شري دسم گرنتھ

صفحو - 316


ਗਾਵਤ ਗੀਤ ਬਿਲਾਵਲ ਮੈ ਜੁਰਿ ਬਾਹਨਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕਥਾ ਇਹ ਸਾਜੈ ॥
gaavat geet bilaaval mai jur baahan sayaam kathaa ih saajai |

هڪ ٻئي جا هٿ پڪڙي بلاول راڳ ۾ گيت ڳائين ٿا ۽ ڪرشن جي ڪهاڻي ٻڌائين ٿا.

ਅੰਗਿ ਅਨੰਗ ਬਢਿਓ ਤਿਨ ਕੇ ਪਿਖ ਕੈ ਜਿਹ ਲਾਜ ਕੋ ਭਾਜਨ ਭਾਜੈ ॥੨੪੦॥
ang anang badtio tin ke pikh kai jih laaj ko bhaajan bhaajai |240|

محبت جو ديوتا انهن جي ٽنگن تي پنهنجي پڪڙي وڌائي رهيو آهي ۽ انهن سڀني کي ڏسي حيا به شرمسار ٿئي ٿي. 240.

ਗਾਵਤ ਗੀਤ ਬਿਲਾਵਲ ਮੈ ਸਭ ਹੀ ਮਿਲਿ ਗੋਪਿਨ ਉਜਲ ਕਾਰੀ ॥
gaavat geet bilaaval mai sabh hee mil gopin ujal kaaree |

سڀ گوپيون، اڇا ۽ ڪارا، گڏجي بلاول (راڳي ۾) گيت ڳائين ٿا.

ਕਾਨਰ ਕੋ ਭਰਤਾ ਕਰਬੇ ਕਹੁ ਬਾਛਤ ਹੈ ਪਤਲੀ ਅਰੁ ਭਾਰੀ ॥
kaanar ko bharataa karabe kahu baachhat hai patalee ar bhaaree |

سڀ ڪاريون ۽ اڇيون گوپيون گيت ڳائي رهيون آهن ۽ سڀ پتلي ۽ وڏيون گوپيون ڪرشن کي پنهنجي مڙس جي حيثيت ۾ چاهين ٿيون.

ਸ੍ਯਾਮ ਕਰੈ ਤਿਨ ਕੇ ਮੁਖ ਕੌ ਪਿਖਿ ਜੋਤਿ ਕਲਾ ਸਸਿ ਕੀ ਫੁਨਿ ਹਾਰੀ ॥
sayaam karai tin ke mukh kau pikh jot kalaa sas kee fun haaree |

شيام ڪوي چوي ٿو ته، هن جي چهري کي ڏسي چنڊ جو فن گم ٿي ويو آهي.

ਨ੍ਰਹਾਵਤ ਹੈ ਜਮੁਨਾ ਜਲ ਮੈ ਜਨੁ ਫੂਲ ਰਹੀ ਗ੍ਰਿਹ ਮੈ ਫੁਲਵਾਰੀ ॥੨੪੧॥
nrahaavat hai jamunaa jal mai jan fool rahee grih mai fulavaaree |241|

سندن چهرن کي ڏسي، چنڊ جون مافوق الفطرت قوتون پنهنجي چمڪ وڃائي ويٺيون آهن ۽ جمنا ۾ غسل ڪندي، گهر ۾ هڪ شاندار باغ وانگر نظر اچن ٿيون.

ਨ੍ਰਹਾਵਤ ਹੈ ਗੁਪੀਆ ਜਲ ਮੈ ਤਿਨ ਕੇ ਮਨ ਮੈ ਫੁਨਿ ਹਉਲ ਨ ਕੋ ॥
nrahaavat hai gupeea jal mai tin ke man mai fun haul na ko |

سڀئي گوپيون بي خوف ٿي غسل ڪن ٿيون

ਗੁਨ ਗਾਵਤ ਤਾਲ ਬਜਾਵਤ ਹੈ ਤਿਹ ਜਾਇ ਕਿਧੌ ਇਕ ਠਉਲਨ ਕੋ ॥
gun gaavat taal bajaavat hai tih jaae kidhau ik tthaulan ko |

