श्री गुरु ग्रन्थ साहिबः

पुटः - 73


ਤੁਧੁ ਆਪੇ ਆਪੁ ਉਪਾਇਆ ॥
तुधु आपे आपु उपाइआ ॥

त्वया एव जगत् निर्मितम्;

ਦੂਜਾ ਖੇਲੁ ਕਰਿ ਦਿਖਲਾਇਆ ॥
दूजा खेलु करि दिखलाइआ ॥

त्वया द्वैतस्य नाटकं निर्मितं, तस्य मञ्चनं च कृतम् ।

ਸਭੁ ਸਚੋ ਸਚੁ ਵਰਤਦਾ ਜਿਸੁ ਭਾਵੈ ਤਿਸੈ ਬੁਝਾਇ ਜੀਉ ॥੨੦॥
सभु सचो सचु वरतदा जिसु भावै तिसै बुझाइ जीउ ॥२०॥

सत्यस्य सत्यतमः सर्वत्र व्याप्तः अस्ति; येषां प्रीतिः सन् तान् उपदिशति। ||२०||

ਗੁਰਪਰਸਾਦੀ ਪਾਇਆ ॥
गुरपरसादी पाइआ ॥

गुरुप्रसादेन मया ईश्वरः प्राप्तः।

ਤਿਥੈ ਮਾਇਆ ਮੋਹੁ ਚੁਕਾਇਆ ॥
तिथै माइआ मोहु चुकाइआ ॥

तस्य प्रसादात् मया माया प्रति भावात्मकः आसक्तिः प्रक्षिप्तः।

ਕਿਰਪਾ ਕਰਿ ਕੈ ਆਪਣੀ ਆਪੇ ਲਏ ਸਮਾਇ ਜੀਉ ॥੨੧॥
किरपा करि कै आपणी आपे लए समाइ जीउ ॥२१॥

दयायाः वर्षणं कृत्वा मां स्वयमेव मिश्रितवान्। ||२१||

ਗੋਪੀ ਨੈ ਗੋਆਲੀਆ ॥
गोपी नै गोआलीआ ॥

त्वं गोपीः कृष्णस्य क्षीरदासीः; त्वं पवित्रा नदी जमुना; त्वं कृष्णः चरकः ।

ਤੁਧੁ ਆਪੇ ਗੋਇ ਉਠਾਲੀਆ ॥
तुधु आपे गोइ उठालीआ ॥

त्वं स्वयमेव जगतः समर्थनं करोषि।

ਹੁਕਮੀ ਭਾਂਡੇ ਸਾਜਿਆ ਤੂੰ ਆਪੇ ਭੰਨਿ ਸਵਾਰਿ ਜੀਉ ॥੨੨॥
हुकमी भांडे साजिआ तूं आपे भंनि सवारि जीउ ॥२२॥

तव आज्ञया मनुष्याः कल्पिताः भवन्ति। स्वयं तानि अलंकृत्य ततः पुनः तान् नाशय । ||२२||

ਜਿਨ ਸਤਿਗੁਰ ਸਿਉ ਚਿਤੁ ਲਾਇਆ ॥
जिन सतिगुर सिउ चितु लाइआ ॥

ये चैतन्यं सच्चे गुरुं प्रति केन्द्रीकृतवन्तः

ਤਿਨੀ ਦੂਜਾ ਭਾਉ ਚੁਕਾਇਆ ॥
तिनी दूजा भाउ चुकाइआ ॥

द्वैतप्रेमात् मुक्ताः अभवन्।

ਨਿਰਮਲ ਜੋਤਿ ਤਿਨ ਪ੍ਰਾਣੀਆ ਓਇ ਚਲੇ ਜਨਮੁ ਸਵਾਰਿ ਜੀਉ ॥੨੩॥
निरमल जोति तिन प्राणीआ ओइ चले जनमु सवारि जीउ ॥२३॥

तेषां मर्त्यानां ज्योतिः निर्मलः अस्ति। प्राणान् मोचयित्वा गच्छन्ति। ||२३||

ਤੇਰੀਆ ਸਦਾ ਸਦਾ ਚੰਗਿਆਈਆ ॥
तेरीआ सदा सदा चंगिआईआ ॥

तव सद्भावस्य माहात्म्यं स्तुवामि,

ਮੈ ਰਾਤਿ ਦਿਹੈ ਵਡਿਆਈਆਂ ॥
मै राति दिहै वडिआईआं ॥

सदा नित्यं रात्रौ दिवा च।

ਅਣਮੰਗਿਆ ਦਾਨੁ ਦੇਵਣਾ ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਸਚੁ ਸਮਾਲਿ ਜੀਉ ॥੨੪॥੧॥
अणमंगिआ दानु देवणा कहु नानक सचु समालि जीउ ॥२४॥१॥

त्वं दानानि प्रयच्छसि, यद्यपि वयं तान् न याचयामः। कथयति नानक, सच्चिन्तनं कुरु । ||२४||१||

ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੫ ॥
सिरीरागु महला ५ ॥

सिरी राग, पञ्चम मेहल : १.

