شري دسم گرنتھ

صفحو - 726


ਧ੍ਰਿਸਟੁ ਦ੍ਰੁਮਨੁਜਾ ਪ੍ਰਿਥਮ ਕਹਿ ਪੁਨਿ ਪਤਿ ਸਬਦ ਬਖਾਨ ॥
dhrisatt drumanujaa pritham keh pun pat sabad bakhaan |

پهرين چئو ’ڌرسٽو ڊرمنجا‘ (دراوپادي) ۽ پوءِ ’پَٽي‘ لفظ جو اچار چئو.

ਅਨੁਜ ਉਚਰਿ ਸੂਤਰਿ ਉਚਰਿ ਨਾਮ ਬਾਨ ਕੇ ਜਾਨ ॥੧੮੧॥
anuj uchar sootar uchar naam baan ke jaan |181|

181. بنيادي طور تي لفظ Dharishdayumanja چوڻ، پوءِ ”پتي ۽ انوج“ لفظ شامل ڪرڻ ۽ پوءِ ”سطاري“ چوڻ سان بان جا نالا ڄاڻايل آهن.

ਦ੍ਰੁਪਤ ਦ੍ਰੋਣ ਰਿਪੁ ਪ੍ਰਿਥਮ ਕਹਿ ਜਾ ਕਹਿ ਪਤਿ ਪੁਨਿ ਭਾਖਿ ॥
drupat dron rip pritham keh jaa keh pat pun bhaakh |

پهرين ’دروپت‘ ۽ ’درون رِپو‘ چئو ۽ پوءِ ’جا‘ ۽ ’پَٽي‘ لفظ اُچارجي.

ਅਨੁਜ ਉਚਰਿ ਸੂਤਰਿ ਉਚਰਿ ਨਾਮ ਬਾਨ ਲਖਿ ਰਾਖੁ ॥੧੮੨॥
anuj uchar sootar uchar naam baan lakh raakh |182|

دروپد ۽ درون-ريپو لفظ چوڻ، پوءِ لفظ ”ج“ ڳائڻ ۽ ان کان پوءِ ”پتي، انوج ۽ ستاري“ چوڻ سان بان جا ڪيترائي نالا مشهور آهن.182.

ਪ੍ਰਿਥਮ ਨਾਮ ਲੈ ਦ੍ਰੁਪਤ ਕੋ ਜਾਮਾਤਾ ਪੁਨਿ ਭਾਖਿ ॥
pritham naam lai drupat ko jaamaataa pun bhaakh |

پهرين نالو ’دروپت‘ پوءِ چئجي ’جماتا‘ (پٽ پٽ).

ਅਨੁਜ ਉਚਰ ਸੂਤਰਿ ਉਚਰਿ ਨਾਮ ਬਾਨ ਲਖਿ ਰਾਖੁ ॥੧੮੩॥
anuj uchar sootar uchar naam baan lakh raakh |183|

شروع ۾ دروپد جو نالو چوڻ ۽ پوءِ ”جماتا، انوج ۽ ستاري“ چوڻ سان بان جا ڪيترائي نالا معلوم ٿين ٿا.

ਪ੍ਰਿਥਮ ਦ੍ਰੋਣ ਕੋ ਨਾਮ ਲੈ ਅਰਿ ਪਦ ਬਹੁਰਿ ਉਚਾਰਿ ॥
pritham dron ko naam lai ar pad bahur uchaar |

پهريون نالو ’درون‘ وٺو، پوءِ ’ارِي‘ لفظ پڙهو.

ਭਗਨੀ ਕਹਿ ਪਤਿ ਭ੍ਰਾਤ ਕਹਿ ਸੂਤਰਿ ਬਾਨ ਬਿਚਾਰ ॥੧੮੪॥
bhaganee keh pat bhraat keh sootar baan bichaar |184|

”درون“ جو نالو چوڻ، ”اري“ شامل ڪرڻ ۽ پوءِ ”ڀگني، پتي، ڀارت ۽ ستاري“ چوڻ سان بان جا نالا معلوم ٿين ٿا. 184.

