شري دسم گرنتھ

صفحو - 526


ਠਾਢੈ ਰਹੈ ਦੋਊ ਸੈਨ ਦੋਊ ਹਮ ਮਾਡਿ ਹੈ ਯਾ ਭੂਅ ਬੀਚ ਲਰਾਈ ॥੨੨੬੫॥
tthaadtai rahai doaoo sain doaoo ham maadd hai yaa bhooa beech laraaee |2265|

ڪرشن ٻنهي لشڪر مان نڪري وڏي آواز ۾ چيو ته ”ٻنهي لشڪر کي پنهنجي جاءِ تي رهڻ ڏيو ۽ هاڻي اسين ٻئي يعني مان ۽ پنڊرڪ هن جنگ جي ميدان ۾ وڙهنداسين.

ਯਾ ਘਨਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕਹਾਯੋ ਸੁਨੋ ਸਭ ਮੈਹੋ ਤੇ ਤੈ ਘਨਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕਹਾਯੋ ॥
yaa ghan sayaam kahaayo suno sabh maiho te tai ghan sayaam kahaayo |

(اي سرميون! تون) سڀ ٻڌ، هن (پاڻ کي) ’غني شيام‘ سڏيو آهي ۽ مون کي به ’غني شيام‘ سڏيو آهي.

ਯਾ ਤੇ ਸੈਨ ਸ੍ਰਿਗਾਲ ਲੈ ਆਯੋ ਹੈ ਹਉ ਹੂ ਤਬੈ ਦਲੁ ਲੈ ਸੰਗਿ ਧਾਯੋ ॥
yaa te sain srigaal lai aayo hai hau hoo tabai dal lai sang dhaayo |

ڪرشن چيو ته ”مان پاڻ کي گھنشيام سڏيندو آهيان، اهو ئي سبب آهي جو شراگل پنهنجي لشڪر سان حملو ڪرڻ آيو آهي.

ਕਾਹੇ ਕਉ ਸੈਨ ਲਰੈ ਦੋਊ ਆਪ ਮੈ ਕਉਤੁਕ ਦੇਖਹੁ ਠਾਢਿ ਸੁਨਾਯੋ ॥
kaahe kau sain larai doaoo aap mai kautuk dekhahu tthaadt sunaayo |

”ٻئي قوتن کي هڪ ٻئي سان ڇو وڙهڻ گهرجي؟ انهن کي بيهڻ ۽ ڏسڻ ڏيو

ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਲਰਬੋ ਰਨ ਮੈ ਹਮਰੋ ਅਰੁ ਯਾਹੀ ਹੀ ਕੋ ਬਨਿ ਆਯੋ ॥੨੨੬੬॥
sayaam bhanai larabo ran mai hamaro ar yaahee hee ko ban aayo |2266|

مون کي ۽ پنڊرڪ لاءِ وڙهڻ مناسب ٿيندو.” 2266.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

DOHRA

ਮਾਨਿ ਬਾਤ ਠਾਢੇ ਰਹੇ ਸੈਨ ਦੋਊ ਤਜਿ ਕ੍ਰੁਧ ॥
maan baat tthaadte rahe sain doaoo taj krudh |

(ڪرشن جي) ڳالھ مڃڻ ۽ ڪاوڙ کي ڇڏي، ٻئي لشڪر بيٺا رهيا.

ਦੋਊ ਹਰਿ ਆਵਤ ਭਏ ਹਰਿ ਸਮਾਨ ਹਿਤ ਜੁਧ ॥੨੨੬੭॥
doaoo har aavat bhe har samaan hit judh |2267|

انهيءَ تجويز تي راضي ٿي، ٻنهي لشڪر پنهنجي ڪاوڙ کي ڇڏي اتي بيٺا ۽ ٻئي واسوديو وڙهڻ لاءِ اڳتي وڌيا.

ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

سويا

ਆਏ ਹੈ ਮਤਿ ਕਰੀ ਜਨੁ ਦੁਇ ਲਰਬੇ ਕਹੁ ਸਿੰਘ ਦੋਊ ਜਨੁ ਆਏ ॥
aae hai mat karee jan due larabe kahu singh doaoo jan aae |

ائين لڳي رهيو هو ته ٻه شرابي هاٿي يا ٻه شينهن هڪ ٻئي سان وڙهڻ لاءِ آيا آهن

ਅੰਤਕਿ ਅੰਤ ਸਮੈ ਜਨੁ ਈਸ ਸਪਛ ਮਨੋ ਗਿਰਿ ਜੂਝਨ ਧਾਏ ॥
antak ant samai jan ees sapachh mano gir joojhan dhaae |

ائين لڳي رهيو هو ته ٻه پرن وارا جبل قيامت جي ڏينهن هڪ ٻئي سان وڙهڻ لاءِ اڏامي رهيا هئا،

ਕੈ ਦੋਊ ਮੇਘ ਪ੍ਰਲੈ ਦਿਨ ਕੇ ਨਿਧਿ ਨੀਰ ਦੋਊ ਕਿਧੋ ਕ੍ਰੋਧ ਬਢਾਏ ॥
kai doaoo megh pralai din ke nidh neer doaoo kidho krodh badtaae |

يا ٻوڏ جا ٻئي ڏينهن مٽجي ويا، يا ٻه سمنڊ اٿلي پيا.

ਮਾਨਹੁ ਰੁਦ੍ਰ ਹੀ ਕ੍ਰੋਧ ਭਰੇ ਦੋਊ ਹੈ ਮਨ ਮੈ ਲਖਿ ਯੌ ਕਬਿ ਪਾਏ ॥੨੨੬੮॥
maanahu rudr hee krodh bhare doaoo hai man mai lakh yau kab paae |2268|

Or the clouds were thundering and raining in fure in the doomsday, they appear to be the infuriated Rudras. 2268.

ਕਬਿਤੁ ॥
kabit |

ڪيبٽ

ਜੈਸੇ ਝੂਠ ਸਾਚ ਸੋ ਪਖਾਨ ਜੈਸੇ ਕਾਚ ਸੋ ਅਉ ਪਾਰਾ ਜੈਸੇ ਆਂਚ ਸੋ ਪਤਊਆ ਜਿਉ ਲਹਿਰ ਸੋ ॥
jaise jhootth saach so pakhaan jaise kaach so aau paaraa jaise aanch so ptaooaa jiau lahir so |

جيئن ڪوڙ سچ جي خلاف رهي نٿو سگهي، تيئن شيشي پٿر جي خلاف، پارا باهه جي خلاف ۽ پتي موج جي مقابلي ۾.

ਜੈਸੇ ਗਿਆਨ ਮੋਹ ਸੋ ਬਿਬੇਕ ਜੈਸੇ ਦ੍ਰੋਹ ਸੋ ਤਪਸੀ ਦਿਜ ਧ੍ਰੋਹਿ ਸੋ ਅਨਰ ਜੈਸੇ ਨਰ ਸੋ ॥
jaise giaan moh so bibek jaise droh so tapasee dij dhrohi so anar jaise nar so |

جهڙيءَ طرح علم جي خلاف وابستگي، ڏاهپ جي خلاف بغض، برهمڻ جي خلاف غرور ۽ انسان جي خلاف جانور رهي نٿو سگهي.

ਲਾਜ ਜੈਸੇ ਕਾਮ ਸੋ ਸੁ ਸੀਤ ਜੈਸੇ ਘਾਮੁ ਸੋ ਅਉ ਪਾਪ ਰਾਮ ਨਾਮ ਸੋ ਅਛਰ ਜੈਸੇ ਛਰ ਸੋ ॥
laaj jaise kaam so su seet jaise ghaam so aau paap raam naam so achhar jaise chhar so |

جهڙيءَ طرح حيا جي مقابلي ۾ ٿڌ، گرميءَ جي خلاف سردي، رب جي نالي جي خلاف گناهه، دائمي شئي جي اڳيان عارضي شيءِ، خيرات جي خلاف بخل ۽ عزت جي خلاف ڪاوڙ.