اھي ڪرشن جا گيت ڳائي رھيا آھن ۽ دھن وڄائي رھيا آھن ۽ اھي سڀ ھڪ ٽولي ۾ گڏ ٿيا آھن

ਮੁਖਿ ਤੇ ਉਚਰੈ ਇਹ ਭਾਤਿ ਸਭੈ ਇਤਨੋ ਸੁਖ ਨ ਹਰਿ ਧਉਲਨ ਕੋ ॥
mukh te ucharai ih bhaat sabhai itano sukh na har dhaulan ko |

اهي سڀ چون ٿا ته اهڙو آرام اندرا جي محلات ۾ به ناهي

ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਬਿਰਾਜਤ ਹੈ ਅਤਿ ਸਹੀ ਇਕ ਬਨਿਓ ਸਰ ਸੁੰਦਰ ਕਉਲਨ ਕੋ ॥੨੪੨॥
kab sayaam biraajat hai at sahee ik banio sar sundar kaulan ko |242|

شاعر چوي ٿو ته اهي سڀ ڪجهه شاندار نظر اچن ٿا جهڙوڪ هڪ ٽانڪي جي گلن سان ڀريل.242.

ਗੋਪੀ ਬਾਚ ਦੇਵੀ ਜੂ ਸੋ ॥
gopee baach devee joo so |

ديوي کي خطاب ڪندي گوپين جو ڪلام:

ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

سويا

ਲੈ ਅਪੁਨੇ ਕਰ ਜੋ ਮਿਟੀਆ ਤਿਹ ਥਾਪ ਕਹੈ ਮੁਖ ਤੇ ਜੁ ਭਵਾਨੀ ॥
lai apune kar jo mitteea tih thaap kahai mukh te ju bhavaanee |

هن کي هٿ ۾ مٽيءَ سان پڪڙي، چوي ٿي ته هيءَ ديوي آهي.

ਪਾਇ ਪਰੈ ਤਿਹ ਕੇ ਹਿਤ ਸੋ ਕਰਿ ਕੋਟਿ ਪ੍ਰਨਾਮੁ ਕਹੈ ਇਹ ਬਾਨੀ ॥
paae parai tih ke hit so kar kott pranaam kahai ih baanee |

ھٿن ۾ مٽي کڻي، ديوي جي تصوير لڳائي، سندس پيرن تي مٿو جھڪائي، سڀ چوندا آھن،

ਪੂਜਤ ਹੈ ਇਹ ਤੇ ਹਮ ਤੋ ਤੁਮ ਦੇਹੁ ਵਹੈ ਜੀਅ ਮੈ ਹਮ ਠਾਨੀ ॥
poojat hai ih te ham to tum dehu vahai jeea mai ham tthaanee |

(اي درگا!) جيڪو اسان جي دلين ۾ آهي سو اسان کي ڏئي اسان تنهنجي عبادت ڪريون ٿا.

ਹ੍ਵੈ ਹਮਰੋ ਭਰਤਾ ਹਰਿ ਜੀ ਮੁਖਿ ਸੁੰਦਰਿ ਹੈ ਜਿਹ ਕੋ ਸਸਿ ਸਾਨੀ ॥੨੪੩॥
hvai hamaro bharataa har jee mukh sundar hai jih ko sas saanee |243|

� اي ديوي! اسان تنهنجي عبادت ڪريون ٿا ته اسان جي دل جي مرضي مطابق برڪت عطا ڪري، ته جيئن اسان جو مڙس ڪرشن جي چنڊ جهڙو چهرو هجي.

ਭਾਲਿ ਲਗਾਵਤ ਕੇਸਰ ਅਛਤ ਚੰਦਨ ਲਾਵਤ ਹੈ ਸਿਤ ਕੈ ॥
bhaal lagaavat kesar achhat chandan laavat hai sit kai |

پيشانيءَ تي (درگا جي بت جي) زعفران ۽ چانور لڳل آهن ۽ اڇي چندن جي ڪاٺيءَ کي مس ڪيو وڃي ٿو.

