شري دسم گرنتھ

صفحو - 201


ਪੁਨਿ ਸੈਨ ਸਮਿਤ੍ਰ ਨਰੇਸ ਬਰੰ ॥
pun sain samitr nares baran |

پوءِ اتي (هڪ) وڏو بادشاهه هو، جنهن جو نالو ’سمترا سين‘ هو.

ਜਿਹ ਜੁਧ ਲਯੋ ਮਦ੍ਰ ਦੇਸ ਹਰੰ ॥
jih judh layo madr des haran |

زبردست ۽ شاندار راجا سمترا، مدرا ديشا جو فاتح هو.

ਸੁਮਿਤ੍ਰਾ ਤਿਹ ਧਾਮ ਭਈ ਦੁਹਿਤਾ ॥
sumitraa tih dhaam bhee duhitaa |

سندس گهر ۾ سمترا نالي ڇوڪري پيدا ٿي.

ਜਿਹ ਜੀਤ ਲਈ ਸਸ ਸੂਰ ਪ੍ਰਭਾ ॥੧੨॥
jih jeet lee sas soor prabhaa |12|

سندس گهر ۾ سمترا نالي هڪ ڌيءَ هئي. اها ڪنواري ايتري ته هوشيار ۽ روشن هئي جو هن سج ۽ چنڊ جي روشنيءَ کي فتح ڪري ورتو.

ਸੋਊ ਬਾਰਿ ਸਬੁਧ ਭਈ ਜਬ ਹੀ ॥
soaoo baar sabudh bhee jab hee |

ڇوڪري کي جڏهن هوش آيو،

ਅਵਧੇਸਹ ਚੀਨ ਬਰਿਓ ਤਬ ਹੀ ॥
avadhesah cheen bario tab hee |

جڏهن هوءَ وڏي ٿي ته هن اوڌ جي بادشاهه سان به شادي ڪئي.

ਗਨ ਯਾਹ ਭਯੋ ਕਸਟੁਆਰ ਨ੍ਰਿਪੰ ॥
gan yaah bhayo kasattuaar nripan |

ائين چوڻ سان اسان هاڻي ڪشتوار راجا جي حالت چئون ٿا.

ਜਿਹ ਕੇਕਈ ਧਾਮ ਸੁ ਤਾਸੁ ਪ੍ਰਭੰ ॥੧੩॥
jih kekee dhaam su taas prabhan |13|

ائين ئي ڪيڪيا جي راجا سان به ٿيو، جنهن کي ڪيڪي نالي عاليشان ڌيءَ هئي.

ਇਨ ਤੇ ਗ੍ਰਹ ਮੋ ਸੁਤ ਜਉਨ ਥੀਓ ॥
ein te grah mo sut jaun theeo |

(جڏهن دشرٿ ڪيڪئي سان شادي ڪرڻ جي خواهش ظاهر ڪئي ته راجا چيو ته) هن مان تنهنجي گهر ۾ جيڪو پٽ پيدا ٿيندو (اهو بادشاهي جو حقدار هوندو).

ਤਬ ਬੈਠ ਨਰੇਸ ਬਿਚਾਰ ਕੀਓ ॥
tab baitth nares bichaar keeo |

بادشاهه (پنهنجي ذهن ۾) خيال ڪيو ته سندس ڌيءَ کي پٽ پيدا ٿئي.

ਤਬ ਕੇਕਈ ਨਾਰ ਬਿਚਾਰ ਕਰੀ ॥
tab kekee naar bichaar karee |

پوءِ سوچي سمجهي ڪيڪئي کي عورت جو روپ ڏنو،

ਜਿਹ ਤੇ ਸਸਿ ਸੂਰਜ ਸੋਭ ਧਰੀ ॥੧੪॥
jih te sas sooraj sobh dharee |14|

ڪيڪي به ان بابت سوچيو، هوءَ سج ۽ چنڊ وانگر تمام خوبصورت هئي.14.

