شري دسم گرنتھ

صفحو - 626


ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਤਿਨਿ ਕੀਨੋ ਰਾਜਾ ॥
bhaat bhaat tin keeno raajaa |

هن مختلف طريقن سان حڪومت ڪئي

ਦੇਸ ਦੇਸ ਕੇ ਜੀਤਿ ਸਮਾਜਾ ॥
des des ke jeet samaajaa |

هن دور ۽ ويجھا مختلف ملڪن کي فتح ڪرڻ کان پوءِ مختلف طريقن سان حڪومت ڪئي

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਕੇ ਦੇਸ ਛਿਨਾਏ ॥
bhaat bhaat ke des chhinaae |

(هن) ڀانت ڀانت جا ملڪ لڏي ويا

ਪੈਗ ਪੈਗ ਪਰ ਜਗਿ ਕਰਾਏ ॥੧੫੭॥
paig paig par jag karaae |157|

مختلف ملڪن تي قبضو ڪري، ٿوري وقفي کان پوءِ يجنون ڪيائين.

ਪਗ ਪਗ ਜਗਿ ਖੰਭ ਕਹੁ ਗਾਡਾ ॥
pag pag jag khanbh kahu gaaddaa |

قدم قدم تي، يگيه جا ٿنڀ لڏي ويا

ਡਗ ਡਗ ਹੋਮ ਮੰਤ੍ਰ ਕਰਿ ਛਾਡਾ ॥
ddag ddag hom mantr kar chhaaddaa |

هن مختصر فاصلي تي يجن جا ڪالم پوکيا ۽ مختلف هنڌن تي منترن جا ورق ورائي جنت ڪئي.

ਐਸੀ ਧਰਾ ਨ ਦਿਖੀਅਤ ਕੋਈ ॥
aaisee dharaa na dikheeat koee |

اهڙي ڪابه زمين نظر نٿي اچي

ਜਗਿ ਖੰਭ ਜਿਹ ਠਉਰ ਨ ਹੋਈ ॥੧੫੮॥
jag khanbh jih tthaur na hoee |158|

ڌرتيءَ جو ڪو به اهڙو حصو نظر نه آيو، جتي يجن جا ڪالم نظر نه آيا.

ਗਵਾਲੰਭ ਬਹੁ ਜਗ ਕਰੇ ਬਰ ॥
gavaalanbh bahu jag kare bar |

ڪيتريون ئي شاندار گوميدھ ('گوالمبه') يگنا ڪيا ويا

ਬ੍ਰਹਮਣ ਬੋਲਿ ਬਿਸੇਖ ਧਰਮਧਰ ॥
brahaman bol bisekh dharamadhar |

شاندار برهمڻن کي دعوت ڏئي، هن ڪيترائي گوميد يجن ڪيا

ਬਾਜਮੇਧ ਬਹੁ ਬਾਰਨ ਕੀਨੇ ॥
baajamedh bahu baaran keene |

ڪيترائي ڀيرا اشواميڌا يگنا ڪئي

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਭੂਯ ਕੇ ਰਸ ਲੀਨੇ ॥੧੫੯॥
bhaat bhaat bhooy ke ras leene |159|

زمين جي مختلف قسمن جي آسائشن مان لطف اندوز ٿي، هن ڪيترائي ڀيرا اشوا ميدھ يجن پڻ ڪئي.159.

ਗਜਾ ਮੇਧ ਬਹੁ ਕਰੇ ਜਗਿ ਤਿਹ ॥
gajaa medh bahu kare jag tih |

هن ڪيترائي ڀيرا گجا ميڌا يگنا ڪئي

ਅਜਾ ਮੇਧ ਤੇ ਸਕੈ ਨ ਗਨ ਕਿਹ ॥
ajaa medh te sakai na gan kih |

هن گجمي يجن پڻ ڪئي ۽ هن اجماد يجن ايترا ڀيرا ڪيا جو انهن جو شمار نٿو ڪري سگهجي.

ਗਵਾਲੰਭ ਕਰਿ ਬਿਧਿ ਪ੍ਰਕਾਰੰ ॥
gavaalanbh kar bidh prakaaran |

(اهي) شمار نه ٿا ڪري سگهجن.