ਫੁਨਿ ਡਾਰਤ ਫੂਲ ਉਡਾਵਤ ਹੈ ਮਖੀਆ ਤਿਹ ਕੀ ਅਤਿ ਹੀ ਹਿਤ ਕੈ ॥
fun ddaarat fool uddaavat hai makheea tih kee at hee hit kai |

عشق جي ديوي جي پيشانيءَ تي زعفران، عڪست ۽ چندن لڳائي، پوءِ گلن جي بارش ڪري، پيار سان سندس واکاڻ ڪن ٿا.

ਪਟ ਧੂਪ ਪਚਾਮ੍ਰਿਤ ਦਛਨਾ ਪਾਨ ਪ੍ਰਦਛਨਾ ਦੇਤ ਮਹਾ ਚਿਤ ਕੈ ॥
patt dhoop pachaamrit dachhanaa paan pradachhanaa det mahaa chit kai |

ڪپڙو، بخور، ٿلهو، ڊچنا ۽ پان (پرهيز وغيره ڪري) چٽ جي پوري چانهه سان ظاهر ٿئي ٿو.

ਬਰਬੇ ਕਹੁ ਕਾਨ੍ਰਹ ਉਪਾਉ ਕਰੈ ਮਿਤ ਹੋ ਸੋਊ ਤਾਤ ਕਿਧੌ ਕਿਤ ਕੈ ॥੨੪੪॥
barabe kahu kaanrah upaau karai mit ho soaoo taat kidhau kit kai |244|

اهي ڪپڙا، بخور، پنچامرت، مذهبي تحفا ۽ طواف ڪري رهيا آهن ۽ ڪرشن سان شادي ڪرڻ جي ڪوشش ڪري رهيا آهن، چوندا آهن ته ڪو دوست هجي، جيڪو اسان جي دل جي خواهش پوري ڪري.

ਗੋਪੀ ਬਾਚ ਦੇਵੀ ਜੂ ਸੋ ॥
gopee baach devee joo so |

ديوي کي خطاب ڪندي گوپين جو ڪلام:

ਕਬਿਤੁ ॥
kabit |

ڪيبٽ

ਦੈਤਨ ਸੰਘਾਰਨੀ ਪਤਿਤ ਲੋਕ ਤਾਰਨੀ ਸੁ ਸੰਕਟ ਨਿਵਾਰਨੀ ਕਿ ਐਸੀ ਤੂੰ ਸਕਤਿ ਹੈ ॥
daitan sanghaaranee patit lok taaranee su sankatt nivaaranee ki aaisee toon sakat hai |

(اي ديوي!) تون اهڙو طاقتور آهين، جيڪو ڀوتن کي ماريندو آهين، مري ويلن کي بچائيندو آهي، آفتن کي دور ڪندو آهي.

ਬੇਦਨ ਉਧਾਰਨੀ ਸੁਰੇਾਂਦ੍ਰ ਰਾਜ ਕਾਰਨੀ ਪੈ ਗਉਰਜਾ ਕੀ ਜਾਗੈ ਜੋਤਿ ਅਉਰ ਜਾਨ ਕਤ ਹੈ ॥
bedan udhaaranee sureaandr raaj kaaranee pai gaurajaa kee jaagai jot aaur jaan kat hai |

� اي ديوي! تون ئي اها طاقت آهين، جيڪا ڀوتن کي ناس ڪري، هن دنيا مان گنهگارن کي پار ڪري ۽ ڏکن کي دور ڪرين، تون ئي ويد جو ڇوٽڪارو ڏيندڙ آهين، تون ئي آهين راجا ڏاهر، اندرا کي گوري جي چمڪندڙ روشني.

