ਕਹੁ ਰੇ ਮੁਲਾਂ ਬਾਂਗ ਨਿਵਾਜ ॥
कहु रे मुलां बांग निवाज ॥

हे मुल्ला प्रार्थना आह्वानम् उच्चारय।

ਏਕ ਮਸੀਤਿ ਦਸੈ ਦਰਵਾਜ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
एक मसीति दसै दरवाज ॥१॥ रहाउ ॥

एकस्याः मस्जिदस्य दशद्वाराणि सन्ति । ||१||विराम||

ਮਿਸਿਮਿਲਿ ਤਾਮਸੁ ਭਰਮੁ ਕਦੂਰੀ ॥
मिसिमिलि तामसु भरमु कदूरी ॥

अतः स्वस्य दुष्टस्वभावं संशयं क्रूरतां च वध;

ਭਾਖਿ ਲੇ ਪੰਚੈ ਹੋਇ ਸਬੂਰੀ ॥੨॥
भाखि ले पंचै होइ सबूरी ॥२॥

पञ्च राक्षसान् भक्षय त्वं च सन्तोषेण धन्यः भविष्यसि। ||२||

ਹਿੰਦੂ ਤੁਰਕ ਕਾ ਸਾਹਿਬੁ ਏਕ ॥
हिंदू तुरक का साहिबु एक ॥

हिन्दुनां मुसलमानानां च एकः एव प्रभुः स्वामी च अस्ति।

ਕਹ ਕਰੈ ਮੁਲਾਂ ਕਹ ਕਰੈ ਸੇਖ ॥੩॥
कह करै मुलां कह करै सेख ॥३॥

मुल्ला किं कर्तुं शक्नोति, शेखः किं कर्तुं शक्नोति? ||३||

ਕਹਿ ਕਬੀਰ ਹਉ ਭਇਆ ਦਿਵਾਨਾ ॥
कहि कबीर हउ भइआ दिवाना ॥

कबीरः वदति, अहं उन्मत्तः अभवम्।

ਮੁਸਿ ਮੁਸਿ ਮਨੂਆ ਸਹਜਿ ਸਮਾਨਾ ॥੪॥੪॥
मुसि मुसि मनूआ सहजि समाना ॥४॥४॥

हत्वा हत्वा मनः विलीनोऽस्मि आकाशेश्वरे। ||४||४||

ਗੰਗਾ ਕੈ ਸੰਗਿ ਸਲਿਤਾ ਬਿਗਰੀ ॥
गंगा कै संगि सलिता बिगरी ॥

यदा प्रवाहः गङ्गायां प्रवहति तदा ।

ਸੋ ਸਲਿਤਾ ਗੰਗਾ ਹੋਇ ਨਿਬਰੀ ॥੧॥
सो सलिता गंगा होइ निबरी ॥१॥

अथ गङ्गा भवति। ||१||

ਬਿਗਰਿਓ ਕਬੀਰਾ ਰਾਮ ਦੁਹਾਈ ॥
बिगरिओ कबीरा राम दुहाई ॥

एवम् एव कबीरः परिवर्तितः अस्ति।

ਸਾਚੁ ਭਇਓ ਅਨ ਕਤਹਿ ਨ ਜਾਈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
साचु भइओ अन कतहि न जाई ॥१॥ रहाउ ॥

सत्यस्य मूर्तो भूत्वा नान्यत्र गच्छति । ||१||विराम||

ਚੰਦਨ ਕੈ ਸੰਗਿ ਤਰਵਰੁ ਬਿਗਰਿਓ ॥
चंदन कै संगि तरवरु बिगरिओ ॥

चन्दनवृक्षेण सह सङ्गतिं कृत्वा समीपस्थः वृक्षः परिवर्तितः भवति;