ਅਸੁਰ ਰਾਜ ਸੁਤਾਤ ਕਰਿ ਬਿਸਿਖ ਬਾਰਹਾ ਬਾਨ ॥
asur raaj sutaat kar bisikh baarahaa baan |

آسورا راج سوتنتا ڪيري (راون جي پٽ جو ناس ڪندڙ) بيساخ، برها (پرن وارو) بان،

ਤੂਨੀਰਪ ਦੁਸਟਾਤ ਕਰਿ ਨਾਮ ਤੀਰ ਕੇ ਜਾਨ ॥੧੮੫॥
tooneerap dusattaat kar naam teer ke jaan |185|

راڻيءَ جو ناس ڪندڙ، اندرا جو دشمن، بادلن جو ڦٽڻ وارو ۽ هر قسم جي مصيبتن جو ناس ڪندڙ، ان کي تر (بان) جي نالي سان سڏيو وڃي ٿو.

ਮਾਦ੍ਰੀ ਸਬਦ ਪ੍ਰਿਥਮੇ ਕਹੋ ਸੁਤ ਪਦ ਬਹੁਰਿ ਬਖਾਨ ॥
maadree sabad prithame kaho sut pad bahur bakhaan |

پهرين لفظ ’مدري‘ چئو، پوءِ ’سوتا‘ لفظ چئو.

ਅਗ੍ਰ ਅਨੁਜ ਸੂਤਰਿ ਉਚਰਿ ਸਰ ਕੇ ਨਾਮ ਪਛਾਨ ॥੧੮੬॥
agr anuj sootar uchar sar ke naam pachhaan |186|

بنيادي طور لفظ ”مادر“ ڳالهائجي، پوءِ ”سُت“ لفظ چوڻ سان انج ۽ ستاري لفظ شامل ڪرڻ سان بان جا نالا سڃاتا وڃن ٿا. 186.

ਸੁਗ੍ਰੀਵ ਕੋ ਪ੍ਰਿਥਮ ਕਹਿ ਅਰਿ ਪਦ ਬਹੁਰਿ ਬਖਾਨ ॥
sugreev ko pritham keh ar pad bahur bakhaan |

پهرين ’سگريوا‘ لفظ چئو، پوءِ ’ارِي‘ لفظ چئو.

ਸਕਲ ਨਾਮ ਸ੍ਰੀ ਬਾਨ ਕੇ ਲੀਜਹੁ ਚਤੁਰ ਪਛਾਨ ॥੧੮੭॥
sakal naam sree baan ke leejahu chatur pachhaan |187|

بنيادي طور تي لفظ ”سگريوا“ ڳائڻ ۽ پوءِ لفظ ”اري“ شامل ڪرڻ سان عقلمند ماڻهو بان جا سڀئي نالا سڃاڻن ٿا.187.

ਦਸ ਗ੍ਰੀਵ ਦਸ ਕੰਠ ਭਨਿ ਅਰਿ ਪਦ ਬਹੁਰਿ ਉਚਾਰ ॥
das greev das kantth bhan ar pad bahur uchaar |

سڀ کان پهريان لفظ ’دَس گرِيو‘ ۽ ’دَس ڪَنٿ‘ چئو. پوءِ اُچاري لفظ ’آري‘.

ਸਕਲ ਨਾਮ ਏਹ ਬਾਨ ਕੇ ਲੀਜਹੁ ਚਤੁਰ ਸੁਧਾਰ ॥੧੮੮॥
sakal naam eh baan ke leejahu chatur sudhaar |188|

”داسگريوا ۽ داسڪنٿ“ لفظ ڳالهائي، پوءِ لفظ ”اري“ چوڻ سان، عقلمند ماڻهن صحيح طرح بان جا نالا ڄاڻايا.188.

