श्री गुरु ग्रन्थ साहिबः

पुटः - 1073


ਧਨ ਅੰਧੀ ਪਿਰੁ ਚਪਲੁ ਸਿਆਨਾ ॥
धन अंधी पिरु चपलु सिआना ॥

देहवधूः अन्धः, वरः चतुरः बुद्धिमान् च।

ਪੰਚ ਤਤੁ ਕਾ ਰਚਨੁ ਰਚਾਨਾ ॥
पंच ततु का रचनु रचाना ॥

सृष्टिः पञ्चधातुभिः निर्मिता ।

ਜਿਸੁ ਵਖਰ ਕਉ ਤੁਮ ਆਏ ਹਹੁ ਸੋ ਪਾਇਓ ਸਤਿਗੁਰ ਪਾਸਾ ਹੇ ॥੬॥
जिसु वखर कउ तुम आए हहु सो पाइओ सतिगुर पासा हे ॥६॥

यदर्थं त्वं जगति आगतः, तत् सच्चिगुरुतः एव प्राप्यते। ||६||

ਧਨ ਕਹੈ ਤੂ ਵਸੁ ਮੈ ਨਾਲੇ ॥
धन कहै तू वसु मै नाले ॥

देहवधूः कथयति यत् मया सह वसतु ।

ਪ੍ਰਿਅ ਸੁਖਵਾਸੀ ਬਾਲ ਗੁਪਾਲੇ ॥
प्रिअ सुखवासी बाल गुपाले ॥

हे मम प्रिये, शान्ताय, कुमारे नाथ |

ਤੁਝੈ ਬਿਨਾ ਹਉ ਕਿਤ ਹੀ ਨ ਲੇਖੈ ਵਚਨੁ ਦੇਹਿ ਛੋਡਿ ਨ ਜਾਸਾ ਹੇ ॥੭॥
तुझै बिना हउ कित ही न लेखै वचनु देहि छोडि न जासा हे ॥७॥

भवद्भिः विना अहं न कोऽपि लेखः। तव वचनं देहि मे, यत् त्वं मां न त्यजसि" इति। ||७||

ਪਿਰਿ ਕਹਿਆ ਹਉ ਹੁਕਮੀ ਬੰਦਾ ॥
पिरि कहिआ हउ हुकमी बंदा ॥

आत्मापतिः कथयति-अहम् सेनापतिदासः।

ਓਹੁ ਭਾਰੋ ਠਾਕੁਰੁ ਜਿਸੁ ਕਾਣਿ ਨ ਛੰਦਾ ॥
ओहु भारो ठाकुरु जिसु काणि न छंदा ॥

स मे महान् प्रभुः गुरुः निर्भयः स्वतन्त्रः |

ਜਿਚਰੁ ਰਾਖੈ ਤਿਚਰੁ ਤੁਮ ਸੰਗਿ ਰਹਣਾ ਜਾ ਸਦੇ ਤ ਊਠਿ ਸਿਧਾਸਾ ਹੇ ॥੮॥
जिचरु राखै तिचरु तुम संगि रहणा जा सदे त ऊठि सिधासा हे ॥८॥

यावत् सः इच्छति तावत् अहं भवद्भिः सह तिष्ठामि। यदा मां आह्वयति तदा अहम् उत्थाय गमिष्यामि।" ||८||

ਜਉ ਪ੍ਰਿਅ ਬਚਨ ਕਹੇ ਧਨ ਸਾਚੇ ॥
जउ प्रिअ बचन कहे धन साचे ॥

पतिः वधूं सत्यं वचनं वदति,

ਧਨ ਕਛੂ ਨ ਸਮਝੈ ਚੰਚਲਿ ਕਾਚੇ ॥
धन कछू न समझै चंचलि काचे ॥

वधूः तु चञ्चलः अप्रवीणः, सा किमपि न अवगच्छति।

ਬਹੁਰਿ ਬਹੁਰਿ ਪਿਰ ਹੀ ਸੰਗੁ ਮਾਗੈ ਓਹੁ ਬਾਤ ਜਾਨੈ ਕਰਿ ਹਾਸਾ ਹੇ ॥੯॥
बहुरि बहुरि पिर ही संगु मागै ओहु बात जानै करि हासा हे ॥९॥

पुनः पुनः भर्तारं स्थातुं याचते; सा मन्यते यत् सः केवलं विनोदं करोति यदा सः तस्याः उत्तरं ददाति। ||९||

