شري دسم گرنتھ

صفحو - 732


ਨਾਮ ਪਾਸਿ ਕੇ ਹੋਤ ਹੈ ਚਤੁਰ ਲੀਜੀਅਹੁ ਜਾਨ ॥੩੧੧॥
naam paas ke hot hai chatur leejeeahu jaan |311|

بنيادي طور لفظ ”وات“ چوڻ ۽ پوءِ ”ها“ ۽ ”استر“ لفظن کي شامل ڪرڻ سان پاش جا نالا ٺهي ويندا آهن، جن کي عقلمند ماڻهو سڃاڻندا آهن. 311.

ਮਗ ਪਦ ਆਦਿ ਬਖਾਨਿ ਕੈ ਛਿਦ ਪਦ ਅੰਤਿ ਬਖਾਨ ॥
mag pad aad bakhaan kai chhid pad ant bakhaan |

چوڻ سان پھريائين لفظ ’مڱ‘ پوءِ پڇاڙيءَ ۾ ’چِد‘ جو اضافو.

ਨਾਮ ਪਾਸਿ ਕੇ ਹੋਤ ਹੈ ਲੀਜੋ ਚਤੁਰ ਪਛਾਨ ॥੩੧੨॥
naam paas ke hot hai leejo chatur pachhaan |312|

شروع ۾ لفظ ”مَن“ چوڻ ۽ پوءِ آخر ۾ ”چِند“ جو لفظ شامل ڪرڻ سان، عقلمند ماڻهو پاش جا نالا سڃاڻن ٿا. 312.

ਮਾਰਗ ਆਦਿ ਬਖਾਨਿ ਕੈ ਮਾਰ ਬਖਾਨਹੁ ਅੰਤਿ ॥
maarag aad bakhaan kai maar bakhaanahu ant |

لفظ ’مارگ‘ چوڻ سان پھرين (پوءِ) لفظ ’مار‘ پڇاڙيءَ ۾ شامل ڪريو.

ਨਾਮ ਪਾਸਿ ਕੋ ਹੋਤ ਹੈ ਨਿਕਸਤ ਚਲੈ ਬਿਅੰਤ ॥੩੧੩॥
naam paas ko hot hai nikasat chalai biant |313|

شروع ۾ لفظ ”مارگ“ چوڻ ۽ آخر ۾ ”مار“ لفظ رکڻ سان، پاش جا لاتعداد نالا اڀري اچن ٿا. 313.

ਪੰਥ ਆਦਿ ਪਦ ਉਚਰਿ ਕੈ ਕਰਖਣ ਪੁਨਿ ਪਦ ਦੇਹੁ ॥
panth aad pad uchar kai karakhan pun pad dehu |

پھريائين لفظ ’پنٿ‘ ۽ پوءِ ’ڪرخان‘ لفظ چئو.

ਆਯੁਧ ਬਹੁਰਿ ਬਖਾਨੀਐ ਨਾਮ ਪਾਸਿ ਲਖਿ ਲੇਹੁ ॥੩੧੪॥
aayudh bahur bakhaaneeai naam paas lakh lehu |314|

پھريائين لفظ ”پَنٿ“ ڳائڻ ۽ پوءِ ”ڪرشن“ ۽ ”آودھ“ لفظ شامل ڪرڻ سان پاش جا نالا سڃاتا وڃن ٿا. 314.

ਬਾਟ ਆਦਿ ਸਬਦ ਉਚਾਰਿ ਕੈ ਹਾ ਅਸਤ੍ਰਾਤਿ ਬਖਾਨ ॥
baatt aad sabad uchaar kai haa asatraat bakhaan |

پھريائين لفظ ’بٽ‘ اُچارو، پوءِ آخر ۾ ’آستر‘ (لفظ) ڳايو.

ਨਾਮ ਪਾਸਿ ਕੋ ਹੋਤ ਹੈ ਚੀਨੀਅਹੁ ਗੁਨਨ ਨਿਧਾਨ ॥੩੧੫॥
naam paas ko hot hai cheeneeahu gunan nidhaan |315|

لفظ ”وات“ کي بنيادي طور چوڻ ۽ پوءِ آخر ۾ لفظ ”ها“ ۽ ”استر“ شامل ڪرڻ سان، باصلاحيت ماڻهو Paash.315 جا نالا ڄاڻن ٿا.

