ਪੰਜਾਬੀ 
English 
پنجابی 
Español 
Français 
Deutsch 
Português 
Bahasa Indonesia 
Türkçe 
Tiếng Việt 
Filipino 
Svenska हिंदी संस्कृत 
Nederlands 
Română 
Magyar 
Polski 
Čeština 
Afrikaans 
Italiano Català 
Shqip 
Gaeilge Cymraeg 
Slovenčina 
Slovenščina 
Dansk 
Eesti 
Latviešu 
Lietuvių 
Norsk 
Malti 
Íslenska Galego 
Kreyòl Ayisyen 
Latin 
Bahasa Melayu 
Kiswahili 
Hrvatski 
Suomi 
Русский मराठी ગુજરાતી తెలుగు ಕನ್ನಡ தமிழ் മലയാളം 
বাংলা 
Ελληνικά 
日本語 
中文 اردو سنڌي 
فارسی 
العربية 
עברית 
한국어 ಶ್ರೀ ಗುರು ಗ್ರಂಥ ಸಾಹಿಬ್
ಪುಟ - 1051
ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਾਚਾ ਸਬਦਿ ਪਛਾਤਾ ॥
guramukh saachaa sabad pachhaataa |ಗುರ್ಮುಖ್ ಶಬ್ದದ ನಿಜವಾದ ಪದವನ್ನು ಅರಿತುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ.
ਨਾ ਤਿਸੁ ਕੁਟੰਬੁ ਨਾ ਤਿਸੁ ਮਾਤਾ ॥
naa tis kuttanb naa tis maataa |ಅವನಿಗೆ ಕುಟುಂಬವಿಲ್ಲ, ತಾಯಿಯೂ ಇಲ್ಲ.
ਏਕੋ ਏਕੁ ਰਵਿਆ ਸਭ ਅੰਤਰਿ ਸਭਨਾ ਜੀਆ ਕਾ ਆਧਾਰੀ ਹੇ ॥੧੩॥
eko ek raviaa sabh antar sabhanaa jeea kaa aadhaaree he |13|ಏಕಮಾತ್ರ ಭಗವಂತ ಎಲ್ಲರ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯಸ್ನಲ್ಲಿ ಆಳವಾಗಿ ವ್ಯಾಪಿಸಿರುತ್ತಾನೆ. ಅವನು ಎಲ್ಲಾ ಜೀವಿಗಳ ಆಸರೆಯಾಗಿದ್ದಾನೆ. ||13||
ਹਉਮੈ ਮੇਰਾ ਦੂਜਾ ਭਾਇਆ ॥
haumai meraa doojaa bhaaeaa |ಅಹಂಕಾರ, ಸ್ವಾಮ್ಯಶೀಲತೆ ಮತ್ತು ದ್ವಂದ್ವತೆಯ ಪ್ರೀತಿ
ਕਿਛੁ ਨ ਚਲੈ ਧੁਰਿ ਖਸਮਿ ਲਿਖਿ ਪਾਇਆ ॥
kichh na chalai dhur khasam likh paaeaa |ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಯಾವುದೂ ನಿಮ್ಮೊಂದಿಗೆ ಹೋಗುವುದಿಲ್ಲ; ಇದು ನಮ್ಮ ಭಗವಂತ ಮತ್ತು ಯಜಮಾನನ ಪೂರ್ವನಿರ್ದೇಶಿತ ಇಚ್ಛೆಯಾಗಿದೆ.
