شري دسم گرنتھ

صفحو - 623


ਆਸਨ ਅਰਧ ਦਯੋ ਤੁਹ ਯਾ ਬ੍ਰਤ ॥
aasan aradh dayo tuh yaa brat |

چيائين، ”اي بادشاهه! اندرا کي ڌڪ نه ڏيو، هن جي طرف کان توهان کي پنهنجي اڌ سيٽ پيش ڪرڻ جو سبب آهي

ਹੈ ਲਵਨਾਸ੍ਰ ਮਹਾਸੁਰ ਭੂਧਰਿ ॥
hai lavanaasr mahaasur bhoodhar |

(اهو ان ڪري ٿيو جو) تو زمين تي ’لاواناسورا‘ سڏيو

ਤਾਹਿ ਨ ਮਾਰ ਸਕੇ ਤੁਮ ਕਿਉ ਕਰ ॥੧੧੧॥
taeh na maar sake tum kiau kar |111|

ڌرتيءَ تي لوناسورا نالي هڪ ڀوت آهي، تنهن کي اڃا تائين ڇو نه ماري سگهيو آهين؟

ਜੌ ਤੁਮ ਤਾਹਿ ਸੰਘਾਰ ਕੈ ਆਵਹੁ ॥
jau tum taeh sanghaar kai aavahu |

جيڪڏھن ائين ڪندين ته کيس ماري ڇڏيندو

ਤੌ ਤੁਮ ਇੰਦ੍ਰ ਸਿੰਘਾਸਨ ਪਾਵਹੁ ॥
tau tum indr singhaasan paavahu |

پوءِ تون (مڪمل) اندرا سيٽ حاصل ڪندين.

ਐਸੇ ਕੈ ਅਰਧ ਸਿੰਘਾਸਨ ਬੈਠਹੁ ॥
aaise kai aradh singhaasan baitthahu |

تنهن ڪري (تون) اڌ تخت تي ويٺي.

ਸਾਚੁ ਕਹੋ ਪਰ ਨਾਕੁ ਨ ਐਠਹੁ ॥੧੧੨॥
saach kaho par naak na aaitthahu |112|

”جڏهن تون هن کي مارڻ کان پوءِ ايندين، تڏهن اندرا جي پوري سيٽ هوندي، تنهن ڪري هاڻي اڌ سيٽ تي ويهڻ ۽ هن سچ کي قبول ڪندي، پنهنجي ڪاوڙ جو مظاهرو نه ڪر“.

ਅਸਤਰ ਛੰਦ ॥
asatar chhand |

ASTAR STANZA

ਧਾਯੋ ਅਸਤ੍ਰ ਲੈ ਕੇ ਤਹਾ ॥
dhaayo asatr lai ke tahaa |

(راج منڌاتا) استرا (ڪان) ورتو ۽ اتي ڀڄي ويو،

ਮਥੁਰਾ ਮੰਡਲ ਦਾਨੋ ਥਾ ਜਹਾ ॥
mathuraa manddal daano thaa jahaa |

راجا پنهنجا هٿيار کڻي اتي پهتو، جتي ماٿرا منڊل ۾ ڀوت رهندو هو.

ਮਹਾ ਗਰਬੁ ਕੈ ਕੈ ਮਹਾ ਮੰਦ ਬੁਧੀ ॥
mahaa garab kai kai mahaa mand budhee |

اهو وڏو بڇڙو ذهن (شيطان) مغرور ٿي ويو

ਮਹਾ ਜੋਰ ਕੈ ਕੈ ਦਲੰ ਪਰਮ ਕ੍ਰੁਧੀ ॥੧੧੩॥
mahaa jor kai kai dalan param krudhee |113|

هو وڏو بيوقوف ۽ انا پرست هو، هو تمام گهڻو طاقتور ۽ خوفناڪ حد تائين بي رحم هو.113.