ਧੂਅ ਮੈ ਨ ਧਰਾ ਮੈ ਨ ਧਿਆਨ ਧਾਰੀ ਮੈ ਪੈ ਕਛੂ ਜੈਸੇ ਤੇਰੇ ਜੋਤਿ ਬੀਚ ਆਨਨ ਛਕਤਿ ਹੈ ॥
dhooa mai na dharaa mai na dhiaan dhaaree mai pai kachhoo jaise tere jot beech aanan chhakat hai |

زمين ۽ آسمان ۾ تو جهڙو نور ٻيو ڪو به نه آهي

ਦਿਨਸ ਦਿਨੇਸ ਮੈ ਦਿਵਾਨ ਮੈ ਸੁਰੇਸ ਮੈ ਸੁਪਤ ਮਹੇਸ ਜੋਤਿ ਤੇਰੀ ਐ ਜਗਤਿ ਹੈ ॥੨੪੫॥
dinas dines mai divaan mai sures mai supat mahes jot teree aai jagat hai |245|

تون آهين سج، چنڊ، تارن، اندرا ۽ شيو وغيره سڀني ۾ روشنيءَ وانگر چمڪندڙ آهين.

ਬਿਨਤੀ ਕਰਤ ਸਭ ਗੋਪੀ ਕਰਿ ਜੋਰਿ ਜੋਰਿ ਸੁਨਿ ਲੇਹੁ ਬਿਨਤੀ ਹਮਾਰੀ ਇਹ ਚੰਡਿਕਾ ॥
binatee karat sabh gopee kar jor jor sun lehu binatee hamaaree ih chanddikaa |

سڀئي گوپيون هٿ ملائي عرض ڪن ٿيون ته اي چنديڪا! اسان جي درخواست ٻڌي.

ਸੁਰ ਤੈ ਉਬਾਰੇ ਕੋਟਿ ਪਤਿਤ ਉਧਾਰੇ ਚੰਡ ਮੁੰਡ ਮੁੰਡ ਡਾਰੇ ਸੁੰਭ ਨਿਸੁੰਭ ਕੀ ਖੰਡਿਕਾ ॥
sur tai ubaare kott patit udhaare chandd mundd mundd ddaare sunbh nisunbh kee khanddikaa |

سڀئي گوپيون هٿ جوڙي دعائون ڪري رهيون آهن ته اي چندي! اسان جي دعا ٻڌو، ڇو ته توهان ديوتائن کي به ڇوٽڪارو ڏياريو آهي، جيڪي لکين گنهگارن کي پار ڪري چانڊ، منڊ، سمڀ ۽ نسڀ کي ناس ڪري ڇڏيا آهن.

ਦੀਜੈ ਮਾਗਿਯੋ ਦਾਨ ਹ੍ਵੈ ਪ੍ਰਤਛ ਕਹੈ ਮੇਰੀ ਮਾਈ ਪੂਜੇ ਹਮ ਤੁਮੈ ਨਾਹੀ ਪੁਜੈ ਸੁਤ ਗੰਡਕਾ ॥
deejai maagiyo daan hvai pratachh kahai meree maaee pooje ham tumai naahee pujai sut ganddakaa |

� اي ماءُ! اسان لاءِ جيڪا نعمت گهري هئي سا ڏيو

ਹ੍ਵੈ ਕਰਿ ਪ੍ਰਸੰਨ੍ਯ ਤਾ ਕੋ ਕਹਿਓ ਸੀਘ੍ਰ ਮਾਨ ਦੀਨੋ ਵਹੈ ਬਰ ਦਾਨ ਫੁਨਿ ਰਾਨਿਨ ਕੀ ਮੰਡਿਕਾ ॥੨੪੬॥
hvai kar prasanay taa ko kahio seeghr maan deeno vahai bar daan fun raanin kee manddikaa |246|

اسان تنهنجي ۽ گنڊڪ نديءَ جي پٽ شاليگرام جي پوڄا ڪري رهيا آهيون، ڇاڪاڻ ته تو هن جي چوڻ کي قبول ڪيو هو، تنهن ڪري اسان کي برڪت عطا ڪر.

ਦੇਵੀ ਜੀ ਬਾਚ ਗੋਪਿਨ ਸੋ ॥
devee jee baach gopin so |

گوپين کي خطاب ڪندي ديوي جو ڪلام:

ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

سويا

ਹ੍ਵੈ ਭਰਤਾ ਅਬ ਸੋ ਤੁਮਰੋ ਹਰਿ ਦਾਨ ਇਹੇ ਦੁਰਗਾ ਤਿਨ ਦੀਨਾ ॥
hvai bharataa ab so tumaro har daan ihe duragaa tin deenaa |

”تنهنجو مڙس ڪرشن هوندو“ ائين چئي، درگا هنن کي برڪت عطا ڪئي.