ਤਿਹ ਬਯਾਹਤ ਮਾਗ ਲਏ ਦੁ ਬਰੰ ॥
tih bayaahat maag le du baran |

ڪن شاديءَ جي وقت ٻه سال گهريا.

ਜਿਹ ਤੇ ਅਵਧੇਸ ਕੇ ਪ੍ਰਾਣ ਹਰੰ ॥
jih te avadhes ke praan haran |

شادي ٿيڻ تي هن بادشاهه کان ٻه نعمتون گهريون، جنهن جي نتيجي ۾ سندس موت ٿيو.

ਸਮਝੀ ਨ ਨਰੇਸਰ ਬਾਤ ਹੀਏ ॥
samajhee na naresar baat hee |

مهاراجا دل ۾ اها ڳالهه نه سمجهي

ਤਬ ਹੀ ਤਹ ਕੋ ਬਰ ਦੋਇ ਦੀਏ ॥੧੫॥
tab hee tah ko bar doe dee |15|

ان وقت بادشاھه ان راز کي سمجھي نه سگھيو ۽ انھن لاءِ راضي ٿي ويو.

ਪੁਨ ਦੇਵ ਅਦੇਵਨ ਜੁਧ ਪਰੋ ॥
pun dev adevan judh paro |

ان کان پوءِ ديوتائن ۽ شيطانن جي وچ ۾ (هڪ ڀيري) جنگ لڳي

ਜਹ ਜੁਧ ਘਣੋ ਨ੍ਰਿਪ ਆਪ ਕਰੋ ॥
jah judh ghano nrip aap karo |

پوءِ هڪ ڀيري ديوتائن ۽ ڀوتن جي وچ ۾ جنگ لڳي، جنهن ۾ بادشاهه ديوتائن جي طرف کان سخت جنگ ڪئي.

ਹਤ ਸਾਰਥੀ ਸਯੰਦਨ ਨਾਰ ਹਕਿਯੋ ॥
hat saarathee sayandan naar hakiyo |

انهيءَ جنگ ۾ (بادشاهه جو) سردار مارجي ويو. (تنھنڪري دشرٿ جي) زال ڪيڪئي (پاڻ) رٿ ھلائي.

ਯਹ ਕੌਤਕ ਦੇਖ ਨਰੇਸ ਚਕਿਯੋ ॥੧੬॥
yah kauatak dekh nares chakiyo |16|

پوءِ هڪ دفعي بادشاهه جو جنگي رتوديرو مارجي ويو، ۽ ڪيڪيئي اهو رٿ ڊوڙائي، اهو ڏسي بادشاهه بيزار ٿي ويو.

ਪੁਨ ਰੀਝ ਦਏ ਦੋਊ ਤੀਅ ਬਰੰ ॥
pun reejh de doaoo teea baran |

پوءِ بادشاهه خوش ٿيو ۽ عورت کي ٻه نعمتون ڏنيون

ਚਿਤ ਮੋ ਸੁ ਬਿਚਾਰ ਕਛੂ ਨ ਕਰੰ ॥
chit mo su bichaar kachhoo na karan |

بادشاھه خوش ٿيو ۽ ٻيون ٻه نعمتون ڏنيون، ھن جي دل ۾ ڪو به ڀروسو نه رھيو.

ਕਹੀ ਨਾਟਕ ਮਧ ਚਰਿਤ੍ਰ ਕਥਾ ॥
kahee naattak madh charitr kathaa |

(اها) ڪهاڻي (تفصيل سان) (هنومان) جي ڊرامن ۽ (رامائن وغيره) رام-چرترن ۾ ٻڌائي وئي آهي.

ਜਯ ਦੀਨ ਸੁਰੇਸ ਨਰੇਸ ਜਥਾ ॥੧੭॥
jay deen sures nares jathaa |17|

ديوتائن جي راجا اندرا جي فتح لاءِ بادشاهه ڪيئن تعاون ڪيو، اهو قصو ڊرامي ۾ ٻڌايو ويو آهي.