ਮਹਾ ਘੋਰ ਕੈ ਕੈ ਘਨੰ ਕੀ ਘਟਾ ਜਿਯੋ ॥
mahaa ghor kai kai ghanan kee ghattaa jiyo |

بدلي جي ڪارو اسڪيم وانگر، تمام گهڻو گز کيڏڻ

ਸੁ ਧਾਇਆ ਰਣੰ ਬਿਜੁਲੀ ਕੀ ਛਟਾ ਜਿਯੋ ॥
su dhaaeaa ranan bijulee kee chhattaa jiyo |

ڪڪرن وانگر گجگوڙ ڪندي منڌاتا (شيطان) تي جنگ جي ميدان ۾ بجليءَ وانگر ڪري پيو

ਸੁਨੇ ਸਰਬ ਦਾਨੋ ਸੁ ਸਾਮੁਹਿ ਸਿਧਾਇ ॥
sune sarab daano su saamuhi sidhaae |

ميڊڪ اسٽينزا

ਮਹਾ ਕ੍ਰੋਧ ਕੈ ਕੈ ਸੁ ਬਾਜੀ ਨਚਾਏ ॥੧੧੪॥
mahaa krodh kai kai su baajee nachaae |114|

جڏهن ڀوتن اهو ٻڌو ته اهي به هن جي سامهون اچي بيٺا ۽ غصي ۾ پنهنجا گهوڙا نچڻ لڳا.

ਮੇਦਕ ਛੰਦ ॥
medak chhand |

ميدڪ آيت:

ਅਬ ਏਕ ਕੀਏ ਬਿਨੁ ਯੌ ਨ ਟਰੈ ॥
ab ek kee bin yau na ttarai |

هاڻي (ٻنهي کان) هڪ ڪرڻ کان سواءِ اهڙي طرح نه بچندا.

ਦੋਊ ਦਾਤਨ ਪੀਸ ਹੰਕਾਰਿ ਪਰੈ ॥
doaoo daatan pees hankaar parai |

بادشاهه کيس ۽ دشمنن جي لاش کي مارڻ جو پڪو ارادو ڪري، ڏند ڪٿائي، هڪ ٻئي کي چيلينج ڪري، زور سان وڙهڻ لڳو.

ਜਬ ਲੌ ਨ ਸੁਨੋ ਲਵ ਖੇਤ ਮਰਾ ॥
jab lau na suno lav khet maraa |

جيستائين هو اهو ٻڌي ته ’لاواناسورا جنگ ۾ مارجي ويو آهي‘.

ਤਬ ਲਉ ਨ ਲਖੋ ਰਨਿ ਬਾਜ ਟਰਾ ॥੧੧੫॥
tab lau na lakho ran baaj ttaraa |115|

راجا تيرن جي بارش کي روڪي نه سگهيو، جيئن هو لاوانسور جي موت جي خبر ملڻ جو انتظار ڪري رهيو هو.

ਅਬ ਹੀ ਰਣਿ ਏਕ ਕੀ ਏਕ ਕਰੈ ॥
ab hee ran ek kee ek karai |

ھاڻي اھي (چاھين ٿا) رن ۾ ئي ھجن.

ਬਿਨੁ ਏਕ ਕੀਏ ਰਣਿ ਤੇ ਨ ਟਰੈ ॥
bin ek kee ran te na ttarai |

ٻنهي جو مقصد هڪ ئي هو ۽ هو مخالف کي مارڻ کان سواءِ جنگ ڇڏڻ نه چاهيندا هئا

ਬਹੁ ਸਾਲ ਸਿਲਾ ਤਲ ਬ੍ਰਿਛ ਛੁਟੇ ॥
bahu saal silaa tal brichh chhutte |

ڪيترن ئي سالن جا ملبہ ۽ پٿر اچي ويا آهن

ਦੁਹੂੰ ਓਰਿ ਜਬੈ ਰਣ ਬੀਰ ਜੁਟੇ ॥੧੧੬॥
duhoon or jabai ran beer jutte |116|

ٻنهي ويڙهاڪن ٻنهي پاسن کان وڻن ۽ پٿر وغيره جي بارش ڪئي.116.

ਕੁਪ ਕੈ ਲਵ ਪਾਨਿ ਤ੍ਰਿਸੂਲ ਲਯੋ ॥
kup kai lav paan trisool layo |

لوناسور ناراض ٿي ويو ۽ ترشول هٿ ۾ کنيو

ਸਿਰਿ ਧਾਤਯਮਾਨ ਦੁਖੰਡ ਕਿਯੋ ॥
sir dhaatayamaan dukhandd kiyo |

لوناسور غصي ۾ پنهنجو ترشول هٿ ۾ کنيو ۽ منڌاتا جو مٿو ٻه ٽڪر ڪري ڇڏيو

ਬਹੁ ਜੂਥਪ ਜੂਥਨ ਸੈਨ ਭਜੀ ॥
bahu joothap joothan sain bhajee |

سڀ جنرل ۽ فوج جا ڪيترائي يونٽ ڀڄي ويا

ਨ ਉਚਾਇ ਸਕੈ ਸਿਰੁ ਐਸ ਲਜੀ ॥੧੧੭॥
n uchaae sakai sir aais lajee |117|

منڌاتا جو لشڪر گڏ ٿي ڀڄي ويو ۽ ايترو ته شرمسار ٿيو جو بادشاهه جو سر به کڻي نه سگهيو.