ਸੂਮਤਾ ਜਿਉ ਦਾਨ ਸੋ ਜਿਉ ਕ੍ਰੋਧ ਸਨਮਾਨ ਸੋ ਸੁ ਸ੍ਯਾਮ ਕਬਿ ਐਸੇ ਆਇ ਭਿਰਯੋ ਹਰਿ ਹਰਿ ਸੋ ॥੨੨੬੯॥
soomataa jiau daan so jiau krodh sanamaan so su sayaam kab aaise aae bhirayo har har so |2269|

اهڙيءَ طرح اهي ٻه واسوديو جيڪي متضاد صفتن تي مشتمل هئا، هڪ ٻئي سان وڙهندا رهيا.

ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

سويا

ਜੁਧੁ ਭਯੋ ਅਤਿ ਹੀ ਸੁ ਤਹਾ ਤਬ ਸ੍ਰੀ ਬ੍ਰਿਜ ਨਾਇਕ ਚਕ੍ਰ ਸੰਭਾਰਿਯੋ ॥
judh bhayo at hee su tahaa tab sree brij naaeik chakr sanbhaariyo |

اتي سخت لڙائي ٿي، پوءِ سري ڪرشن (سدرشن) چڪر تي قبضو ڪيو.

ਮਾਰਤ ਹਉ ਤੁਹਿ ਏ ਰੇ ਸ੍ਰਿਗਾਲ ਮੈ ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਇਮ ਸ੍ਯਾਮ ਪਚਾਰਿਯੋ ॥
maarat hau tuhi e re srigaal mai sayaam bhanai im sayaam pachaariyo |

جڏهن اُتي خوفناڪ جنگ وڙهي وئي، تڏهن نيٺ ڪرشن پنهنجي ڊسڪ کي هٿ ۾ رکي شراگل کي چيلنج ڪيو ۽ چيو ته ”مان توکي ماري رهيو آهيان.

ਛੋਰਿ ਸੁਦਰਸਨ ਦੇਤ ਭਯੋ ਸਿਰੁ ਸਤ੍ਰੁ ਕੋ ਮਾਰਿ ਜੁਦਾ ਕਰ ਡਾਰਿਯੋ ॥
chhor sudarasan det bhayo sir satru ko maar judaa kar ddaariyo |

(اها چوڻ کان پوءِ، شري ڪرشن) سدرشن چڪر کي ڇڏي، دشمن جي مٿي تي وار ڪري، (هن کي) ٽڪرا ٽڪرا ڪري ڇڏيو.

ਮਾਨਹੁ ਕੁਮ੍ਰਹਾਰ ਲੈ ਤਾਗਹਿ ਕੋ ਚਕ ਤੇ ਫੁਨਿ ਬਾਸਨ ਕਾਟਿ ਉਤਾਰਿਯੋ ॥੨੨੭੦॥
maanahu kumrahaar lai taageh ko chak te fun baasan kaatt utaariyo |2270|

هن پنهنجو بحث (سدرشن چڪر) ڪڍيو، جنهن دشمن جو مٿو اهڙيءَ طرح ڪٽي ڇڏيو، جيئن ڪنوار تار جي مدد سان ٻيڙيءَ کي گهمندڙ ڦيٿي کان ڌار ڪري ڇڏيو. 2270.

ਦੇਖਿ ਸ੍ਰਿਗਾਲ ਹਨਿਯੋ ਰਨ ਮੈ ਇਕ ਕਾਸੀ ਕੋ ਭੂਪ ਹੁਤੋ ਸੋਊ ਧਾਯੋ ॥
dekh srigaal haniyo ran mai ik kaasee ko bhoop huto soaoo dhaayo |

اهو ڏسي سريگل جنگ ۾ مارجي ويو، (ان وقت) ڪاشي جو هڪ راجا اچي حملو ڪيو.