ਗੁਰ ਸਾਚੇ ਤੇ ਸਾਚੁ ਕਮਾਵਹਿ ਸਾਚੈ ਦੂਖ ਨਿਵਾਰੀ ਹੇ ॥੧੪॥
gur saache te saach kamaaveh saachai dookh nivaaree he |14|ನಿಜವಾದ ಗುರುವಿನ ಮೂಲಕ, ಸತ್ಯವನ್ನು ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡಿ, ಮತ್ತು ನಿಜವಾದ ಭಗವಂತ ನಿಮ್ಮ ನೋವುಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕುತ್ತಾನೆ. ||14||
ਜਾ ਤੂ ਦੇਹਿ ਸਦਾ ਸੁਖੁ ਪਾਏ ॥
jaa too dehi sadaa sukh paae |ನೀನು ನನ್ನನ್ನು ಆಶೀರ್ವದಿಸಿದರೆ, ನಾನು ಶಾಶ್ವತವಾದ ಶಾಂತಿಯನ್ನು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳುತ್ತೇನೆ.
ਸਾਚੈ ਸਬਦੇ ਸਾਚੁ ਕਮਾਏ ॥
saachai sabade saach kamaae |ಶಬ್ದದ ನಿಜವಾದ ಪದದ ಮೂಲಕ, ನಾನು ಸತ್ಯವನ್ನು ಬದುಕುತ್ತೇನೆ.
ਅੰਦਰੁ ਸਾਚਾ ਮਨੁ ਤਨੁ ਸਾਚਾ ਭਗਤਿ ਭਰੇ ਭੰਡਾਰੀ ਹੇ ॥੧੫॥
andar saachaa man tan saachaa bhagat bhare bhanddaaree he |15|ನಿಜವಾದ ಭಗವಂತ ನನ್ನೊಳಗಿದ್ದಾನೆ ಮತ್ತು ನನ್ನ ಮನಸ್ಸು ಮತ್ತು ದೇಹವು ನಿಜವಾಗಿದೆ. ಭಕ್ತಿಯ ಆರಾಧನೆಯ ತುಂಬಿ ತುಳುಕುತ್ತಿರುವ ನಿಧಿಯಿಂದ ನಾನು ಧನ್ಯನಾಗಿದ್ದೇನೆ. ||15||
ਆਪੇ ਵੇਖੈ ਹੁਕਮਿ ਚਲਾਏ ॥
aape vekhai hukam chalaae |ಅವನು ಸ್ವತಃ ವೀಕ್ಷಿಸುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಅವನ ಆಜ್ಞೆಯನ್ನು ಹೊರಡಿಸುತ್ತಾನೆ.
ਅਪਣਾ ਭਾਣਾ ਆਪਿ ਕਰਾਏ ॥
apanaa bhaanaa aap karaae |ಆತನ ಇಚ್ಛೆಯನ್ನು ಪಾಲಿಸುವಂತೆ ಆತನೇ ನಮ್ಮನ್ನು ಪ್ರೇರೇಪಿಸುತ್ತಾನೆ.
ਨਾਨਕ ਨਾਮਿ ਰਤੇ ਬੈਰਾਗੀ ਮਨੁ ਤਨੁ ਰਸਨਾ ਨਾਮਿ ਸਵਾਰੀ ਹੇ ॥੧੬॥੭॥
naanak naam rate bairaagee man tan rasanaa naam savaaree he |16|7|ಓ ನಾನಕ್, ನಾಮಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡವರು ಮಾತ್ರ ನಿರ್ಲಿಪ್ತರು; ಅವರ ಮನಸ್ಸು, ದೇಹ ಮತ್ತು ನಾಲಿಗೆಯನ್ನು ನಾಮ್ನಿಂದ ಅಲಂಕರಿಸಲಾಗಿದೆ. ||16||7||
ਮਾਰੂ ਮਹਲਾ ੩ ॥
maaroo mahalaa 3 |ಮಾರೂ, ಮೂರನೇ ಮೆಹ್ಲ್:
ਆਪੇ ਆਪੁ ਉਪਾਇ ਉਪੰਨਾ ॥
aape aap upaae upanaa |ಅವನೇ ತನ್ನನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿಕೊಂಡನು ಮತ್ತು ಅಸ್ತಿತ್ವಕ್ಕೆ ಬಂದನು.
