شري دسم گرنتھ

صفحو - 433


ਸਿੰਘ ਕ੍ਰਿਤਾਸਤ੍ਰ ਆਹਵ ਮੈ ਕਬਿ ਰਾਮ ਕਹੈ ਰਿਸ ਕੈ ਅਤਿ ਧਾਯੋ ॥
singh kritaasatr aahav mai kab raam kahai ris kai at dhaayo |

شاعر رام جو چوڻ آهي ته ڪرتستر سنگهه ڏاڍو ناراض ٿيو ۽ ميدان جنگ ۾ ٽپو ڏنو.

ਆਇ ਕੈ ਸਿੰਘ ਅਨੂਪਹਿ ਸਿਉ ਕਰਿ ਮੈ ਅਸਿ ਲੈ ਤਬ ਜੁਧ ਮਚਾਯੋ ॥
aae kai singh anoopeh siau kar mai as lai tab judh machaayo |

ڪرتا سنگھ، ڪرشن جي پاسي کان، ناراض ٿي، جنگ جي ميدان ۾ ٽپو ڏنو ۽ پنھنجي تلوار ھٿ ۾ وٺي، خوفناڪ جنگ ڪئي.

ਤਾਨਿ ਲਯੋ ਧਨੁ ਬਾਨ ਮਹਾ ਬਰ ਕੈ ਉਰਿ ਸਿੰਘ ਅਨੂਪ ਕੇ ਲਾਯੋ ॥
taan layo dhan baan mahaa bar kai ur singh anoop ke laayo |

هن پنهنجو وڏو ڪمان ڪڍيو ۽ هڪ تير انوپم سنگهه ڏانهن وڌو

ਲਾਗਤ ਪ੍ਰਾਨ ਚਲਿਯੋ ਤਬ ਹੀ ਰਵਿ ਮੰਡਲ ਭੇਦ ਕੈ ਪਾਰਿ ਪਰਾਯੋ ॥੧੩੫੭॥
laagat praan chaliyo tab hee rav manddal bhed kai paar paraayo |1357|

ان سان ٽڪرائجڻ تي، سندس حياتيءَ جي قوت سج جي دائري کي ڇهندي، ان کان اڳتي هلي وئي. 1357.

ਈਸ ਸਿੰਘ ਸਕੰਧ ਬਲੀ ਸੁ ਅਯੋਧਨ ਮੈ ਇਹ ਊਪਰਿ ਆਏ ॥
ees singh sakandh balee su ayodhan mai ih aoopar aae |

ايشر سنگهه ۽ سکند سورما، ٻئي جنگ جي ميدان ۾ ان مٿان چڙهندا هئا.

ਪੇਖਿ ਕ੍ਰਿਤਾਸਤ੍ਰ ਸਿੰਘ ਤਬੈ ਸਰ ਤੀਛਨ ਆਵਤ ਤਾਹਿ ਲਗਾਏ ॥
pekh kritaasatr singh tabai sar teechhan aavat taeh lagaae |

ايشور سنگهه جهڙا زبردست ويڙها مٿس اچي پيا، جن کي ڏسي ڪرتا سنگهه پنهنجا تيز تير انهن ڏانهن اڇلايا.

ਚੰਦ੍ਰਕ ਬਾਨ ਲਗੇ ਤਿਨ ਕਉ ਦੁਹੁ ਕੇ ਸਿਰ ਕਾਟ ਕੈ ਭੂਮਿ ਗਿਰਾਏ ॥
chandrak baan lage tin kau duhu ke sir kaatt kai bhoom giraae |

انهن کي چنڊ جهڙو تير لڳي ويو ۽ ٻنهي جا مٿا زمين تي ڪري پيا

ਯੌ ਉਪਮਾ ਉਪਜੀ ਮਨ ਮੈ ਮਨੋ ਮੁੰਡਨ ਕੋ ਘਰਿ ਹੀ ਧਰਿ ਆਏ ॥੧੩੫੮॥
yau upamaa upajee man mai mano munddan ko ghar hee dhar aae |1358|