ਆਈ ਆਗਿਆ ਪਿਰਹੁ ਬੁਲਾਇਆ ॥
आई आगिआ पिरहु बुलाइआ ॥

आदेशः आगच्छति, पति-आत्मा उच्यते।

ਨਾ ਧਨ ਪੁਛੀ ਨ ਮਤਾ ਪਕਾਇਆ ॥
ना धन पुछी न मता पकाइआ ॥

वधूं न मन्त्रयति, तस्याः मतं न पृच्छति।

ਊਠਿ ਸਿਧਾਇਓ ਛੂਟਰਿ ਮਾਟੀ ਦੇਖੁ ਨਾਨਕ ਮਿਥਨ ਮੋਹਾਸਾ ਹੇ ॥੧੦॥
ऊठि सिधाइओ छूटरि माटी देखु नानक मिथन मोहासा हे ॥१०॥

उत्थाय गच्छति, परित्यक्तशरीरवधूः रजः सह मिश्रयति। भावासक्तिमायामाशं पश्य नानक। ||१०||

ਰੇ ਮਨ ਲੋਭੀ ਸੁਣਿ ਮਨ ਮੇਰੇ ॥
रे मन लोभी सुणि मन मेरे ॥

हे लोभी मन - शृणु हे मम मनः !

ਸਤਿਗੁਰੁ ਸੇਵਿ ਦਿਨੁ ਰਾਤਿ ਸਦੇਰੇ ॥
सतिगुरु सेवि दिनु राति सदेरे ॥

सदा गुरूं सेवस्व दिवारात्रौ सदा।

ਬਿਨੁ ਸਤਿਗੁਰ ਪਚਿ ਮੂਏ ਸਾਕਤ ਨਿਗੁਰੇ ਗਲਿ ਜਮ ਫਾਸਾ ਹੇ ॥੧੧॥
बिनु सतिगुर पचि मूए साकत निगुरे गलि जम फासा हे ॥११॥

सत्यगुरुं विना अश्रद्धा निन्दकाः सड़न्ति म्रियन्ते च। मृत्योः पाशः कण्ठेषु वर्तते येषां गुरुः नास्ति। ||११||

ਮਨਮੁਖਿ ਆਵੈ ਮਨਮੁਖਿ ਜਾਵੈ ॥
मनमुखि आवै मनमुखि जावै ॥

स्वेच्छा मनमुख आगच्छति, स्वेच्छा मनमुखं गच्छति।

ਮਨਮੁਖਿ ਫਿਰਿ ਫਿਰਿ ਚੋਟਾ ਖਾਵੈ ॥
मनमुखि फिरि फिरि चोटा खावै ॥

मनमुखः ताडनं प्राप्नोति पुनः पुनः।

ਜਿਤਨੇ ਨਰਕ ਸੇ ਮਨਮੁਖਿ ਭੋਗੈ ਗੁਰਮੁਖਿ ਲੇਪੁ ਨ ਮਾਸਾ ਹੇ ॥੧੨॥
जितने नरक से मनमुखि भोगै गुरमुखि लेपु न मासा हे ॥१२॥

मनमुखः यावन्तः नरकाः सन्ति तावन्तः सहते; गुरमुखः तेषां स्पृष्टः अपि न भवति। ||१२||

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੋਇ ਜਿ ਹਰਿ ਜੀਉ ਭਾਇਆ ॥
गुरमुखि सोइ जि हरि जीउ भाइआ ॥

स एव गुर्मुखः प्रियेश्वरप्रियः |

ਤਿਸੁ ਕਉਣੁ ਮਿਟਾਵੈ ਜਿ ਪ੍ਰਭਿ ਪਹਿਰਾਇਆ ॥
तिसु कउणु मिटावै जि प्रभि पहिराइआ ॥

भगवता मानवस्त्रधारिणं को नाशयेत् ।

ਸਦਾ ਅਨੰਦੁ ਕਰੇ ਆਨੰਦੀ ਜਿਸੁ ਸਿਰਪਾਉ ਪਇਆ ਗਲਿ ਖਾਸਾ ਹੇ ॥੧੩॥
सदा अनंदु करे आनंदी जिसु सिरपाउ पइआ गलि खासा हे ॥१३॥

