شري دسم گرنتھ

صفحو - 200


ੴ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਕੀ ਫਤਹ ॥
ik oankaar vaahiguroo jee kee fatah |

رب هڪ آهي ۽ فتح سچي گرو جي آهي.

ਅਥ ਬੀਸਵਾ ਰਾਮ ਅਵਤਾਰ ਕਥਨੰ ॥
ath beesavaa raam avataar kathanan |

ھاڻي شروع ٿئي ٿو رام جي باري ۾ بيان، ٻارھين اوتار:

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

چوپي

ਅਬ ਮੈ ਕਹੋ ਰਾਮ ਅਵਤਾਰਾ ॥
ab mai kaho raam avataaraa |

هاڻي مان رام اوتار جي ڪهاڻي ٻڌايان ٿو.

ਜੈਸ ਜਗਤ ਮੋ ਕਰਾ ਪਸਾਰਾ ॥
jais jagat mo karaa pasaaraa |

هاڻي مان اوتار رام کي بيان ڪريان ٿو ته ڪيئن هن دنيا ۾ پنهنجي ڪارڪردگي جو مظاهرو ڪيو.

ਬਹੁਤੁ ਕਾਲ ਬੀਤਤ ਭਯੋ ਜਬੈ ॥
bahut kaal beetat bhayo jabai |

جڏهن گهڻو وقت گذري ويو،

ਅਸੁਰਨ ਬੰਸ ਪ੍ਰਗਟ ਭਯੋ ਤਬੈ ॥੧॥
asuran bans pragatt bhayo tabai |1|

وڏي عرصي کان پوءِ ڀوتن جي خاندان وري سر مٿي ڪيو.1.

ਅਸੁਰ ਲਗੇ ਬਹੁ ਕਰੈ ਬਿਖਾਧਾ ॥
asur lage bahu karai bikhaadhaa |

جنات فساد ڪرڻ شروع ڪيا،

ਕਿਨਹੂੰ ਨ ਤਿਨੈ ਤਨਕ ਮੈ ਸਾਧਾ ॥
kinahoon na tinai tanak mai saadhaa |

شيطانن شيطاني ڪم ڪرڻ شروع ڪيا ۽ ڪير به کين سزا نه ڏئي سگهيو.

ਸਕਲ ਦੇਵ ਇਕਠੇ ਤਬ ਭਏ ॥
sakal dev ikatthe tab bhe |

پوءِ سڀ ديوتا گڏ ٿيا

ਛੀਰ ਸਮੁੰਦ੍ਰ ਜਹ ਥੋ ਤਿਹ ਗਏ ॥੨॥
chheer samundr jah tho tih ge |2|

سڀ ديوتا گڏ ٿيا ۽ کير جي سمنڊ ڏانهن ويا.2.

ਬਹੁ ਚਿਰ ਬਸਤ ਭਏ ਤਿਹ ਠਾਮਾ ॥
bahu chir basat bhe tih tthaamaa |

وشنو سان گڏ برهما نالي ديوتائي گهڻي عرصي تائين

ਬਿਸਨ ਸਹਿਤ ਬ੍ਰਹਮਾ ਜਿਹ ਨਾਮਾ ॥
bisan sahit brahamaa jih naamaa |

اتي اهي وشنو ۽ برهما سان گهڻو وقت دشمن رهيا.

ਬਾਰ ਬਾਰ ਹੀ ਦੁਖਤ ਪੁਕਾਰਤ ॥
baar baar hee dukhat pukaarat |

(اهي) بار بار ڏک ۾ رڙيون ڪندا رهيا.

ਕਾਨ ਪਰੀ ਕਲ ਕੇ ਧੁਨਿ ਆਰਤ ॥੩॥
kaan paree kal ke dhun aarat |3|

هنن ڪيترائي ڀيرا ڏک ۾ رڙ ڪئي ۽ آخرڪار سندن ڪاوڙ رب ٻڌي.

ਤੋਟਕ ਛੰਦ ॥
tottak chhand |

ٽوٽڪا اسٽينزا

ਬਿਸਨਾਦਕ ਦੇਵ ਲੇਖ ਬਿਮਨੰ ॥
bisanaadak dev lekh bimanan |

وشنو وانگر سڀني ديوتا هڪ اداس ذهن (بيمن) ڏٺو.

ਮ੍ਰਿਦ ਹਾਸ ਕਰੀ ਕਰ ਕਾਲ ਧੁਨੰ ॥
mrid haas karee kar kaal dhunan |

جڏهن بيشمار رب وشنو ۽ ٻين ديوتائن جي هوائي گاڏيءَ کي ڏٺو، تڏهن هن هڪ آواز بلند ڪيو ۽ مسڪرائي، وشنوءَ کي هن طرح مخاطب ڪيو:

ਅਵਤਾਰ ਧਰੋ ਰਘੁਨਾਥ ਹਰੰ ॥
avataar dharo raghunaath haran |

اي وشنو! (وڃڻ سان) رگھوناٿ جو اوتار سمجھو

ਚਿਰ ਰਾਜ ਕਰੋ ਸੁਖ ਸੋ ਅਵਧੰ ॥੪॥
chir raaj karo sukh so avadhan |4|

پاڻ کي رگھوناٿ (رام) جي روپ ۾ ظاھر ڪيو ۽ اودھ تي ڊگھي عرصي تائين حڪومت ڪريو.