ਸੋ ਧੁਨਿ ਸ੍ਰਉਨਨ ਮੈ ਸੁਨ ਕੈ ਤਿਨ ਕੋਟਿ ਪ੍ਰਨਾਮ ਤਬੈ ਉਠਿ ਕੀਨਾ ॥
so dhun sraunan mai sun kai tin kott pranaam tabai utth keenaa |

اهي ڳالهيون ٻڌي سڀ اٿي بيٺا ۽ لکين ڀيرا ديوي جي اڳيان سجدو ڪيائون

ਤਾ ਛਬਿ ਕੋ ਜਸੁ ਉਚ ਮਹਾ ਕਬਿ ਨੇ ਅਪਨੇ ਮਨ ਮੈ ਫੁਨਿ ਚੀਨਾ ॥
taa chhab ko jas uch mahaa kab ne apane man mai fun cheenaa |

انهيءَ زماني جي عڪس جي وڏي ڪاميابيءَ کي شاعر پنهنجي ذهن ۾ اهڙيءَ طرح سمجهايو هو.

ਹੈ ਇਨ ਕੋ ਮਨੁ ਕਾਨਰ ਮੈ ਅਉ ਜੋ ਪੈ ਰਸ ਕਾਨਰ ਕੇ ਸੰਗਿ ਭੀਨਾ ॥੨੪੭॥
hai in ko man kaanar mai aau jo pai ras kaanar ke sang bheenaa |247|

شاعر هن تماشي کي پنهنجي ذهن ۾ هن طرح غور ڪيو آهي ته اهي سڀ ڪرشن جي محبت ۾ رنگجي ويا آهن ۽ ان ۾ جذب ٿي ويا آهن.

ਪਾਇ ਪਰੀ ਤਿਹ ਕੇ ਤਬ ਹੀ ਸਭ ਭਾਤਿ ਕਰੀ ਬਹੁ ਤਾਹਿ ਬਡਾਈ ॥
paae paree tih ke tab hee sabh bhaat karee bahu taeh baddaaee |

سڀئي گوپيون ديوتائن جي پيرن تي ڪري، مختلف طريقن سان سندس تعريف ڪرڻ لڳيون

ਹੈ ਜਗ ਕੀ ਕਰਤਾ ਹਰਤਾ ਦੁਖ ਹੈ ਸਭ ਤੂ ਗਨ ਗੰਧ੍ਰਬ ਮਾਈ ॥
hai jag kee karataa harataa dukh hai sabh too gan gandhrab maaee |

��اي دنيا جي ماءُ! تون ئي دنيا جي ڏکن کي دور ڪرڻ واري آهين، تون گنهگارن جي ماءُ آهين.

ਤਾ ਛਬਿ ਕੀ ਅਤਿ ਹੀ ਉਪਮਾ ਕਬਿ ਨੇ ਮੁਖ ਤੇ ਇਮ ਭਾਖਿ ਸੁਨਾਈ ॥
taa chhab kee at hee upamaa kab ne mukh te im bhaakh sunaaee |

ان انتهائي خوبصورتيءَ جو مثال شاعر هن طرح بيان ڪيو آهي

ਲਾਲ ਭਈ ਤਬ ਹੀ ਗੁਪੀਆ ਫੁਨਿ ਬਾਤ ਜਬੈ ਮਨ ਬਾਛਤ ਪਾਈ ॥੨੪੮॥
laal bhee tab hee gupeea fun baat jabai man baachhat paaee |248|

شاعر چوي ٿو ته ڪرشن کي پنهنجو مڙس سمجهندي سڀني گوپين جا منهن خوشي ۽ شرم سان ڀرجي ويا ۽ لال ٿي ويا.

ਲੈ ਬਰਦਾਨ ਸਭੈ ਗੁਪੀਆ ਅਤਿ ਆਨੰਦ ਕੈ ਮਨਿ ਡੇਰਨ ਆਈ ॥
lai baradaan sabhai gupeea at aanand kai man dderan aaee |

برڪت حاصل ڪرڻ کان پوءِ سڀئي گوپيون پنهنجي دل ۾ ڏاڍي خوش ٿي گهر پهتيون.