ਸਭ ਮਹਿ ਵਰਤੈ ਏਕੁ ਪਰਛੰਨਾ ॥
sabh meh varatai ek parachhanaa |ಒಬ್ಬನೇ ಭಗವಂತ ಎಲ್ಲದರಲ್ಲೂ ವ್ಯಾಪಿಸಿದ್ದಾನೆ, ಮರೆಯಾಗಿ ಉಳಿದಿದ್ದಾನೆ.
ਸਭਨਾ ਸਾਰ ਕਰੇ ਜਗਜੀਵਨੁ ਜਿਨਿ ਅਪਣਾ ਆਪੁ ਪਛਾਤਾ ਹੇ ॥੧॥
sabhanaa saar kare jagajeevan jin apanaa aap pachhaataa he |1|ಲೋಕದ ಜೀವವಾದ ಭಗವಂತ ಎಲ್ಲರನ್ನೂ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ತನ್ನ ಆತ್ಮವನ್ನು ತಿಳಿದಿರುವವನು ದೇವರನ್ನು ಅರಿತುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ||1||
ਜਿਨਿ ਬ੍ਰਹਮਾ ਬਿਸਨੁ ਮਹੇਸੁ ਉਪਾਏ ॥
jin brahamaa bisan mahes upaae |ಬ್ರಹ್ಮ, ವಿಷ್ಣು ಮತ್ತು ಶಿವನನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದವನು,
ਸਿਰਿ ਸਿਰਿ ਧੰਧੈ ਆਪੇ ਲਾਏ ॥
sir sir dhandhai aape laae |ಪ್ರತಿಯೊಂದನ್ನೂ ಅದರ ಕಾರ್ಯಗಳಿಗೆ ಲಿಂಕ್ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ਜਿਸੁ ਭਾਵੈ ਤਿਸੁ ਆਪੇ ਮੇਲੇ ਜਿਨਿ ਗੁਰਮੁਖਿ ਏਕੋ ਜਾਤਾ ਹੇ ॥੨॥
jis bhaavai tis aape mele jin guramukh eko jaataa he |2|ಅವನು ತನ್ನ ಇಚ್ಛೆಗೆ ಮೆಚ್ಚುವವನು ತನ್ನೊಳಗೆ ವಿಲೀನಗೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಗುರುಮುಖನು ಒಬ್ಬ ಭಗವಂತನನ್ನು ತಿಳಿದಿದ್ದಾನೆ. ||2||
ਆਵਾ ਗਉਣੁ ਹੈ ਸੰਸਾਰਾ ॥
aavaa gaun hai sansaaraa |ಪ್ರಪಂಚವು ಪುನರ್ಜನ್ಮದಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತಿದೆ ಮತ್ತು ಹೋಗುತ್ತಿದೆ.
ਮਾਇਆ ਮੋਹੁ ਬਹੁ ਚਿਤੈ ਬਿਕਾਰਾ ॥
maaeaa mohu bahu chitai bikaaraa |ಮಾಯೆಗೆ ಅಂಟಿಕೊಂಡಿದೆ, ಅದು ತನ್ನ ಅನೇಕ ಪಾಪಗಳ ಮೇಲೆ ವಾಸಿಸುತ್ತದೆ.
ਥਿਰੁ ਸਾਚਾ ਸਾਲਾਹੀ ਸਦ ਹੀ ਜਿਨਿ ਗੁਰ ਕਾ ਸਬਦੁ ਪਛਾਤਾ ਹੇ ॥੩॥
thir saachaa saalaahee sad hee jin gur kaa sabad pachhaataa he |3|ಗುರುವಿನ ಶಬ್ದವನ್ನು ಅರಿತುಕೊಳ್ಳುವವನು ಶಾಶ್ವತ, ಬದಲಾಗದ ನಿಜವಾದ ಭಗವಂತನನ್ನು ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಸ್ತುತಿಸುತ್ತಾನೆ. ||3||
ਇਕਿ ਮੂਲਿ ਲਗੇ ਓਨੀ ਸੁਖੁ ਪਾਇਆ ॥
eik mool lage onee sukh paaeaa |ಕೆಲವು ಮೂಲಕ್ಕೆ ಲಗತ್ತಿಸಲಾಗಿದೆ - ಅವರು ಶಾಂತಿಯನ್ನು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.
