شري دسم گرنتھ

صفحو - 53


ਬਜੇ ਲੋਹ ਕ੍ਰੋਹੰ ਮਹਾ ਜੰਗਿ ਮਚਿਯੰ ॥੪੧॥
baje loh krohan mahaa jang machiyan |41|

ڪڙڪيندڙ آواز ٻڌي، عظيم صبر جا جنگي بزدل ٿي پيا آهن. The steel clatters in rage with steel nad the great war is in progress.41.

ਬਿਰਚੇ ਮਹਾ ਜੁਧ ਜੋਧਾ ਜੁਆਣੰ ॥
birache mahaa judh jodhaa juaanan |

نوجوان جنگجو هڪ عظيم جنگي ڪردار پيدا ڪيو آهي.

ਖੁਲੇ ਖਗ ਖਤ੍ਰੀ ਅਭੂਤੰ ਭਯਾਣੰ ॥
khule khag khatree abhootan bhayaanan |

هن عظيم جنگ ۾ نوجوان ويڙهاڪن کي اڳتي وڌائي رهيا آهن، ننگي تلوارن سان ويڙهاڪن کي عجيب خوفناڪ نظر اچي ٿو.

ਬਲੀ ਜੁਝ ਰੁਝੈ ਰਸੰ ਰੁਦ੍ਰ ਰਤੇ ॥
balee jujh rujhai rasan rudr rate |

رودر راس ۾ ويٺل طاقتور جنگي جنگ ۾ مصروف آهن

ਮਿਲੇ ਹਥ ਬਖੰ ਮਹਾ ਤੇਜ ਤਤੇ ॥੪੨॥
mile hath bakhan mahaa tej tate |42|

پرتشدد غضب ۾ جذب ٿي، بهادر جنگجو جنگ ۾ مصروف آهن. هيرو نهايت جوش ۽ جذبي سان مخالفن جي ڪنڌ کي پڪڙي انهن کي هيٺ اڇلائي رهيا آهن.42.

ਝਮੀ ਤੇਜ ਤੇਗੰ ਸੁ ਰੋਸੰ ਪ੍ਰਹਾਰੰ ॥
jhamee tej tegan su rosan prahaaran |

تيز تلوارون چمڪيون، غضب سان حملو،

ਰੁਲੇ ਰੁੰਡ ਮੁੰਡੰ ਉਠੀ ਸਸਤ੍ਰ ਝਾਰੰ ॥
rule rundd munddan utthee sasatr jhaaran |

تيز تلوارون چمڪنديون آهن ۽ وڏي ڪاوڙ سان مارينديون آهن. ڪٿي ڪٿي ٽانڊا ۽ مٿو مٽيءَ ۾ لڙهي رهيا آهن ۽ هٿيارن جي ٽڪر سان باهه جا چنگارا اڀرن ٿا.

ਬਬਕੰਤ ਬੀਰੰ ਭਭਕੰਤ ਘਾਯੰ ॥
babakant beeran bhabhakant ghaayan |

ويڙهاڪ وڙهندا رهيا آهن، زخمن مان رت وهي رهيو آهي.

ਮਨੋ ਜੁਧ ਇੰਦ੍ਰੰ ਜੁਟਿਓ ਬ੍ਰਿਤਰਾਯੰ ॥੪੩॥
mano judh indran juttio britaraayan |43|

ڪٿي ويڙهاڪن جا لڙڪ وهي رهيا آهن ته ڪٿي زخمن مان رت وهي رهيو آهي. ظاهر آهي ته اندرا ۽ برتراسورا جنگ 43 ۾ مصروف آهن.

ਮਹਾ ਜੁਧ ਮਚਿਯੰ ਮਹਾ ਸੂਰ ਗਾਜੇ ॥
mahaa judh machiyan mahaa soor gaaje |

هڪ عظيم جنگ ڀڃي وئي آهي، عظيم جنگجو گوڙ ڪري رهيا آهن،

ਆਪੋ ਆਪ ਮੈ ਸਸਤ੍ਰ ਸੋਂ ਸਸਤ੍ਰ ਬਾਜੇ ॥
aapo aap mai sasatr son sasatr baaje |

خوفناڪ جنگ جاري آهي جنهن ۾ عظيم هيرو گوڙ ڪري رهيا آهن. هٿيارن جو مقابلو ڪندڙ هٿيارن سان ٽڪرائجي ٿو.