ਅਰਿ ਜੀਤਿ ਅਨੇਕ ਅਨੇਕ ਬਿਧੰ ॥
ar jeet anek anek bidhan |

Dasharatha ڪيترن ئي طريقن سان ڪيترن ئي دشمنن کي فتح ڪيو

ਸਭ ਕਾਜ ਨਰੇਸ੍ਵਰ ਕੀਨ ਸਿਧੰ ॥
sabh kaaj naresvar keen sidhan |

بادشاهه ڪيترن ئي دشمنن کي فتح ڪري پنهنجي دل جون مرادون پوريون ڪيون.

ਦਿਨ ਰੈਣ ਬਿਹਾਰਤ ਮਧਿ ਬਣੰ ॥
din rain bihaarat madh banan |

(دسرٿ مهاراجا) ڏينهن رات شڪار ۾ گذاريندو هو.

ਜਲ ਲੈਨ ਦਿਜਾਇ ਤਹਾ ਸ੍ਰਵਣੰ ॥੧੮॥
jal lain dijaae tahaa sravanan |18|

هن پنهنجو گهڻو وقت فورٽس ۾ گذاريو. هڪ ڀيري شرون ڪمار نالي هڪ برهمڻ اتي پاڻيءَ جي ڳولا ۾ گهمي رهيو هو.

ਪਿਤ ਮਾਤ ਤਜੇ ਦੋਊ ਅੰਧ ਭੂਯੰ ॥
pit maat taje doaoo andh bhooyan |

(سروڻ پنهنجا) ٻه انڌا ماءُ پيءُ ڌرتيءَ تي ڇڏي ويا

ਗਹਿ ਪਾਤ੍ਰ ਚਲਿਯੋ ਜਲੁ ਲੈਨ ਸੁਯੰ ॥
geh paatr chaliyo jal lain suyan |

پنهنجي نابين ماءُ پيءُ کي ڪنهن جاءِ تي ڇڏي، پٽ پاڻيءَ لاءِ آيو هو، هٿ ۾ مٿو جهلي.

ਮੁਨਿ ਨੋ ਦਿਤ ਕਾਲ ਸਿਧਾਰ ਤਹਾ ॥
mun no dit kaal sidhaar tahaa |

(سروڻ) عقلمند جي پريت اتي وئي،

ਨ੍ਰਿਪ ਬੈਠ ਪਤਊਵਨ ਬਾਧ ਜਹਾ ॥੧੯॥
nrip baitth ptaoovan baadh jahaa |19|

انهيءَ برهمڻ بابا کي موت سان اتي موڪليو ويو، جتي بادشاهه خيمي ۾ آرام ڪري رهيو هو.

ਭਭਕੰਤ ਘਟੰ ਅਤਿ ਨਾਦਿ ਹੁਅੰ ॥
bhabhakant ghattan at naad huan |

(پاڻيءَ ڀرڻ سان) ٿانءَ مان ڌماڪي جو آواز آيو

ਧੁਨਿ ਕਾਨ ਪਰੀ ਅਜ ਰਾਜ ਸੁਅੰ ॥
dhun kaan paree aj raaj suan |

اوچتو پاڻي ڀرڻ جو آواز آيو، جيڪو بادشاهه ٻڌو.

ਗਹਿ ਪਾਣ ਸੁ ਬਾਣਹਿ ਤਾਨ ਧਨੰ ॥
geh paan su baaneh taan dhanan |

(ان وقت) تير کي هٿ ۾ جهلي، ڪمان ۾ جهليائين

ਮ੍ਰਿਗ ਜਾਣ ਦਿਜੰ ਸਰ ਸੁਧ ਹਨੰ ॥੨੦॥
mrig jaan dijan sar sudh hanan |20|

بادشاهه تير کي ڪمان ۾ لڳايو ۽ ان کي ڇڪي ڪڍيائين ۽ برهمڻ کي هرڻ سمجهي هن تي تير هڻي کيس ماري ڇڏيو.

