हे चयनितजन हे स्वनिर्वाचित, यः सार्वजनिकरूपेण स्वगुरुं न प्रतिपादयति सः न सत्पुरुषः; सः सर्वं लाभं पूंजीञ्च नष्टं करोति।
जनाः शास्त्रवेदान् जपन्ति स्म, पठन्ति स्म च नानक, इदानीं तु सिद्धगुरुवचनं सर्वेभ्यः उच्चतरं जातम्।
सिद्धगुरुस्य गौरवपूर्णं माहात्म्यं गुरसिखस्य प्रीतिकरं भवति; स्वेच्छाभिः मनमुखैः एषः अवसरः नष्टः अस्ति। ||२||
पौरी : १.
सच्चिदानन्दः सत्यमेव सर्वेभ्यः महत्तमः; स एव तं प्राप्नोति गुरुणा अभिषिक्तम् |
स सत्यगुरुः सत्येश्वरं ध्यायति। सत्येश्वरः सच्चो गुरुश्च सत्यमेक एव।
स सत्यगुरुः आदिभूतः पञ्चरागान् सर्वथा जितवान्।
सत्यगुरुं न सेवते, आत्मानं स्तुवति, सः अन्तः मिथ्यातापूर्णः भवति। शापितं शापितं तस्य कुरूपं मुखम्।
तस्य वचनं कस्यचित् प्रियं न भवति; तस्य मुखं कृष्णं भवति, सच्चिगुरुतः विरक्तः। ||८||
सलोक, चतुर्थ मेहल : १.
सर्वे भगवतः परमेश् वरस्य क्षेत्रम्; भगवान् एव एतत् क्षेत्रं संवर्धयति।
गुरमुखः क्षमासस्यं वर्धयति, स्वेच्छा मनमुखः तु मूलमपि नष्टं करोति।
ते सर्वे स्वहिताय रोपयन्ति, परन्तु भगवान् केवलं तत् क्षेत्रं वर्धयति येन सः प्रसन्नः भवति ।
गुरसिखः भगवतः अम्ब्रोसियलमृतस्य बीजं रोपयति, भगवतः अम्ब्रोसियलनामं च स्वस्य अम्ब्रोसियलफलरूपेण प्राप्नोति।
मृत्युमूषकः सस्यं निरन्तरं दंशति, परन्तु प्रजापतिः तत् ताडयित्वा निष्कासितवान्।
कृषिक्षेत्रं सफलम् अभवत्, भगवतः प्रेम्णा, सस्यं च ईश्वरस्य अनुग्रहेण उत्पादितम्।
तेषां सत्गुरुं आदिभूतं ध्यायमानानां दाहचिन्ता सर्वान् अपहृतवान्।
हे भृत्य नानक, नाम भगवतः नाम पूजयन् आराधयन् तरति, सर्वं जगत् अपि तारयति। ||१||
चतुर्थ मेहलः १.
स्वार्थी मनमुखः सर्वं दिवसं लोभेन व्यस्तः भवति यद्यपि सः अन्यथा दावान् कर्तुं शक्नोति।
रात्रौ श्रान्त्याभिभूतः, तस्य नवच्छिद्राः सर्वे दुर्बलाः भवन्ति ।
मनमुखस्य शिरस्य उपरि स्त्रियाः आदेशः अस्ति; तस्याः कृते सः नित्यं सद्प्रतिज्ञां प्रसारयति।
ये पुरुषाः स्त्रियाः आदेशानुसारं कुर्वन्ति ते अशुद्धाः, मलिनाः, मूर्खाः च।
ते अशुद्धाः पुरुषाः यौनकामनिमग्नाः भवन्ति; ते स्वस्त्रीणां परामर्शं कृत्वा तदनुसारं गच्छन्ति।
यथा सत्यगुरुः कथयति तथा चरति स सच्चिदा पुरुषोत्तमश्रेष्ठः।
सः एव सर्वान् स्त्रियः पुरुषान् च सृष्टवान्; भगवान् एव प्रत्येकं नाटकं क्रीडति।
त्वया समग्रं सृष्टिः निर्मितवती; हे नानक उत्तमानाम् उत्तमः । ||२||
पौरी : १.
त्वं निश्चिन्तः, अगाह्यः, अप्रमेयः च असि; कथं त्वं प्रमेयसि ?
सत्यगुरुं ये त्वां ध्यायन्ति ते महाभागाः ।
सत्यगुरुबनिवचनं सत्यस्य मूर्तरूपम्; गुरबानीद्वारा सिद्धः भवति ।
ईर्ष्यापूर्वकं सत्यगुरुस्य अनुकरणं कुर्वन्तः केचन अन्ये शुभाशुभं वदन्ति, परन्तु असत्यं तेषां मिथ्यात्वेन नश्यन्ति।
तेषां अन्तः एकं वस्तु, तेषां मुखयोः अन्यत्; मायाविषं चूषयन्ति, ततः दुःखदं व्यर्थं कुर्वन्ति। ||९||
सलोक, चतुर्थ मेहल : १.
सत्यगुरुसेवा निर्मला शुद्धा च; ते विनयशीलाः सत्त्वाः इमां सेवां कुर्वन्ति।
येषां अन्तः वञ्चना, भ्रष्टता, मिथ्या च सन्ति - सच्चिदानन्दः एव तान् कुष्ठरोगिणः इव बहिः निष्कासयति।