ਘਨ ਜੈਸੇ ਭਜੇ ਘਨ ਘਾਇਲ ਹੁਐ ॥
ghan jaise bhaje ghan ghaaeil huaai |

(واءَ سان) جھڙيءَ طرح ڦيرا ڦيرايا ويندا آھن، تيئن گھڻا زخمي ٿيندا آھن.

ਬਰਖਾ ਜਿਮਿ ਸ੍ਰੋਣਤ ਧਾਰ ਚੁਐ ॥
barakhaa jim sronat dhaar chuaai |

لشڪر زخمي ٿي ڪڪرن وانگر ڀڄي ويو ۽ رت ائين وهڻ لڳو ڄڻ مينهن پيو هجي

ਸਭ ਮਾਨ ਮਹੀਪਤਿ ਛੇਤ੍ਰਹਿ ਦੈ ॥
sabh maan maheepat chhetreh dai |

جنگي ميدانن جو نذرانو پيش ڪرڻ سان، بهترين معزز بادشاهه کي

ਸਬ ਹੀ ਦਲ ਭਾਜਿ ਚਲਾ ਜੀਅ ਲੈ ॥੧੧੮॥
sab hee dal bhaaj chalaa jeea lai |118|

مئل بادشاهه کي جنگ جي ميدان ۾ ڇڏي، بادشاهه جو سڄو لشڪر پاڻ بچائي ڀڄي ڀڄي ويو.118.

ਇਕ ਘੂਮਤ ਘਾਇਲ ਸੀਸ ਫੁਟੇ ॥
eik ghoomat ghaaeil sees futte |

ڪو زخمي ٿي پيو، ڪنهن جو مٿو ڦاٽل آهي،

ਇਕ ਸ੍ਰੋਣ ਚੁਚਾਵਤ ਕੇਸ ਛੁਟੇ ॥
eik sron chuchaavat kes chhutte |

جيڪي موٽي آيا، تن جا مٿا ڦاٽي پيا، وارن جا وار ڪٽجي ويا ۽ زخمي ٿي پيا، سندن مٿي مان رت وهڻ لڳو.

ਰਣਿ ਮਾਰ ਕੈ ਮਾਨਿ ਤ੍ਰਿਸੂਲ ਲੀਏ ॥
ran maar kai maan trisool lee |

منڌتا راجا کي جنگ جي ميدان ۾ ترشول سان ماريو ويو

ਭਟ ਭਾਤਹਿ ਭਾਤਿ ਭਜਾਇ ਦੀਏ ॥੧੧੯॥
bhatt bhaateh bhaat bhajaae dee |119|

اهڙيءَ طرح لوناسور پنهنجي ترشول جي زور تي جنگ کٽي ورتي ۽ ڪيترن ئي قسمن جي جنگين کي ڀڄائي ڇڏيائين.

ਇਤਿ ਮਾਨਧਾਤਾ ਰਾਜ ਸਮਾਪਤੰ ॥੭॥੫॥
eit maanadhaataa raaj samaapatan |7|5|

منڌاتا جي قتل جو خاتمو.

ਅਥ ਦਲੀਪ ਕੋ ਰਾਜ ਕਥਨੰ ॥
ath daleep ko raaj kathanan |

ھاڻي شروع ٿئي ٿو دليپ جي راڄ جو بيان

ਤੋਟਕ ਛੰਦ ॥
tottak chhand |

ٽوٽڪا اسٽينزا

ਰਣ ਮੋ ਮਾਨ ਮਹੀਪ ਹਏ ॥
ran mo maan maheep he |

جڏهن بادشاهه منڌاتا جنگ جي ميدان ۾ مارجي ويو،

ਤਬ ਆਨਿ ਦਿਲੀਪ ਦਿਲੀਸ ਭਏ ॥
tab aan dileep dilees bhe |

جڏهن منڌاتا جنگ ۾ مارجي ويو، تڏهن دليپ دهليءَ جو بادشاهه ٿيو

ਬਹੁ ਭਾਤਿਨ ਦਾਨਵ ਦੀਹ ਦਲੇ ॥
bahu bhaatin daanav deeh dale |

چاپي

ਸਬ ਠੌਰ ਸਬੈ ਉਠਿ ਧਰਮ ਪਲੇ ॥੧੨੦॥
sab tthauar sabai utth dharam pale |120|

هن مختلف طريقن سان ڀوتن کي تباهه ڪيو ۽ هر هنڌ مذهب جي تبليغ ڪئي.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

