شري دسم گرنتھ

صفحو - 909


ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

ساوا

ਮਾਤ ਕੀ ਬਾਤ ਨ ਮਾਨੀ ਕਛੂ ਤਜਿ ਰੋਵਤ ਹੀ ਰਨਿਵਾਸਹਿ ਆਯੋ ॥
maat kee baat na maanee kachhoo taj rovat hee ranivaaseh aayo |

هن پنهنجي ماءُ جي ڳالهه نه مڃي، ۽ کيس پريشانيءَ ۾ ڇڏي، راڻي جي محل ۾ آيو.

ਆਵਤ ਹੀ ਦਿਜ ਲੋਗ ਬੁਲਾਇ ਜਿਤੋ ਧਨ ਹੋ ਘਰ ਮੋ ਸੁ ਲੁਟਾਯੋ ॥
aavat hee dij log bulaae jito dhan ho ghar mo su luttaayo |

هن فوراً برهمڻن، پادرين کي سڏيو ۽ گهر ۾ جيڪا به دولت هئي، سا ورهائي ڇڏيائين.

ਸੰਗ ਲਏ ਬਨਿਤਾ ਅਪੁਨੀ ਬਨਿ ਕੈ ਜੁਗਿਯਾ ਬਨ ਓਰ ਸਿਧਾਯੋ ॥
sang le banitaa apunee ban kai jugiyaa ban or sidhaayo |

هن پنهنجي زال کي پاڻ سان وٺي، يوگي بڻجي ويو ۽ جنگل ڏانهن سفر ڪيو.

ਤ੍ਯਾਗ ਕੈ ਦੇਸ ਭਯੇ ਅਥਿਤੇਸ ਭਜੌ ਜਗਤੇਸ ਯਹੇ ਠਹਰਾਯੋ ॥੭੮॥
tayaag kai des bhaye athites bhajau jagates yahe tthaharaayo |78|

ملڪ ڇڏڻ کان پوءِ، هو مڪتبهءِ فڪر ۾ مبتلا ٿي ويو، (78)

ਕਬਿਤੁ ॥
kabit |

ڪبت

ਲਾਬੀ ਲਾਬੀ ਸਾਲ ਜਹਾ ਊਚੇ ਬਟ ਤਾਲ ਤਹਾ ਐਸੀ ਠੌਰ ਤਪ ਕੋ ਪਧਾਰੈ ਐਸੋ ਕੌਨ ਹੈ ॥
laabee laabee saal jahaa aooche batt taal tahaa aaisee tthauar tap ko padhaarai aaiso kauan hai |

هن جهنگ جي ساراهه ڪري اندرا جو باغ آهي، ڪير آهي، جيڪو اهڙي جهنگ ۾ خاموشيءَ سان غور ڪري،

ਜਾ ਕੀ ਪ੍ਰਭਾ ਦੇਖਿ ਪ੍ਰਭਾ ਖਾਡਵ ਕੀ ਫੀਕੀ ਲਾਗੈ ਨੰਦਨ ਨਿਹਾਰਿ ਬਨ ਐਸੋ ਭਜੈ ਮੌਨ ਹੈ ॥
jaa kee prabhaa dekh prabhaa khaaddav kee feekee laagai nandan nihaar ban aaiso bhajai mauan hai |

جيڪو آسمان ۾ تارن وانگر (وڻن سان) ڀريل آهي؟

ਤਾਰਨ ਕੀ ਕਹਾ ਨੈਕੁ ਨਭ ਨ ਨਿਹਾਰਿਯੋ ਜਾਇ ਸੂਰਜ ਕੀ ਜੋਤਿ ਤਹਾ ਚੰਦ੍ਰ ਕੀ ਨ ਜੌਨ ਹੈ ॥
taaran kee kahaa naik nabh na nihaariyo jaae sooraj kee jot tahaa chandr kee na jauan hai |

اتي نه سج لهي سگهيا، نه چنڊ جي روشني داخل ٿي، نه ديوتا نظر آيا، نه شيطان نظر آيا.