ਗਿਰ ਗਯੋ ਸੁ ਲਗੇ ਸਰ ਸੁਧ ਮੁਨੰ ॥
gir gayo su lage sar sudh munan |

تير لڳڻ سان ئي مني ڪري پيو.

ਨਿਸਰੀ ਮੁਖ ਤੇ ਹਹਕਾਰ ਧੁਨੰ ॥
nisaree mukh te hahakaar dhunan |

تير سان لڳڻ تي، سنسار ڪري پيو ۽ سندس وات مان ماتم جو آواز آيو.

ਮ੍ਰਿਗਨਾਤ ਕਹਾ ਨ੍ਰਿਪ ਜਾਇ ਲਹੈ ॥
mriganaat kahaa nrip jaae lahai |

هير ڪٿي مري ويو آهي؟ (ڄاڻڻ لاءِ) بادشاهه (ڍنڍ جي ٻئي پاسي) ويو.

ਦਿਜ ਦੇਖ ਦੋਊ ਕਰ ਦਾਤ ਗਹੈ ॥੨੧॥
dij dekh doaoo kar daat gahai |21|

اها جاءِ ڏسڻ لاءِ، جتي هرڻ مري چڪو هو، راجا اُتي ويو، پر برهمڻ کي ڏسي، ڏک ۾ پنهنجي آڱر ڏندن هيٺان دٻائي ڇڏيائين.

ਸਰਵਣ ਬਾਚਿ ॥
saravan baach |

شرافت جو ڪلام:

ਕਛੁ ਪ੍ਰਾਨ ਰਹੇ ਤਿਹ ਮਧ ਤਨੰ ॥
kachh praan rahe tih madh tanan |

سروان جي جسم ۾ (اڃا تائين) ڪي پراڻا رهندا هئا.

ਨਿਕਰੰਤ ਕਹਾ ਜੀਅ ਬਿਪ੍ਰ ਨ੍ਰਿਪੰ ॥
nikarant kahaa jeea bipr nripan |

شراون جي جسم ۾ اڃا ڪيئي حياتيون هيون. پنهنجي زندگيءَ جي آخري ساهه ۾، برهمڻ ان قسم کي چيو:

ਮੁਰ ਤਾਤ ਰੁ ਮਾਤ ਨ੍ਰਿਚਛ ਪਰੇ ॥
mur taat ru maat nrichachh pare |

منهنجا انڌا والدين ڪوڙ ڳالهائي رهيا آهن

ਤਿਹ ਪਾਨ ਪਿਆਇ ਨ੍ਰਿਪਾਧ ਮਰੇ ॥੨੨॥
tih paan piaae nripaadh mare |22|

منهنجي ماءُ ۽ پيءُ انڌا آهن ۽ ان پاسي ليٽيل آهن. تون اُتي وڃ ۽ کين پاڻي پياري، ته مان آرام سان مري وڃان.

ਪਾਧੜੀ ਛੰਦ ॥
paadharree chhand |

پادري اسٽينزا

ਬਿਨ ਚਛ ਭੂਪ ਦੋਊ ਤਾਤ ਮਾਤ ॥
bin chachh bhoop doaoo taat maat |

اي راجن! (منهنجا) ٻئي ماءُ پيءُ انڌا آهن. مان توهان کي اهو ٻڌايان ٿو.

ਤਿਨ ਦੇਹ ਪਾਨ ਤੁਹ ਕਹੌਂ ਬਾਤ ॥
tin deh paan tuh kahauan baat |

�اي بادشاهه! منهنجا ماءُ پيءُ ٻئي بي نظر آهن، منهنجي ڳالهه ٻڌو ۽ کين پاڻي ڏيو.