چوويهه:

ਜਬ ਨ੍ਰਿਪ ਹਨਾ ਮਾਨਧਾਤਾ ਬਰ ॥
jab nrip hanaa maanadhaataa bar |

جڏهن لوناسور اهو شيو کي پنهنجي هٿ ۾ ڏنو

ਸਿਵ ਤ੍ਰਿਸੂਲ ਕਰਿ ਧਰਿ ਲਵਨਾਸੁਰ ॥
siv trisool kar dhar lavanaasur |

جڏهن شيو جو ترشول کڻي، لوناسور شاندار راجا منڌاتا کي قتل ڪيو، تڏهن راجا دليپ تخت تي ويٺو.

ਭਯੋ ਦਲੀਪ ਜਗਤ ਕੋ ਰਾਜਾ ॥
bhayo daleep jagat ko raajaa |

پوءِ دليپ دنيا جو بادشاهه ٿيو،

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਜਿਹ ਰਾਜ ਬਿਰਾਜਾ ॥੧੨੧॥
bhaat bhaat jih raaj biraajaa |121|

هن وٽ مختلف قسم جون شاهي آسائشون هيون.121.

ਮਹਾਰਥੀ ਅਰੁ ਮਹਾ ਨ੍ਰਿਪਾਰਾ ॥
mahaarathee ar mahaa nripaaraa |

(هو) وڏو سردار ۽ وڏو بادشاهه (ڏاڍو سهڻو هو).

ਕਨਕ ਅਵਟਿ ਸਾਚੇ ਜਨੁ ਢਾਰਾ ॥
kanak avatt saache jan dtaaraa |

هي بادشاهه ڪنهن به حاڪم کان وڏو جنگجو هو

ਅਤਿ ਸੁੰਦਰ ਜਨੁ ਮਦਨ ਸਰੂਪਾ ॥
at sundar jan madan saroopaa |

(هو) ڏاڍو سهڻو هو، ڄڻ ته ڪاما ديو جو روپ هو

ਜਾਨੁਕ ਬਨੇ ਰੂਪ ਕੋ ਭੂਪਾ ॥੧੨੨॥
jaanuk bane roop ko bhoopaa |122|

ائين لڳي رهيو هو ته هو سون جي سُرن ۾ ٺهيل آهي، جهڙو عشق جي ديوتا جي روپ ۾، هي بادشاهه ايترو ته سهڻو هو، جو هو سونهن جو مالڪ نظر آيو. 122.

ਬਹੁ ਬਿਧਿ ਕਰੇ ਜਗ ਬਿਸਥਾਰਾ ॥
bahu bidh kare jag bisathaaraa |

(هن) ڪيترائي يگنا ڪيا

ਬਿਧਵਤ ਹੋਮ ਦਾਨ ਮਖਸਾਰਾ ॥
bidhavat hom daan makhasaaraa |

هن مختلف قسم جا يجن ڪيا ۽ ويدڪ حڪمن موجب هوم ۽ خيرات ڏنيون.

ਧਰਮ ਧੁਜਾ ਜਹ ਤਹ ਬਿਰਾਜੀ ॥
dharam dhujaa jah tah biraajee |

جتي مذهبي جهنڊا لڳل هئا

ਇੰਦ੍ਰਾਵਤੀ ਨਿਰਖਿ ਦੁਤਿ ਲਾਜੀ ॥੧੨੩॥
eindraavatee nirakh dut laajee |123|

هن جي ڌرم جي توسيع جو جهنڊو اُتي ۽ اُتي لڙڪندو رهيو ۽ سندس شان ڏسي اندرا جي جاءِ کي شرم اچڻ لڳو.