ਰਾਹ ਆਦਿ ਪਦ ਉਚਰੀਐ ਰਿਪੁ ਕਹਿ ਅਸਤ੍ਰ ਬਖਾਨ ॥
raah aad pad uchareeai rip keh asatr bakhaan |

پھريائين لفظ ’رح‘ پڙھو، (پوءِ) لفظ ’ريپو‘ ۽ ’استرا‘ پڙھو.

ਨਾਮ ਪਾਸਿ ਕੇ ਹੋਤ ਹੈ ਚਤੁਰ ਲੀਜੀਅਹੁ ਜਾਨ ॥੩੧੬॥
naam paas ke hot hai chatur leejeeahu jaan |316|

”راش“ چوڻ کان پوءِ ”ريپو ۽ استر“ لفظ چوڻ سان پاش جا نالا ٺهي وڃن ٿا، جن کي عقلمند ماڻهو سمجهن ٿا.

ਪ੍ਰਿਥਮੈ ਧਨ ਸਬਦੋ ਉਚਰਿ ਹਰਤਾ ਆਯੁਧ ਦੀਨ ॥
prithamai dhan sabado uchar harataa aayudh deen |

پھريائين لفظ ’دن‘ اُچار، پوءِ ’ھارتا‘ ۽ ’ايوڌا‘ لفظ شامل ڪريو.

ਨਾਮ ਪਾਸਿ ਕੇ ਹੋਤ ਹੈ ਚਤੁਰ ਲੀਜੀਅਹੁ ਚੀਨ ॥੩੧੭॥
naam paas ke hot hai chatur leejeeahu cheen |317|

شروع ۾ لفظ ”ڌن“ چوڻ ۽ پوءِ ”هارتا-آيود“ چوڻ سان سڀ پاش جا نالا سڃاتا وڃن ٿا.

ਮਾਲ ਆਦਿ ਸਬਦੋਚਰਿ ਕੈ ਕਾਲ ਜਾਲ ਕਹਿ ਅੰਤਿ ॥
maal aad sabadochar kai kaal jaal keh ant |

’مال‘ لفظ اُچاري پهرين (پوءِ) آخر ۾ ’ڪال جل‘ پڙهو.

ਸਕਲ ਨਾਮ ਇਹ ਪਾਸਿ ਕੇ ਚੀਨੀਅਹੁ ਪ੍ਰਗ੍ਰਯਾਵੰਤ ॥੩੧੮॥
sakal naam ih paas ke cheeneeahu pragrayaavant |318|

بنيادي طور تي لفظ ”مال“ ڳائڻ ۽ آخر ۾ ”ڪال جال“ شامل ڪرڻ سان، باصلاحيت ماڻهو پاش جا سڀ نالا ڄاڻن ٿا. 318.

ਮਾਯਾ ਹਰਨ ਉਚਾਰਿ ਕੈ ਆਯੁਧ ਬਹੁਰਿ ਬਖਾਨ ॥
maayaa haran uchaar kai aayudh bahur bakhaan |

(پهريون) لفظ ’مايا هارن‘ پڙهو، پوءِ ’ايوڌا‘ لفظ چئو.

ਸਕਲ ਨਾਮ ਏ ਪਾਸਿ ਕੇ ਚਤੁਰ ਚਿਤ ਮਹਿ ਜਾਨ ॥੩੧੯॥
sakal naam e paas ke chatur chit meh jaan |319|

سڀ کان اول لفظ ”مايا هارن“ ۽ پوءِ لفظ ”آيُوڌ“ ڳائڻ سان عقلمند ماڻهو پاش جا سڀ نالا ڄاڻن ٿا.319.

ਮਗਹਾ ਪਥਹਾ ਪੈਂਡਹਾ ਧਨਹਾ ਦ੍ਰਿਬਹਾ ਸੋਇ ॥
magahaa pathahaa painddahaa dhanahaa dribahaa soe |

ماگھا، ’پٿها‘، ’پنڊا‘، ’ڌنڌ‘، ’درباها‘ (سڀني پاسن جا نالا) آهن.

ਜਾ ਕੋ ਡਾਰਤ ਸੋ ਸਨੋ ਪਥਕ ਨ ਉਬਰ੍ਯੋ ਕੋਇ ॥੩੨੦॥
jaa ko ddaarat so sano pathak na ubarayo koe |320|

”مگ-ها، پاٿ-ها ڌنها، دراوه-ها وغيره، سڀ پاش جا نالا آهن، جن جي خوف ۾ ڪو به مسافر ڇڏائي نه سگهندو هو. 320.