आनन्दमयः सदा आनन्दे भवति; सः मानवस्त्रधारितः अस्ति। ||१३||

ਹਉ ਬਲਿਹਾਰੀ ਸਤਿਗੁਰ ਪੂਰੇ ॥
हउ बलिहारी सतिगुर पूरे ॥

अहं सिद्धसत्यगुरुस्य यज्ञः अस्मि।

ਸਰਣਿ ਕੇ ਦਾਤੇ ਬਚਨ ਕੇ ਸੂਰੇ ॥
सरणि के दाते बचन के सूरे ॥

सः अभयारण्यस्य दाता, वीरः योद्धा यः स्ववचनं पालयति।

ਐਸਾ ਪ੍ਰਭੁ ਮਿਲਿਆ ਸੁਖਦਾਤਾ ਵਿਛੁੜਿ ਨ ਕਤ ਹੀ ਜਾਸਾ ਹੇ ॥੧੪॥
ऐसा प्रभु मिलिआ सुखदाता विछुड़ि न कत ही जासा हे ॥१४॥

तादृशः प्रभुः परमेश्वरः, शान्तिदाता, यः मया मिलितः; न त्यक्ष्यति मां कदाचिदन्यत्र न गमिष्यति । ||१४||

ਗੁਣ ਨਿਧਾਨ ਕਿਛੁ ਕੀਮ ਨ ਪਾਈ ॥
गुण निधान किछु कीम न पाई ॥

स गुणनिधिः; तस्य मूल्यं अनुमानितुं न शक्यते।

ਘਟਿ ਘਟਿ ਪੂਰਿ ਰਹਿਓ ਸਭ ਠਾਈ ॥
घटि घटि पूरि रहिओ सभ ठाई ॥

एकैकं हृदयं सम्यक् व्याप्तः सर्वत्र प्रबलः।

ਨਾਨਕ ਸਰਣਿ ਦੀਨ ਦੁਖ ਭੰਜਨ ਹਉ ਰੇਣ ਤੇਰੇ ਜੋ ਦਾਸਾ ਹੇ ॥੧੫॥੧॥੨॥
नानक सरणि दीन दुख भंजन हउ रेण तेरे जो दासा हे ॥१५॥१॥२॥

नानकः दीनदुःखनाशकस्य अभयारण्यम् अन्वेषयति; अहं तव दासानां पादानां रजः । ||१५||१||२||

ਮਾਰੂ ਸੋਲਹੇ ਮਹਲਾ ੫ ॥
मारू सोलहे महला ५ ॥

मारू, सोलाहास, पंचम मेहलः १.

ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ੴ सतिगुर प्रसादि ॥

एकः सार्वभौमिकः प्रजापतिः ईश्वरः। सच्चे गुरुप्रसादेन : १.

ਕਰੈ ਅਨੰਦੁ ਅਨੰਦੀ ਮੇਰਾ ॥
करै अनंदु अनंदी मेरा ॥

मम आनन्दी भगवान् आनन्दे नित्यं वर्तते।

ਘਟਿ ਘਟਿ ਪੂਰਨੁ ਸਿਰ ਸਿਰਹਿ ਨਿਬੇਰਾ ॥
घटि घटि पूरनु सिर सिरहि निबेरा ॥

सः एकैकं हृदयं पूरयति, प्रत्येकं च न्यायं करोति।

ਸਿਰਿ ਸਾਹਾ ਕੈ ਸਚਾ ਸਾਹਿਬੁ ਅਵਰੁ ਨਾਹੀ ਕੋ ਦੂਜਾ ਹੇ ॥੧॥
सिरि साहा कै सचा साहिबु अवरु नाही को दूजा हे ॥१॥

सच्चिदानन्दः स्वामी च सर्वेषां राजानां शिरसा उपरि अस्ति; तस्मात् अन्यः कोऽपि नास्ति। ||१||

ਹਰਖਵੰਤ ਆਨੰਤ ਦਇਆਲਾ ॥
हरखवंत आनंत दइआला ॥

सः आनन्दितः आनन्ददायकः दयालुः च अस्ति।

ਪ੍ਰਗਟਿ ਰਹਿਓ ਪ੍ਰਭੁ ਸਰਬ ਉਜਾਲਾ ॥
प्रगटि रहिओ प्रभु सरब उजाला ॥

ईश्वरस्य प्रकाशः सर्वत्र प्रकटितः अस्ति।

ਰੂਪ ਕਰੇ ਕਰਿ ਵੇਖੈ ਵਿਗਸੈ ਆਪੇ ਹੀ ਆਪਿ ਪੂਜਾ ਹੇ ॥੨॥
रूप करे करि वेखै विगसै आपे ही आपि पूजा हे ॥२॥