ਸ੍ਰੀ ਬ੍ਰਿਜਨਾਥ ਸੋ ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਅਤਿ ਹੀ ਤਿਹ ਆਇ ਕੈ ਜੁਧ ਮਚਾਯੋ ॥
sree brijanaath so sayaam bhanai at hee tih aae kai judh machaayo |

شراگل کي مئل ڏسي، ڪاشي جو بادشاهه اڳتي وڌيو ۽ هن ڪرشن سان خوفناڪ جنگ شروع ڪئي.

ਮਾਰਿ ਮਚੀ ਅਤਿ ਜੋ ਤਿਹ ਠਾ ਸੁ ਤਬੈ ਤਿਹ ਸ੍ਯਾਮ ਜੂ ਚਕ੍ਰ ਚਲਾਯੋ ॥
maar machee at jo tih tthaa su tabai tih sayaam joo chakr chalaayo |

انهيءَ جاءِ تي ڏاڍي مار هئي، ان وقت سري ڪرشن (ٻيهر) چيلهه هلائي.

ਜਿਉ ਅਰਿ ਆਗਲਿ ਕੋ ਕਟਿਯੋ ਸੀਸੁ ਤਿਹੀ ਬਿਧਿ ਯਾਹੀ ਕੋ ਕਾਟਿ ਗਿਰਾਯੋ ॥੨੨੭੧॥
jiau ar aagal ko kattiyo sees tihee bidh yaahee ko kaatt giraayo |2271|

اتي وڏي تباهي مچي وئي ۽ هيرو ڪرشن به پنهنجو ٽڪڙو لاهي ڇڏيو ۽ اڳين راجا وانگر راجا جو مٿو ڪپي ڇڏيو.2271.

ਸ੍ਰੀ ਬ੍ਰਿਜ ਨਾਇਕ ਜੂ ਜਬ ਏ ਦੋਊ ਸੈਨ ਕੇ ਦੇਖਤ ਕੋਪਿ ਸੰਘਾਰੇ ॥
sree brij naaeik joo jab e doaoo sain ke dekhat kop sanghaare |

انهن ٻنهي قوتن ڪرشن کي ڪاوڙ ۾ ويڙهاڪن کي تباهه ڪندي ڏٺو

ਫੂਲ ਭਈ ਮਨ ਸਬਨਨ ਕੇ ਤਬ ਬਾਜ ਉਠੀ ਸਹਨਾਇ ਨਗਾਰੇ ॥
fool bhee man sabanan ke tab baaj utthee sahanaae nagaare |

سڀ خوش ٿيا ۽ ڪلريون ۽ ڊرم وڄايا ويا

ਅਉਰ ਜਿਤੇ ਅਰਿ ਬੀਰ ਹੁਤੇ ਸਭ ਆਪਨੇ ਆਪਨੇ ਧਾਮਿ ਸਿਧਾਰੇ ॥
aaur jite ar beer hute sabh aapane aapane dhaam sidhaare |

جيترا ٻيا به دشمن لشڪر ھئا، سي سڀ پنھنجي گھر ڏانھن ويا.

ਫੂਲ ਪਰੇ ਨਭ ਮੰਡਲ ਤੇ ਘਨ ਜਿਉ ਘਨਿ ਸ੍ਯਾਮ ਪੈ ਸ੍ਯਾਮ ਉਚਾਰੇ ॥੨੨੭੨॥
fool pare nabh manddal te ghan jiau ghan sayaam pai sayaam uchaare |2272|

دشمن جي لشڪر جا جنگي سپاهي پنهنجن گهرن ڏانهن روانا ٿي ويا ۽ ڪرشن تي آسمان مان گلن جي اهڙي برسات پئي، جيئن ڪڪرن مان مينهن وسي.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕ ਗ੍ਰੰਥੇ ਕ੍ਰਿਸਨਾਵਤਾਰੇ ਸ੍ਰਿਗਾਲ ਕਾਸੀ ਕੇ ਭੂਪ ਸਹਤ ਬਧਹ ਧਿਆਇ ਸੰਪੂਰਨੰ ॥
eit sree bachitr naattak granthe krisanaavataare srigaal kaasee ke bhoop sahat badhah dhiaae sanpooranan |

باب جي پڄاڻي، ”ڪاشيءَ جي راجا سان گڏ شراگل جو قتل“ بچيتار ناٽڪ ۾ ڪرشناوتار ۾ آهي.