ਬਿਖੀਆ ਆਦਿ ਬਖਾਨਿ ਕੈ ਆਯੁਧ ਅੰਤਿ ਉਚਾਰ ॥
bikheea aad bakhaan kai aayudh ant uchaar |

پھريائين ’بيخيا‘ (لفظ) چئو ۽ پوءِ آخر ۾ ’ايودھ‘ چئو.

ਨਾਮ ਪਾਸਿ ਕੇ ਹੋਤ ਹੈ ਲੀਜੀਅਹੁ ਚਤੁਰ ਸੁ ਧਾਰ ॥੩੨੧॥
naam paas ke hot hai leejeeahu chatur su dhaar |321|

شروع ۾ لفظ ”وش“ چوڻ ۽ پوءِ ”آيُود“ شامل ڪرڻ سان پاش جا نالا ذهن ۾ صحيح طور تي سڃاتا وڃن ٿا. 321.

ਬਿਖ ਸਬਦਾਦਿ ਉਚਾਰਿ ਕੈ ਦਾਇਕ ਅਸਤ੍ਰ ਬਖਾਨ ॥
bikh sabadaad uchaar kai daaeik asatr bakhaan |

پھريائين ’بِخ‘ لفظ اُچار، پوءِ ’دائِڪ‘ ۽ ’استرا‘ اکر اُچار.

ਨਾਮ ਪਾਸ ਕੇ ਹੋਤ ਹੈ ਚਤੁਰ ਲੀਜੀਅਹੁ ਜਾਨ ॥੩੨੨॥
naam paas ke hot hai chatur leejeeahu jaan |322|

بنيادي طور تي ”وش“ چوڻ ۽ پوءِ ”ديڪ استر“ شامل ڪرڻ سان پاش جا سڀئي نالا ٺهي ويندا آهن، جن کي عقلمند ماڻهو ڄاڻندا آهن. 322.

ਚੰਦ੍ਰਭਗਾ ਕੇ ਨਾਮ ਲੈ ਪਤਿ ਕਹਿ ਅਸਤ੍ਰ ਬਖਾਨ ॥
chandrabhagaa ke naam lai pat keh asatr bakhaan |

پهرين چندر ڀاڳ جو نالو وٺو پوءِ چئو ’پتي‘ ۽ ’استرا‘.

ਨਾਮ ਪਾਸਿ ਕੇ ਹੋਤ ਹੈ ਚੀਨੀਅਹੁ ਪ੍ਰਗ੍ਰਯਾਵਾਨ ॥੩੨੩॥
naam paas ke hot hai cheeneeahu pragrayaavaan |323|

نديءَ کي ”چندرڀگا“ جو نالو ڏيڻ ۽ پوءِ ”پٽي استر“ جو اضافو ڪرڻ سان، باصلاحيت ماڻهو پاش جي نالن کي سڃاڻن ٿا.323.

ਸਤੁਦ੍ਰਵ ਨਾਥ ਬਖਾਨ ਕੈ ਪੁਨਿ ਕਹਿ ਅਸਤ੍ਰ ਬਿਸੇਖ ॥
satudrav naath bakhaan kai pun keh asatr bisekh |

(پهرين) لفظ ’ستودروا ناٿ‘ ۽ پوءِ ’استرا‘ جو لفظ پڙهو.

ਸਕਲ ਨਾਮ ਏ ਪਾਸਿ ਕੇ ਨਿਕਸਤ ਚਲਤੁ ਅਸੇਖ ॥੩੨੪॥
sakal naam e paas ke nikasat chalat asekh |324|

”شتدرو ناٿ“ چوڻ ۽ پوءِ ”استر وشيش“ چوڻ سان پش جا ڪيترائي نالا اڀري اچن ٿا.324.

ਸਤਲੁਜ ਸਬਦਾਦਿ ਬਖਾਨਿ ਕੈ ਏਸਰਾਸਤ੍ਰ ਕਹਿ ਅੰਤਿ ॥
sataluj sabadaad bakhaan kai esaraasatr keh ant |

پهريون لفظ ’ستلج‘ چئو (۽ پوءِ) ’اسراستر‘ چئو.