ਪਸੁ ਅਨੇਕ ਮਾਰੇ ਤਿਹ ਬਾਰੰ ॥੧੬੦॥
pas anek maare tih baaran |160|

مختلف طريقن سان گوميدھ يجن کي انجام ڏئي، هن ڪيترن ئي جانورن کي قربان ڪيو.

ਰਾਜਸੂਅ ਕਰਿ ਬਿਬਿਧ ਪ੍ਰਕਾਰੰ ॥
raajasooa kar bibidh prakaaran |

راجسو يگيه جا ڪيترائي قسم ڪيا ويا

ਦੁਤੀਆ ਇੰਦ੍ਰ ਰਘੁ ਰਾਜ ਅਪਾਰੰ ॥
duteea indr ragh raaj apaaran |

ڪيترن ئي راجسو يجن کي انجام ڏيڻ، راجا رگھو ٻئي اندرا وانگر لڳي

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਕੇ ਬਿਧਵਤ ਦਾਨਾ ॥
bhaat bhaat ke bidhavat daanaa |

عطيو منظم طور تي ڏنو ويو

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਕਰ ਤੀਰਥ ਨਾਨਾ ॥੧੬੧॥
bhaat bhaat kar teerath naanaa |161|

مختلف زيارت گاهه تي غسل ڪرڻ کان پوءِ، هن ويدڪ حڪمن موجب مختلف قسم جا خيرات ڏنا.

ਸਰਬ ਤੀਰਥ ਪਰਿ ਪਾਵਰ ਬਾਧਾ ॥
sarab teerath par paavar baadhaa |

مڙني مزارن تي مقرر مرحلا (’طاقت‘) ٺاهيا ويا

ਅੰਨ ਛੇਤ੍ਰ ਘਰਿ ਘਰਿ ਮੈ ਸਾਧਾ ॥
an chhetr ghar ghar mai saadhaa |

هن هر زيارت گاهه تي پيئڻ جي پاڻي لاءِ جاءِ ٺاهي ۽ هر گهر ۾ اناج جا دڪان ٺاهيا.

ਆਸਾਵੰਤ ਕਹੂੰ ਕੋਈ ਆਵੈ ॥
aasaavant kahoon koee aavai |

جيڪڏهن ڪو آسرو ڪنهن هنڌان اچي

ਤਤਛਿਨ ਮੁਖ ਮੰਗੈ ਸੋ ਪਾਵੈ ॥੧੬੨॥
tatachhin mukh mangai so paavai |162|

ته جيئن ڪو به خواهش کڻي اچي، ته هو گهربل شيءِ حاصل ڪري سگهي.

ਭੂਖ ਨਾਗ ਕੋਈ ਰਹਨ ਨ ਪਾਵੈ ॥
bhookh naag koee rahan na paavai |

ڪو به بکيو ۽ ننگا نه هو

ਭੂਪਤਿ ਹੁਐ ਕਰਿ ਰੰਕ ਸਿਧਾਵੈ ॥
bhoopat huaai kar rank sidhaavai |

ڪو به بکيو يا ننگا نه رهي ۽ ڪو به فقير جيڪو آيو سو بادشاهه وانگر موٽي وڃي

ਬਹੁਰ ਦਾਨ ਕਹ ਕਰ ਨ ਪਸਾਰਾ ॥
bahur daan kah kar na pasaaraa |

پوءِ (هن) خيرات گهرڻ لاءِ هٿ نه وڌايو

ਏਕ ਬਾਰਿ ਰਘੁ ਰਾਜ ਨਿਹਾਰਾ ॥੧੬੩॥
ek baar ragh raaj nihaaraa |163|

راجا رگھو جو اهڙو انتظام هو جو جيڪو به کيس هڪ دفعو ڏسندو هو، سو پاڻ ئي ٻين کي خيرات ڏيڻ جي قابل ٿي ويندو هو.