ਅਥ ਸੁਦਛਨ ਜੁਧੁ ਕਥਨੰ ॥
ath sudachhan judh kathanan |

ھاڻي شروع ٿئي ٿو سوڊاڪشا سان جنگ جو بيان

ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

سويا

ਸੈਨ ਭਜਿਯੋ ਜਬ ਸਤ੍ਰਨ ਕੋ ਤਬ ਆਪਨੇ ਸੈਨ ਮੈ ਸ੍ਯਾਮ ਜੂ ਆਏ ॥
sain bhajiyo jab satran ko tab aapane sain mai sayaam joo aae |

جڏهن دشمن جون لشڪر ڀڄي ويا ته ڪرشن پنهنجي لشڪر وٽ آيو

ਆਵਤ ਦੇਵ ਹੁਤੇ ਜਿਤਨੇ ਤਿਤਨੇ ਹਰਿ ਪਾਇਨ ਸੋ ਲਪਟਾਏ ॥
aavat dev hute jitane titane har paaein so lapattaae |

اهي ديوتا جيڪي اتي هئا، سي سندس پيرن سان چمڪي رهيا هئا

ਦੈ ਕੈ ਪ੍ਰਦਛਨ ਸ੍ਯਾਮ ਸਭੋ ਤਿਨ ਸੰਖ ਬਜਾਇ ਕੈ ਧੂਪ ਜਗਾਏ ॥
dai kai pradachhan sayaam sabho tin sankh bajaae kai dhoop jagaae |

انهن سڀني رب ڪرشن کي دعا ڪرڻ ۽ بخور روشن ڪرڻ کان پوءِ سنکا کيڏيو.

ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਸਭ ਹੂ ਮਨ ਮੈ ਬ੍ਰਿਜ ਨਾਇਕ ਬੀਰ ਸਹੀ ਕਰਿ ਪਾਏ ॥੨੨੭੩॥
sayaam bhanai sabh hoo man mai brij naaeik beer sahee kar paae |2273|

هنن ڪرشن جي چوڌاري طواف ڪيو، اتي ڪنچ وڄايا، شعلن کي ساڙيو ۽ ڪرشن کي حقيقي هيرو تسليم ڪيو. 2273.

ਉਤ ਕੈ ਉਪਮਾ ਗ੍ਰਿਹਿ ਦਛ ਗਏ ਇਤਿ ਦ੍ਵਾਰਵਤੀ ਬ੍ਰਿਜ ਨਾਇਕ ਆਯੋ ॥
aut kai upamaa grihi dachh ge it dvaaravatee brij naaeik aayo |

ان طرف دڪشا، ڪرشن جو ذڪر ڪندي پنهنجي گهر ڏانهن ويو ۽ ان طرف ڪرشن دوارڪا ۾ آيو.

ਜਾਇ ਉਤੈ ਸਿਰੁ ਭੂਪ ਕੋ ਕਾਸੀ ਕੇ ਬੀਚ ਪਰਿਯੋ ਪੁਰਿ ਸੋਕ ਜਨਾਯੋ ॥
jaae utai sir bhoop ko kaasee ke beech pariyo pur sok janaayo |

ڪشيءَ ۾ انهيءَ پاسي، بادشاهه جي ڪُٽيل سر جي نمائش ڪرڻ تي ماڻهو پريشان ٿيا

ਭਾਖਤ ਭੇ ਸਭ ਯੌ ਬਤੀਯਾ ਸੋਈ ਯੌ ਕਹਿ ਕੈ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਸੁਨਾਯੋ ॥
bhaakhat bhe sabh yau bateeyaa soee yau keh kai kab sayaam sunaayo |

سڀني (ماڻهن) اهڙيءَ طرح ڳالهائڻ شروع ڪيو، جنهن کي شاعر شيام هن طرح بيان ڪيو آهي.