ਨਾਮ ਸਕਲ ਹੈ ਪਾਸ ਕੇ ਚੀਨ ਲੇਹੁ ਬੁਧਿਵੰਤ ॥੩੨੫॥
naam sakal hai paas ke cheen lehu budhivant |325|

شروع ۾ لفظ ”شٽ“ چوڻ ۽ پوءِ آخر ۾ ”ايشترا“ شامل ڪرڻ سان، عقلمند ماڻهو پاش جا سڀ نالا سڃاڻن ٿا. 325.

ਪ੍ਰਿਥਮ ਬਿਪਾਸਾ ਨਾਮ ਲੈ ਏਸਰਾਸਤ੍ਰ ਪੁਨਿ ਭਾਖੁ ॥
pritham bipaasaa naam lai esaraasatr pun bhaakh |

پھريائين نالو ’بپاسا‘ (بيس) وٺو، پوءِ چئو ’اسراستر‘.

ਨਾਮ ਸਕਲ ਸ੍ਰੀ ਪਾਸਿ ਕੇ ਚੀਨ ਚਿਤ ਮੈ ਰਾਖੁ ॥੩੨੬॥
naam sakal sree paas ke cheen chit mai raakh |326|

شروع ۾ درياهه جو نالو ”وپاشا“ رکڻ ۽ پوءِ ”ايشراستر“ چوڻ سان، پاش جا نالا ذهن ۾ اچي وڃن ٿا. 326.

ਰਾਵੀ ਸਾਵੀ ਆਦਿ ਕਹਿ ਆਯੁਧ ਏਸ ਬਖਾਨ ॥
raavee saavee aad keh aayudh es bakhaan |

پهرين درياءَ کي ’راوي‘ (‘سوي‘ سراوي) چئو، پوءِ ’اس آیود‘ جي آيت پڙهو.

ਨਾਮ ਪਾਸਿ ਕੇ ਹੋਤ ਹੈ ਚੀਨਹੁ ਪ੍ਰਗ੍ਰਯਾਵਾਨ ॥੩੨੭॥
naam paas ke hot hai cheenahu pragrayaavaan |327|

شروع ۾ ”راوي“ نديءَ جا نالا ٻڌائڻ ۽ پوءِ ”آيُود“ چوڻ سان، باصلاحيت ماڻهو پاش جي نالن کي سڃاڻن ٿا. 327.

ਸਾਵੀ ਈਸ੍ਰਾਵੀ ਸਭਿਨ ਆਯੁਧ ਬਹੁਰਿ ਉਚਾਰ ॥
saavee eesraavee sabhin aayudh bahur uchaar |

(پهريون) ’ساوي‘ ۽ ’اسروي‘ چئو ۽ پوءِ ’ايوڌ‘ جو اصطلاح جوڙيو.

ਨਾਮ ਪਾਸਿ ਕੇ ਹੋਤ ਹੈ ਲੀਜਹੁ ਸੁਕਬਿ ਸੁਧਾਰ ॥੩੨੮॥
naam paas ke hot hai leejahu sukab sudhaar |328|

سڀ کان پهريان سڀني ندين جي رب جو نالو رکڻ ۽ پوءِ ”آوُدھ“ چوڻ شاعرن کي پش جا سمورا نالا صحيح طرح معلوم آهن.328.

ਜਲ ਸਿੰਧੁ ਏਸ ਬਖਾਨਿ ਕੈ ਆਯੁਧ ਅੰਤਿ ਬਖਾਨ ॥
jal sindh es bakhaan kai aayudh ant bakhaan |

(پهريون) چئو ’جل سنڌو‘ ۽ پوءِ ’اَ‘ ۽ ’ايوڌا‘ اکر اُچار.

ਨਾਮ ਪਾਸਿ ਕੇ ਹੋਤ ਹੈ ਚਤੁਰ ਚਿਤ ਮਹਿ ਜਾਨ ॥੩੨੯॥
naam paas ke hot hai chatur chit meh jaan |329|

”جل سنڌو ايش“ چوڻ ۽ پوءِ آخر ۾ ”آيود“ چوڻ، عقلمند ماڻهو پاش جا نالا ڄاڻن ٿا. 329.

ਬਿਹਥਿ ਆਦਿ ਸਬਦੋਚਰਿ ਕੈ ਏਸਰਾਸਤ੍ਰ ਕਹੁ ਅੰਤਿ ॥
bihath aad sabadochar kai esaraasatr kahu ant |

پهرئين لفظ ’بيهتي‘ چوڻ سان، پوءِ ’اسراستر‘ (لفظ) چئجي.