ਪੈ ਪਾਇ ਮਨਾਈ ਸੋਇ ਜੀਉ ॥
पै पाइ मनाई सोइ जीउ ॥

तस्य प्रीतिप्रसादार्थं च तस्य पादयोः पतति ।

ਸਤਿਗੁਰ ਪੁਰਖਿ ਮਿਲਾਇਆ ਤਿਸੁ ਜੇਵਡੁ ਅਵਰੁ ਨ ਕੋਇ ਜੀਉ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
सतिगुर पुरखि मिलाइआ तिसु जेवडु अवरु न कोइ जीउ ॥१॥ रहाउ ॥

सत्यगुरुणा मां भगवता आदिभूतेन सह संयोजितम्। तस्य इव महान् अन्यः नास्ति। ||१||विराम||

ਗੋਸਾਈ ਮਿਹੰਡਾ ਇਠੜਾ ॥
गोसाई मिहंडा इठड़ा ॥

विश्वेश्वरः मम मधुरप्रियः।

ਅੰਮ ਅਬੇ ਥਾਵਹੁ ਮਿਠੜਾ ॥
अंम अबे थावहु मिठड़ा ॥

सः मम मातुः पितुः वा अपेक्षया मधुरतरः अस्ति।

ਭੈਣ ਭਾਈ ਸਭਿ ਸਜਣਾ ਤੁਧੁ ਜੇਹਾ ਨਾਹੀ ਕੋਇ ਜੀਉ ॥੧॥
भैण भाई सभि सजणा तुधु जेहा नाही कोइ जीउ ॥१॥

भगिनीभ्रातृषु मित्रेषु त्वत्सदृशः कोऽपि नास्ति । ||१||

ਤੇਰੈ ਹੁਕਮੇ ਸਾਵਣੁ ਆਇਆ ॥
तेरै हुकमे सावणु आइआ ॥

तव आज्ञया सावनमासः आगतः।

ਮੈ ਸਤ ਕਾ ਹਲੁ ਜੋਆਇਆ ॥
मै सत का हलु जोआइआ ॥

मया सत्यस्य हलं हुक्कृतम्, .

ਨਾਉ ਬੀਜਣ ਲਗਾ ਆਸ ਕਰਿ ਹਰਿ ਬੋਹਲ ਬਖਸ ਜਮਾਇ ਜੀਉ ॥੨॥
नाउ बीजण लगा आस करि हरि बोहल बखस जमाइ जीउ ॥२॥

अहं च नामबीजं रोपयामि यत् भगवता स्वस्य उदारतायाः कारणात् प्रचुरं फलानि दास्यति। ||२||

ਹਉ ਗੁਰ ਮਿਲਿ ਇਕੁ ਪਛਾਣਦਾ ॥
हउ गुर मिलि इकु पछाणदा ॥

गुरुणा सह मिलित्वा अहं केवलमेकेश्वरं परिचिनोमि।

ਦੁਯਾ ਕਾਗਲੁ ਚਿਤਿ ਨ ਜਾਣਦਾ ॥
दुया कागलु चिति न जाणदा ॥

मम चेतने अन्यं विवरणं न जानामि ।

ਹਰਿ ਇਕਤੈ ਕਾਰੈ ਲਾਇਓਨੁ ਜਿਉ ਭਾਵੈ ਤਿਂਵੈ ਨਿਬਾਹਿ ਜੀਉ ॥੩॥
हरि इकतै कारै लाइओनु जिउ भावै तिंवै निबाहि जीउ ॥३॥

भगवता मम एकं कार्यं नियुक्तम्; यथा तस्य प्रीतिः, अहं तत् करोमि। ||३||

ਤੁਸੀ ਭੋਗਿਹੁ ਭੁੰਚਹੁ ਭਾਈਹੋ ॥
तुसी भोगिहु भुंचहु भाईहो ॥

रमन्तु खादन्तु दैवभ्रातरः |

ਗੁਰਿ ਦੀਬਾਣਿ ਕਵਾਇ ਪੈਨਾਈਓ ॥
गुरि दीबाणि कवाइ पैनाईओ ॥

गुरुदरबारे तेन मम मानवस्त्रेण आशीर्वादः दत्तः।

ਹਉ ਹੋਆ ਮਾਹਰੁ ਪਿੰਡ ਦਾ ਬੰਨਿ ਆਦੇ ਪੰਜਿ ਸਰੀਕ ਜੀਉ ॥੪॥
हउ होआ माहरु पिंड दा बंनि आदे पंजि सरीक जीउ ॥४॥