ਸੋ ਤਰਵਰੁ ਚੰਦਨੁ ਹੋਇ ਨਿਬਰਿਓ ॥੨॥
सो तरवरु चंदनु होइ निबरिओ ॥२॥

स वृक्षः चन्दनवृक्ष इव गन्धं प्रारभते । ||२||

ਪਾਰਸ ਕੈ ਸੰਗਿ ਤਾਂਬਾ ਬਿਗਰਿਓ ॥
पारस कै संगि तांबा बिगरिओ ॥

दार्शनिकशिलाया: सम्पर्कं प्राप्य ताम्रं परिणमति;

ਸੋ ਤਾਂਬਾ ਕੰਚਨੁ ਹੋਇ ਨਿਬਰਿਓ ॥੩॥
सो तांबा कंचनु होइ निबरिओ ॥३॥

तत् ताम्रं सुवर्णरूपेण परिणमति। ||३||

ਸੰਤਨ ਸੰਗਿ ਕਬੀਰਾ ਬਿਗਰਿਓ ॥
संतन संगि कबीरा बिगरिओ ॥

सन्तसङ्घे कबीरः परिणतः भवति;

ਸੋ ਕਬੀਰੁ ਰਾਮੈ ਹੋਇ ਨਿਬਰਿਓ ॥੪॥੫॥
सो कबीरु रामै होइ निबरिओ ॥४॥५॥

स कबीरः भगवता परिणमति। ||४||५||

ਮਾਥੇ ਤਿਲਕੁ ਹਥਿ ਮਾਲਾ ਬਾਨਾਂ ॥
माथे तिलकु हथि माला बानां ॥

केचिद् ललाटेषु विधिचिह्नानि कृत्वा, हस्तेषु मालान् धारयन्ति, धर्मवस्त्रं धारयन्ति च ।

ਲੋਗਨ ਰਾਮੁ ਖਿਲਉਨਾ ਜਾਨਾਂ ॥੧॥
लोगन रामु खिलउना जानां ॥१॥

केचन जनाः भगवन्तं क्रीडा-वस्तु इति मन्यन्ते । ||१||

ਜਉ ਹਉ ਬਉਰਾ ਤਉ ਰਾਮ ਤੋਰਾ ॥
जउ हउ बउरा तउ राम तोरा ॥

यदि अहं उन्मत्तः अस्मि तर्हि अहं तव भगवन् |

ਲੋਗੁ ਮਰਮੁ ਕਹ ਜਾਨੈ ਮੋਰਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
लोगु मरमु कह जानै मोरा ॥१॥ रहाउ ॥