ਸਕਲ ਨਾਮ ਏ ਪਾਸਿ ਕੇ ਚੀਨ ਲੇਹੁ ਮਤਿਵੰਤ ॥੩੩੦॥
sakal naam e paas ke cheen lehu mativant |330|

شروع ۾ لفظ ”ويهٿ“ چوڻ ۽ پوءِ آخر ۾ ”ايشراستر“ چوڻ سان عقلمند ماڻهو پاش جا نالا ڄاڻن ٿا.330.

ਸਿੰਧੁ ਆਦਿ ਸਬਦ ਉਚਰਿ ਕੈ ਆਯੁਧ ਅੰਤਿ ਬਖਾਨ ॥
sindh aad sabad uchar kai aayudh ant bakhaan |

پھريائين لفظ ’سنڌو‘ چئو ۽ پوءِ آخر ۾ ’ايودھ‘ لفظ چئو.

ਨਾਮ ਪਾਸਿ ਕੇ ਹੋਤ ਸਭ ਚੀਨਹੁ ਪ੍ਰਗ੍ਰਯਾਵਾਨ ॥੩੩੧॥
naam paas ke hot sabh cheenahu pragrayaavaan |331|

بنيادي طور تي لفظ ”سنڌو“ چوڻ ۽ پوءِ آخر ۾ لفظ ”آيُودھ“ چوڻ سان، باصلاحيت ماڻهو پاش جا نالا ڄاڻن ٿا. 331.

ਨੀਲ ਆਦਿ ਸਬਦੁਚਰਿ ਕੈ ਏਸਰ ਅਸਤ੍ਰ ਬਖਾਨ ॥
neel aad sabaduchar kai esar asatr bakhaan |

پھريائين لفظ ’نيل‘ اُچارڻ سان، پوءِ ’ايسر استرا‘ پڙھو.

ਨਾਮ ਪਾਸਿ ਕੇ ਹੋਤ ਹੈ ਚੀਨ ਲੇਹੁ ਸੁਰ ਗਿਆਨ ॥੩੩੨॥
naam paas ke hot hai cheen lehu sur giaan |332|

بنيادي طور تي لفظ ”نيت“ چوڻ ۽ پوءِ ”اسراسٽر“ چوڻ سان پاش جا نالا سڃاتا وڃن ٿا. 332.

ਅਸਿਤ ਬਾਰਿ ਸਬਦਾਦਿ ਕਹਿ ਪਤਿ ਅਸਤ੍ਰਾਤਿ ਬਖਾਨ ॥
asit baar sabadaad keh pat asatraat bakhaan |

پھريائين لفظ ’اسيت باري‘، پوءِ لفظ ’پٽي‘ ۽ آخر ۾ لفظ ’استرا‘ چئجي.

ਨਾਮ ਪਾਸ ਕੇ ਹੋਤ ਹੈ ਚੀਨ ਲੇਹੁ ਮਤਿਵਾਨ ॥੩੩੩॥
naam paas ke hot hai cheen lehu mativaan |333|

لفظ ”آسيتواري“ شروع ۾ چوڻ ۽ پوءِ پڇاڙيءَ ۾ ”پتي استر“ شامل ڪرڻ، اي عقلمندو! Paash جي نالن کي سڃاڻو. 333.

ਕਿਸਨਾ ਆਦਿ ਉਚਾਰਿ ਕੈ ਆਯੁਧ ਏਸ ਬਖਾਨ ॥
kisanaa aad uchaar kai aayudh es bakhaan |

پھريائين لفظ ’ڪسن‘ اُچار ۽ پوءِ) ’ايودھ‘ ۽ ’اَس‘ اکر اُچار.

ਨਾਮ ਪਾਸ ਕੇ ਹੋਤ ਹੈ ਲੀਜਹੁ ਚਤੁਰ ਪਛਾਨ ॥੩੩੪॥
naam paas ke hot hai leejahu chatur pachhaan |334|

”ڪرشن“ کي بنيادي طور تي چوڻ ۽ پوءِ ”ايودھ ايش“ چوڻ، اي عقلمند ماڻهو! Paash جي نالن کي سڃاڻي.334.

ਸਬਦ ਆਦਿ ਕਹਿ ਭੀਮਰਾ ਏਸਰਾਸਤ੍ਰ ਕਹਿ ਅੰਤ ॥
sabad aad keh bheemaraa esaraasatr keh ant |

شروع ۾ لفظ ’ڀِمرا‘ چوڻ سان، پوءِ ’اِيسترتر‘ چئجي.