سندن ٽنگون لڳيون، سندن گھرن ۾ سِرَ وسري ويا.1358.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕ ਗ੍ਰੰਥੇ ਕ੍ਰਿਸਨਾਵਤਾਰੇ ਜੁਧ ਪ੍ਰਬੰਧੇ ਦਸ ਭੂਪ ਅਨੂਪ ਸਿੰਘ ਸਹਿਤ ਬਧ ਧਿਆਇ ਸਮਾਪਤੰ ॥
eit sree bachitr naattak granthe krisanaavataare judh prabandhe das bhoop anoop singh sahit badh dhiaae samaapatan |

باب جي پڄاڻيءَ جو عنوان آهي ”Killing of Ten Kings including Anup Singh in Warfare� �بچتر ناٽڪ ۾ ڪرشناوتار ۾.

ਅਥ ਕਰਮ ਸਿੰਘਾਦਿ ਪੰਚ ਭੂਪ ਜੁਧ ਕਥਨੰ ॥
ath karam singhaad panch bhoop judh kathanan |

هاڻي پنجن بادشاهن ڪرم سنگهه وغيره سان جنگ جو احوال شروع ٿئي ٿو.

ਛਪੈ ਛੰਦ ॥
chhapai chhand |

ڇَپائي

ਕਰਮ ਸਿੰਘ ਜਯ ਸਿੰਘ ਅਉਰ ਭਟ ਰਨ ਮੈ ਆਏ ॥
karam singh jay singh aaur bhatt ran mai aae |

ڪرم سنگهه، جئه سنگهه ۽ ٻيا جنگي ميدان ۾ آيا.

ਜਾਲਪ ਸਿੰਘ ਅਰੁ ਗਜਾ ਸਿੰਘ ਅਤਿ ਕੋਪ ਬਢਾਏ ॥
jaalap singh ar gajaa singh at kop badtaae |

ڪرم سنگهه، جئه سنگهه، جلپ سنگهه، گجا سنگهه وغيره ڪاوڙ ۾ اچي ميدان جنگ ۾ آيا.

ਜਗਤ ਸਿੰਘ ਨ੍ਰਿਪ ਪਾਚ ਮਹਾ ਸੁੰਦਰ ਸੂਰੇ ਬਰ ॥
jagat singh nrip paach mahaa sundar soore bar |

جگت سنگهه (هن سميت) پنج بادشاهه ڏاڍا سهڻا ۽ بهادر هئا.

ਤੁਮਲ ਕਰਿਯੋ ਸੰਗ੍ਰਾਮ ਘਨੇ ਮਾਰੇ ਜਾਦਵ ਨਰ ॥
tumal kariyo sangraam ghane maare jaadav nar |

پنجن قابل ذڪر جنگين، جگت سنگهه وغيره، هڪ خوفناڪ جنگ ڪئي ۽ ڪيترن ئي يادوين کي قتل ڪيو.

ਤਬ ਸਸਤ੍ਰ ਕ੍ਰਿਤਾਸਤ੍ਰ ਸਿੰਘ ਕਸਿ ਚਤੁਰ ਭੂਪ ਮਿਰਤਕ ਕੀਏ ॥
tab sasatr kritaasatr singh kas chatur bhoop miratak kee |

پوءِ ڪرتستر سنگهه پنهنجي لشڪر کي تنگ ڪري چئن بادشاهن کي ماري ڇڏيو آهي.

ਇਕ ਜਗਤ ਸਿੰਘ ਜੀਵਤ ਬਚਿਯੋ ਛਤ੍ਰਾਪਨ ਦ੍ਰਿਢ ਧਰ ਹੀਏ ॥੧੩੫੯॥
eik jagat singh jeevat bachiyo chhatraapan dridt dhar hee |1359|

شاستر سنگهه، ڪرتا سنگهه، شترو سنگهه وغيره، چارئي راجا مارجي ويا ۽ فقط هڪ جگت سنگهه بچيو، جنهن ڪشترين جي روايت کي مضبوطيءَ سان سنڀاليو.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

چوپي

ਕਰਮ ਸਿੰਘ ਜਾਲਪ ਸਿੰਘ ਧਾਏ ॥
karam singh jaalap singh dhaae |

ڪرم سنگهه ۽ جلپ سنگهه ڊوڙندا آيا آهن.

