شري دسم گرنتھ

صفحو - 232


ਸਿਮਟਿ ਸਾਗ ਸੁੰਕੜੰ ਸਟਕ ਸੂਲ ਸੇਲਯੰ ॥
simatt saag sunkarran sattak sool selayan |

ڪيترائي گڏ ٿي ڳائيندا هئا ۽ ڪيترائي ترشن ۽ جهنڊا استعمال ڪندا هئا.

ਰੁਲੰਤ ਰੁੰਡ ਮੁੰਡਯੰ ਝਲੰਤ ਝਾਲ ਅਝਲੰ ॥੩੧੫॥
rulant rundd munddayan jhalant jhaal ajhalan |315|

خنجر ۽ ڀولڙا گونجڻ جو آواز پيدا ڪري رهيا آهن ۽ ڪٽيل مئل مٿا، مٽيءَ ۾ لڙهي، اُتي پکڙيل آهن. 315.

ਬਚਿਤ੍ਰ ਚਿਤ੍ਰਤੰ ਸਰੰ ਬਹੰਤ ਦਾਰੁਣੰ ਰਣੰ ॥
bachitr chitratan saran bahant daarunan ranan |

ان خوفناڪ جنگ ۾ شاندار تصويرن سان گڏ تير استعمال ڪيا ويا.

ਢਲੰਤ ਢਾਲ ਅਢਲੰ ਢੁਲੰਤ ਚਾਰੁ ਚਾਮਰੰ ॥
dtalant dtaal adtalan dtulant chaar chaamaran |

عجيب قسم جا تيرن، تصويرن جي ڇنڊڇاڻ، جنگ جي ميدان ۾ نزاڪت ۽ ڍالن ۾ نيڻن جا ٽهڪ ٻڌڻ ۾ اچي رهيا آهن.

ਦਲੰਤ ਨਿਰਦਲੋ ਦਲੰ ਪਪਾਤ ਭੂਤਲੰ ਦਿਤੰ ॥
dalant niradalo dalan papaat bhootalan ditan |

(وارن) اڻڄاڻن جي اڳواڻي ڪري رهيا هئا ۽ جنگي زمين تي ڪري رهيا هئا.

ਉਠੰਤ ਗਦਿ ਸਦਯੰ ਨਿਨਦਿ ਨਦਿ ਦੁਭਰੰ ॥੩੧੬॥
autthant gad sadayan ninad nad dubharan |316|

لشڪر ٺهي پيو آهي ۽ زمين گرم ٿي رهي آهي (گرم رت جي ڪري) خوفناڪ آواز چئن طرفن کان مسلسل ٻڌڻ ۾ اچي رهيو آهي.

ਭਰੰਤ ਪਤ੍ਰ ਚਉਸਠੀ ਕਿਲੰਕ ਖੇਚਰੀ ਕਰੰ ॥
bharant patr chausatthee kilank khecharee karan |

ڇٽيءَ جون جوڳيون ڀرجي آيون، ڳوڙها ڳاڙيائون.

ਫਿਰੰਤ ਹੂਰ ਪੂਰਯੰ ਬਰੰਤ ਦੁਧਰੰ ਨਰੰ ॥
firant hoor poorayan barant dudharan naran |

چوويهه يوگيني وڏي آواز سان رڙيون ڪري، پنهنجن ٿانون رنگن سان ڀري رهيا آهن ۽ آسماني ڇوڪريون وڏين گهوڙن سان شادي ڪرڻ لاءِ زمين تي هلي رهيون آهن.

ਸਨਧ ਬਧ ਗੋਧਯੰ ਸੁ ਸੋਭ ਅੰਗੁਲੰ ਤ੍ਰਿਣੰ ॥
sanadh badh godhayan su sobh angulan trinan |

ڳئون جا دستانا هٿياربند ويڙهاڪن (هٿن) کي سينگاري رهيا هئا.

ਡਕੰਤ ਡਾਕਣੀ ਭ੍ਰਮੰ ਭਖੰਤ ਆਮਿਖੰ ਰਣੰ ॥੩੧੭॥
ddakant ddaakanee bhraman bhakhant aamikhan ranan |317|

317.