ਬਿਸਨੇਸ ਧੁਣੰ ਸੁਣ ਬ੍ਰਹਮ ਮੁਖੰ ॥
bisanes dhunan sun braham mukhan |

وشنو اهو آواز ٻڌو (يعني اجازت حاصل ڪئي) ’ڪال-پورڪا‘ جي سر مان.

ਅਬ ਸੁਧ ਚਲੀ ਰਘੁਬੰਸ ਕਥੰ ॥
ab sudh chalee raghubans kathan |

وشنو اهو حڪم رب جي وات مان ٻڌو (۽ جيئن حڪم ڏنو ويو). ھاڻي شروع ٿئي ٿو رگھو خاندان جي ڪهاڻي.

ਜੁ ਪੈ ਛੋਰ ਕਥਾ ਕਵਿ ਯਾਹ ਰਢੈ ॥
ju pai chhor kathaa kav yaah radtai |

جنهن شاعر شروع کان هي قصو بيان ڪيو آهي،

ਇਨ ਬਾਤਨ ਕੋ ਇਕ ਗ੍ਰੰਥ ਬਢੈ ॥੫॥
ein baatan ko ik granth badtai |5|

جنهن کي شاعر تمام نعتن سان بيان ڪري ٿو.

ਤਿਹ ਤੇ ਕਹੀ ਥੋਰੀਐ ਬੀਨ ਕਥਾ ॥
tih te kahee thoreeai been kathaa |

ان ڪري، ٿورڙي چونڊ ڪهاڻي چيو وڃي ٿو،

ਬਲਿ ਤ੍ਵੈ ਉਪਜੀ ਬੁਧ ਮਧਿ ਜਥਾ ॥
bal tvai upajee budh madh jathaa |

تنهن ڪري اي رب! مان مختصر طور هي اهم قصو اوهان جي ڏنل عقل مطابق لکان ٿو.

ਜਹ ਭੂਲਿ ਭਈ ਹਮ ਤੇ ਲਹੀਯੋ ॥
jah bhool bhee ham te laheeyo |

ڪٿي وساري ويٺا آهيون،

ਸੁ ਕਬੋ ਤਹ ਅਛ੍ਰ ਬਨਾ ਕਹੀਯੋ ॥੬॥
su kabo tah achhr banaa kaheeyo |6|

جيڪڏهن ڪنهن طرف کان ڪا خامي آهي ته ان لاءِ مان جوابده آهيان، تنهن ڪري اي رب! مون کي طاقت ڏي ته مان هي شعر مناسب زبان ۾ لکي سگهان.

ਰਘੁ ਰਾਜ ਭਯੋ ਰਘੁ ਬੰਸ ਮਣੰ ॥
ragh raaj bhayo ragh bans manan |

رگھو گھراڻي ۾ ’رگھو‘ راجا ھو، جنھن جو سُٺو ماني ھو.

ਜਿਹ ਰਾਜ ਕਰਯੋ ਪੁਰ ਅਉਧ ਘਣੰ ॥
jih raaj karayo pur aaudh ghanan |

راجا رگھو رگھو قبيلي جي گلن ۾ ھڪڙو جواھر وانگر ڏاڍو متاثر ڪندڙ نظر آيو. هن اوڌ تي گهڻو وقت حڪومت ڪئي.

ਸੋਊ ਕਾਲ ਜਿਣਯੋ ਨ੍ਰਿਪਰਾਜ ਜਬੰ ॥
soaoo kaal jinayo nriparaaj jaban |

جڏهن ته مهاراجا (رگھو) ڪل کي فتح ڪيو

ਭੂਅ ਰਾਜ ਕਰਯੋ ਅਜ ਰਾਜ ਤਬੰ ॥੭॥
bhooa raaj karayo aj raaj taban |7|

جڏهن موت (KAL) آخرڪار پنهنجي پڄاڻيءَ تي پهتو، تڏهن راجا اج، زمين تي حڪومت ڪرڻ لڳو.

ਅਜ ਰਾਜ ਹਣਯੋ ਜਬ ਕਾਲ ਬਲੀ ॥
aj raaj hanayo jab kaal balee |

جڏهن بادشاهه کي قربانيءَ جي سڏ تان قتل ڪيو ويو،

ਸੁ ਨ੍ਰਿਪਤ ਕਥਾ ਦਸਰਥ ਚਲੀ ॥
su nripat kathaa dasarath chalee |

جڏهن راجا اج کي زبردست تباهه ڪندڙ رب ناس ڪيو، تڏهن راجا دسرٿ جي ذريعي رگھو خاندان جي ڪهاڻي اڳتي وڌي وئي.