ਗਜਾ ਸਿੰਘ ਜੈ ਸਿੰਘ ਜੂ ਆਏ ॥
gajaa singh jai singh joo aae |

ڪرم سنگهه ۽ جلپ سنگهه اڳتي هلي گجا سنگهه ۽ جئه سنگهه به آيا

ਜਗਤ ਸਿੰਘ ਅਤਿ ਗਰਬੁ ਜੁ ਕੀਨੋ ॥
jagat singh at garab ju keeno |

جگت سنگهه جي ذهن ۾ تمام گهڻو غرور آهي.

ਤਾ ਤੇ ਕਾਲ ਪ੍ਰੇਰਿ ਰਨਿ ਦੀਨੋ ॥੧੩੬੦॥
taa te kaal prer ran deeno |1360|

جگت سنگهه انتهائي انا پرست هو، تنهن ڪري موت کيس متاثر ڪري جنگ لاءِ موڪليو.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

DOHRA

ਕਰਮ ਸਿੰਘ ਜਾਲਪ ਸਿੰਘ ਗਜਾ ਸਿੰਘ ਬਰਬੀਰ ॥
karam singh jaalap singh gajaa singh barabeer |

بهادر جنگجو ڪرم سنگهه، جلپا سنگهه، راج سنگهه

ਜਯ ਸਿੰਘ ਸਹਿਤ ਕ੍ਰਿਤਾਸ ਸਿੰਘ ਹਨੇ ਚਾਰ ਰਨਧੀਰ ॥੧੩੬੧॥
jay singh sahit kritaas singh hane chaar ranadheer |1361|

ڪرم سنگهه، جالپ سنگهه، گجا سنگهه ۽ جئه سنگهه، اهي چارئي ويڙهاڪ ڪرتش سنگهه 1361ع ۾ مارجي ويا.

ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

سويا

ਸਿੰਘ ਕ੍ਰਿਤਾਸ ਅਯੋਧਨ ਮੈ ਹਰਿ ਕੀ ਦਿਸ ਕੇ ਨ੍ਰਿਪ ਚਾਰ ਸੰਘਾਰੇ ॥
singh kritaas ayodhan mai har kee dis ke nrip chaar sanghaare |

ڪرتاس سنگهه ڪرشن جي پاسي جي چئن راجائن کي جنگ جي ميدان ۾ ماريو آهي.

ਅਉਰ ਹਨੇ ਸੁ ਬਨੈਤ ਬਨੇ ਜਦੁਬੀਰ ਘਨੇ ਜਮਲੋਕਿ ਸਿਧਾਰੇ ॥
aaur hane su banait bane jadubeer ghane jamalok sidhaare |

ڪرتش سنگهه جنگ ۾ ڪرشن جي طرف کان چار ويڙهاڪ مارجي ويا ۽ ٻين ڪيترن کي يما جي گهر ڏانهن روانو ڪيو.

ਜਾਇ ਭਿਰਿਯੋ ਜਗਤੇਸ ਬਲੀ ਸੰਗਿ ਆਪਨੇ ਬਾਨ ਕਮਾਨ ਸੰਭਾਰੇ ॥
jaae bhiriyo jagates balee sang aapane baan kamaan sanbhaare |

هاڻي هو هليو ويو ۽ جگتيش سنگهه سان مقابلو ڪيو، پنهنجي ڪمان ۽ تير کي پڪڙي ورتو

ਅਉਰ ਜਿਤੇ ਰਨਿ ਠਾਢੇ ਹੁਤੇ ਭਟ ਪੇਖਿ ਤਿਨੈ ਸਰ ਜਾਲ ਪ੍ਰਹਾਰੇ ॥੧੩੬੨॥
aaur jite ran tthaadte hute bhatt pekh tinai sar jaal prahaare |1362|

ٻيا سڀئي جنگي جيڪي ان وقت اتي بيٺا هئا، انهن ڪرتش سنگهه تي تيرن جي بارش ڪرڻ شروع ڪئي.1362.

ਮਾਰਿ ਬਿਦਾਰ ਦਯੋ ਦਲ ਕੋ ਬਹੁਰੋ ਕਰ ਮੈ ਕਰਵਾਰ ਸੰਭਾਰਿਓ ॥
maar bidaar dayo dal ko bahuro kar mai karavaar sanbhaario |

هن لشڪر کي قتل ڪري تباهه ڪيو ۽ پوءِ هٿ ۾ تلوار رکي.

