दयालुना विनष्टाः अपमानेन भ्रमन्ति तेषां समस्तं दलं दूषितं भवति ।
भगवान् एव हन्ति, पुनः जीवनं च ददाति; न कश्चित् तस्मात् कञ्चित् रक्षितुं शक्नोति।
भिक्षां विना शुद्धिस्नानं वा गच्छन्ति; तेषां मुण्डितं शिरः रजसा आवृतं भवति।
मणिः जलाद् निर्गतः, यदा तस्य मथनार्थं सुवर्णशैलः प्रयुक्तः आसीत् ।
अष्टषष्टिः पुण्यतीर्थानि देवाः स्थापितवन्तः, यत्र उत्सवाः, स्तोत्राः च भवन्ति ।
स्नानानन्तरं मुसलमाना: प्रार्थनां पठन्ति, स्नानानन्तरं हिन्दुजनाः पूजां कुर्वन्ति । शुद्धिस्नानं कुर्वन्ति सदा ज्ञानिनः।
मृत्योः काले जन्मसमये च तेषां शिरसि जलं पातयित्वा शुद्धाः भवन्ति।
मुण्डितशिराः पिशाचाः नानक । ते वचनं श्रुत्वा न प्रसन्नाः भवन्ति।
यदा वर्षति तदा सुखं भवति। जलं सर्वेषां जीवनस्य कुञ्जी अस्ति।
वर्षायां कुक्कुटं वर्धते, इक्षुः, कपासः च सर्वेषां वस्त्रप्रदः ।
वर्षायां गोषु तृणं सर्वदा भवति, गृहिणी च क्षीरं घृतरूपेण मथयितुं शक्नुवन्ति ।
तेन घृतेन पुण्यभोजनानि पूजा च क्रियन्ते; एते सर्वे प्रयत्नाः धन्याः सन्ति।
गुरुः समुद्रः, तस्य सर्वा उपदेशाः नदी। तदन्तर्गतं स्नात्वा गौरवमहात्म्यं लभ्यते।
हे नानक, यदि मुण्डितशिराः न स्नानन्ति, तदा तेषां शिरसि सप्तमुष्टयः भस्मः भवन्ति। ||१||
द्वितीयः मेहलः : १.
अग्निं शीतो किं कर्तुं शक्नोति ? रात्रिः सूर्यं कथं प्रभावितं कर्तुं शक्नोति ?
अन्धकारः चन्द्रस्य किं कर्तुं शक्नोति ? सामाजिकस्थितिः वायुजलयोः किं कर्तुं शक्नोति ?
पृथिव्यां कानि व्यक्तिगतानि वस्तूनि यस्मात् सर्वाणि वस्तूनि प्रभवन्ति ।
स एव नानक माननीय इति ख्यातः यस्य मानं भगवता रक्षति। ||२||
पौरी : १.
त्वत्तो मम सत्यविस्मयस्य भगवन् गायामि शाश्वतम्।
भवतः सत्यन्यायालयः अस्ति। अन्ये सर्वे आगमनगमनाधीनाः सन्ति।
ये सत्यनामदानं याचन्ते ते भवद्भिः सदृशाः ।
भवतः आदेशः सत्यः अस्ति; वयं तव शब्दवचनेन अलङ्कृताः स्मः।
विश्वासेन विश्वासेन च भवतः आध्यात्मिकं प्रज्ञां ध्यानं च प्राप्नुमः ।
त्वत्प्रसादात् मानध्वजः प्राप्यते । न हृतुं नष्टुं वा।
त्वं सच्चिदानन्ददाता असि; त्वं निरन्तरं ददासि। भवतः उपहाराः निरन्तरं वर्धन्ते।
नानकः याचते तत् दानं यत् तव प्रियम्। ||२६||
सलोक, द्वितीय मेहल : १.
ये गुरुशिक्षां स्वीकृतवन्तः, ये च मार्गं लब्धवन्तः, ते सत्येश्वरस्य स्तुतिषु लीनाः तिष्ठन्ति।
येषां गुरुत्वेन दिव्यगुरुनानकं भवति तेभ्यः काः उपदेशाः प्रदातुं शक्यन्ते? ||१||
प्रथमः मेहलः : १.
वयं भगवन्तं तदा एव अवगच्छामः यदा सः स्वयमेव अस्मान् तस्य अवगमनाय प्रेरयति।
स एव सर्वं जानाति, तस्मै भगवान् स्वयं ज्ञानं ददाति।
कश्चित् वार्तालापं प्रवचनं च प्रवचनं च ददाति परन्तु तदपि मायाम् आकांक्षति।
भगवता आज्ञा हुकमेण सर्वसृष्टिः सृष्टा।
स एव सर्वेषां अन्तः स्वरूपं जानाति।
हे नानक स्वयं वचनं उक्तवान्।
सन्देहः प्रयाति यस्मात् एतत् दानं प्राप्नोति। ||२||
पौरी : १.
अहं वादकः आसम्, कार्यात् बहिः, यदा भगवता मां स्वसेवायां नीतवान्।
दिवारात्रौ स्वस्य स्तुतिं गातुं सः मम आदेशं दत्तवान्, आरम्भादेव।
मम प्रभुः गुरुः च मां स्वस्य वादकं स्वस्य सन्निधौ सत्यं भवनं प्रति आहूतवान्।
सः मां स्वस्य सत्यस्तुतिवैभवस्य वस्त्रेण परिधाय।
सत्यनामस्य अम्ब्रोसियलामृतं मम भोजनं जातम्।
ये गुरुशिक्षां अनुसरन्ति, ये एतत् भोजनं खादन्ति, ते तृप्ताः भवन्ति, ते शान्तिं प्राप्नुवन्ति।
तस्य वादकः स्वस्य महिमा प्रसारयति, स्वस्य शब्दस्य वचनं गायति, स्पन्दयति च।
सत्येश्वरं स्तुवन् नानक सिद्धिं लब्धा मया । ||२७||सुध||