ਦੇਵ ਨ ਨਿਹਾਰਿਯੋ ਦੈਤ ਕੋਊ ਨ ਬਿਹਾਰਿਯੋ ਜਹਾ ਪੰਛੀ ਕੀ ਨ ਗੰਮ੍ਰਯ ਤਹਾ ਚੀਟੀ ਕੋ ਨ ਗੌਨ ਹੈ ॥੭੯॥
dev na nihaariyo dait koaoo na bihaariyo jahaa panchhee kee na gamray tahaa cheettee ko na gauan hai |79|

نه ته پکين جي ويجهڙائي هئي ۽ نه ڪي حشرا ان ۾ لڪي سگهندا هئا (79)

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

چوپائي

ਜਬ ਐਸੇ ਬਨ ਮੈ ਦੋਊ ਗਏ ॥
jab aaise ban mai doaoo ge |

جڏهن ٻئي اهڙي بُن ۾ ويا،

ਹੇਰਤ ਤਵਨ ਮਹਲ ਕੋ ਭਏ ॥
herat tavan mahal ko bhe |

جڏهن اهي اهڙي جهنگ ۾ پهتا ته کين هڪ محل جهڙو گهر نظر آيو.

ਤੁਰਤੁ ਤਾਹਿ ਨ੍ਰਿਪ ਬਚਨ ਸੁਨਾਯੋ ॥
turat taeh nrip bachan sunaayo |

اُتي ئي بادشاھه ڪلام پڙھيو

ਤਪ ਕੋ ਭਲੇ ਠੌਰ ਹਮ ਪਾਯੋ ॥੮੦॥
tap ko bhale tthauar ham paayo |80|

راجا اعلان ڪيو ته هن کي مراقبي جي جڳهه ملي آهي (80)

ਰਾਨੀ ਬਾਚ ॥
raanee baach |

راڻي جي ڳالهه

ਯਾ ਮੈ ਬੈਠਿ ਤਪਸ੍ਯਾ ਕਰਿ ਹੈ ॥
yaa mai baitth tapasayaa kar hai |

ان ۾ ويهڻ سان ئي تپسيا ڪنداسين

ਰਾਮ ਰਾਮ ਮੁਖ ਤੇ ਉਚਰਿ ਹੈ ॥
raam raam mukh te uchar hai |

هتي مان رام جي نالي جو ذڪر ڪندي غور ڪندس.

ਯਾ ਘਰ ਮੈ ਦਿਨ ਕਿਤਕ ਬਿਤੈ ਹੈ ॥
yaa ghar mai din kitak bitai hai |

هن گهر ۾ ڪيترا ڏينهن رهنداسين؟

ਭਸਮੀ ਭੂਤ ਪਾਪ ਸਭ ਕੈ ਹੈ ॥੮੧॥
bhasamee bhoot paap sabh kai hai |81|

اسان هن گهر ۾ گهڻو وقت گذارينداسين ۽ پنهنجن گناهن کي ميٽ ڪنداسين (81)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

دوهيرا

ਰਾਨੀ ਜਾਹਿ ਬੁਲਾਇ ਕੈ ਭੇਦ ਕਹਿਯੋ ਸਮਝਾਇ ॥
raanee jaeh bulaae kai bhed kahiyo samajhaae |

راڻي ڪنهن لاش کي گهرائي کيس (راز) پرکيو هو.

ਵਹੈ ਪੁਰਖ ਜੁਗਿਯਾ ਬਨ੍ਯੋ ਨ੍ਰਿਪਹਿ ਮਿਲਤ ਭਯੋ ਆਇ ॥੮੨॥
vahai purakh jugiyaa banayo nripeh milat bhayo aae |82|

پوءِ اهو شخص يوگي جي پوشاڪ ۾ راجا سان ملڻ لاءِ ظاهر ٿيو (82)

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

چوپائي

ਨ੍ਰਿਪ ਕੋ ਤ੍ਰਿਯਹਿ ਕਹਿਯੋ ਸਮੁਝਾਈ ॥
nrip ko triyeh kahiyo samujhaaee |

راڻي بادشاهه کي سمجهائيندي چيو

ਜੋਗੀ ਵਹੈ ਪਹੂੰਚ੍ਯੋ ਆਈ ॥
jogee vahai pahoonchayo aaee |

هن راجا کي ٻڌايو ته ڪي يوگي آيا آهن.