ਕਿਲੰਕ ਦੇਵੀਯੰ ਕਰੰਡ ਹਕ ਡਾਮਰੂ ਸੁਰੰ ॥
kilank deveeyan karandd hak ddaamaroo suran |

ميدانن ۾ ڪالي ديوي رڙ ڪئي ۽ ڊورو جو آواز ٻڌڻ ۾ آيو.

ਕੜਕ ਕਤੀਯੰ ਉਠੰ ਪਰੰਤ ਧੂਰ ਪਖਰੰ ॥
karrak kateeyan utthan parant dhoor pakharan |

رت پيئندڙ ڪالي ديوي جو بلند آواز ۽ تبر جا آواز ٻڌڻ ۾ اچي رهيا آهن، جنگ جي ميدان ۾ خوفناڪ کلڻ ٻڌڻ ۾ اچي رهيا آهن ۽ هٿيارن تي ويڙهيل مٽي به نظر اچي رهي آهي.

ਬਬਜਿ ਸਿੰਧਰੇ ਸੁਰੰ ਨ੍ਰਿਘਾਤ ਸੂਲ ਸੈਹਥੀਯੰ ॥
babaj sindhare suran nrighaat sool saihatheeyan |

رنسنگي راڳ ڳائي رهيو هو. ويڙهاڪن ۽ تلوارن سان زخمي ٿي پيا آهن.

ਭਭਜਿ ਕਾਤਰੋ ਰਣੰ ਨਿਲਜ ਭਜ ਭੂ ਭਰੰ ॥੩੧੮॥
bhabhaj kaataro ranan nilaj bhaj bhoo bharan |318|

هاٿي ۽ گهوڙا تلوارن جي مارجڻ تي شور مچائي رهيا آهن ۽ شرم ۽ حيا کي ڇڏي بيوس ٿي جنگ کان ڀڄي رهيا آهن.

ਸੁ ਸਸਤ੍ਰ ਅਸਤ੍ਰ ਸੰਨਿਧੰ ਜੁਝੰਤ ਜੋਧਣੋ ਜੁਧੰ ॥
su sasatr asatr sanidhan jujhant jodhano judhan |

جنگ ۾ شاسترن (هٿيارن) سان هٿياربند جنگجو وڙهندا هئا

ਅਰੁਝ ਪੰਕ ਲਜਣੰ ਕਰੰਤ ਦ੍ਰੋਹ ਕੇਵਲੰ ॥
arujh pank lajanan karant droh kevalan |

ويڙهاڪن هٿيارن سان ليس ٿي جنگ ۾ مصروف آهن ۽ لڄ جي مٽيءَ ۾ نه ڦاسي جنگ وڙهي رهيا آهن.

ਪਰੰਤ ਅੰਗ ਭੰਗ ਹੁਐ ਉਠੰਤ ਮਾਸ ਕਰਦਮੰ ॥
parant ang bhang huaai utthant maas karadaman |

جڏهن عضوا ڪرندا هئا ته مٽيءَ مان گوشت ڦٽي نڪرندو هو.

ਖਿਲੰਤ ਜਾਣੁ ਕਦਵੰ ਸੁ ਮਝ ਕਾਨ੍ਰਹ ਗੋਪਿਕੰ ॥੩੧੯॥
khilant jaan kadavan su majh kaanrah gopikan |319|

غضب سان ڀرجي، ويڙهاڪن جا عضوا ۽ گوشت جا ٽڪڙا ڌرتيءَ تي ائين ڪري پيا آهن، جيئن ڪرشن گوپين جي وچ ۾ گولي کي ان طرف اڇلائي، 319.

ਡਹਕ ਡਉਰ ਡਾਕਣੰ ਝਲੰਤ ਝਾਲ ਰੋਸੁਰੰ ॥
ddahak ddaur ddaakanan jhalant jhaal rosuran |

ڊورو ۽ پوسٽمن ڳالهائيندا هئا، تيرن جي چمڪ (جھل) چمڪيو.

ਨਿਨਦ ਨਾਦ ਨਾਫਿਰੰ ਬਜੰਤ ਭੇਰਿ ਭੀਖਣੰ ॥
ninad naad naafiran bajant bher bheekhanan |

پشاچن جا تبر ۽ مشهور اشارا ڏٺا پيا وڃن ۽ ڍول ۽ ٽهڪن جا خوفناڪ آواز ٻڌڻ ۾ اچي رهيا آهن.