ਸ੍ਵਰਣ ਦਾਨ ਦੇ ਬਿਬਿਧ ਪ੍ਰਕਾਰਾ ॥
svaran daan de bibidh prakaaraa |

ڪيترن ئي طريقن سان سون جو عطيو

ਰੁਕਮ ਦਾਨ ਨਹੀ ਪਾਯਤ ਪਾਰਾ ॥
rukam daan nahee paayat paaraa |

هن مختلف طريقن سان سون ۽ چانديءَ جا تحفا ڏنا

ਸਾਜਿ ਸਾਜਿ ਬਹੁ ਦੀਨੇ ਬਾਜਾ ॥
saaj saaj bahu deene baajaa |

تحفي طور ڪيترائي گھوڙا (عطيا ڪيل).

ਜਨ ਸਭ ਕਰੇ ਰੰਕ ਰਘੁ ਰਾਜਾ ॥੧੬੪॥
jan sabh kare rank ragh raajaa |164|

هن هر ڪنهن کي ايترو ڏنو جو وٺڻ وارو بادشاهه جهڙو ٿي ويو غريب جي حيثيت.

ਹਸਤ ਦਾਨ ਅਰ ਉਸਟਨ ਦਾਨਾ ॥
hasat daan ar usattan daanaa |

هاٿي جو عطيو، اٺن جو عطيو،

ਗਊ ਦਾਨ ਬਿਧਿਵਤ ਇਸਨਾਨਾ ॥
gaoo daan bidhivat isanaanaa |

هو شاستري حڪمن مطابق غسل ڪندو هو ۽ پوءِ هاٿي، اُٺ ۽ ڳئون تحفا ڏيندو هو.

ਹੀਰ ਚੀਰ ਦੇ ਦਾਨ ਅਪਾਰਾ ॥
heer cheer de daan apaaraa |

هيرن ۽ هٿيارن جا بيشمار عطيا ڏنائين.

ਮੋਹ ਸਬੈ ਮਹਿ ਮੰਡਲ ਡਾਰਾ ॥੧੬੫॥
moh sabai meh manddal ddaaraa |165|

مختلف قسمن جا ڪپڙا تحفا ڏئي، سڄي ڌرتيءَ کي مسحور ڪري ڇڏيو هو.

ਬਾਜੀ ਦੇਤ ਗਜਨ ਕੇ ਦਾਨਾ ॥
baajee det gajan ke daanaa |

گهوڙا ۽ هاٿي ڏنائين

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਦੀਨਨ ਸਨਮਾਨਾ ॥
bhaat bhaat deenan sanamaanaa |

مختلف قسم جي غريبن جي عزت ڪندي، گھوڙا ۽ هاٿي خيرات ۾ ڏنائين

ਦੂਖ ਭੂਖ ਕਾਹੂੰ ਨ ਸੰਤਾਵੈ ॥
dookh bhookh kaahoon na santaavai |

ڪنهن کي به بک نه لڳي هئي.

ਜੋ ਮੁਖ ਮਾਗੈ ਵਹ ਬਰੁ ਪਾਵੈ ॥੧੬੬॥
jo mukh maagai vah bar paavai |166|

ڪنهن کي به تڪليف ۽ بک نه لڳي ۽ جنهن به تڪليف ۽ بک ۾ گهريو ۽ جنهن ڪجهه گهريو، تنهن کي اهو ئي مليو.

ਦਾਨ ਸੀਲ ਕੋ ਜਾਨ ਪਹਾਰਾ ॥
daan seel ko jaan pahaaraa |

راجا رگھوراج خيرات ۽ نيڪ طبيعت جي جبل طور سڃاتو ويندو ھو

ਦਇਆ ਸਿੰਧ ਰਘੁ ਰਾਜ ਭੁਆਰਾ ॥
deaa sindh ragh raaj bhuaaraa |

راجا رگھو هن ڌرتيءَ تي خيرات ۽ نرميءَ جو گهر ۽ رحمت جو سمنڊ هو.

ਸੁੰਦਰ ਮਹਾ ਧਨੁਖ ਧਰ ਆਛਾ ॥
sundar mahaa dhanukh dhar aachhaa |

(هو) ڏاڍو سهڻو ۽ بهترين تير انداز هو.

ਜਨੁ ਅਲਿਪਨਚ ਕਾਛ ਤਨ ਕਾਛਾ ॥੧੬੭॥
jan alipanach kaachh tan kaachhaa |167|

هو هڪ وڏو ۽ ماهر تير انداز ۽ شاندار بادشاهه هو، هميشه لاتعلق رهندو هو.

