ڪيترن ئي هنڌن تي ڪيترن ئي نالن ۽ عقل جي طاقت سان حڪومت ڪئي، جن جا نالا بيان ڪيا وڃن، انهن جي وضاحت سان؟ 54.
ست ديپاس جا ست راجا نون خندن جو مزو وٺڻ (يعني حڪومت ڪرڻ) لڳا.
بادشاهه ست براعظمن ۽ نون خطن تي حڪومت ڪئي ۽ تلوارون کڻي، مختلف طريقن سان هر هنڌ طاقتوريءَ سان هلندا رهيا.
هن دنيا جي وڏن ۽ وڏن اڻ کٽ ملڪن جا نالا ٻڌائڻ شروع ڪيا.
هنن زور زور سان پنهنجا نالا لکيا ۽ ائين لڳي ٿو ته هو زمين تي رب جو اوتار آهن.
هر ڪنهن پنهنجي وقت ۾ (پنهنجي) مٿي تي ڇت رکي ڇڏي آهي.
اهي هڪ ٻئي جي سرن تي ڇتيون جهليندي، ناقابل تسخير ويڙهاڪن کي جوش سان فتح ڪندا رهيا.
لامحدود قسم جا ڪوڙ ۽ سچ چئي، ڪيتريون ئي ٺڳيون ۽ رانديون ڪندا رهيا.
روين جي زور تي غضبناڪ ويڙهاڪن کي فتح ڪري، ڇتين جي مٿان جھولڻ، آخرڪار ڪل (موت) جو کاڌو بڻجي ويو.
طاقتور ماڻهو پنهنجي خود غرضيءَ لاءِ ٻين کي بي انتها نقصان پهچائي رهيا آهن.
طاقتور ماڻهو پنهنجي مفاد لاءِ ڪيترائي گناهه ۽ ناانصافي وارا ڪم ڪن ٿا، پر آخرڪار انهن کي رب جي آڏو پيش ٿيڻو آهي.
جان بوجھ ڪري کوهه ۾ پوي ٿو ۽ رب جي راز کي نٿو ڄاڻي
هو تڏهن ئي پاڻ کي موت کان بچائيندو، جڏهن هو ان گرو-رب کي سمجهي سگهندو.
بيوقوفن کي خبر ناهي ته آخر اسين رب جي اڳيان شرم کان پير پائيندا آهيون
هي بيوقوف پنهنجي عظيم پيءُ رب کي ڇڏي فقط پنهنجي مفاد کي سڃاڻن ٿا
اهڙيءَ طرح اهي بيوقوف (حقيقت) نه ڄاڻندڙ، دين جي غلط فهمي (منافق) ڪري، گناهه ڪن ٿا.
دين جي نالي تي گناهه ڪن ٿا ۽ کين ايتري به خبر نه آهي ته هيءَ رب جي نالي جي ٻاجهه جو پاڻ کي گار آهي.
(اهي) گناهه کي نيڪي سمجهن ٿا، ۽ گناهه کي به نيڪي سمجهن ٿا.
اهي گناهه کي نيڪي ۽ نيڪيءَ کي گناهه سمجهي، پاڪ کي ناپاڪ سمجهي ۽ رب جي نالي جي ياد کان سواءِ هر وقت برائي عمل ۾ مشغول رهن ٿا:
انسان سٺي جاءِ تي يقين نه ٿو رکي ۽ بڇڙي جاءِ جي پوڄا ڪري ٿو
اهڙي حالت ۾ هو هٿ ۾ چراغ هئڻ باوجود کوهه ۾ ڪري پوي ٿو.
مقدس هنڌن تي عقيدت رکندي، هو ناپاڪ ماڻهن جي پوڄا ڪندو آهي
پر هاڻ هو ڪيترا ڏينهن اهڙي بزدليءَ واري ڊوڙ کي هلائي سگهندو؟
پرن کان سواءِ ڪيئن اڏامي سگهي ٿو؟ ۽ اکين کان سواءِ ڪيئن ڏسي سگهندو؟ هٿيارن کان سواءِ ميدان جنگ ۾ ڪيئن ٿو وڃي؟
۽ مطلب سمجھڻ کان سواءِ ڪو مسئلو ڪيئن ٿو سمجھي سگھي؟.60.
هن قوم ۾ درب (پيسا) کان محروم ماڻهوءَ جو واپار پئسي (معنيٰ) کان سواءِ نٿو ٿي سگهي.
دولت کان سواءِ واپار ڪيئن ٿو ٿئي؟ اکين کان سواءِ لذت واري عمل کي ڪيئن ڏسي سگهجي ٿو؟
گيتا علم کان خالي آهي ۽ عقل کان سواءِ پڙهي نٿي سگهجي.
بغير علم جي گيتا کي ڪيئن پڙھي سگھجي ٿو ۽ عقل کان سواءِ ان تي غور ڪري سگھجي ٿو؟ جنگ جي ميدان ۾ بهادريءَ کان سواءِ ڪيئن ٿو وڃي.61
اچو ته انهن بادشاهن جي ڳڻپ ڪريون جيڪي زمين تي ٿي چڪا آهن.
ڪيترا بادشاه هئا؟ انهن کي ڪيتري حد تائين ڳڻڻ گهرجي، ۽ دنيا جي براعظمن ۽ علائقن کي ڪيتري حد تائين بيان ڪيو وڃي؟
جنهن (رب) پيدا ڪيو آهي اهو انهن کي ڳڻائي سگهي ٿو، ٻيو ڪو به اختيار نه آهي.