ਸ੍ਯਾਮ ਜੂ ਸੋ ਹਮਰੇ ਜੈਸੇ ਭੂਪਤਿ ਕਾਜ ਕੀਯੋ ਫਲੁ ਤੈਸੋ ਈ ਪਾਯੋ ॥੨੨੭੪॥
sayaam joo so hamare jaise bhoopat kaaj keeyo fal taiso ee paayo |2274|

اهي اهڙيون ڳالهيون ڪندا هئا، جو بادشاهه ڪرشن سان جيڪو رويو اختيار ڪيو هو، تنهن جو اهو بدلو هو.

ਜਾ ਚਤੁਰਾਨਨ ਨਾਰਦ ਕੋ ਸਿਵ ਕੋ ਉਠ ਕੈ ਜਗ ਲੋਕ ਧਿਆਵੈ ॥
jaa chaturaanan naarad ko siv ko utth kai jag lok dhiaavai |

جنهن کي دنيا جا ماڻهو برهما، نرد ۽ شيو پوڄيندا آهن.

ਨਾਰ ਨਿਵਾਇ ਭਲੇ ਤਿਨ ਕੋ ਫੁਨਿ ਸੰਖ ਬਜਾਇ ਕੈ ਧੂਪ ਜਗਾਵੈ ॥
naar nivaae bhale tin ko fun sankh bajaae kai dhoop jagaavai |

برهما، نرد ۽ شيو، جن تي ماڻهو غور ڪندا آهن ۽ بخور ٻاري ۽ شنخ وڄائي، مٿو جهڪائي انهن جي پوڄا ڪندا آهن.

ਡਾਰ ਕੈ ਫੂਲ ਭਲੀ ਬਿਧਿ ਸੋ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਤਿਹ ਸੋ ਸਿਰ ਨਾਵੈ ॥
ddaar kai fool bhalee bidh so kab sayaam bhanai tih so sir naavai |

شاعر شيام چوي ٿو، گلن کي ڀليڪار ڪري، انهن کي سجدو.

ਤੇ ਬ੍ਰਿਜਨਾਥ ਕੇ ਸਾਧਨ ਕੋ ਗੁਨ ਗਾਵਤ ਗਾਵਤ ਪਾਰ ਨ ਪਾਵੈ ॥੨੨੭੫॥
te brijanaath ke saadhan ko gun gaavat gaavat paar na paavai |2275|

اھي پنن ۽ گلن کي جھڪيل منھن سان پيش ڪن ٿا، اھي برهمڻ، نارادا ۽ شيو وغيره، ڪرشن جي اسرار کي سمجھڻ کان قاصر آھن. 2275.

ਕਾਸੀ ਕੇ ਭੂਪ ਕੋ ਪੂਤ ਸੁਦਛਨ ਤਾ ਮਨ ਮੈ ਅਤਿ ਕ੍ਰੋਧ ਬਢਾਯੋ ॥
kaasee ke bhoop ko poot sudachhan taa man mai at krodh badtaayo |

ڪشيءَ جي راجا جي پٽ سودچن کي دل ۾ ڏاڍي ڪاوڙ آئي.

ਮੇਰੇ ਪਿਤਾ ਕੋ ਕੀਯੋ ਬਧੁ ਜਾਇ ਹਉ ਤਾਹਿ ਹਨੋ ਚਿਤ ਬੀਚ ਬਸਾਯੋ ॥
mere pitaa ko keeyo badh jaae hau taeh hano chit beech basaayo |

ڪشيءَ جي راجا جو پٽ سودڪش، ڪاوڙ ۾ اچي سوچيو ته، ”جنهن منهنجي پيءُ کي ماريو آهي، مان به ان کي ماري ڇڏيندس.