ਨਿਤਿ ਉਠਿ ਕਰਤ ਦੇਵ ਕੀ ਪੂਜਾ ॥
nit utth karat dev kee poojaa |

گلاب ۽ گل هر روز گلاب

ਫੂਲ ਗੁਲਾਬ ਕੇਵੜਾ ਕੂਜਾ ॥
fool gulaab kevarraa koojaa |

هن ديوي جي پوڄا هر وقت گلاب، پنڊانو ۽ ڪمند سان ڪئي

ਚਰਨ ਕਮਲ ਨਿਤਿ ਸੀਸ ਲਗਾਵੈ ॥
charan kamal nit sees lagaavai |

(ديويءَ جي) پيرن کي لوٽن تي موم لڳائيندا هئا

ਪੂਜਨ ਨਿਤ ਚੰਡਿਕਾ ਆਵੈ ॥੧੬੮॥
poojan nit chanddikaa aavai |168|

۽ پوڄا ڪرڻ دوران، هن پنهنجي مٿو سان سندس پيرن کي ڇڪيو.

ਧਰਮ ਰੀਤਿ ਸਬ ਠੌਰ ਚਲਾਈ ॥
dharam reet sab tthauar chalaaee |

هر هنڌ (هن) مذهب تي عمل ڪيو.

ਜਤ੍ਰ ਤਤ੍ਰ ਸੁਖ ਬਸੀ ਲੁਗਾਈ ॥
jatr tatr sukh basee lugaaee |

هن مذهبي روايتن کي هر هنڌ رائج ڪيو ۽ سڀ ماڻهو هر هنڌ امن سان رهندا هئا

ਭੂਖ ਨਾਗ ਕੋਈ ਕਹੂੰ ਨ ਦੇਖਾ ॥
bhookh naag koee kahoon na dekhaa |

ڪٿي به ڪو بکايل ماڻهو نه هو.

ਊਚ ਨੀਚ ਸਬ ਧਨੀ ਬਿਸੇਖਾ ॥੧੬੯॥
aooch neech sab dhanee bisekhaa |169|

اُتي ڪو به بکايل ۽ ننگا، اونھڙو ۽ نچو نظر نه آيو ۽ ھر ڪو پاڻ کي نفيس ماڻھو پيو لڳي.

ਜਹ ਤਹ ਧਰਮ ਧੁਜਾ ਫਹਰਾਈ ॥
jah tah dharam dhujaa faharaaee |

جتي مذهبي جهنڊا لڳندا هئا.

ਚੋਰ ਜਾਰ ਨਹ ਦੇਤ ਦਿਖਾਈ ॥
chor jaar nah det dikhaaee |

هر طرف مذهبي جهنڊا لڳل هئا ۽ ڪٿي به ڪو چور يا ٺڳ نظر نٿو اچي

ਜਹ ਤਹ ਯਾਰ ਚੋਰ ਚੁਨਿ ਮਾਰਾ ॥
jah tah yaar chor chun maaraa |

جتي چور ۽ دوست پسند ڪري ماريا ويندا هئا

ਏਕ ਦੇਸਿ ਕਹੂੰ ਰਹੈ ਨ ਪਾਰਾ ॥੧੭੦॥
ek des kahoon rahai na paaraa |170|

هن سڀني چورن ۽ ٺڳن کي چنبڙي ماري ڇڏيو هو ۽ هڪ ڇت واري بادشاهي قائم ڪئي هئي.

ਸਾਧ ਓਰਿ ਕੋਈ ਦਿਸਟਿ ਨ ਪੇਖਾ ॥
saadh or koee disatt na pekhaa |

ڪنهن به ساد (ماڻهن) ڏانهن کليل اکين سان نه ڏٺو.

ਐਸ ਰਾਜ ਰਘੁ ਰਾਜ ਬਿਸੇਖਵਾ ॥
aais raaj ragh raaj bisekhavaa |

راجا رگھوءَ جي بادشاهت اهڙي هئي جو اتي چور ۽ چور جو فرق نه هو ۽ سڀ ستي هئا.