ਮਰਤ ਬਚਨ ਮੋ ਸੋ ਤਿਨ ਕਹਿਯੋ ॥
marat bachan mo so tin kahiyo |

مرڻ وقت هن مون کي اهي لفظ ٻڌايا هئا،

ਸੋ ਮੈ ਆਜੁ ਸਾਚੁ ਕਰਿ ਲਹਿਯੋ ॥੮੩॥
so mai aaj saach kar lahiyo |83|

هن (يوگي) جيڪو ڪجهه مون کي موت جي وقت ٻڌايو هو، سو سچ ٿي رهيو آهي. (83)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

دوهيرا

ਉਠਿ ਰਾਜਾ ਪਾਇਨ ਪਰਿਯੋ ਤਾ ਕਹ ਗੁਰੂ ਪਛਾਨਿ ॥
autth raajaa paaein pariyo taa kah guroo pachhaan |

راجا، کيس پنهنجو گرو مڃيندي، سندس پيرن تي بيهاريو.

ਬੈਠਿ ਗੋਸਟਿ ਦੋਨੋ ਕਰੀ ਸੋ ਮੈ ਕਹਤ ਬਖਾਨਿ ॥੮੪॥
baitth gosatt dono karee so mai kahat bakhaan |84|

هن ڪهڙي ڳالهه ڪئي، مان هاڻي بيان ڪندس (84)

ਜੋਗੀ ਬਾਚ ॥
jogee baach |

يوگي جي ڳالهه

ਨ੍ਰਹਾਇ ਨਦੀ ਸੋ ਜੋ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਬੈਠਹੁਗੇ ਹ੍ਯਾਂ ਆਇ ॥
nrahaae nadee so jo nripat baitthahuge hayaan aae |

”وضو ڪرڻ کان پوءِ نديءَ ۾، جڏهن تون هتي ويهندين،

ਤਬ ਤੁਮ ਸੈ ਮੈ ਭਾਖਿਹੋ ਬ੍ਰਹਮ ਬਾਦਿ ਸਮੁਝਾਇ ॥੮੫॥
tab tum sai mai bhaakhiho braham baad samujhaae |85|

”آءٌ توکي خدائي علم جو خلاصو ٻڌايان ٿو.“ (85)

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

چوپائي

ਐਸੇ ਜਤਨ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਕੋ ਟਾਰਿਯੋ ॥
aaise jatan nripat ko ttaariyo |

اهڙي ڪوشش سان بادشاهه اتان ڀڄي ويو

ਛਾਤ ਬਿਖੈ ਇਕ ਨਰ ਪੈਠਾਰਿਯੋ ॥
chhaat bikhai ik nar paitthaariyo |

اهڙيءَ طرح هن راجا کي اتان هليو ويو، ۽ ڪنهن ٻئي شخص کي ڇت تي ويهڻ لاءِ مقرر ڪيو.

ਸਾਧੁ ਸਾਧੁ ਇਹ ਬਚ ਸੁਨਿ ਕਹਿਯਹੁ ॥
saadh saadh ih bach sun kahiyahu |

(پڻ) پڙهيو ته ’سادو، سادو‘ (ست، ست)

ਤੀਨ ਬਾਰ ਕਹਿ ਕੈ ਚੁਪ ਰਹਿਯਹੁ ॥੮੬॥
teen baar keh kai chup rahiyahu |86|

ٽي ڀيرا چوڻ لڳو ته ”صاحب جا ڪلام ٻڌ،“ پوءِ ماٺ ڪر.(۸۶)

ਨ੍ਰਹਾਇ ਧੋਇ ਰਾਜਾ ਜਬ ਆਯੋ ॥
nrahaae dhoe raajaa jab aayo |

غسل ڪرڻ کان پوءِ جڏهن بادشاهه موٽيو

ਤਬ ਤਿਹ ਨਰ ਯੌ ਬਚਨ ਸੁਨਾਯੋ ॥
tab tih nar yau bachan sunaayo |

راجا جڏهن غسل ڪري واپس آيو ته هي لفظ چيائون:

ਸੁਨੁ ਨ੍ਰਿਪ ਜਬ ਮਾਟੀ ਮੈ ਲਈ ॥
sun nrip jab maattee mai lee |

اي راجن! ٻڌو، جڏھن (پاڻ تي) مٽي وجھندس.