ਡਾਲੀ ਲਾਗੇ ਤਿਨੀ ਜਨਮੁ ਗਵਾਇਆ ॥
ddaalee laage tinee janam gavaaeaa |ಆದರೆ ಕೊಂಬೆಗಳಿಗೆ ಅಂಟಿಕೊಂಡವರು ನಿರುಪಯುಕ್ತವಾಗಿ ತಮ್ಮ ಜೀವನವನ್ನು ವ್ಯರ್ಥ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.
ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਫਲ ਤਿਨ ਜਨ ਕਉ ਲਾਗੇ ਜੋ ਬੋਲਹਿ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਬਾਤਾ ਹੇ ॥੪॥
amrit fal tin jan kau laage jo boleh amrit baataa he |4|ಅಮೃತ ಭಗವಂತನ ನಾಮಸ್ಮರಣೆ ಮಾಡುವ ಆ ವಿನಯವಂತರು ಅಮೃತ ಫಲವನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ||4||
ਹਮ ਗੁਣ ਨਾਹੀ ਕਿਆ ਬੋਲਹ ਬੋਲ ॥
ham gun naahee kiaa bolah bol |ನನಗೆ ಸದ್ಗುಣಗಳಿಲ್ಲ; ನಾನು ಯಾವ ಪದಗಳನ್ನು ಮಾತನಾಡಬೇಕು?
ਤੂ ਸਭਨਾ ਦੇਖਹਿ ਤੋਲਹਿ ਤੋਲ ॥
too sabhanaa dekheh toleh tol |ನೀವು ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ನೋಡುತ್ತೀರಿ ಮತ್ತು ಅವುಗಳನ್ನು ನಿಮ್ಮ ತಕ್ಕಡಿಯಲ್ಲಿ ತೂಗುತ್ತೀರಿ.
ਜਿਉ ਭਾਵੈ ਤਿਉ ਰਾਖਹਿ ਰਹਣਾ ਗੁਰਮੁਖਿ ਏਕੋ ਜਾਤਾ ਹੇ ॥੫॥
jiau bhaavai tiau raakheh rahanaa guramukh eko jaataa he |5|ನಿಮ್ಮ ಇಚ್ಛೆಯಿಂದ, ನೀವು ನನ್ನನ್ನು ಕಾಪಾಡುತ್ತೀರಿ ಮತ್ತು ನಾನು ಉಳಿಯುತ್ತೇನೆ. ಗುರುಮುಖನು ಒಬ್ಬ ಭಗವಂತನನ್ನು ತಿಳಿದಿದ್ದಾನೆ. ||5||
ਜਾ ਤੁਧੁ ਭਾਣਾ ਤਾ ਸਚੀ ਕਾਰੈ ਲਾਏ ॥
jaa tudh bhaanaa taa sachee kaarai laae |ನಿಮ್ಮ ಇಚ್ಛೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ನೀವು ನನ್ನ ನಿಜವಾದ ಕಾರ್ಯಗಳಿಗೆ ನನ್ನನ್ನು ಲಿಂಕ್ ಮಾಡುತ್ತೀರಿ.
ਅਵਗਣ ਛੋਡਿ ਗੁਣ ਮਾਹਿ ਸਮਾਏ ॥
avagan chhodd gun maeh samaae |ಅಧರ್ಮವನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿ, ನಾನು ಪುಣ್ಯದಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿದ್ದೇನೆ.