ਪ੍ਰਿਥਮ ਜਟਾਯੁ ਬਖਾਨ ਕੈ ਅਰਿ ਪਦ ਬਹੁਰਿ ਬਖਾਨ ॥
pritham jattaay bakhaan kai ar pad bahur bakhaan |

پھريائين لفظ ’جتايو‘ چئجي ۽ پوءِ ’ارِي‘ لفظ اُچارجي.

ਰਿਪੁ ਪਦ ਬਹੁਰਿ ਉਚਾਰੀਯੈ ਸਰ ਕੇ ਨਾਮ ਪਛਾਨ ॥੧੮੯॥
rip pad bahur uchaareeyai sar ke naam pachhaan |189|

بنيادي طور لفظ جٽاايو ۽ پوءِ لفظ ”اري ۽ رپو“ شامل ڪرڻ سان بان جا نالا سڃاتا وڃن ٿا.189.

ਰਾਵਨ ਰਸਾਸੁਰ ਪ੍ਰਿਥਮ ਭਨਿ ਅੰਤਿ ਸਬਦ ਅਰਿ ਦੇਹੁ ॥
raavan rasaasur pritham bhan ant sabad ar dehu |

پھريائين لفظ ’راون‘ ۽ ’راساسورا‘ (راسڪ اسورا) چئو ۽ آخر ۾ ’ارِي‘ لفظ لکو.

ਸਕਲ ਨਾਮ ਸ੍ਰੀ ਬਾਨ ਕੇ ਚੀਨ ਚਤੁਰ ਚਿਤਿ ਲੇਹੁ ॥੧੯੦॥
sakal naam sree baan ke cheen chatur chit lehu |190|

شروع ۾ ”راجيشور راون“ چوڻ ۽ آخر ۾ ”ارِي“ شامل ڪرڻ سان بان جا سڀئي نالا سڃاتا وڃن ٿا.190.

ਪ੍ਰਿਥਮ ਮੇਘ ਕੇ ਨਾਮ ਲੈ ਅੰਤ ਸਬਦ ਧੁਨਿ ਦੇਹੋ ॥
pritham megh ke naam lai ant sabad dhun deho |

پھريائين ’ميگھ‘ جو نالو وٺي آخر ۾ ’دھوني‘ لفظ لکو.

ਪਿਤਾ ਉਚਰਿ ਅਰਿ ਸਬਦ ਕਹੁ ਨਾਮ ਬਾਨ ਲਖਿ ਲੇਹੁ ॥੧੯੧॥
pitaa uchar ar sabad kahu naam baan lakh lehu |191|

شروع ۾ ميگھناد جو نالو رکڻ، پوءِ ”پيتا ۽ آري“ لفظ شامل ڪري، بان جا نالا ٻڌايا وڃن ٿا. 191.

ਮੇਘਨਾਦ ਭਨ ਜਲਦਧੁਨਿ ਪੁਨਿ ਘਨਨਿਸਨ ਉਚਾਰਿ ॥
meghanaad bhan jaladadhun pun ghananisan uchaar |

ميگھ ناد، جلادوني ۽ غنائيسان (متبادل آواز) چوڻ سان

ਪਿਤ ਕਹਿ ਅਰਿ ਕਹਿ ਬਾਣ ਕੇ ਲੀਜਹੁ ਨਾਮ ਸੁ ਧਾਰ ॥੧੯੨॥
pit keh ar keh baan ke leejahu naam su dhaar |192|

لفظ ميگھناڊ چوڻ کان پوءِ ”جلدي ۽ ڌونيءَ“ جا لفظ چوڻ کان پوءِ ”ڌن ۽ نشان“ جو لفظ چوڻ ۽ ان کان پوءِ ”پيتا ۽ آري“ جا لفظ شامل ڪري بان جا نالا ٻڌايا ويا.192.