ਧਰਮ ਰਾਜ ਆਗ੍ਯਾ ਮੁਹਿ ਦਈ ॥੮੭॥
dharam raaj aagayaa muhi dee |87|

(87) ”ٻڌو، جڏھن مان مري چڪو ھوس ته اھو خدا جي رضامنديءَ سان ڪيو ويو ھو.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

دوهيرا

ਤੈ ਰਾਜਾ ਕੋ ਤੀਰ ਤਜਿ ਕ੍ਯੋਨ ਆਯੋ ਇਹ ਠੌਰ ॥
tai raajaa ko teer taj kayon aayo ih tthauar |

(آواز) ”راج، راڄ کي ڇڏي هتي ڇو آيو آهين؟

ਮੋ ਸੌ ਬ੍ਰਿਥਾ ਬਖਾਨਿਯੈ ਸੁਨੁ ਜੋਗਿਨ ਸਿਰਮੌਰ ॥੮੮॥
mo sau brithaa bakhaaniyai sun jogin siramauar |88|

(راجا) ”اي عالي يوگي، مون کي سڄو قصو ٻڌاءِ“ (88)

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

چوپائي

ਧਰਮ ਰਾਜ ਮੁਹਿ ਬਚਨ ਉਚਾਰੇ ॥
dharam raaj muhi bachan uchaare |

(آواز) ”جيڪو سچائي جي پالڻھار مون کي ٻڌايو هو،

ਸੁ ਹੌ ਕਹਤ ਹੌ ਤੀਰ ਤਿਹਾਰੇ ॥
su hau kahat hau teer tihaare |

هاڻي مان توهان کي ٻڌائڻ وارو آهيان.

ਮੋਰੀ ਕਹੀ ਰਾਵ ਸੌ ਕਹਿਯਹੁ ॥
moree kahee raav sau kahiyahu |

”هن مون کي چيو هو ته تو کي ان تي عمل ڪرڻ لاءِ،

ਨਾਤਰ ਭ੍ਰਮਤ ਨਰਕ ਮਹਿ ਰਹਿਯਹੁ ॥੮੯॥
naatar bhramat narak meh rahiyahu |89|

نه ته تون جهنم ۾ گهمي ڦري رهندين.(89)

ਜੈਸੋ ਕੋਟਿ ਜਗ੍ਯ ਤਪੁ ਕੀਨੋ ॥
jaiso kott jagay tap keeno |

’جهڙوڪ هزارين سالن جي مراقبي جو فائدو

ਤੈਸੋ ਸਾਚ ਨ੍ਯਾਇ ਕਰਿ ਦੀਨੋ ॥
taiso saach nayaae kar deeno |

توهان کي انصاف ۾ شامل ٿيڻ گهرجي.

ਨ੍ਯਾਇ ਸਾਸਤ੍ਰ ਲੈ ਰਾਜ ਕਮਾਵੈ ॥
nayaae saasatr lai raaj kamaavai |

”جيڪو شاسترن جي صداقت موجب انصاف ڪري،

ਤਾ ਕੇ ਨਿਕਟ ਕਾਲ ਨਹੀ ਆਵੈ ॥੯੦॥
taa ke nikatt kaal nahee aavai |90|

(90)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

دوهيرا

ਜੋ ਨ੍ਰਿਪ ਨ੍ਯਾਇ ਕਰੈ ਨਹੀ ਬੋਲਤ ਝੂਠ ਬਨਾਇ ॥
jo nrip nayaae karai nahee bolat jhootth banaae |

”اهو راجا جيڪو انصاف نٿو ڪري ۽ ڪوڙ تي ڀاڙي ٿو.

