شري دسم گرنتھ

صفحو - 452


ਕਿਨਹੂੰ ਨ ਤਿਹ ਸੋ ਜੁਧੁ ਮਚਾਯੋ ॥
kinahoon na tih so judh machaayo |

انهن مان ڪو به بادشاهه سان وڙهڻ لاءِ اڳتي نه وڌيو

ਚਿਤਿ ਸਬ ਹੂੰ ਇਹ ਭਾਤਿ ਬਿਚਾਰਿਓ ॥
chit sab hoon ih bhaat bichaario |

سڀني ائين ئي سوچيو آهي چٽ ۾

ਇਹ ਨਹੀ ਮਰੈ ਕਿਸੀ ਤੇ ਮਾਰਿਓ ॥੧੫੪੯॥
eih nahee marai kisee te maario |1549|

سڀني جو خيال هو ته هي بادشاهه ڪنهن جي هٿان قتل نه ٿيندو.1549.

ਤਬ ਬ੍ਰਹਮੇ ਹਰਿ ਨਿਕਟ ਉਚਾਰਿਓ ॥
tab brahame har nikatt uchaario |

پوءِ برهما ڪرشن جي سموري لشڪر کي مرندي ڏٺو.

ਜਬ ਸਗਲੋ ਦਲ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਸੰਘਾਰਿਓ ॥
jab sagalo dal nripat sanghaario |

هن ڪرشن کي چيو ته مري ويو، هن ڪرشن کي چيو.

ਜਬ ਲਗਿ ਇਹ ਤੇਤਾ ਕਰਿ ਮੋ ਹੈ ॥
jab lag ih tetaa kar mo hai |

”هن وقت تائين، هن جي هٿ ۾ دلڪش تعويذ آهي،

ਤਬ ਲਗੁ ਬਜ੍ਰ ਸੂਲ ਧਰਿ ਕੋ ਹੈ ॥੧੫੫੦॥
tab lag bajr sool dhar ko hai |1550|

واجرا ۽ ترشول هن جي اڳيان غير اهم آهن. 1550.

ਤਾ ਤੇ ਇਹੈ ਕਾਜ ਅਬ ਕੀਜੈ ॥
taa te ihai kaaj ab keejai |

سو هاڻي ساڳيو ڪم ڪر

ਭਿਛਕਿ ਹੋਇ ਮਾਗਿ ਸੋ ਲੀਜੈ ॥
bhichhak hoe maag so leejai |

”تنهنڪري هاڻي فقير بڻجي هن کان پڇ

ਮੁਕਟ ਰਾਮ ਤੇ ਜੋ ਇਹ ਪਾਯੋ ॥
mukatt raam te jo ih paayo |

تاج جيڪو کيس رام کان مليو،

ਸੋ ਇੰਦ੍ਰਾਦਿਕ ਹਾਥਿ ਨ ਆਯੋ ॥੧੫੫੧॥
so indraadik haath na aayo |1551|

جيڪو تاج هن رام کان حاصل ڪيو آهي، اهو اندرا وغيره حاصل نه ڪري سگهيو.

ਜਬ ਤੇਤਾ ਇਹ ਕਰ ਤੇ ਲੀਜੈ ॥
jab tetaa ih kar te leejai |

جڏهن تون هن جي هٿ مان ’تيتا‘ وٺندين.

ਤਬ ਯਾ ਕੋ ਬਧ ਛਿਨ ਮਹਿ ਕੀਜੈ ॥
tab yaa ko badh chhin meh keejai |

”جڏهن تون هن جي هٿ مان تعويذ کسي وٺندين ته پوءِ تون ان کي هڪ پل ۾ ماري سگهندينءَ.

ਜਿਹ ਉਪਾਇ ਕਰਿ ਤੇ ਪਰਹਰੈ ॥
jih upaae kar te paraharai |

جنهن جي ذريعي ('ٽيٽا') هن جي هٿ مان هٽايو وڃي،

ਤਉ ਕਦਾਚ ਨ੍ਰਿਪ ਮਰੈ ਤੋ ਮਰੈ ॥੧੫੫੨॥
tau kadaach nrip marai to marai |1552|

جيڪڏهن هو ڪنهن به طريقي سان پنهنجي هٿ مان ڇڏائي ته پوءِ ڪنهن به وقت قتل ٿي سگهي ٿو.“ 1552.