ਅੰਬੁਦ ਧੁਨਿ ਭਨਿ ਨਾਦ ਘਨ ਪੁਨਿ ਪਿਤ ਸਬਦ ਉਚਾਰਿ ॥
anbud dhun bhan naad ghan pun pit sabad uchaar |

چئو لفظ امبو ڌوني، گھن ناد (ميگھناد جو نالو) ۽ پوءِ لفظ ’پِٿ‘ چئو.

ਅਰਿ ਪਦਿ ਬਹੁਰਿ ਬਖਾਨੀਯੈ ਸਰ ਕੇ ਨਾਮ ਵਿਚਾਰ ॥੧੯੩॥
ar pad bahur bakhaaneeyai sar ke naam vichaar |193|

لفظ ”امبود ۽ ڌواڻي“ چوڻ، پوءِ ”ناڊگهن“ چوڻ ۽ ان کان پوءِ ”پيتا ۽ آري“ لفظ شامل ڪرڻ سان بان جا نالا سمجھ ۾ اچن ٿا.193.

ਧਾਰਾਧਰ ਪਦ ਪ੍ਰਿਥਮ ਕਹਿ ਧੁਨਿ ਪਦ ਬਹੁਰਿ ਬਖਾਨਿ ॥
dhaaraadhar pad pritham keh dhun pad bahur bakhaan |

پھريائين لفظ ’ڌراڌر‘ (تبديل) چئو ۽ پوءِ لفظ ’ڌُون‘ چئو.

ਪਿਤ ਕਹਿ ਅਰਿ ਸਬਦੋ ਉਚਰਿ ਨਾਮ ਬਾਨ ਕੇ ਜਾਨ ॥੧੯੪॥
pit keh ar sabado uchar naam baan ke jaan |194|

194. بنيادي طور لفظ ”ڌراڌر“ چوڻ، پوءِ ”ڌُواڻي، پِتا ۽ آري“ لفظ شامل ڪرڻ سان بان جا نالا ڄاڻايل آهن.194.

ਪ੍ਰਿਥਮ ਸਬਦ ਕੇ ਨਾਮ ਲੈ ਪਰਧ੍ਵਨਿ ਪੁਨਿ ਪਦ ਦੇਹੁ ॥
pritham sabad ke naam lai paradhvan pun pad dehu |

پهريون نالو ’سبد‘ (آسمان) وٺو ۽ پوءِ لفظ ’پردواڻي‘ (تبديل) جو اضافو ڪريو.

ਧੁਨਿ ਉਚਾਰਿ ਅਰਿ ਉਚਰੀਯੈ ਨਾਮ ਬਾਨ ਲਖਿ ਲੇਹੁ ॥੧੯੫॥
dhun uchaar ar uchareeyai naam baan lakh lehu |195|

بنيادي طور تي ”شَبَد“ جا نالا ڳالهائجي، پوءِ لفظ ”پرڌن“ چوڻ ۽ ان کان پوءِ ”ڌُواڻي ۽ اَري“ جا لفظ شامل ڪري، بان جا نالا چئجن. 195.

ਜਲਦ ਸਬਦ ਪ੍ਰਿਥਮੈ ਉਚਰਿ ਨਾਦ ਸਬਦ ਪੁਨਿ ਦੇਹੁ ॥
jalad sabad prithamai uchar naad sabad pun dehu |

پھريائين ’جلد‘ لفظ اُچار، پوءِ ’ناد‘ لفظ جو اضافو ڪريو.

ਪਿਤਾ ਉਚਰਿ ਅਰਿ ਉਚਰੀਯੈ ਨਾਮ ਬਾਨ ਲਖਿ ਲੇਹੁ ॥੧੯੬॥
pitaa uchar ar uchareeyai naam baan lakh lehu |196|

بنيادي طور لفظ ”جلد“ چوڻ، پوءِ لفظ ”ناد“ شامل ڪرڻ ۽ پوءِ ”پتا ۽ آري“ لفظ چوڻ سان بان جا نالا ڄاڻايل آهن. 196.