ਚਾਰੋ ਦਿਸਾ ਚਕ੍ਰ ਫਹਰਾਵੈ ॥
chaaro disaa chakr faharaavai |

(سندس راڄ جو) دائرو چئن پاسن کان گردش ڪندو هو

ਪਾਪਿਨ ਕਾਟਿ ਮੂੰਡ ਫਿਰਿ ਆਵੈ ॥੧੭੧॥
paapin kaatt moondd fir aavai |171|

سندس لڙڪ چئني طرفن کان ڦري ويا، جيڪي رڳو گنھگارن جا مٿو ڪٽڻ تي موٽيا.

ਗਾਇ ਸਿੰਘ ਕਹੁ ਦੂਧ ਪਿਲਾਵੈ ॥
gaae singh kahu doodh pilaavai |

ڳئون شينهن کي پاليندي هئي.

ਸਿੰਘ ਗਊ ਕਹ ਘਾਸੁ ਚੁਗਾਵੈ ॥
singh gaoo kah ghaas chugaavai |

ڳئون شينهن کي کير پياريندي هئي ۽ شينهن چرڻ وقت ڳئون جي نگراني ڪندو هو

ਚੋਰ ਕਰਤ ਧਨ ਕੀ ਰਖਵਾਰਾ ॥
chor karat dhan kee rakhavaaraa |

چور پئسا سنڀاليندو هو

ਤ੍ਰਾਸ ਮਾਰਿ ਕੋਈ ਹਾਥੁ ਨ ਡਾਰਾ ॥੧੭੨॥
traas maar koee haath na ddaaraa |172|

جن ماڻهن کي چور سمجهيو ويندو هو، اهي هاڻي مال جي حفاظت ڪن ٿا ۽ سزا جي خوف کان ڪنهن به غلط ڪم نه ڪيو.

ਨਾਰਿ ਪੁਰਖ ਸੋਵਤ ਇਕ ਸੇਜਾ ॥
naar purakh sovat ik sejaa |

مرد ۽ عورتون هڪ ئي بستري تي سمهندا هئا.

ਹਾਥ ਪਸਾਰ ਨ ਸਾਕਤ ਰੇਜਾ ॥
haath pasaar na saakat rejaa |

مرد ۽ عورتون پنهنجي بسترن تي آرام سان سمهي رهيا هئا ۽ ڪنهن به ٻئي کان ڪجهه به نه گهريو

ਪਾਵਕ ਘ੍ਰਿਤ ਇਕ ਠਉਰ ਰਖਾਏ ॥
paavak ghrit ik tthaur rakhaae |

باهه ۽ گيهه هڪ هنڌ رکيا هئا،

ਰਾਜ ਤ੍ਰਾਸ ਤੇ ਢਰੈ ਨ ਪਾਏ ॥੧੭੩॥
raaj traas te dtarai na paae |173|

گيهه ۽ باهه هڪ ئي هنڌ رهندي هئي، ۽ بادشاهه جي خوف سبب هڪ ٻئي کي نقصان نه پهچايو.

ਚੋਰ ਸਾਧ ਮਗ ਏਕ ਸਿਧਾਰੈ ॥
chor saadh mag ek sidhaarai |

چور ۽ صاحبان به ان ئي رستي تي هلندا هئا

ਤ੍ਰਾਸ ਤ੍ਰਸਤ ਕਰੁ ਕੋਈ ਨ ਡਾਰੈ ॥
traas trasat kar koee na ddaarai |

چور ۽ ڌاڙيل گڏ هليا ويا ۽ انتظاميا جي خوف سبب ڪنهن کي به ڊپ نه ٿيو

ਗਾਇ ਸਿੰਘ ਇਕ ਖੇਤ ਫਿਰਾਹੀ ॥
gaae singh ik khet firaahee |

ڳئون ۽ شينهن ميدان ۾ گهمي رهيا هئا،

ਹਾਥ ਚਲਾਇ ਸਕਤ ਕੋਈ ਨਾਹੀ ॥੧੭੪॥
haath chalaae sakat koee naahee |174|

ڳئون ۽ شينهن هڪ ئي ميدان ۾ آزاديءَ سان هلندا رهيا ۽ ڪابه طاقت کين نقصان نه پهچائي سگهي.