شري دسم گرنتھ

صفحو - 648


ਕੇਈ ਸੁਨਤ ਪਾਠ ਪਰਮੰ ਪੁਨੀਤ ॥
keee sunat paatth paraman puneet |

ڪيترائي سڀ کان وڌيڪ مقدس متن ٻڌندا آهن

ਨਹੀ ਮੁਰਤ ਕਲਪ ਬਹੁਤ ਜਾਤ ਬੀਤ ॥੧੫੮॥
nahee murat kalap bahut jaat beet |158|

ڪيترائي ويٺي ويٺي مذهبي ڪلام ٻڌي رهيا آهن ۽ ڪيترائي ڪلپنا تائين به پوئتي نه ٿا ڏسن.158.

ਕੇਈ ਬੈਠ ਕਰਤ ਜਲਿ ਕੋ ਅਹਾਰ ॥
keee baitth karat jal ko ahaar |

ڪيترائي ويٺي پاڻي کائيندا آهن.

ਕੇਈ ਭ੍ਰਮਤ ਦੇਸ ਦੇਸਨ ਪਹਾਰ ॥
keee bhramat des desan pahaar |

ڪيترائي، ويٺي، پاڻي پي رهيا آهن ۽ ڪيترائي جبلن ۽ پري ۽ ويجھن ملڪن ۾ گھمي رهيا آهن

ਕੇਈ ਜਪਤ ਮਧ ਕੰਦਰੀ ਦੀਹ ॥
keee japat madh kandaree deeh |

وڏين غارن (غارن) ۾ ويهڻ (بيٺا) ڪيترائي.

ਕੇਈ ਬ੍ਰਹਮਚਰਜ ਸਰਤਾ ਮਝੀਹ ॥੧੫੯॥
keee brahamacharaj sarataa majheeh |159|

ڪيترائي غارن ۾ ويھي رب جي نالي جو ورجائي رھيا آھن ۽ ڪيترائي برهمڻ نھارن ۾ ھلندا آھن.159.

ਕੇਈ ਰਹਤ ਬੈਠਿ ਮਧ ਨੀਰ ਜਾਇ ॥
keee rahat baitth madh neer jaae |

ڪيترائي پاڻي ۾ ويٺا.

ਕੇਈ ਅਗਨ ਜਾਰਿ ਤਾਪਤ ਬਨਾਇ ॥
keee agan jaar taapat banaae |

ڪيترائي پاڻيءَ ۾ ويٺا آھن ۽ ڪيترائي پاڻ کي باھ ٻاري گرم ڪري رھيا آھن

ਕੇਈ ਰਹਤ ਸਿਧਿ ਮੁਖ ਮੋਨ ਠਾਨ ॥
keee rahat sidh mukh mon tthaan |

ڪيترائي ايماندار ماڻهو پنهنجي منهن تي خاموشي اختيار ڪندا آهن.

ਅਨਿ ਆਸ ਚਿਤ ਇਕ ਆਸ ਮਾਨ ॥੧੬੦॥
an aas chit ik aas maan |160|

ڪيترائي ماهر خاموشي اختيار ڪري، رب کي ياد ڪري رهيا آهن ۽ ڪيترائي پنهنجي ذهن ۾ آسمان ڏانهن توجهه ۾ مشغول آهن.

ਅਨਡੋਲ ਗਾਤ ਅਬਿਕਾਰ ਅੰਗ ॥
anaddol gaat abikaar ang |

نه جسم (ڪيترن جا) لڙڪندا آهن ۽ نه عضون کي تڪليف ٿيندي آهي.

ਮਹਿਮਾ ਮਹਾਨ ਆਭਾ ਅਭੰਗ ॥
mahimaa mahaan aabhaa abhang |

(انهن جي) شان وڏي آهي ۽ آڪاش ابهام آهي.

ਅਨਭੈ ਸਰੂਪ ਅਨਭਵ ਪ੍ਰਕਾਸ ॥
anabhai saroop anabhav prakaas |

(اهي) روپ ۾ بي خوف ۽ تجربي سان روشن خيال آهن.