ਗੁਣ ਮਹਿ ਏਕੋ ਨਿਰਮਲੁ ਸਾਚਾ ਗੁਰ ਕੈ ਸਬਦਿ ਪਛਾਤਾ ਹੇ ॥੬॥
gun meh eko niramal saachaa gur kai sabad pachhaataa he |6|ಒಬ್ಬ ನಿರ್ಮಲವಾದ ನಿಜವಾದ ಭಗವಂತ ಸದ್ಗುಣದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸುತ್ತಾನೆ; ಗುರುಗಳ ಶಬ್ದದ ಮೂಲಕ, ಅವರು ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕಾರಗೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ||6||
ਜਹ ਦੇਖਾ ਤਹ ਏਕੋ ਸੋਈ ॥
jah dekhaa tah eko soee |ನಾನು ಎಲ್ಲಿ ನೋಡಿದರೂ ಅಲ್ಲಿ ನಾನು ಅವನನ್ನು ನೋಡುತ್ತೇನೆ.
ਦੂਜੀ ਦੁਰਮਤਿ ਸਬਦੇ ਖੋਈ ॥
doojee duramat sabade khoee |ಶಬ್ದದ ಮೂಲಕ ದ್ವಂದ್ವತೆ ಮತ್ತು ದುಷ್ಟ ಮನಸ್ಸು ನಾಶವಾಗುತ್ತದೆ.
ਏਕਸੁ ਮਹਿ ਪ੍ਰਭੁ ਏਕੁ ਸਮਾਣਾ ਅਪਣੈ ਰੰਗਿ ਸਦ ਰਾਤਾ ਹੇ ॥੭॥
ekas meh prabh ek samaanaa apanai rang sad raataa he |7|ಏಕ ಭಗವಂತ ದೇವರು ತನ್ನ ಏಕತೆಯಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿದ್ದಾನೆ. ಅವನು ತನ್ನ ಸಂತೋಷಕ್ಕೆ ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ||7||
ਕਾਇਆ ਕਮਲੁ ਹੈ ਕੁਮਲਾਣਾ ॥
kaaeaa kamal hai kumalaanaa |ದೇಹ-ಕಮಲವು ಒಣಗುತ್ತಿದೆ,
ਮਨਮੁਖੁ ਸਬਦੁ ਨ ਬੁਝੈ ਇਆਣਾ ॥
manamukh sabad na bujhai eaanaa |ಆದರೆ ಅಜ್ಞಾನಿ, ಸ್ವಯಂ ಇಚ್ಛೆಯುಳ್ಳ ಮನ್ಮುಖನು ಶಬ್ದವನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ.
ਗੁਰਪਰਸਾਦੀ ਕਾਇਆ ਖੋਜੇ ਪਾਏ ਜਗਜੀਵਨੁ ਦਾਤਾ ਹੇ ॥੮॥
guraparasaadee kaaeaa khoje paae jagajeevan daataa he |8|ಗುರುವಿನ ಕೃಪೆಯಿಂದ, ಅವನು ತನ್ನ ದೇಹವನ್ನು ಹುಡುಕುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಮಹಾನ್ ಕೊಡುವ, ಪ್ರಪಂಚದ ಜೀವನವನ್ನು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ||8||
ਕੋਟ ਗਹੀ ਕੇ ਪਾਪ ਨਿਵਾਰੇ ॥
kott gahee ke paap nivaare |ಪಾಪಗಳಿಂದ ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡ ದೇಹ-ಕೋಟೆಯನ್ನು ಭಗವಂತ ಮುಕ್ತಗೊಳಿಸುತ್ತಾನೆ,
ਸਦਾ ਹਰਿ ਜੀਉ ਰਾਖੈ ਉਰ ਧਾਰੇ ॥
sadaa har jeeo raakhai ur dhaare |ಆತ್ಮೀಯ ಭಗವಂತನನ್ನು ಹೃದಯದಲ್ಲಿ ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸಿದಾಗ.