ਉਠੇ ਝਾਰ ਸਾਗੰ ਮਚੇ ਲੋਹ ਕ੍ਰੋਹੰ ॥
autthe jhaar saagan mache loh krohan |

چنگاريون نڪرنديون آهن (انهن مان نيڻن جي زور سان)، هٿيارن جا آواز غضب ۾،

ਮਨੋ ਖੇਲ ਬਾਸੰਤ ਮਾਹੰਤ ਸੋਹੰ ॥੪੪॥
mano khel baasant maahant sohan |44|

ٽهڪندڙ نيڻن مان باهه جا ڦڙا نڪرندا هئا ۽ پرتشدد غضب ۾، فولاد تمام وڏي حڪمراني ڪندو هو. لڳي ٿو ته سٺا ماڻهو، متاثر ڪندڙ نظر اچن ٿا، هولي کيڏي رهيا آهن.44.

ਰਸਾਵਲ ਛੰਦ ॥
rasaaval chhand |

راساوال اسٽينزا

ਜਿਤੇ ਬੈਰ ਰੁਝੰ ॥
jite bair rujhan |

جيترا (سپاھي) دشمني سان (جنگ ۾) مشغول ھئا.

ਤਿਤੇ ਅੰਤਿ ਜੁਝੰ ॥
tite ant jujhan |

سڀ ويڙهاڪ پنهنجن دشمنن سان جنگ ۾ مصروف، آخرڪار شهيد ٿي ويا.

ਜਿਤੇ ਖੇਤਿ ਭਾਜੇ ॥
jite khet bhaaje |

جيترا به جنگ جي ميدان مان ڀڄي ويا،

ਤਿਤੇ ਅੰਤਿ ਲਾਜੇ ॥੪੫॥
tite ant laaje |45|

جيڪي به جنگ جي ميدان مان ڀڄي ويا آهن، اهي سڀ آخر ۾ شرمسار ٿين ٿا. 45.

ਤੁਟੇ ਦੇਹ ਬਰਮੰ ॥
tutte deh baraman |

(وارن جي) لاشن مٿان هٿيار ڦٽا ٿي ويا،

ਛੁਟੀ ਹਾਥ ਚਰਮੰ ॥
chhuttee haath charaman |

لاشن جا هٿيار ٽٽي ويا آهن ۽ ڍالون هٿن مان کسي ويون آهن.

ਕਹੂੰ ਖੇਤਿ ਖੋਲੰ ॥
kahoon khet kholan |

جنگ جي ميدان ۾ ڪٿي ڪٿي هيلمٽ به آهن

ਗਿਰੇ ਸੂਰ ਟੋਲੰ ॥੪੬॥
gire soor ttolan |46|

ڪٿي جنگ جي ميدان ۾ هيلمٽ پکڙيل آهن ته ڪٿي ويڙهاڪن جا ٽولا.46.

ਕਹੂੰ ਮੁਛ ਮੁਖੰ ॥
kahoon muchh mukhan |

ڪٿي ڪٿي ماٺ وارا ماڻهو (ڪوڙي رهيا آهن)

ਕਹੂੰ ਸਸਤ੍ਰ ਸਖੰ ॥
kahoon sasatr sakhan |

ڪٿي منهن تي ڳاڙها ڳوڙها اچي ويا آهن ته ڪٿي رڳو هٿيار پيا آهن.

ਕਹੂੰ ਖੋਲ ਖਗੰ ॥
kahoon khol khagan |

ڪٿي ڪٿي تلوارن جون ميانون پيل آهن

ਕਹੂੰ ਪਰਮ ਪਗੰ ॥੪੭॥
kahoon param pagan |47|

ڪٿي ڍڳيون ۽ تلوارون آهن ته ڪٿي ميدان ۾ ٿورا آهن.

ਗਹੇ ਮੁਛ ਬੰਕੀ ॥
gahe muchh bankee |

(ڪٿي) وڏا وڏا مُڇن وارا ويڙهاڪ، جهليل (هٿيار)

ਮੰਡੇ ਆਨ ਹੰਕੀ ॥
mandde aan hankee |

فخريه ويڙهاڪ پنهنجي ونگار وهنوار کي هٿ ۾ کڻي ڪنهن نه ڪنهن هنڌ وڙهڻ ۾ مصروف آهن.