ਘੁਰੰਤ ਘੋਰ ਦੁੰਦਭੀ ਕਰੰਤ ਕਾਨਰੇ ਸੁਰੰ ॥
ghurant ghor dundabhee karant kaanare suran |

ڌونسا خوفناڪ آواز ۾ گونجي رهي هئي.

ਕਰੰਤ ਝਾਝਰੋ ਝੜੰ ਬਜੰਤ ਬਾਸੁਰੀ ਬਰੰ ॥੩੨੦॥
karant jhaajharo jharran bajant baasuree baran |320|

وڏن ڊرم جو خوفناڪ آواز ڪنن ۾ گونجڻ لڳو. جنگ جي ميدان ۾ پاڇين جو آواز ۽ بانسري جو مٺو آواز به ٻڌڻ ۾ اچي ٿو.

ਨਚੰਤ ਬਾਜ ਤੀਛਣੰ ਚਲੰਤ ਚਾਚਰੀ ਕ੍ਰਿਤੰ ॥
nachant baaj teechhanan chalant chaacharee kritan |

گھوڙا تيزيءَ سان نچڻ لڳا ۽ ڊوڙڻ لڳا.

ਲਿਖੰਤ ਲੀਕ ਉਰਬੀਅੰ ਸੁਭੰਤ ਕੁੰਡਲੀ ਕਰੰ ॥
likhant leek urabeean subhant kunddalee karan |

تيز رفتار گھوڙا ناچ ڪري رهيا آهن ۽ تيز رفتاري سان هلي رهيا آهن ۽ پنهنجي چال سان زمين تي ڪنڊن جا نشان ٺاهي رهيا آهن.

ਉਡੰਤ ਧੂਰ ਭੂਰਿਯੰ ਖੁਰੀਨ ਨਿਰਦਲੀ ਨਭੰ ॥
auddant dhoor bhooriyan khureen niradalee nabhan |

کڏن مان اٿندڙ مٽيءَ جا ڪڪر آسمان ڏانهن اڏامي رهيا هئا.

ਪਰੰਤ ਭੂਰ ਭਉਰਣੰ ਸੁ ਭਉਰ ਠਉਰ ਜਿਉ ਜਲੰ ॥੩੨੧॥
parant bhoor bhauranan su bhaur tthaur jiau jalan |321|

انهن جي ڇنڊن جي آواز جي ڪري، مٽي آسمان ڏانهن اڀري رهي آهي ۽ لڳي ٿو ته پاڻيء ۾ 321.

ਭਜੰਤ ਧੀਰ ਬੀਰਣੰ ਚਲੰਤ ਮਾਨ ਪ੍ਰਾਨ ਲੈ ॥
bhajant dheer beeranan chalant maan praan lai |

ڪيترائي بهادر جنگجو پنهنجي عزت ۽ جان بچائڻ لاءِ ڀڄي ويا.

ਦਲੰਤ ਪੰਤ ਦੰਤੀਯੰ ਭਜੰਤ ਹਾਰ ਮਾਨ ਕੈ ॥
dalant pant danteeyan bhajant haar maan kai |

سدابهار جنگجو پنهنجي عزت ۽ جان سان ڀڄي رهيا آهن ۽ هاٿين جون قطارون تباهه ٿي ويون آهن.

ਮਿਲੰਤ ਦਾਤ ਘਾਸ ਲੈ ਰਰਛ ਸਬਦ ਉਚਰੰ ॥
milant daat ghaas lai rarachh sabad ucharan |

ڪيترن کي ڏندن ۾ گھاس پئجي ويا (رامجي اچي) ۽ ”رچي ڪرو، رچيا ڪر“ جا نعرا پيا هڻن.