रूपाणि सृजति, तान् पश्यन् च तानि रमते; स एव आत्मानं पूजयति। ||२||

ਆਪੇ ਕੁਦਰਤਿ ਕਰੇ ਵੀਚਾਰਾ ॥
आपे कुदरति करे वीचारा ॥

सः स्वस्य सृजनात्मकशक्तिं चिन्तयति।

ਆਪੇ ਹੀ ਸਚੁ ਕਰੇ ਪਸਾਰਾ ॥
आपे ही सचु करे पसारा ॥

विश्वस्य विस्तारं सृजति स्वयं सत्येश्वरः ।

ਆਪੇ ਖੇਲ ਖਿਲਾਵੈ ਦਿਨੁ ਰਾਤੀ ਆਪੇ ਸੁਣਿ ਸੁਣਿ ਭੀਜਾ ਹੇ ॥੩॥
आपे खेल खिलावै दिनु राती आपे सुणि सुणि भीजा हे ॥३॥

सः एव नाटकस्य मञ्चनं करोति, दिवारात्रौ; स्वयं शृणोति श्रुत्वा हर्षयति। ||३||

ਸਾਚਾ ਤਖਤੁ ਸਚੀ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ॥
साचा तखतु सची पातिसाही ॥

सत्यं तस्य सिंहासनं सत्यं तस्य राज्यम्।

ਸਚੁ ਖਜੀਨਾ ਸਾਚਾ ਸਾਹੀ ॥
सचु खजीना साचा साही ॥

सत्यं सच्चे बैंकरस्य निधिः अस्ति।


सूचिः (1 - 1430)
जप पुटः: 1 - 8
सो दर पुटः: 8 - 10
सो पुरख पुटः: 10 - 12
सोहला पुटः: 12 - 13
सिरी राग पुटः: 14 - 93
राग माझ पुटः: 94 - 150
राग गउड़ी पुटः: 151 - 346
राग आसा पुटः: 347 - 488
राग गूजरी पुटः: 489 - 526
राग देवगणधारी पुटः: 527 - 536
राग बिहागड़ा पुटः: 537 - 556
राग वढ़हंस पुटः: 557 - 594
राग सोरठ पुटः: 595 - 659
राग धनसारी पुटः: 660 - 695
राग जैतसरी पुटः: 696 - 710
राग तोडी पुटः: 711 - 718
राग बैराडी पुटः: 719 - 720
राग तिलंग पुटः: 721 - 727
राग सूही पुटः: 728 - 794
राग बिलावल पुटः: 795 - 858
राग गोंड पुटः: 859 - 875
राग रामकली पुटः: 876 - 974
राग नट नारायण पुटः: 975 - 983
राग माली पुटः: 984 - 988
राग मारू पुटः: 989 - 1106
राग तुखारी पुटः: 1107 - 1117
राग केदारा पुटः: 1118 - 1124
राग भैरौ पुटः: 1125 - 1167
राग वसंत पुटः: 1168 - 1196
राग सारंगस पुटः: 1197 - 1253
राग मलार पुटः: 1254 - 1293
राग कानडा पुटः: 1294 - 1318
राग कल्याण पुटः: 1319 - 1326
राग प्रभाती पुटः: 1327 - 1351
राग जयवंती पुटः: 1352 - 1359
सलोक सहस्रकृति पुटः: 1353 - 1360
गाथा महला 5 पुटः: 1360 - 1361
फुनहे महला 5 पुटः: 1361 - 1363
चौबोले महला 5 पुटः: 1363 - 1364
सलोक भगत कबीर जिओ के पुटः: 1364 - 1377
सलोक सेख फरीद के पुटः: 1377 - 1385
सवईए स्री मुखबाक महला 5 पुटः: 1385 - 1389
सवईए महले पहिले के पुटः: 1389 - 1390
सवईए महले दूजे के पुटः: 1391 - 1392
सवईए महले तीजे के पुटः: 1392 - 1396
सवईए महले चौथे के पुटः: 1396 - 1406
सवईए महले पंजवे के पुटः: 1406 - 1409
सलोक वारा ते वधीक पुटः: 1410 - 1426
सलोक महला 9 पुटः: 1426 - 1429
मुंदावणी महला 5 पुटः: 1429 - 1429
रागमाला पुटः: 1430 - 1430