ਰਾਜ ਤ੍ਯਾਗ ਤਪਸ੍ਯਾ ਕਰੈ ਪਰੈ ਨਰਕ ਮਹਿ ਜਾਇ ॥੯੧॥
raaj tayaag tapasayaa karai parai narak meh jaae |91|

۽ حڪمراني ڇڏي مراقبي ۾ وڃي ٿو، ان جو مقدر جهنم آهي (91)

ਬ੍ਰਿਧ ਮਾਤਾ ਅਰੁ ਤਾਤ ਕੀ ਸੇਵਾ ਕਰਿਯੋ ਨਿਤ ॥
bridh maataa ar taat kee sevaa kariyo nit |

”هن کي پنهنجي پوڙهي ماءُ جي خدمت ڪرڻ گهرجي ها،

ਤ੍ਯਾਗ ਨ ਬਨ ਕੋ ਜਾਇਯੈ ਯਹੈ ਧਰਮੁ ਸੁਨੁ ਮਿਤ ॥੯੨॥
tayaag na ban ko jaaeiyai yahai dharam sun mit |92|

(92).

ਜੌ ਹੌ ਜੋਗੀ ਵਹੈ ਹੌ ਪਠੈ ਦਯੋ ਧ੍ਰਮਰਾਇ ॥
jau hau jogee vahai hau patthai dayo dhramaraae |

”آءٌ اھو ئي يوگي آھيان، جنھن کي حق جي پالڻھار موڪليو ھو.

ਹੌਂ ਈਹਾ ਬੋਲੈ ਤੁਰਤੁ ਅਪਨੋ ਰੂਪ ਛਪਾਇ ॥੯੩॥
hauan eehaa bolai turat apano roop chhapaae |93|

(٩٣) اهڙيءَ طرح ان ماڻهوءَ چيو جيڪو لڪندو هو.

ਜਬ ਜੋਗੀ ਐਸੇ ਕਹਿਯੋ ਤਾਹਿ ਭੇਦ ਸਮੁਝਾਇ ॥
jab jogee aaise kahiyo taeh bhed samujhaae |

جڏهن يوگي راجا کي هن جي وضاحت کي سمجهڻ لاءِ ڪيو هو.

ਸਤਿ ਸਤਿ ਤਬ ਤਿਨ ਕਹਿਯੋ ਤੀਨ ਬਾਰ ਮੁਸਕਾਇ ॥੯੪॥
sat sat tab tin kahiyo teen baar musakaae |94|

هن مسڪرايو ۽ ٽي ڀيرا ورجايو، 'اهو سچ آهي' (94)

ਜਿਯਬੋ ਜਗ ਕੌ ਸਹਲ ਹੈ ਯਹੈ ਕਠਿਨ ਦ੍ਵੈ ਕਾਮ ॥
jiyabo jag kau sahal hai yahai katthin dvai kaam |

(۽ اڳتي هلي) هن دنيا ۾ رهڻ آسان آهي.

ਪ੍ਰਾਤ ਸੰਭਰਿਬੋ ਰਾਜ ਕੋ ਰਾਤਿ ਸੰਭਰਿਬੋ ਰਾਮ ॥੯੫॥
praat sanbharibo raaj ko raat sanbharibo raam |95|

”پر ڏينهن جو راڄ هلائڻ ۽ رات جو غور ڪرڻ، ٻئي نه ٿڪائيندڙ فرض آهن“ (95)

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

چوپائي

ਮਹਾਰਾਜ ਜੈਸੀ ਸੁਨਿ ਬਾਨੀ ॥
mahaaraaj jaisee sun baanee |

بادشاھه اھا آڪاش بني ٻڌي،

ਚਿਤ ਕੈ ਬਿਖੈ ਸਾਚ ਕਰਿ ਮਾਨੀ ॥
chit kai bikhai saach kar maanee |

اها ڳالهه ٻڌي راجا پنهنجي دل ۾ سچ سمجهي ورتو.

ਦਿਨ ਕੌ ਰਾਜੁ ਆਪਨੌ ਕਰਿਹੌ ॥
din kau raaj aapanau karihau |

(هن پڪو ارادو ڪيو ته) مان ملڪ تي ڏينهن ۽ رات حڪومت ڪندس.

ਪਰੇ ਰਾਤ੍ਰਿ ਕੇ ਰਾਮ ਸੰਭਰਿਹੌ ॥੯੬॥
pare raatr ke raam sanbharihau |96|

مان به مراقبي ۾ مشغول آهيان.' (96)

ਰਾਨੀ ਮਹਾਰਾਜ ਸਮਝਾਇਸਿ ॥
raanee mahaaraaj samajhaaeis |

اهڙيءَ طرح راڻي راجا تي غالب ٿي وئي.