ਬਿਰਾਧ ਦਾਨਵੰ ਜੁਝਯੋ ਸੁ ਹਥਿ ਰਾਮ ਨਿਰਮਲੰ ॥੩੨੨॥
biraadh daanavan jujhayo su hath raam niramalan |322|

رام جا دشمن ڀوتارن ڏندن ۾ گھاس جا ڦڙا کڻي ”اسان جي حفاظت ڪريو“ لفظ چيا آهن ۽ اهڙيءَ طرح ويرڌ نالي راکشس مارجي ويو آهي.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕੇ ਰਾਮਵਤਾਰ ਕਥਾ ਬਿਰਾਧ ਦਾਨਵ ਬਧਹ ॥
eit sree bachitr naattake raamavataar kathaa biraadh daanav badhah |

بچيتار ناٽڪ ۾ راماوتار ۾ ويراڌ جي مارڻ جو بيان ختم.

ਅਥ ਬਨ ਮੋ ਪ੍ਰਵੇਸ ਕਥਨੰ ॥
ath ban mo praves kathanan |

هاڻي شروع ٿئي ٿو ٻيلي ۾ داخل ٿيڻ بابت وضاحت:

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

DOHRA

ਇਹ ਬਿਧਿ ਮਾਰ ਬਿਰਾਧ ਕਉ ਬਨ ਮੇ ਧਸੇ ਨਿਸੰਗ ॥
eih bidh maar biraadh kau ban me dhase nisang |

اهڙيءَ طرح ويرڌ، رام ۽ لکشمن کي قتل ڪري اڳتي وڌي جنگل ۾ داخل ٿي ويا.

ਸੁ ਕਬਿ ਸਯਾਮ ਇਹ ਬਿਧਿ ਕਹਿਯੋ ਰਘੁਬਰ ਜੁਧ ਪ੍ਰਸੰਗ ॥੩੨੩॥
su kab sayaam ih bidh kahiyo raghubar judh prasang |323|

شاعر شيام ان واقعي کي مٿي ذڪر ڪيل انداز ۾ بيان ڪيو آهي.

ਸੁਖਦਾ ਛੰਦ ॥
sukhadaa chhand |

سُخدا اسٽينزا

ਰਿਖ ਅਗਸਤ ਧਾਮ ॥
rikh agasat dhaam |

آگسٽ رشي جي جاءِ تي

ਗਏ ਰਾਜ ਰਾਮ ॥
ge raaj raam |

راجا رام چندر

ਧੁਜ ਧਰਮ ਧਾਮ ॥
dhuj dharam dhaam |

جيڪي عبادت گاهه جي پرچم جي شڪل آهن،

ਸੀਆ ਸਹਿਤ ਬਾਮ ॥੩੨੪॥
seea sahit baam |324|

راجا رام، اگستيءَ جي درگاهه ڏانهن ويو ۽ سيتا به ساڻس گڏ هئي، جيڪو ڌرم جو رهاڪو آهي.

ਲਖਿ ਰਾਮ ਬੀਰ ॥
lakh raam beer |

رام چندر کي هيرو سمجھڻ سان

ਰਿਖ ਦੀਨ ਤੀਰ ॥
rikh deen teer |

(آگسٽ) بابا (انهن کي هڪ تير ڏنو،

ਰਿਪ ਸਰਬ ਚੀਰ ॥
rip sarab cheer |

جيڪو سڀني دشمنن کي ٽوڙي،

ਹਰਿ ਸਰਬ ਪੀਰ ॥੩੨੫॥
har sarab peer |325|

عظيم هيرو رام کي ڏسي، بابا کيس سڀني دشمنن کي مارڻ ۽ سڀني ماڻهن جي پريشاني کي دور ڪرڻ جي صلاح ڏني.

ਰਿਖਿ ਬਿਦਾ ਕੀਨ ॥
rikh bidaa keen |

آگسٽ رشي رام کي روانو ڪيو

ਆਸਿਖਾ ਦੀਨ ॥
aasikhaa deen |

۽ برڪت

ਦੁਤ ਰਾਮ ਚੀਨ ॥
dut raam cheen |

رام جي تصوير ڏسي

ਮੁਨਿ ਮਨ ਪ੍ਰਬੀਨ ॥੩੨੬॥
mun man prabeen |326|

اهڙيءَ طرح، بابا رام جي حسن ۽ طاقت کي چڱيءَ طرح سڃاڻي، سندس آڌرڀاءُ ڪري، کيس الوداع ڪيو.