ਪ੍ਰਿਥਮ ਨੀਰ ਕੇ ਨਾਮ ਲੈ ਧਰ ਧੁਨਿ ਬਹੁਰਿ ਬਖਾਨ ॥
pritham neer ke naam lai dhar dhun bahur bakhaan |

’دَر‘ ۽ ’ڌُون‘ لفظ کي پهرين ’نير‘ جو نالو ڏيئي چؤ.

ਤਾਤ ਆਦਿ ਅੰਤ ਅਰਿ ਉਚਰਿ ਨਾਮ ਬਾਨ ਕੇ ਜਾਨ ॥੧੯੭॥
taat aad ant ar uchar naam baan ke jaan |197|

شروع ۾ ”پاني“ (پاڻيءَ) جا نالا ڳائڻ پوءِ ”ڌر“ لفظ شامل ڪرڻ ۽ پڻ شروع ۾ لفظ ”تت“ چوڻ ۽ آخر ۾ لفظ ”اري“ شامل ڪرڻ سان بان جا نالا مشهور آهن. .

ਧਾਰਾ ਪ੍ਰਿਥਮ ਉਚਾਰਿ ਕੈ ਧਰ ਪਦ ਬਹੁਰੋ ਦੇਹ ॥
dhaaraa pritham uchaar kai dhar pad bahuro deh |

پهرئين ’در‘ (لفظ) اُچارڻ سان، پوءِ ’در‘ لفظ جوڙڻ.

ਪਿਤ ਕਹਿ ਅਰਿ ਪਦ ਉਚਰੌ ਨਾਮ ਬਾਨ ਲਖਿ ਲੇਹੁ ॥੧੯੮॥
pit keh ar pad ucharau naam baan lakh lehu |198|

شروع ۾ دنيا کي ”ڌرم“ چوڻ کان پوءِ ”ڌر“ جو لفظ شامل ڪرڻ ۽ ان کان پوءِ ”پيتا ۽ اري“ چوڻ سان بان جا نالا اُچارجن ٿا.198.

ਨੀਰ ਬਾਰਿ ਜਲ ਧਰ ਉਚਰਿ ਧੁਨਿ ਪਦ ਬਹੁਰਿ ਬਖਾਨਿ ॥
neer baar jal dhar uchar dhun pad bahur bakhaan |

(پهريون) نير، باري، جل، پوءِ ’ڌار‘ ۽ پوءِ ’ڍوني‘ لفظ چئو.

ਤਾਤ ਉਚਰਿ ਅਰਿ ਉਚਰੀਯੈ ਨਾਮ ਬਾਨ ਪਹਿਚਾਨ ॥੧੯੯॥
taat uchar ar uchareeyai naam baan pahichaan |199|

لفظ ”نير، وار ۽ جلڌر“ چوڻ ۽ پوءِ ”ڌاڻي، تات ۽ آري“ چوڻ سان بان جا نالا سڃاتا وڃن ٿا.199.

ਪਾਨੀ ਪ੍ਰਿਥਮ ਉਚਾਰਿ ਕੈ ਧਰ ਪਦ ਬਹੁਰਿ ਬਖਾਨ ॥
paanee pritham uchaar kai dhar pad bahur bakhaan |

پھريائين لفظ ’پاني‘ اُچارو، پوءِ اُچارو.

ਧੁਨਿ ਪਿਤ ਅਰਿ ਕਹਿ ਬਾਨ ਕੇ ਲੀਜਹੁ ਨਾਮ ਪਛਾਨ ॥੨੦੦॥
dhun pit ar keh baan ke leejahu naam pachhaan |200|

بنيادي طور لفظ ”پاڻي“ (پاڻيءَ) کي ڳائڻ، پوءِ ”ڌر“ جو اضافو ڪرڻ ۽ ان کان پوءِ لفظ ”ڌونت، پتا وغيره“ چوڻ، بان جا نالا سڃاڻو.200.