अहं मम शरीरग्रामस्य स्वामी अभवम्; मया पञ्च प्रतिद्वन्द्विनः बन्दीरूपेण गृहीताः। ||४||

ਹਉ ਆਇਆ ਸਾਮੑੈ ਤਿਹੰਡੀਆ ॥
हउ आइआ सामै तिहंडीआ ॥

अहं तव अभयारण्यम् आगतः।

ਪੰਜਿ ਕਿਰਸਾਣ ਮੁਜੇਰੇ ਮਿਹਡਿਆ ॥
पंजि किरसाण मुजेरे मिहडिआ ॥

पञ्च कृषिहस्ताः मम किरायेदाराः अभवन्;

ਕੰਨੁ ਕੋਈ ਕਢਿ ਨ ਹੰਘਈ ਨਾਨਕ ਵੁਠਾ ਘੁਘਿ ਗਿਰਾਉ ਜੀਉ ॥੫॥
कंनु कोई कढि न हंघई नानक वुठा घुघि गिराउ जीउ ॥५॥

न कश्चित् मम विरुद्धं शिरः उत्थापयितुं साहसं करोति। नानक मम ग्रामः जनसङ्ख्यायुक्तः समृद्धः च । ||५||

ਹਉ ਵਾਰੀ ਘੁੰਮਾ ਜਾਵਦਾ ॥
हउ वारी घुंमा जावदा ॥

अहं यज्ञः, यज्ञः भवतः कृते।

ਇਕ ਸਾਹਾ ਤੁਧੁ ਧਿਆਇਦਾ ॥
इक साहा तुधु धिआइदा ॥

अहं त्वां सततं ध्यायामि।

ਉਜੜੁ ਥੇਹੁ ਵਸਾਇਓ ਹਉ ਤੁਧ ਵਿਟਹੁ ਕੁਰਬਾਣੁ ਜੀਉ ॥੬॥
उजड़ु थेहु वसाइओ हउ तुध विटहु कुरबाणु जीउ ॥६॥

ग्रामः भग्नावशेषः आसीत्, परन्तु त्वया पुनः जनसंख्या कृता । अहं भवतः यज्ञः अस्मि। ||६||

ਹਰਿ ਇਠੈ ਨਿਤ ਧਿਆਇਦਾ ॥
हरि इठै नित धिआइदा ॥

त्वां ध्यायामि प्रिये प्रभो नित्यम्;

ਮਨਿ ਚਿੰਦੀ ਸੋ ਫਲੁ ਪਾਇਦਾ ॥
मनि चिंदी सो फलु पाइदा ॥

मम मनसः कामस्य फलं प्राप्नोमि।

ਸਭੇ ਕਾਜ ਸਵਾਰਿਅਨੁ ਲਾਹੀਅਨੁ ਮਨ ਕੀ ਭੁਖ ਜੀਉ ॥੭॥
सभे काज सवारिअनु लाहीअनु मन की भुख जीउ ॥७॥

मम सर्वकार्याणि व्यवस्थितानि, मम मनसः क्षुधा च शान्तम्। ||७||

ਮੈ ਛਡਿਆ ਸਭੋ ਧੰਧੜਾ ॥
मै छडिआ सभो धंधड़ा ॥

अहं मम सर्वाणि उलझनानि त्यक्तवान्;

ਗੋਸਾਈ ਸੇਵੀ ਸਚੜਾ ॥
गोसाई सेवी सचड़ा ॥

अहं सत्यं जगतः प्रभुं सेवयामि।

ਨਉ ਨਿਧਿ ਨਾਮੁ ਨਿਧਾਨੁ ਹਰਿ ਮੈ ਪਲੈ ਬਧਾ ਛਿਕਿ ਜੀਉ ॥੮॥
नउ निधि नामु निधानु हरि मै पलै बधा छिकि जीउ ॥८॥