ਯੋ ਸੁਨਿ ਹਰਿ ਦਿਜ ਬੇਖ ਬਨਾਯੋ ॥
yo sun har dij bekh banaayo |

اهو ٻڌي شري ڪرشن پاڻ کي برهمڻ جي روپ ۾ بدلائي ڇڏيو

ਮਾਗਨ ਤਿਹ ਪੈ ਹਰਿ ਬਿਧਿ ਆਯੋ ॥
maagan tih pai har bidh aayo |

اهو ٻڌي ڪرشن ۽ برهمڻ هڪ برهمڻ جي پوشاڪ پهري ان کان تعويذ گهرڻ لڳا.

ਤਬ ਇਹ ਸ੍ਯਾਮ ਬ੍ਰਹਮ ਲਖਿ ਲੀਨੋ ॥
tab ih sayaam braham lakh leeno |

پوءِ هن ڪرشن ۽ برهما کي سڃاڻي ورتو.

ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੈ ਇਮ ਉਤਰ ਦੀਨੋ ॥੧੫੫੩॥
sayaam kahai im utar deeno |1553|

پوءِ عرض ڪرڻ تي هن ڪرشن ۽ برهما کي سڃاڻي ورتو ۽ شاعر جي چوڻ مطابق 1553ع ۾ چيو

ਖੜਗੇਸ ਬਾਚ ॥
kharrages baach |

کھرگ سنگهه جي تقرير:

ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

سويا

ਬੇਖੁ ਕੀਓ ਹਰਿ ਬਾਮਨ ਕੋ ਬਲਿ ਬਾਵਨ ਜਿਉ ਛਲਬੇ ਕਹੁ ਆਯੋ ॥
bekh keeo har baaman ko bal baavan jiau chhalabe kahu aayo |

اي ڪرشن! (تو) برهمڻ جو روپ اختيار ڪري (وشنو) پاڻ کي باون (بادشاهه کي ٺڳيءَ لاءِ) ويس بدلايو آهي.

ਰੇ ਚਤੁਰਾਨਨ ਤੂ ਬਸਿ ਕਾਨਨ ਕਾ ਕੇ ਕਹੇ ਤਪਿਸਾ ਤਜ ਧਾਯੋ ॥
re chaturaanan too bas kaanan kaa ke kahe tapisaa taj dhaayo |

”اي ڪرشن (وشنو)! تون برهمڻ جو لباس پهري آيو آهين ۽ مون کي راجا بالي وانگر ٺڳي آيو آهين

ਧੂਮ ਤੇ ਆਗ ਰਹੈ ਨ ਦੁਰੀ ਜਿਮ ਤਿਉ ਛਲ ਤੇ ਤੁਮ ਕੇ ਲਖਿ ਪਾਯੋ ॥
dhoom te aag rahai na duree jim tiau chhal te tum ke lakh paayo |

”جيئن باھ کي دونھون لڪائي نٿو سگھي، تيئن توکي ڏسي، مون کي سمجھ ۾ اچي ويو آھي ته دونھون ڇا آھي.

ਮਾਗਹੁ ਜੋ ਤੁਮਰੇ ਮਨ ਮੈ ਅਬ ਮਾਗਨਹਾਰੇ ਕੋ ਰੂਪ ਬਨਾਯੋ ॥੧੫੫੪॥
maagahu jo tumare man mai ab maaganahaare ko roop banaayo |1554|

جڏهن اوهين فقير جي لباس ۾ آيا آهيو ته پوءِ پنهنجي دل جي مرضيءَ مطابق مون کان دعا گهرو.1554.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

DOHRA

ਜਬ ਇਹ ਬਿਧਿ ਸੋ ਨ੍ਰਿਪ ਕਹਿਯੋ ਕਹੀ ਬ੍ਰਹਮ ਜਸ ਲੇਹੁ ॥
jab ih bidh so nrip kahiyo kahee braham jas lehu |

جڏهن بادشاهه اهڙي ڳالهه ڪئي، تڏهن برهما چيو ته، (اي بادشاهه! دنيا ۾ عطيو ڪري) يش خاتو.

ਜਗ ਅਨਲ ਤੇ ਜੋ ਮੁਕਟਿ ਉਪਜਿਓ ਸੋ ਮੁਹਿ ਦੇਹੁ ॥੧੫੫੫॥
jag anal te jo mukatt upajio so muhi dehu |1555|

جڏهن راجا برهما کي ائين چيو، تڏهن برهما چيو، ”اي بادشاهه! ساراهه جي لائق ٿيو ۽ مون کي اهو تاج ڏي جيڪو يجن جي باهه مان نڪتو هو. ”1555.