ਅਬਯਕਤ ਤੇਜ ਨਿਸ ਦਿਨ ਉਦਾਸ ॥੧੬੧॥
abayakat tej nis din udaas |161|

ڪيترائي ماڻهو انهيءَ مستحڪم ۽ بي عيب رب جي مراقبي ۾ مشغول آهن، جيڪو اعليٰ ۽ ساراه جوڳو آهي، جنهن جو شان بي مثال آهي، جيڪو معرفت اوتار ۽ نور آهي، جنهن جي شان ظهور کان سواءِ آهي ۽ جيڪو بي نياز آهي.161.

ਇਹ ਭਾਤਿ ਜੋਗਿ ਕੀਨੇ ਅਪਾਰ ॥
eih bhaat jog keene apaar |

اهڙيءَ طرح (ڪيترن ئي) بيشمار خوبيون سرانجام ڏنيون آهن.

ਗੁਰ ਬਾਝ ਯੌ ਨ ਹੋਵੈ ਉਧਾਰ ॥
gur baajh yau na hovai udhaar |

هن طريقي سان، هن مختلف طريقن سان يوگا جي مشق ڪئي، پر گرو کان سواء نجات حاصل نه آهي

ਤਬ ਪਰੇ ਦਤ ਕੇ ਚਰਨਿ ਆਨਿ ॥
tab pare dat ke charan aan |

پوءِ (اهي) آيا ۽ دت جي پيرن تي ڪري پيا

ਕਹਿ ਦੇਹਿ ਜੋਗ ਕੇ ਗੁਰ ਬਿਧਾਨ ॥੧੬੨॥
keh dehi jog ke gur bidhaan |162|

پوءِ اهي سڀيئي دت جي پيرن تي ڪري پيا ۽ کيس عرض ڪيائون ته کين يوگا جو طريقو سيکاري.

ਜਲ ਮਧਿ ਜੌਨ ਮੁੰਡੇ ਅਪਾਰ ॥
jal madh jauan mundde apaar |

اهي اپار (شاگرد) جيڪي پاڻيءَ ۾ غسل ڪندا هئا.

ਬਨ ਨਾਮ ਤਉਨ ਹ੍ਵੈਗੇ ਕੁਮਾਰ ॥
ban naam taun hvaige kumaar |

جن کي پاڻيءَ ۾ ترسڻ جي رسم ادا ڪئي وئي، اهي سڀئي شهزادا (ڇوڪرا) تنهنجي پناهه ۾ آهن.

ਗਿਰਿ ਮਧਿ ਸਿਖ ਕਿਨੇ ਅਨੇਕ ॥
gir madh sikh kine anek |

(جيڪو) ڪيترن سکن جبلن ۾ ڪيو،

ਗਿਰਿ ਭੇਸ ਸਹਤਿ ਸਮਝੋ ਬਿਬੇਕ ॥੧੬੩॥
gir bhes sahat samajho bibek |163|

جن کي جبلن ۾ شاگرد طور شروع ڪيو ويو، اهي ڇوڪريءَ جي نالي سان سڃاتا ويا.163.

ਭਾਰਥ ਭਣੰਤ ਜੇ ਭੇ ਦੁਰੰਤ ॥
bhaarath bhanant je bhe durant |

ڀارت جو بيان ڪندي جيڪو لامحدود ٿيو (شاگرد)،

ਭਾਰਥੀ ਨਾਮ ਤਾ ਕੇ ਭਣੰਤ ॥
bhaarathee naam taa ke bhanant |

انهن جو نالو ’ڀارت‘ آهي.

ਪੁਰਿ ਜਾਸ ਸਿਖ ਕੀਨੇ ਅਪਾਰ ॥
pur jaas sikh keene apaar |

(جيڪو) وڏن شاگردن شهرن ۾ ڪيو،

ਪੁਰੀ ਨਾਮ ਤਉਨ ਜਾਨ ਬਿਚਾਰ ॥੧੬੪॥
puree naam taun jaan bichaar |164|

هو شهرن ۾ گهمي ڦري، بارات، پارٿ، پوري وغيره کي سنياسي بڻائي ڇڏيائين.

ਪਰਬਤ ਬਿਖੈ ਸਜੇ ਸਿਖ ਕੀਨ ॥
parabat bikhai saje sikh keen |

شاگرد جيڪي جبلن ۾ سجايا ويا،

ਪਰਬਤਿ ਸੁ ਨਾਮ ਲੈ ਤਾਹਿ ਦੀਨ ॥
parabat su naam lai taeh deen |

انهن جو نالو ’پاربتي‘ رکيو ويو.