ਧਾਇ ਕੈ ਜਾਇ ਕੈ ਆਇ ਅਰਿਓ ਜਗਤੇਸ ਕੇ ਸੀਸ ਹੂੰ ਹਾਥ ਪ੍ਰਹਾਰਿਓ ॥
dhaae kai jaae kai aae ario jagates ke sees hoon haath prahaario |

دشمن جي لشڪر جي ڪيترن ئي ويڙهاڪن کي مارڻ کان پوءِ، هن پنهنجي تلوار کي پڪڙي، پاڻ کي مستحڪم ڪري، جگتيش سنگهه جي مٿي تي هڪ ڌڪ هنيو.

ਦੁਇ ਧਰ ਹੋਇ ਕੈ ਭੂਮਿ ਗਿਰਿਯੋ ਰਥ ਤੇ ਤਿਹ ਕੋ ਕਬਿ ਭਾਵ ਬਿਚਾਰਿਓ ॥
due dhar hoe kai bhoom giriyo rath te tih ko kab bhaav bichaario |

(ان جي نتيجي ۾) هو ٻن حصن ۾ ورهائجي ويو ۽ رت مان ڪري زمين تي ڪري پيو، ان (نظر) جي معنيٰ شاعر هن طرح سمجهي آهي.

ਮਾਨੋ ਪਹਾਰ ਕੇ ਊਪਰਿ ਸਾਲਹਿ ਬੀਜ ਪਰੀ ਤਿਹ ਦੁਇ ਕਰ ਡਾਰਿਓ ॥੧੩੬੩॥
maano pahaar ke aoopar saaleh beej paree tih due kar ddaario |1363|

هو ٻن حصن ۾ ورهائجي رٿ تان هيٺ ڪري پيو، جيئن جبل جي روشنيءَ سان ٻه ٽڪر ٿي وڃن.1363.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

DOHRA

ਕਠਿਨ ਸਿੰਘ ਹਰਿ ਕਟਕ ਤੇ ਆਯੋ ਯਾ ਪਰ ਧਾਇ ॥
katthin singh har kattak te aayo yaa par dhaae |

(نالي) ڪٿن سنگهه، ڪرشن جي لشڪر جو هڪ ويڙهاڪ، مٿس آيو (هن انداز ۾).

ਮਤ ਦੁਰਦ ਜਿਉ ਸਿੰਘ ਪੈ ਆਵਤ ਕੋਪ ਬਢਾਇ ॥੧੩੬੪॥
mat durad jiau singh pai aavat kop badtaae |1364|

ايتري ۾ ڪٿن سنگهه، پنهنجي فوج مان نڪرندي، سخت غصي ۾ مست هاٿي وانگر مٿس ڪري پيو.

ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

سويا

ਆਵਤ ਹੀ ਅਰਿ ਕੋ ਤਿਹ ਹੇਰਿ ਸੁ ਏਕ ਹੀ ਬਾਨ ਕੇ ਸੰਗਿ ਸੰਘਾਰਿਓ ॥
aavat hee ar ko tih her su ek hee baan ke sang sanghaario |

دشمن کي ايندي ڏسي هن هڪ ئي تير سان کيس ماري ڇڏيو.

ਅਉਰ ਜਿਤੋ ਦਲ ਸਾਥ ਹੁਤੋ ਤਿਹ ਕੋ ਘਰੀ ਏਕ ਬਿਖੈ ਹਨਿ ਡਾਰਿਓ ॥
aaur jito dal saath huto tih ko gharee ek bikhai han ddaario |

دشمن کي ايندي ڏسي هن هڪ ئي تير سان کيس ماري ڇڏيو ۽ سندس مدد ڪندڙ لشڪر کي به هڪ لمحي ۾ ماري ڇڏيو

ਬੀਰ ਘਨੇ ਜਦੁ ਬੀਰਨ ਕੇ ਹਤਿ ਕੋਪ ਕੈ ਸ੍ਯਾਮ ਕੀ ਓਰਿ ਨਿਹਾਰਿਓ ॥
beer ghane jad beeran ke hat kop kai sayaam kee or nihaario |

شري ڪرشن جي ڪيترن ئي ويڙهاڪن کي قتل ڪري (پوءِ هن) ڪنڌ ڏانهن ڪاوڙ سان ڏٺو.