ਜਬ ਚਤੁਰਾਨਨਿ ਯੌ ਕਹੀ ਪੁਨਿ ਬੋਲਿਓ ਜਦੁਬੀਰ ॥
jab chaturaanan yau kahee pun bolio jadubeer |

جڏهن برهما اهو چيو، تڏهن سري ڪرشن چيو

ਗਉਰਾ ਤੇਤਾ ਤੁਹਿ ਦਯੋ ਸੋ ਮੁਹਿ ਦੇ ਨ੍ਰਿਪ ਧੀਰ ॥੧੫੫੬॥
gauraa tetaa tuhi dayo so muhi de nrip dheer |1556|

جڏهن برهما اها منٿ ڪئي، تڏهن ڪرشن چيو ته، ”مون کي اهو تعويذ ڏي، جيڪو تو کي ديوي چندي ڏنو هو.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

چوپي

ਤਬ ਨ੍ਰਿਪ ਮਨ ਕੋ ਇਹ ਬਿਧਿ ਕਹੈ ॥
tab nrip man ko ih bidh kahai |

تڏهن راجا (خرگ سنگهه) پنهنجي ذهن ۾ اهو خيال ڪيو.

ਰੇ ਜੀਅ ਜੀਯਤ ਨ ਚਹੁੰ ਜੁਗ ਰਹੈ ॥
re jeea jeeyat na chahun jug rahai |

تڏهن راجا دل ۾ خيال ڪيو ته هن کي چار سال زندهه نه رهڻو آهي، تنهن ڪري هن ڌرم جي ڪم ۾ دير نه ڪري.

ਤਾ ਤੇ ਸੁ ਧਰਮ ਢੀਲ ਨਹਿ ਕੀਜੈ ॥
taa te su dharam dteel neh keejai |

تنهن ڪري نيڪ عملن ۾ سستي نه ڪرڻ گهرجي

ਜੋ ਹਰਿ ਮਾਗਤ ਸੋ ਇਹ ਦੀਜੈ ॥੧੫੫੭॥
jo har maagat so ih deejai |1557|

جيڪي شيون برھما ۽ ڪرشن گھري رھيا آھن، اھو انھن کي ڏيڻ گھرجي. 1557.

ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

سويا

ਕਿਉ ਤਨ ਕੀ ਮਨਿ ਸੰਕ ਕਰੈ ਥਿਰ ਤੋ ਜਗ ਮੈ ਅਬ ਤੂ ਨ ਰਹੈ ਹੈ ॥
kiau tan kee man sank karai thir to jag mai ab too na rahai hai |

”اي عقل! جسم ۾ شڪ ڇو پيو ڪرين، توکي دنيا ۾ سدائين قائم رهڻو ناهي

ਯਾ ਤੇ ਭਲੋ ਨ ਕਛੂ ਇਹ ਤੇ ਜਸੁ ਲੈ ਰਨ ਅੰਤਹਿ ਮੋ ਤਜਿ ਜੈ ਹੈ ॥
yaa te bhalo na kachhoo ih te jas lai ran anteh mo taj jai hai |

ان کان وڌيڪ ڪهڙو نيڪ عمل توهان ڪري سگهو ٿا؟ تنهن ڪري هي ساراهه جوڳو ڪم جنگ ۾ ڪيو، ڇو ته آخر ۾ هڪ ڀيرو جسم کي ڇڏڻو آهي.

ਰੇ ਮਨ ਢੀਲ ਰਹਿਯੋ ਗਹਿ ਕਾਹੇ ਤੇ ਅਉਸਰ ਬੀਤ ਗਏ ਪਛੁਤੈ ਹੈ ॥
re man dteel rahiyo geh kaahe te aausar beet ge pachhutai hai |

”اي عقل! دير نه ڪريو، ڇو جو موقعو وڃائڻ کان سواءِ توبه ڪرڻ کان سواءِ ٻيو ڪجھ به حاصل نه ٿيندو

ਸੋਕ ਨਿਵਾਰਿ ਨਿਸੰਕ ਹੁਇ ਦੈ ਭਗਵਾਨ ਸੋ ਭਿਛਕ ਹਾਥਿ ਨ ਐ ਹੈ ॥੧੫੫੮॥
sok nivaar nisank hue dai bhagavaan so bhichhak haath na aai hai |1558|

تنهن ڪري پريشانيءَ کي ڇڏي، بنا ڪنهن لالچ جي، گهرايل مضمونن کي ڏئي ڇڏ، ڇو ته تون وري ڪڏهن به رب جهڙو فقير نه ملندو.