ਚਿਰ ਰਾਜ ਕਰੋ ਸੁਖ ਸੋਂ ਅਵਧੰ ॥
chir raaj karo sukh son avadhan |

هن ايوڌيا ۾ به گهڻو وقت خوشيءَ سان حڪومت ڪئي.

ਮ੍ਰਿਗ ਮਾਰ ਬਿਹਾਰ ਬਣੰ ਸੁ ਪ੍ਰਭੰ ॥੮॥
mrig maar bihaar banan su prabhan |8|

هن اوڌ تي به آرام سان حڪومت ڪئي ۽ آرامده ڏينهن جنگل ۾ هرڻ کي ماري وڌا.

ਜਗ ਧਰਮ ਕਥਾ ਪ੍ਰਚੁਰੀ ਤਬ ਤੇ ॥
jag dharam kathaa prachuree tab te |

پوءِ دنيا ۾ مذهب جي ڪهاڻي پکڙجي وئي

ਸੁਮਿਤ੍ਰੇਸ ਮਹੀਪ ਭਯੋ ਜਬ ਤੇ ॥
sumitres maheep bhayo jab te |

قربانيءَ جي ڌرم جي وڏي پيماني تي تبليغ ڪئي وئي، جڏهن دسرٿ، سمترا جو رب بادشاهه ٿيو.

ਦਿਨ ਰੈਣ ਬਨੈਸਨ ਬੀਚ ਫਿਰੈ ॥
din rain banaisan beech firai |

هو ڏينهن رات گهاڙ ٻيلن ۾ گهمندو هو.

ਮ੍ਰਿਗ ਰਾਜ ਕਰੀ ਮ੍ਰਿਗ ਨੇਤ ਹਰੈ ॥੯॥
mrig raaj karee mrig net harai |9|

راجا رات ڏينهن جنگل ۾ گهمي ڦري ٽئگر، هاٿي ۽ هرڻ جو شڪار ڪندو هو.

ਇਹ ਭਾਤਿ ਕਥਾ ਉਹ ਠੌਰ ਭਈ ॥
eih bhaat kathaa uh tthauar bhee |

اُن طرف کان اهڙو قصو ٿيو،

ਅਬ ਰਾਮ ਜਯਾ ਪਰ ਬਾਤ ਗਈ ॥
ab raam jayaa par baat gee |

اهڙيءَ طرح اوڌ ۾ ڪهاڻي اڳتي وڌي ۽ هاڻي رام جي ماءُ جو حصو اسان جي سامهون اچي ٿو.

ਕੁਹੜਾਮ ਜਹਾ ਸੁਨੀਐ ਸਹਰੰ ॥
kuharraam jahaa suneeai saharan |

جتي ”ڪُهرام“ نالي شهر ٻڌجي.

ਤਹ ਕੌਸਲ ਰਾਜ ਨ੍ਰਿਪੇਸ ਬਰੰ ॥੧੦॥
tah kauasal raaj nripes baran |10|

10. ڪوهرام جي شهر ۾ هڪ بهادر بادشاهه هو، جنهن کي ڪوشال جي بادشاهي چيو ويندو هو.

ਉਪਜੀ ਤਹ ਧਾਮ ਸੁਤਾ ਕੁਸਲੰ ॥
aupajee tah dhaam sutaa kusalan |

هن جي گهر ۾ (هڪ) ڇوڪري پيدا ٿي جنهن جو نالو ڪشليا رکيو ويو.

ਜਿਹ ਜੀਤ ਲਈ ਸਸਿ ਅੰਗ ਕਲੰ ॥
jih jeet lee sas ang kalan |

هن جي گهر ۾ هڪ انتهائي سهڻي ڌيءَ ڪوشليا پيدا ٿي، جنهن چنڊ جي سموري حسن کي فتح ڪري ورتو.

ਜਬ ਹੀ ਸੁਧਿ ਪਾਇ ਸੁਯੰਬ੍ਰ ਕਰਿਓ ॥
jab hee sudh paae suyanbr kario |

ان ڇوڪريءَ کي جڏهن هوش آيو ته (بادشاهه) ’سومبر‘ پيدا ڪيو.

ਅਵਧੇਸ ਨਰੇਸਹਿ ਚੀਨ ਬਰਿਓ ॥੧੧॥
avadhes nareseh cheen bario |11|

جڏهن هوءَ وڏي ٿي ته هن اوڌ جي راجا دسرٿ کي سوياموار جي تقريب ۾ چونڊيو ۽ ساڻس شادي ڪئي.