ਗਾਵਤ ਗੀਤ ਸਭੈ ਮਿਲ ਕੈ ਇਕ ਹ੍ਵੈ ਕੈ ਪ੍ਰਸੰਨ੍ਯ ਸੁ ਦੇਤ ਬਧਾਈ ॥
gaavat geet sabhai mil kai ik hvai kai prasanay su det badhaaee |

گوپيون مطلوبه نعمت حاصل ڪرڻ تي خوش ٿي پنهنجن گهرن ڏانهن موٽي آيون ۽ هڪ ٻئي کي مبارڪون ڏيڻ لڳيون ۽ گيت ڳائي پنهنجي خوشي جو اظهار ڪيو.

ਪਾਤਨ ਸਾਥ ਖਰੀ ਤਿਨ ਕੀ ਉਪਮਾ ਕਬਿ ਨੇ ਮੁਖ ਤੇ ਇਮ ਗਾਈ ॥
paatan saath kharee tin kee upamaa kab ne mukh te im gaaee |

اهي سڀ هڪ قطار ۾ بيٺا؛ هن جي تشبيهه کي شاعر هن طرح بيان ڪيو آهي:

ਮਾਨਹੁ ਪਾਇ ਨਿਸਾਪਤਿ ਕੋ ਸਰ ਮਧਿ ਖਿਰੀ ਕਵੀਆ ਧੁਰ ਤਾਈ ॥੨੪੯॥
maanahu paae nisaapat ko sar madh khiree kaveea dhur taaee |249|

اهي قطار ۾ اهڙي طرح بيٺا آهن، ڄڻ ته گلن جون ڪُليون ٽانڪي ۾ بيٺا آهن ۽ چنڊ کي ڏسي رهيا آهن.249.

ਪ੍ਰਾਤ ਭਏ ਜਮਨਾ ਜਲ ਮੈ ਮਿਲਿ ਧਾਇ ਗਈ ਸਭ ਹੀ ਗੁਪੀਆ ॥
praat bhe jamanaa jal mai mil dhaae gee sabh hee gupeea |

صبح جو سوير سڀ گوپيون جمنا ڏانهن هليون ويون

ਮਿਲਿ ਗਾਵਤ ਗੀਤ ਚਲੀ ਤਿਹ ਜਾ ਕਰਿ ਆਨੰਦ ਭਾਮਿਨ ਮੈ ਕੁਪੀਆ ॥
mil gaavat geet chalee tih jaa kar aanand bhaamin mai kupeea |

اهي گيت ڳائي رهيا هئا ۽ انهن کي خوشيءَ ۾ ڏسي، خوشي به ڪاوڙ ۾ اچڻ لڳي.

ਤਬ ਹੀ ਫੁਨਿ ਕਾਨ੍ਰਹ ਚਲੇ ਤਿਹ ਜਾ ਜਮੁਨਾ ਜਲ ਕੋ ਫੁਨਿ ਜਾ ਜੁ ਪੀਆ ॥
tab hee fun kaanrah chale tih jaa jamunaa jal ko fun jaa ju peea |

ساڳئي وقت ڪرشن به اتي ويو ۽ وڃي جمنا مان پاڻي پيتو. (ڪرشن جي اچڻ تي سڀ خاموش ٿي ويا)

ਸੋਊ ਦੇਖਿ ਤਬੈ ਭਗਵਾਨ ਕਹੇ ਨਹਿ ਬੋਲਹੁ ਰੀ ਕਰਿ ਹੋ ਚੁਪੀਆ ॥੨੫੦॥
soaoo dekh tabai bhagavaan kahe neh bolahu ree kar ho chupeea |250|

پوءِ ڪرشن به جمنا طرف روانو ٿيو ۽ گوپين کي ڏسي کين چيائين ته ”اوھين ڇو نٿا ڳالھائين؟ ۽ تون خاموش ڇو آهين؟ ���250.