ਜੋ ਇਛੇ ਸੋਈ ਫਲੁ ਪਾਏ ਜਿਉ ਰੰਗੁ ਮਜੀਠੈ ਰਾਤਾ ਹੇ ॥੯॥
jo ichhe soee fal paae jiau rang majeetthai raataa he |9|ಅವನ ಆಸೆಗಳ ಫಲವನ್ನು ಪಡೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಅವನು ಭಗವಂತನ ಪ್ರೀತಿಯ ಶಾಶ್ವತ ಬಣ್ಣದಲ್ಲಿ ಬಣ್ಣಿಸಲ್ಪಡುತ್ತಾನೆ. ||9||
ਮਨਮੁਖੁ ਗਿਆਨੁ ਕਥੇ ਨ ਹੋਈ ॥
manamukh giaan kathe na hoee |ಸ್ವಯಂ ಇಚ್ಛೆಯ ಮನ್ಮುಖ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಬುದ್ಧಿವಂತಿಕೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾನೆ, ಆದರೆ ಅರ್ಥವಾಗುವುದಿಲ್ಲ.
ਫਿਰਿ ਫਿਰਿ ਆਵੈ ਠਉਰ ਨ ਕੋਈ ॥
fir fir aavai tthaur na koee |ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ, ಅವನು ಜಗತ್ತಿಗೆ ಬರುತ್ತಾನೆ, ಆದರೆ ಅವನಿಗೆ ವಿಶ್ರಾಂತಿ ಸ್ಥಳವಿಲ್ಲ.
ਗੁਰਮੁਖਿ ਗਿਆਨੁ ਸਦਾ ਸਾਲਾਹੇ ਜੁਗਿ ਜੁਗਿ ਏਕੋ ਜਾਤਾ ਹੇ ॥੧੦॥
guramukh giaan sadaa saalaahe jug jug eko jaataa he |10|ಗುರುಮುಖ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕವಾಗಿ ಬುದ್ಧಿವಂತ, ಮತ್ತು ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಭಗವಂತನನ್ನು ಸ್ತುತಿಸುತ್ತಾನೆ. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಯುಗದಲ್ಲೂ, ಗುರುಮುಖನು ಒಬ್ಬನೇ ಭಗವಂತನನ್ನು ತಿಳಿದಿದ್ದಾನೆ. ||10||
ਮਨਮੁਖੁ ਕਾਰ ਕਰੇ ਸਭਿ ਦੁਖ ਸਬਾਏ ॥
manamukh kaar kare sabh dukh sabaae |ಮನ್ಮುಖನು ಮಾಡುವ ಎಲ್ಲಾ ಕಾರ್ಯಗಳು ನೋವನ್ನು ತರುತ್ತವೆ - ನೋವು ಮಾತ್ರ.
ਅੰਤਰਿ ਸਬਦੁ ਨਾਹੀ ਕਿਉ ਦਰਿ ਜਾਏ ॥
antar sabad naahee kiau dar jaae |ಶಬ್ದದ ಮಾತು ಅವನೊಳಗಿಲ್ಲ; ಅವನು ಭಗವಂತನ ನ್ಯಾಯಾಲಯಕ್ಕೆ ಹೇಗೆ ಹೋಗಬಹುದು?
ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਬਦੁ ਵਸੈ ਮਨਿ ਸਾਚਾ ਸਦ ਸੇਵੇ ਸੁਖਦਾਤਾ ਹੇ ॥੧੧॥
guramukh sabad vasai man saachaa sad seve sukhadaataa he |11|ನಿಜವಾದ ಶಬ್ದವು ಗುರುಮುಖನ ಮನಸ್ಸಿನೊಳಗೆ ಆಳವಾಗಿ ನೆಲೆಸಿದೆ; ಅವನು ಶಾಂತಿಯನ್ನು ಕೊಡುವವನ ಸೇವೆ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ. ||11||