ਢਕਾ ਢੁਕ ਢਾਲੰ ॥
dtakaa dtuk dtaalan |

ڍال هڪ ٻئي کي ماري رهيا آهن

ਉਠੇ ਹਾਲ ਚਾਲੰ ॥੪੮॥
autthe haal chaalan |48|

ڪنهن هنڌ ڍال تي هٿيارن جا زور زور سان مارا پيا وڃن ته (ميدان ۾) وڏو فساد ٿي ويو آهي. 48

ਭੁਜੰਗ ਪ੍ਰਯਾਤ ਛੰਦ ॥
bhujang prayaat chhand |

ڀجنگ پريت اسٽينزا

ਖੁਲੇ ਖਗ ਖੂਨੀ ਮਹਾਬੀਰ ਖੇਤੰ ॥
khule khag khoonee mahaabeer khetan |

ويڙهاڪن پنهنجي ميان مان خوني تلوارون ڪڍيون آهن.

ਨਚੇ ਬੀਰ ਬੈਤਾਲਯੰ ਭੂਤ ਪ੍ਰੇਤੰ ॥
nache beer baitaalayan bhoot pretan |

بهادر سپاهي ننگين تلوارن سان ميدان جنگ ۾ ڊوڙي رهيا آهن، رت سان لڙڪيل، بد روح، ڀوت، جنون ۽ جنون رقص ڪري رهيا آهن.

ਬਜੇ ਡੰਗ ਡਉਰੂ ਉਠੇ ਨਾਦ ਸੰਖੰ ॥
baje ddang ddauroo utthe naad sankhan |

گھنٽيون وڄن ٿيون، انگ اکر پيا،

ਮਨੋ ਮਲ ਜੁਟੇ ਮਹਾ ਹਥ ਬਖੰ ॥੪੯॥
mano mal jutte mahaa hath bakhan |49|

ٽبر ۽ ننڍا ڊرم گونجن ٿا ۽ ڪنچن جو آواز اچي ٿو. ظاهر آهي ته پہلوان پنهنجن هٿن سان مخالفن جي کمر کي پڪڙي کين هيٺ اڇلائڻ جي ڪوشش ڪري رهيا آهن.

ਛਪੈ ਛੰਦ ॥
chhapai chhand |

ڇَپائي اسٽينزا

ਜਿਨਿ ਸੂਰਨ ਸੰਗ੍ਰਾਮ ਸਬਲ ਸਮੁਹਿ ਹ੍ਵੈ ਮੰਡਿਓ ॥
jin sooran sangraam sabal samuhi hvai manddio |

جن ويڙهاڪن جنگ جي شروعات ڪئي هئي انهن پنهنجي مخالفن کي وڏي طاقت سان منهن ڏنو.

ਤਿਨ ਸੁਭਟਨ ਤੇ ਏਕ ਕਾਲ ਕੋਊ ਜੀਅਤ ਨ ਛਡਿਓ ॥
tin subhattan te ek kaal koaoo jeeat na chhaddio |

انهن ويڙهاڪن مان ڪاله ڪنهن کي به جيئرو نه ڇڏيو هو.

ਸਬ ਖਤ੍ਰੀ ਖਗ ਖੰਡਿ ਖੇਤਿ ਤੇ ਭੂ ਮੰਡਪ ਅਹੁਟੇ ॥
sab khatree khag khandd khet te bhoo manddap ahutte |

سڀ ويڙهاڪ پنهنجون تلوارون کڻي ميدان جنگ ۾ گڏ ٿيا هئا.

ਸਾਰ ਧਾਰਿ ਧਰਿ ਧੂਮ ਮੁਕਤਿ ਬੰਧਨ ਤੇ ਛੁਟੇ ॥
saar dhaar dhar dhoom mukat bandhan te chhutte |

فولاد جي ڪنڊ جي بي سود باهه کي برداشت ڪري، هنن غلاميءَ کان پاڻ کي بچائي ورتو آهي.

ਹ੍ਵੈ ਟੂਕ ਟੂਕ ਜੁਝੇ ਸਬੈ ਪਾਵ ਨ ਪਾਛੇ ਡਾਰੀਯੰ ॥
hvai ttook ttook jujhe sabai paav na paachhe ddaareeyan |

اُهي سڀ ڪُٽي ويا ۽ شهيد ٿي ويا آهن ۽ انهن مان ڪنهن به سندس قدم پوئتي نه هٽايا آهن.