ਮਾਗਤ ਜੋ ਬਿਧਿ ਸ੍ਯਾਮ ਅਰੇ ਮਨ ਸੋ ਤਜਿ ਸੰਕ ਨਿਸੰਕ ਹੁਇ ਦੀਜੈ ॥
maagat jo bidh sayaam are man so taj sank nisank hue deejai |

”جيڪو ڪرشن گهري ٿو، اي منهنجا ذهن! ان کي بغير ڪنهن شڪ جي ڏيو

ਜਾਚਤ ਹੈ ਜਿਹ ਤੇ ਸਗਰੋ ਜਗ ਸੋ ਤੁਹਿ ਮਾਗਤ ਢੀਲ ਨ ਕੀਜੈ ॥
jaachat hai jih te sagaro jag so tuhi maagat dteel na keejai |

جنهن کان سڄي دنيا دعا گهري ٿي، اهو اوهان جي سامهون بيٺو آهي، تنهن ڪري وڌيڪ دير نه ڪر.

ਅਉਰ ਬਿਚਾਰ ਕਰੋ ਨ ਕਛੂ ਅਬ ਯਾ ਮਹਿ ਤੋ ਨ ਰਤੀ ਸੁਖ ਛੀਜੈ ॥
aaur bichaar karo na kachhoo ab yaa meh to na ratee sukh chheejai |

”ٻيا سڀ خيال ڇڏي ڏي، تنهنجي آرام ۾ ڪا به گهٽتائي نه رهندي

ਦਾਨਨ ਦੇਤ ਨ ਮਾਨ ਕਰੋ ਬਸੁ ਦੈ ਅਸੁ ਦੈ ਜਗ ਮੈ ਜਸੁ ਲੀਜੈ ॥੧੫੫੯॥
daanan det na maan karo bas dai as dai jag mai jas leejai |1559|

خيرات ڏيڻ تي فخر ۽ فڪر نه ڪرڻ گهرجي، تنهن ڪري سڀ ڪجهه ڏيڻ کان پوءِ قبوليت جو فائدو حاصل ڪريو. 1559.

ਬਾਮਨ ਬੇਖ ਕੈ ਸ੍ਯਾਮ ਜੁ ਚਾਹਤ ਸ੍ਰੀ ਹਰਿ ਕੋ ਤਿਹ ਭੂਪਤਿ ਦੀਨੋ ॥
baaman bekh kai sayaam ju chaahat sree har ko tih bhoopat deeno |

ڪرشن برهمڻ جي پوشاڪ ۾ جيڪا به منٿ ڪئي هئي، سو راجا وٽ به آهي

ਜੋ ਚਤੁਰਾਨਨ ਕੇ ਚਿਤ ਮੈ ਕਬਿ ਰਾਮ ਕਹੈ ਸੁ ਵਹੈ ਨ੍ਰਿਪ ਕੀਨੋ ॥
jo chaturaanan ke chit mai kab raam kahai su vahai nrip keeno |

ان سان گڏ، برهما جي دل ۾ جيڪو ڪجهه هو سو بادشاهه به ڪيو

ਜੋ ਵਹ ਮਾਗਤਿ ਸੋਊ ਦਯੋ ਤਬ ਦੇਤ ਸਮੈ ਰਸ ਮੈ ਮਨ ਭੀਨੋ ॥
jo vah maagat soaoo dayo tab det samai ras mai man bheeno |

هنن جيڪو ڪجهه گهريو هو، سو بادشاهه پيار سان ڏنو

ਦਾਨ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਦੁਹੂੰ ਬਿਧਿ ਕੈ ਤਿਹੁ ਲੋਕਨ ਮੈ ਅਤਿ ਹੀ ਜਸੁ ਲੀਨੋ ॥੧੫੬੦॥
daan kripaan duhoon bidh kai tihu lokan mai at hee jas leeno |1560|

اهڙيءَ طرح خيرات ۽ تلوار سان، ٻنهي قسمن جي بهادريءَ ۾، بادشاهه وڏي ساراهه ڪئي.