ਇਹ ਭਾਤਿ ਉਚਰਿ ਕਰਿ ਪੰਚ ਨਾਮ ॥
eih bhaat uchar kar panch naam |

اهڙيءَ طرح پنجن نالن جو اعلان ڪيو ويو.

ਤਬ ਦਤ ਦੇਵ ਕਿੰਨੇ ਬਿਸ੍ਰਾਮ ॥੧੬੫॥
tab dat dev kine bisraam |165|

جن کي جبل تي شاگرد بڻايو ويو، تن جو نالو ’پروت‘ رکيو ويو ۽ اهڙيءَ طرح پنجن نالن جو ذڪر ڪري، دت آرام ورتائين.

ਸਾਗਰ ਮੰਝਾਰ ਜੇ ਸਿਖ ਕੀਨ ॥
saagar manjhaar je sikh keen |

جن سمنڊ ۾ شاگرد ڪيا،

ਸਾਗਰਿ ਸੁ ਨਾਮ ਤਿਨ ਕੇ ਪ੍ਰਬੀਨ ॥
saagar su naam tin ke prabeen |

جن کي سمنڊ ۾ شاگرد جي حيثيت سان شروع ڪيو ويو، انهن جو نالو ”ساگر“ رکيو ويو

ਸਾਰਸੁਤਿ ਤੀਰ ਜੇ ਕੀਨ ਚੇਲ ॥
saarasut teer je keen chel |

جيڪو سرسوتي جي ڪنارن تي پيو،

ਸਾਰਸੁਤੀ ਨਾਮ ਤਿਨ ਨਾਮ ਮੇਲ ॥੧੬੬॥
saarasutee naam tin naam mel |166|

جن کي سرسوتي نديءَ جي ڪناري تي شاگرد بڻايو ويو، تن جو نالو ’سرسوتي‘ رکيو ويو.166.

ਤੀਰਥਨ ਬੀਚ ਜੇ ਸਿਖ ਕੀਨ ॥
teerathan beech je sikh keen |

جن درگاهن ۾ خدمت ڪئي،

ਤੀਰਥਿ ਸੁ ਨਾਮ ਤਿਨ ਕੋ ਪ੍ਰਬੀਨ ॥
teerath su naam tin ko prabeen |

جن کي زيارتن جي جاءِ تي شاگرد بڻايو ويو، تن کي ”تيرٿ“ جو نالو ڏنو ويو.

ਜਿਨ ਚਰਨ ਦਤ ਕੇ ਗਹੇ ਆਨਿ ॥
jin charan dat ke gahe aan |

جن اچي دت جا پير پڪڙيا.

ਤੇ ਭਏ ਸਰਬ ਬਿਦਿਆ ਨਿਧਾਨ ॥੧੬੭॥
te bhe sarab bidiaa nidhaan |167|

جن اچي دت جا پير پڪڙيا، سي سڀ سکيا جو خزانو بڻجي ويا.167.

ਇਮਿ ਕਰਤ ਸਿਖ ਜਹ ਤਹ ਬਿਹਾਰਿ ॥
eim karat sikh jah tah bihaar |

جيڪي جتي به رهيا اتي شاگرد بڻيا

ਆਸ੍ਰਮਨ ਬੀਚ ਜੋ ਜੋ ਨਿਹਾਰਿ ॥
aasraman beech jo jo nihaar |

اهڙيءَ طرح، جتي ڪٿي به شاگرد رهندا هئا ۽ جتي به ڪنهن شاگرد ڪجهه نه ڪيو هو.

ਤਹ ਤਹੀ ਸਿਖ ਜੋ ਕੀਨ ਜਾਇ ॥
tah tahee sikh jo keen jaae |

۽ اتي وڃي انھن کي نوڪر بڻائي ڇڏيو.

ਆਸ੍ਰਮਿ ਸੁ ਨਾਮ ਕੋ ਤਿਨ ਸੁਹਾਇ ॥੧੬੮॥
aasram su naam ko tin suhaae |168|

هن جي نالي تي اتي هڪ مندر قائم ڪيو ويو.