ਜੈ ਕਾਰ ਅਪਾਰ ਸੁਧਾਰ ਹੂੰਅ ਬਾਸਵ ਲੋਕ ਸਿਧਾਰੀਯੰ ॥੫੦॥
jai kaar apaar sudhaar hoona baasav lok sidhaareeyan |50|

جيڪي هن طرح اندرا جي گهر ۾ ويا آهن، انهن کي دنيا ۾ تمام گهڻي عزت سان نوازيو وڃي ٿو. 50.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

چوپي

ਇਹ ਬਿਧਿ ਮਚਾ ਘੋਰ ਸੰਗ੍ਰਾਮਾ ॥
eih bidh machaa ghor sangraamaa |

اهڙيءَ طرح سخت جنگ لڳي

ਸਿਧਏ ਸੂਰ ਸੂਰ ਕੇ ਧਾਮਾ ॥
sidhe soor soor ke dhaamaa |

اهڙي خوفناڪ جنگ لڳي ۽ بهادر جنگجو پنهنجي (آسماني) جاءِ ڏانهن روانا ٿي ويا.

ਕਹਾ ਲਗੈ ਵਹ ਕਥੋ ਲਰਾਈ ॥
kahaa lagai vah katho laraaee |

ان جنگ کي ڪيستائين بيان ڪندس،

ਆਪਨ ਪ੍ਰਭਾ ਨ ਬਰਨੀ ਜਾਈ ॥੫੧॥
aapan prabhaa na baranee jaaee |51|

ان جنگ کي ڪهڙي حد تائين بيان ڪريان؟ مان ان کي پنهنجي سمجھ سان بيان نٿو ڪري سگهان. 51.

ਭੁਜੰਗ ਪ੍ਰਯਾਤ ਛੰਦ ॥
bhujang prayaat chhand |

ڀجنگ پريت اسٽينزا

ਲਵੀ ਸਰਬ ਜੀਤੇ ਕੁਸੀ ਸਰਬ ਹਾਰੇ ॥
lavee sarab jeete kusee sarab haare |

جيڪي پيار جي بنس وارا هئا اهي سڀ کٽي ويا ۽ جيڪي ڪش بن وارا هاري ويا.

ਬਚੇ ਜੇ ਬਲੀ ਪ੍ਰਾਨ ਲੈ ਕੇ ਸਿਧਾਰੇ ॥
bache je balee praan lai ke sidhaare |

(لاوا جو اولاد) سڀ فتح ٿيا ۽ (ڪوش جو اولاد) سڀ شڪست کاڌائون. ڪش جو اولاد جيڪو جيئرو رهيو، تن ڀڄي جان بچائي ورتي.

ਚਤੁਰ ਬੇਦ ਪਠਿਯੰ ਕੀਯੋ ਕਾਸਿ ਬਾਸੰ ॥
chatur bed patthiyan keeyo kaas baasan |

هن ڪاشي ۾ رهائش اختيار ڪئي ۽ چئن ويدن جو اڀياس ڪيو.

ਘਨੇ ਬਰਖ ਕੀਨੇ ਤਹਾ ਹੀ ਨਿਵਾਸੰ ॥੫੨॥
ghane barakh keene tahaa hee nivaasan |52|

اهي ڪاشي ڏانهن ويا ۽ چارئي ويد حقيقي ٿيا. اُتي ڪيترائي سال رھيا.52.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕ ਗ੍ਰੰਥੇ ਲਵੀ ਕੁਸੀ ਜੁਧ ਬਰਨਨੰ ਤ੍ਰਿਤੀਆ ਧਿਆਉ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੩॥੧੮੯॥
eit sree bachitr naattak granthe lavee kusee judh barananan triteea dhiaau samaapatam sat subham sat |3|189|

بچتر ناٽڪ جي ٽئين باب جي پڄاڻي جنهن جو عنوان آهي لاوا ڪشا جي جنگ جو تفصيل.3.189.

ਭੁਜੰਗ ਪ੍ਰਯਾਤ ਛੰਦ ॥
bhujang prayaat chhand |

ڀجنگ پريت اسٽينزا

ਜਿਨੈ ਬੇਦ ਪਠਿਯੋ ਸੁ ਬੇਦੀ ਕਹਾਏ ॥
jinai bed patthiyo su bedee kahaae |

جيڪي ويد پڙهندا هئا، تن کي بيدي سڏيو ويندو هو.

ਤਿਨੈ ਧਰਮ ਕੈ ਕਰਮ ਨੀਕੇ ਚਲਾਏ ॥
tinai dharam kai karam neeke chalaae |

جن ويد جو اڀياس ڪيو، جن کي ويد (Bedis) سڏيو ويو، اهي پاڻ کي نيڪيءَ جي چڱن ڪمن ۾ جذب ڪري ويا.