ਆਇ ਲਰੋ ਨ ਡਰੋ ਹਰਿ ਜੂ ਰਨਿ ਠਾਢੇ ਕਹਾ ਇਹ ਭਾਤਿ ਉਚਾਰਿਓ ॥੧੩੬੫॥
aae laro na ddaro har joo ran tthaadte kahaa ih bhaat uchaario |1365|

هن غضب ۾ ڪيترن ئي يادو ويڙهاڪن کي ماري ڇڏيو، ڪرشن ڏانهن ڏٺو ۽ چيو، ”تون بيٺو ڇو آهين؟ اچو ۽ مون سان وڙهو. ���1365.

ਤਉ ਹਰਿ ਜੂ ਕਰਿ ਕੋਪ ਚਲਿਯੋ ਤਬ ਦਾਰੁਕ ਸ੍ਯੰਦਨ ਕੋ ਸੁ ਧਵਾਯੋ ॥
tau har joo kar kop chaliyo tab daaruk sayandan ko su dhavaayo |

پوءِ شري ڪرشن غصي ۾ هليو ويو (۽) هڪدم رٿ رٿ کي هٽائي ڇڏيو.

ਪਾਨਿ ਲੀਯੋ ਅਸਿ ਸ੍ਯਾਮ ਸੰਭਾਰ ਕੈ ਤਾਹਿ ਹਕਾਰ ਕੈ ਤਾਕਿ ਚਲਾਯੋ ॥
paan leeyo as sayaam sanbhaar kai taeh hakaar kai taak chalaayo |

پوءِ ڪرشن، ڪاوڙ ۾، پنهنجي رٿ کي داروڪ وٽان، هن ڏانهن وڌيو. هن پنهنجي هٿ ۾ تلوار جهلي، کيس للڪاريو، مٿس هڪ ڌڪ هنيو.

ਢਾਲ ਕ੍ਰਿਤਾਸਤ੍ਰ ਸਿੰਘ ਲਈ ਹਰਿ ਤਾਹੀ ਕੀ ਓਟ ਕੈ ਵਾਰ ਬਚਾਯੋ ॥
dtaal kritaasatr singh lee har taahee kee ott kai vaar bachaayo |

ڪرتستر سنگهه ڍال کي هٿ ۾ کنيو ۽ پنهنجي اوٽ ۾ لڳل ڌڪ کي بچائي ورتو.

ਆਪਨੀ ਕਾਢਿ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਮਿਯਾਨ ਤੇ ਦਾਰੁਕ ਕੇ ਤਨ ਘਾਉ ਲਗਾਯੋ ॥੧੩੬੬॥
aapanee kaadt kripaan miyaan te daaruk ke tan ghaau lagaayo |1366|

پر ڪرتا سنگهه پنهنجي ڍال سان پاڻ کي بچائي ورتو ۽ پنهنجي ڍال مان تلوار ڪڍي، ڪرشن جي سردار، داروڪ کي زخمي ڪري ڇڏيو. 1366.

ਜੁਧ ਕਰੈ ਕਰਵਾਰਨ ਕੋ ਮਨ ਮੈ ਅਤਿ ਹੀ ਦੋਊ ਕ੍ਰੋਧ ਬਢਾਏ ॥
judh karai karavaaran ko man mai at hee doaoo krodh badtaae |

اهي ٻئي، ڏاڍي ڪاوڙيل، تلوارن سان وڙهڻ لڳا

ਸ੍ਰੀ ਹਰਿ ਜੂ ਅਰਿ ਘਾਇ ਲਯੋ ਤਬ ਹੀ ਹਰਿ ਕੋ ਰਿਪੁ ਘਾਇ ਲਗਾਏ ॥
sree har joo ar ghaae layo tab hee har ko rip ghaae lagaae |

جڏهن ڪرشن دشمن کي زخم ڏنو، تڏهن هن ڪرشن کي به زخم ڏنو.