ਆਰੰਨ ਬੀਚ ਜੇਅ ਭੇ ਦਤ ॥
aaran beech jea bhe dat |

بان (’ارن‘) ۾ جيڪي دت جا پوئلڳ هئا

ਸੰਨ੍ਯਾਸ ਰਾਜ ਅਤਿ ਬਿਮਲ ਮਤਿ ॥
sanayaas raaj at bimal mat |

۽ سنياس شيرومني ۽ بلڪل خالص عقل وارو (دتا).

ਤਹ ਤਹ ਸੁ ਕੀਨ ਜੇ ਸਿਖ ਜਾਇ ॥
tah tah su keen je sikh jaae |

جيڪي شاگرد اتي ويا ۽ ڪيائون،

ਅਰਿੰਨਿ ਨਾਮ ਤਿਨ ਕੋ ਰਖਾਇ ॥੧੬੯॥
arin naam tin ko rakhaae |169|

انهيءَ بي خوف پروش دت آرينائڪ (ٻيلي) ۾ ڪيترائي شاگرد ٺاهيا، جن جو نالو ’آرانائڪ‘ رکيو ويو.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕ ਗ੍ਰੰਥੇ ਦਤ ਮਹਾਤਮੇ ਅਨਭਉ ਪ੍ਰਕਾਸੇ ਦਸ ਨਾਮ ਧ੍ਰਯਾਯ ਸੰਪੂਰਣ ॥
eit sree bachitr naattak granthe dat mahaatame anbhau prakaase das naam dhrayaay sanpooran |

”بچتر ناٽڪ“ جي باب جي پڄاڻيءَ جو عنوان ”The ten names of Cognition-Incarnate disciples of the sage Dutt“.

ਪਾਧੜੀ ਛੰਦ ॥
paadharree chhand |

(هاڻي شروع ٿئي ٿو ذهن کي ٻئي گرو جي حيثيت ۾ ٺاهڻ جي وضاحت) پادري اسٽانزا

ਆਜਾਨ ਬਾਹੁ ਅਤਿਸੈ ਪ੍ਰਭਾਵ ॥
aajaan baahu atisai prabhaav |

گھٹنے ڊگھي بازو ۽ تمام متاثر ڪندڙ

ਅਬਿਯਕਤ ਤੇਜ ਸੰਨ੍ਯਾਸ ਰਾਵ ॥
abiyakat tej sanayaas raav |

سنياسي جي ان راجا جو شان بيان نه ٿو ڪري سگهجي ۽ هن جي ڊگهن هٿن جو اثر تمام وڏو هو.

ਜਹ ਜਹ ਬਿਹਾਰ ਮੁਨਿ ਕਰਤ ਦਤ ॥
jah jah bihaar mun karat dat |

جتي هو ويٺو هو،

ਅਨਭਉ ਪ੍ਰਕਾਸ ਅਰੁ ਬਿਮਲ ਮਤ ॥੧੭੦॥
anbhau prakaas ar bimal mat |170|

جتي به بابا دت ويو، اتي به اتساهه چمڪيو ۽ خالص عقل وڌيو.

ਜੇ ਹੁਤੇ ਦੇਸ ਦੇਸਨ ਨ੍ਰਿਪਾਲ ॥
je hute des desan nripaal |

جيڪي ملڪ جا بادشاهه هئا،

ਤਜਿ ਗਰਬ ਪਾਨ ਲਾਗੇ ਸੁ ਢਾਲ ॥
taj garab paan laage su dtaal |

پري پري جي ملڪن جا راجا، پنهنجا غرور ڇڏي اچي سندس پيرن تي ڪري پيا

ਤਜਿ ਦੀਨ ਅਉਰ ਝੂਠੇ ਉਪਾਇ ॥
taj deen aaur jhootthe upaae |

(انهن) ٻين فضول قدمن کي ڇڏي ڏنو

ਦ੍ਰਿੜ ਗਹਿਓ ਏਕ ਸੰਨ੍ਯਾਸ ਰਾਇ ॥੧੭੧॥
drirr gahio ek sanayaas raae |171|

انهن سڀ ڪوڙا حربا ڇڏي، عزم سان، يوگين جي راجا دت کي پنهنجو بنياد بڻائي ڇڏيو.