ਪਗ ਪਗ ਜਗਿ ਖੰਭ ਕਹੁ ਗਾਡਾ ॥
pag pag jag khanbh kahu gaaddaa |

قدم قدم تي يگيه جا بنياد وڌا ويا.

ਘਰਿ ਘਰਿ ਅੰਨ ਸਾਲ ਕਰਿ ਛਾਡਾ ॥
ghar ghar an saal kar chhaaddaa |

هن مختصر فاصلي تي يجن جا ڪالم پوکيا

ਭੂਖਾ ਨਾਗ ਜੁ ਆਵਤ ਕੋਈ ॥
bhookhaa naag ju aavat koee |

جيڪڏهن بکايل ماڻهو ننگا اچي (ڪنهن جي گهر ۾)

ਤਤਛਿਨ ਇਛ ਪੁਰਾਵਤ ਸੋਈ ॥੧੨੪॥
tatachhin ichh puraavat soee |124|

۽ هر گهر ۾ اناج جا اناج ٺاهي ڇڏيا، بکايل هجي يا ننگا، جيڪو به ايندو هو، ان جي خواهش پوري ٿيندي هئي.

ਜੋ ਜਿਹੰ ਮੁਖ ਮਾਗਾ ਤਿਹ ਪਾਵਾ ॥
jo jihan mukh maagaa tih paavaa |

جنهن پنهنجي وات مان پڇيو، (انهن کي) اها ئي ڳالهه ملي.

ਬਿਮੁਖ ਆਸ ਫਿਰਿ ਭਿਛਕ ਨ ਆਵਾ ॥
bimukh aas fir bhichhak na aavaa |

جنهن به ڪا شيءِ گهري، ان کي ملي ٿي ۽ ڪو به فقير سندس خواهش پوري ڪرڻ کان سواءِ واپس نه ٿو اچي

ਧਾਮਿ ਧਾਮਿ ਧੁਜਾ ਧਰਮ ਬਧਾਈ ॥
dhaam dhaam dhujaa dharam badhaaee |

هر گهر ۾ مذهبي جهنڊا لڳل هئا

ਧਰਮਾਵਤੀ ਨਿਰਖਿ ਮੁਰਛਾਈ ॥੧੨੫॥
dharamaavatee nirakh murachhaaee |125|

ھر گھر تي ڌرم جو جھنڊو پکڙجي ويو ۽ اھو ڏسي ڌرم راجا جو گھر به بي ھوش ٿي ويو.

ਮੂਰਖ ਕੋਊ ਰਹੈ ਨਹਿ ਪਾਵਾ ॥
moorakh koaoo rahai neh paavaa |

(سڄي ملڪ ۾) ڪوبه بيوقوف رهڻ نه ڏنو ويو.

ਬਾਰ ਬੂਢ ਸਭ ਸੋਧਿ ਪਢਾਵਾ ॥
baar boodt sabh sodh padtaavaa |

ڪو به جاهل نه رهيو ۽ سڀ ٻار ۽ پوڙها عقل سان پڙهندا هئا

ਘਰਿ ਘਰਿ ਹੋਤ ਭਈ ਹਰਿ ਸੇਵਾ ॥
ghar ghar hot bhee har sevaa |

هاري جي خدمت گھر گھر ڪرڻ شروع ڪئي وئي.

ਜਹ ਤਹ ਮਾਨਿ ਸਬੈ ਗੁਰ ਦੇਵਾ ॥੧੨੬॥
jah tah maan sabai gur devaa |126|

هر گهر ۾ رب جي عبادت هئي ۽ هر هنڌ رب جي عزت هئي.

ਇਹ ਬਿਧਿ ਰਾਜ ਦਿਲੀਪ ਬਡੋ ਕਰਿ ॥
eih bidh raaj dileep baddo kar |

اهڙي طرح دليپ وڏو راڄ ڪيو

ਮਹਾਰਥੀ ਅਰੁ ਮਹਾ ਧਨੁਰ ਧਰ ॥
mahaarathee ar mahaa dhanur dhar |

راجا دليپ جو راڄ اهڙو ئي هو، جيڪو پاڻ به وڏو جنگجو ۽ وڏو تير انداز هو

ਕੋਕ ਸਾਸਤ੍ਰ ਸਿਮ੍ਰਿਤਿ ਸੁਰ ਗਿਆਨਾ ॥
kok saasatr simrit sur giaanaa |

ڪوڪ شاستر، سمرتن وغيره جو وڏو ڄاڻو.