कथं जनाः मम रहस्यं ज्ञास्यन्ति ? ||१||विराम||

ਤੋਰਉ ਨ ਪਾਤੀ ਪੂਜਉ ਨ ਦੇਵਾ ॥
तोरउ न पाती पूजउ न देवा ॥

न च पर्णानि हविषा न च पूजयामि मूर्तिः ।

ਰਾਮ ਭਗਤਿ ਬਿਨੁ ਨਿਹਫਲ ਸੇਵਾ ॥੨॥
राम भगति बिनु निहफल सेवा ॥२॥

भगवतः भक्तिपूजां विना सेवा निष्प्रयोजनम्। ||२||

ਸਤਿਗੁਰੁ ਪੂਜਉ ਸਦਾ ਸਦਾ ਮਨਾਵਉ ॥
सतिगुरु पूजउ सदा सदा मनावउ ॥

अहं सच्चं गुरुं भजामि; नित्यं नित्यं तस्मै समर्पयामि।

ਐਸੀ ਸੇਵ ਦਰਗਹ ਸੁਖੁ ਪਾਵਉ ॥੩॥
ऐसी सेव दरगह सुखु पावउ ॥३॥

एतादृशेन सेवाया अहं भगवतः प्राङ्गणे शान्तिं प्राप्नोमि। ||३||

ਲੋਗੁ ਕਹੈ ਕਬੀਰੁ ਬਉਰਾਨਾ ॥
लोगु कहै कबीरु बउराना ॥

कबीरः उन्मत्तः अभवत् इति जनाः वदन्ति।

ਕਬੀਰ ਕਾ ਮਰਮੁ ਰਾਮ ਪਹਿਚਾਨਾਂ ॥੪॥੬॥
कबीर का मरमु राम पहिचानां ॥४॥६॥

केवलं भगवता एव कबीरस्य रहस्यं ज्ञायते। ||४||६||

ਉਲਟਿ ਜਾਤਿ ਕੁਲ ਦੋਊ ਬਿਸਾਰੀ ॥
उलटि जाति कुल दोऊ बिसारी ॥

जगतः निवृत्तः अहं मम सामाजिकवर्गं वंशं च विस्मृतवान्।

ਸੁੰਨ ਸਹਜ ਮਹਿ ਬੁਨਤ ਹਮਾਰੀ ॥੧॥
सुंन सहज महि बुनत हमारी ॥१॥

मम इदानीं बुननम् अत्यन्तं गहने आकाशीयनिश्चलतायां वर्तते। ||१||

ਹਮਰਾ ਝਗਰਾ ਰਹਾ ਨ ਕੋਊ ॥
हमरा झगरा रहा न कोऊ ॥

मम कस्यचित् सह कलहः नास्ति।


सूचिः (1 - 1430)
जप पुटः: 1 - 8
सो दर पुटः: 8 - 10
सो पुरख पुटः: 10 - 12
सोहला पुटः: 12 - 13
सिरी राग पुटः: 14 - 93
राग माझ पुटः: 94 - 150
राग गउड़ी पुटः: 151 - 346
राग आसा पुटः: 347 - 488
राग गूजरी पुटः: 489 - 526
राग देवगणधारी पुटः: 527 - 536
राग बिहागड़ा पुटः: 537 - 556
राग वढ़हंस पुटः: 557 - 594
राग सोरठ पुटः: 595 - 659
राग धनसारी पुटः: 660 - 695
राग जैतसरी पुटः: 696 - 710
राग तोडी पुटः: 711 - 718
राग बैराडी पुटः: 719 - 720
राग तिलंग पुटः: 721 - 727
राग सूही पुटः: 728 - 794
राग बिलावल पुटः: 795 - 858
राग गोंड पुटः: 859 - 875
राग रामकली पुटः: 876 - 974
राग नट नारायण पुटः: 975 - 983
राग माली पुटः: 984 - 988
राग मारू पुटः: 989 - 1106
राग तुखारी पुटः: 1107 - 1117
राग केदारा पुटः: 1118 - 1124
राग भैरौ पुटः: 1125 - 1167
राग वसंत पुटः: 1168 - 1196
राग सारंगस पुटः: 1197 - 1253
राग मलार पुटः: 1254 - 1293
राग कानडा पुटः: 1294 - 1318
राग कल्याण पुटः: 1319 - 1326
राग प्रभाती पुटः: 1327 - 1351
राग जयवंती पुटः: 1352 - 1359
सलोक सहस्रकृति पुटः: 1353 - 1360
गाथा महला 5 पुटः: 1360 - 1361
फुनहे महला 5 पुटः: 1361 - 1363
चौबोले महला 5 पुटः: 1363 - 1364
सलोक भगत कबीर जिओ के पुटः: 1364 - 1377
सलोक सेख फरीद के पुटः: 1377 - 1385
सवईए स्री मुखबाक महला 5 पुटः: 1385 - 1389
सवईए महले पहिले के पुटः: 1389 - 1390
सवईए महले दूजे के पुटः: 1391 - 1392
सवईए महले तीजे के पुटः: 1392 - 1396
सवईए महले चौथे के पुटः: 1396 - 1406
सवईए महले पंजवे के पुटः: 1406 - 1409
सलोक वारा ते वधीक पुटः: 1410 - 1426
सलोक महला 9 पुटः: 1426 - 1429
मुंदावणी महला 5 पुटः: 1429 - 1429
रागमाला पुटः: 1430 - 1430