ਤਜਿ ਸਰਬ ਆਸ ਇਕ ਆਸ ਚਿਤ ॥
taj sarab aas ik aas chit |

ٻين سڀني اميدن کي ڇڏي، هڪ اميد (فرض ڪيو ويو) چت ۾.

ਅਬਿਕਾਰ ਚਿਤ ਪਰਮੰ ਪਵਿਤ ॥
abikaar chit paraman pavit |

باقي سمورين خواهشن کي ڇڏي، رب سان ملڻ جي فقط هڪ خواهش سندن دل ۾ رهي

ਜਹ ਕਰਤ ਦੇਸ ਦੇਸਨ ਬਿਹਾਰ ॥
jah karat des desan bihaar |

جتي به (دتا) زمينن جي وچ ۾ ڦرندو هو،

ਉਠਿ ਚਲਤ ਸਰਬ ਰਾਜਾ ਅਪਾਰ ॥੧੭੨॥
autth chalat sarab raajaa apaar |172|

انهن سڀني جو ذهن بلڪل پاڪ هو ۽ دت جنهن به ملڪ ۾ ويندو هو، اتي جو بادشاهه سندس پيرن تي ڪري پيو.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

DOHRA

ਗਵਨ ਕਰਤ ਜਿਹਾਂ ਜਿਹਾਂ ਦਿਸਾ ਮੁਨਿ ਮਨ ਦਤ ਅਪਾਰ ॥
gavan karat jihaan jihaan disaa mun man dat apaar |

موني دت وڏو دماغ هو، جتي به گهمندو هو.

ਸੰਗਿ ਚਲਤ ਉਠਿ ਸਬ ਪ੍ਰਜਾ ਤਜ ਘਰ ਬਾਰ ਪਹਾਰ ॥੧੭੩॥
sang chalat utth sab prajaa taj ghar baar pahaar |173|

دت جنهن طرف به ويو، اتي جا رعايا پنهنجا گهر ڇڏي، ساڻ گڏ ٿيا.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

چوپي

ਜਿਹ ਜਿਹ ਦੇਸ ਮੁਨੀਸਰ ਗਏ ॥
jih jih des muneesar ge |

جنهن به ملڪ ۾ وڏو بابا (دتا) ويو،

ਊਚ ਨੀਚ ਸਬ ਹੀ ਸੰਗਿ ਭਏ ॥
aooch neech sab hee sang bhe |

وڏو بابا دت جنهن به ملڪ ۾ ويندو هو، سڀ بزرگ ۽ ننڍا وڏا ساڻس گڏ هوندا هئا.

ਏਕ ਜੋਗ ਅਰੁ ਰੂਪ ਅਪਾਰਾ ॥
ek jog ar roop apaaraa |

هڪ يوگڪ ۽ ٻيو بيشمار روپ،

ਕਉਨ ਨ ਮੋਹੈ ਕਹੋ ਬਿਚਾਰਾ ॥੧੭੪॥
kaun na mohai kaho bichaaraa |174|

جتي هو يوگي هو، اوترو سهڻو به هو، ته پوءِ رغبت کان سواءِ ڪير هوندو.

ਜਹ ਤਹ ਚਲਾ ਜੋਗੁ ਸੰਨ੍ਯਾਸਾ ॥
jah tah chalaa jog sanayaasaa |

سنياس يوگا ڪيڏانهن ويو؟

ਰਾਜ ਪਾਟ ਤਜ ਭਏ ਉਦਾਸਾ ॥
raaj paatt taj bhe udaasaa |

هن جي يوگ ۽ سنياس جو اثر جتي به پهتو، اتي ماڻهو پنهنجا سڀ سامان ڇڏي اڻڄاڻ ٿي ويا.

ਐਸੀ ਭੂਮਿ ਨ ਦੇਖੀਅਤ ਕੋਈ ॥
aaisee bhoom na dekheeat koee |

اهڙي زمين نه ڏٺي،

ਜਹਾ ਸੰਨ੍ਯਾਸ ਜੋਗ ਨਹੀ ਹੋਈ ॥੧੭੫॥
jahaa sanayaas jog nahee hoee |175|

ڪا به اهڙي جاءِ نظر نه آئي، جتي يوگا ۽ سنياس جو اثر نه هجي.