नवनिधिगृहं नाम मया वस्त्रे दृढतया संलग्नम् । ||८||

ਮੈ ਸੁਖੀ ਹੂੰ ਸੁਖੁ ਪਾਇਆ ॥
मै सुखी हूं सुखु पाइआ ॥

मया आरामस्य आरामः प्राप्तः।

ਗੁਰਿ ਅੰਤਰਿ ਸਬਦੁ ਵਸਾਇਆ ॥
गुरि अंतरि सबदु वसाइआ ॥

गुरुणा मम अन्तः गभीरं शब्दवचनं रोपितम् अस्ति।

ਸਤਿਗੁਰਿ ਪੁਰਖਿ ਵਿਖਾਲਿਆ ਮਸਤਕਿ ਧਰਿ ਕੈ ਹਥੁ ਜੀਉ ॥੯॥
सतिगुरि पुरखि विखालिआ मसतकि धरि कै हथु जीउ ॥९॥

सत्यगुरुः मम पतिं प्रभुं दर्शितवान्; मम ललाटे हस्तं स्थापितवान्। ||९||

ਮੈ ਬਧੀ ਸਚੁ ਧਰਮ ਸਾਲ ਹੈ ॥
मै बधी सचु धरम साल है ॥

सत्यस्य मन्दिरं मया स्थापितं।

ਗੁਰਸਿਖਾ ਲਹਦਾ ਭਾਲਿ ਕੈ ॥
गुरसिखा लहदा भालि कै ॥

अहं गुरुस्य सिक्खान् अन्विष्य, तस्मिन् आनयम्।

ਪੈਰ ਧੋਵਾ ਪਖਾ ਫੇਰਦਾ ਤਿਸੁ ਨਿਵਿ ਨਿਵਿ ਲਗਾ ਪਾਇ ਜੀਉ ॥੧੦॥
पैर धोवा पखा फेरदा तिसु निवि निवि लगा पाइ जीउ ॥१०॥

अहं तेषां पादौ प्रक्षालयामि, तेषां उपरि व्यजनं च क्षोभयामि। नीचः प्रणम्य तेषां पादयोः पतति। ||१०||


सूचिः (1 - 1430)
जप पुटः: 1 - 8
सो दर पुटः: 8 - 10
सो पुरख पुटः: 10 - 12
सोहला पुटः: 12 - 13
सिरी राग पुटः: 14 - 93
राग माझ पुटः: 94 - 150
राग गउड़ी पुटः: 151 - 346
राग आसा पुटः: 347 - 488
राग गूजरी पुटः: 489 - 526
राग देवगणधारी पुटः: 527 - 536
राग बिहागड़ा पुटः: 537 - 556
राग वढ़हंस पुटः: 557 - 594
राग सोरठ पुटः: 595 - 659
राग धनसारी पुटः: 660 - 695
राग जैतसरी पुटः: 696 - 710
राग तोडी पुटः: 711 - 718
राग बैराडी पुटः: 719 - 720
राग तिलंग पुटः: 721 - 727
राग सूही पुटः: 728 - 794
राग बिलावल पुटः: 795 - 858
राग गोंड पुटः: 859 - 875
राग रामकली पुटः: 876 - 974
राग नट नारायण पुटः: 975 - 983
राग माली पुटः: 984 - 988
राग मारू पुटः: 989 - 1106
राग तुखारी पुटः: 1107 - 1117
राग केदारा पुटः: 1118 - 1124
राग भैरौ पुटः: 1125 - 1167
राग वसंत पुटः: 1168 - 1196
राग सारंगस पुटः: 1197 - 1253
राग मलार पुटः: 1254 - 1293
राग कानडा पुटः: 1294 - 1318
राग कल्याण पुटः: 1319 - 1326
राग प्रभाती पुटः: 1327 - 1351
राग जयवंती पुटः: 1352 - 1359
सलोक सहस्रकृति पुटः: 1353 - 1360
गाथा महला 5 पुटः: 1360 - 1361
फुनहे महला 5 पुटः: 1361 - 1363
चौबोले महला 5 पुटः: 1363 - 1364
सलोक भगत कबीर जिओ के पुटः: 1364 - 1377
सलोक सेख फरीद के पुटः: 1377 - 1385
सवईए स्री मुखबाक महला 5 पुटः: 1385 - 1389
सवईए महले पहिले के पुटः: 1389 - 1390
सवईए महले दूजे के पुटः: 1391 - 1392
सवईए महले तीजे के पुटः: 1392 - 1396
सवईए महले चौथे के पुटः: 1396 - 1406
सवईए महले पंजवे के पुटः: 1406 - 1409
सलोक वारा ते वधीक पुटः: 1410 - 1426
सलोक महला 9 पुटः: 1426 - 1429
मुंदावणी महला 5 पुटः: 1429 - 1429
रागमाला पुटः: 1430 - 1430