ਪਠੇ ਕਾਗਦੰ ਮਦ੍ਰ ਰਾਜਾ ਸੁਧਾਰੰ ॥
patthe kaagadan madr raajaa sudhaaran |

(هتي) مدرا ديس (لاوابانسي) جي راجا هڪ خط لکي (ڪاشي) موڪليو.

ਆਪੋ ਆਪ ਮੋ ਬੈਰ ਭਾਵੰ ਬਿਸਾਰੰ ॥੧॥
aapo aap mo bair bhaavan bisaaran |1|

مدرا ديشا (پنجاب) جي سوڍي بادشاهه کين خط موڪلي، ماضيءَ جون دشمنيون وسارڻ جي گذارش ڪئي.

ਨ੍ਰਿਪੰ ਮੁਕਲਿਯੰ ਦੂਤ ਸੋ ਕਾਸਿ ਆਯੰ ॥
nripan mukaliyan doot so kaas aayan |

بادشاهه جو قاصد جيڪو (خط سان) موڪليو ويو هو، سو ڪاشي پهتو

ਸਬੈ ਬੇਦਿਯੰ ਭੇਦ ਭਾਖੇ ਸੁਨਾਯੰ ॥
sabai bediyan bhed bhaakhe sunaayan |

بادشاھه جا موڪليل قاصد ڪاشي ۾ آيا ۽ سڀني بيدين کي اھو پيغام ڏنو.

ਸਬੈ ਬੇਦ ਪਾਠੀ ਚਲੇ ਮਦ੍ਰ ਦੇਸੰ ॥
sabai bed paatthee chale madr desan |

(ملائڪ جي ڳالهه ٻڌڻ کان پوءِ) سڀ ويد سکيا وارا مدرا ديسا (پنجاب) ڏانهن روانا ٿيا.

ਪ੍ਰਨਾਮ ਕੀਯੋ ਆਨ ਕੈ ਕੈ ਨਰੇਸੰ ॥੨॥
pranaam keeyo aan kai kai naresan |2|

سڀ ويد ٻڌندڙ مدر ديشا ۾ آيا ۽ راجا کي سجدو ڪيائون.

ਧੁਨੰ ਬੇਦ ਕੀ ਭੂਪ ਤਾ ਤੇ ਕਰਾਈ ॥
dhunan bed kee bhoop taa te karaaee |

بادشاهه کين ويد ٻڌائڻ لاءِ چيو.

ਸਬੈ ਪਾਸ ਬੈਠੇ ਸਭਾ ਬੀਚ ਭਾਈ ॥
sabai paas baitthe sabhaa beech bhaaee |

بادشاهه کين روايتي انداز ۾ ويد ٻڌائڻ لاءِ چيو ۽ سڀئي ڀائر (ٻئي سوڌي ۽ پيلس) گڏ ويٺا.

ਪੜੇ ਸਾਮ ਬੇਦ ਜੁਜਰ ਬੇਦ ਕਥੰ ॥
parre saam bed jujar bed kathan |

(پهرين) سما ويد پڙهيو، پوءِ يجور ويد بيان ڪيو.

ਰਿਗੰ ਬੇਦ ਪਠਿਯੰ ਕਰੇ ਭਾਵ ਹਥੰ ॥੩॥
rigan bed patthiyan kare bhaav hathan |3|

سام ويد، يجور ويد ۽ رگ ويد پڙهيا ويا، چوڻين جو نچوڙ (بادشاهه ۽ سندس قبيلي طرفان) 3.

ਰਸਾਵਲ ਛੰਦ ॥
rasaaval chhand |

راساوال اسٽينزا

ਅਥਰ੍ਵ ਬੇਦ ਪਠਿਯੰ ॥
atharv bed patthiyan |

(جڏهن ڪش-بان) اٿرو ويد پڙهندا هئا

ਸੁਨੈ ਪਾਪ ਨਠਿਯੰ ॥
sunai paap natthiyan |

گناهه هٽائيندڙ اٿرو ويد جو ورجاءُ ڪيو ويو.

ਰਹਾ ਰੀਝ ਰਾਜਾ ॥
rahaa reejh raajaa |

بادشاهه خوش ٿيو

ਦੀਆ ਸਰਬ ਸਾਜਾ ॥੪॥
deea sarab saajaa |4|

بادشاهه ڏاڍو خوش ٿيو ۽ پنهنجي بادشاهي بيديس جي حوالي ڪيائين.

ਲਯੋ ਬਨ ਬਾਸੰ ॥
layo ban baasan |

(بادشاهه) بناباس ورتو،