ਘਨ ਸੁਤ ਪ੍ਰਿਥਮ ਬਖਾਨਿ ਕੈ ਧਰ ਧੁਨਿ ਬਹੁਰਿ ਬਖਾਨ ॥
ghan sut pritham bakhaan kai dhar dhun bahur bakhaan |

پهرئين ’گهن سُت‘ چئي، پوءِ ’در‘ ۽ ’ڌُونِي‘ جا لفظ پڙهجن.

ਤਾਤ ਉਚਰਿ ਅਰਿ ਉਚਰੀਯੈ ਸਰ ਕੇ ਨਾਮ ਪਛਾਨ ॥੨੦੧॥
taat uchar ar uchareeyai sar ke naam pachhaan |201|

دنيا کي ”گهانسوت“ بنيادي طور چوندا آهن، پوءِ لفظ ”ڌر، تات ۽ آري“ شامل ڪري، بان جا نالا سڃاتا ويندا آهن. 201.

ਆਬਦ ਧੁਨਿ ਕਹਿ ਪਿਤ ਉਚਰਿ ਅਰਿ ਤੇ ਗੁਨਨ ਨਿਧਾਨ ॥
aabad dhun keh pit uchar ar te gunan nidhaan |

اي صالح جج! (پهريون) ’عبد ڌوني‘ (پاڻيءَ جي بوتل جو آواز) چئو (پوءِ) ’پِٿ‘ ۽ ’آرِي‘ لفظ اُچار.

ਸਕਲ ਨਾਮ ਏ ਬਾਨ ਕੇ ਲੀਜਹੁ ਹ੍ਰਿਦੈ ਪਛਾਨ ॥੨੦੨॥
sakal naam e baan ke leejahu hridai pachhaan |202|

امبوڌ ڌونيءَ جو ذڪر ڪري، پوءِ دنيا کي چوندا ”پيتا“، اي نيڪ ماڻهو! توهان جي ذهن ۾ بن جي سڀني نالن کي سڃاڻو. 202.

ਧਾਰ ਬਾਰਿ ਕਹਿ ਉਚਰਿ ਕੈ ਧਰ ਧੁਨਿ ਬਹੁਰਿ ਬਖਾਨ ॥
dhaar baar keh uchar kai dhar dhun bahur bakhaan |

پهرئين چوڻي ’ڌار باري‘ (پوءِ) اُچار ’ڌار‘ ۽ ’ڍوني‘.

ਤਾਤ ਉਚਰਿ ਅਰਿ ਉਚਰੀਯੈ ਨਾਮ ਬਾਨ ਕੇ ਜਾਨ ॥੨੦੩॥
taat uchar ar uchareeyai naam baan ke jaan |203|

”ڍار ۽ واري“ لفظ چوڻ، پوءِ چوڻ ۽ لفظ ”پرڌن، تات ۽ آري“ شامل ڪرڻ سان بان جا نالا معلوم ٿين ٿا. 203.

ਨੀਰਦ ਪ੍ਰਿਥਮ ਉਚਾਰ ਕੇ ਧੁਨਿ ਪਦ ਬਹੁਰਿ ਬਖਾਨ ॥
neerad pritham uchaar ke dhun pad bahur bakhaan |

پھريائين ’نرد‘ (لفظ) ۽ پوءِ ’دھوني‘ پادا کي اُچاريو.

ਪਿਤ ਕਹਿ ਅਰਿ ਕਹਿ ਬਾਨ ਕੇ ਲੀਜਹੁ ਨਾਮ ਪਛਾਨ ॥੨੦੪॥
pit keh ar keh baan ke leejahu naam pachhaan |204|

شروع ۾ لفظ ”نيراد“ چوڻ، پوءِ ”ڌُواڻي، پِتا ۽ اَري“ چوڻ ۽ ڳائڻ سان بان جا نالا سڃاتا وڃن ٿا. 204.