مون صرف انهن کي ئي ڳڻيو آهي، جيڪي منهنجي نظر ۾ آيا آهن، مان وڌيڪ ڳڻي نه ٿو سگهان ۽ اهو به سندس عبادت کان سواءِ ممڪن نه آهي.
هتي راجا ڀارت جي حڪومت جو خاتمو ٿيو.
هاڻي بادشاهه ساگر جي راڄ جو احوال:
ROOAAL STANZA
هن ڌرتيءَ تي جيترا وڏا بادشاهه ٿيا آهن،
اي منهنجا مالڪ! تنھنجي فضل سان، مان انھن کي بيان ڪريان ٿو
ڀارت جو راڄ ختم ٿي ويو ۽ راجا ساگرا راڄ ڪيو.
ڀارت کان پوءِ راجا ساگر هو، جنهن رودر جي توفيق ڪئي ۽ تپسيا ڪري، کيس هڪ لک پٽن جو ورد حاصل ٿيو.
سڀ راجڪمارا (پڪڙن ٿا) ٽڙيل ٿلها، ڌوجا، ماسي ۽ خدمتگار.
اهي ڊڪسس، بينرن ۽ ميسز جا شهزادا هئا ۽ لڳي ٿو ته محبت جي ديوي لکين روپن ۾ پاڻ کي ظاهر ڪيو آهي.
راج ڪمار مختلف قسم جا (بن) پائڻ ۽ بيشمار ملڪن کي فتح ڪيو.
انهن مختلف ملڪن کي فتح ڪيو ۽ بادشاه بنجي ويا ۽ انهن کي حاڪم سمجهي انهن جا نوڪر بڻجي ويا.
انهن پنهنجي اصطبل مان هڪ سٺي گهوڙي کي چونڊيو ۽ اشواميڌا يجن انجام ڏيڻ جو فيصلو ڪيو
انهن وزيرن، دوستن ۽ برهمڻن کي دعوت ڏني
جدا جدا ٽولا ٺاهي، سڀئي (گهوڙي تي سوار) لشڪر سان گڏ هليا ويا.
ان کان پوءِ هنن پنهنجي لشڪر جا ٽولا پنھنجن وزيرن کي ڏنا، جيڪي پنھنجي سرن تي چادرون جھلي، اُتي لڏي ويا.
انهن سڀني هنڌن تان فتح جا خط حاصل ڪيا ۽ انهن جا سڀئي دشمن تباهه ٿي ويا
اهڙا سڀ بادشاهه پنهنجا هٿيار ڇڏي ڀڄي ويا
ويڙهاڪن پنهنجا هٿيار ڦٽا ڪيا ۽ پاڻ کي عورتن جي روپ ۾ تبديل ڪيو.
اهي ويڙهاڪ، پنهنجا هٿيار لاهي، عورتن جو روپ اختيار ڪري، پنهنجن پٽن ۽ دوستن کي وساري، اُتان ڀڄي ويا.
گدڙ گوڙ ڪيو ۽ بزدل ڀڄي ويا
ڪيترائي جنگي سامان ڇڏي ڀڄي ويا
جتي ويڙهاڪن جا راڄ ۽ هٿيار رقص ڪن ٿا.
جتي به بهادر ويڙهاڪن گوڙ ڪيو، پنهنجا هٿيار ۽ هٿيار چالو ڪري، فتح حاصل ڪئي ۽ فتح جو خط به حاصل ڪيائون.
اوڀر ۽ اولهه کي فتح ڪري، ڏکڻ ڏانهن ويو ۽ ان کي پنهنجي ماتحت ڪيو.
هنن اوڀر، اولهه ۽ ڏکڻ کي فتح ڪيو ۽ هاڻي گهوڙو اتي پهچي ويو، جتي ڀٽ ڌڻي ڪپلا ويٺو هو.
مهامونيءَ مراقبي ۾ پئجي ويو، (تنهنڪري) گهوڙي مبارڪ کي نه ڏٺو.
هو مراقبي ۾ پئجي ويو، هن کي گهر نه ڏٺائين، جو کيس گورخ جي روپ ۾ ڏسي، سندس پويان بيٺو.68.
جڏهن سڀني ويڙهاڪن گهوڙي کي نه ڏٺو، اهي حيران ٿي ويا
۽ شرمسار ٿي گهوڙي کي چارئي طرف ڳولڻ لڳا
پوءِ (هنن) چت ۾ غور ڪيو ته گهوڙو پاتال ۾ هليو ويو آهي.
اهو سوچي ته گهوڙو پاتال ۾ هليو ويو آهي، انهن هڪ جامع کڏ کوٽي ان دنيا ۾ داخل ٿيڻ جي ڪوشش ڪئي.
ڪاوڙيل، لامحدود ويڙهاڪن ڌرتيءَ کي لتاڙي رهيا هئا، جن کي ڪٽجي نٿو سگهجي.
ويڙهاڪ ويڙهاڪن زمين کي ڪٽڻ شروع ڪيو ۽ انهن جي منهن جي روشني زمين وانگر ٿي وئي
جڏهن ته سڄو ڏکڻ طرف کڄي ويو
اهڙيءَ طرح جڏهن هنن سڄي ڏکڻ کي اٿل پٿل بڻائي ڇڏيو، تڏهن ان کي فتح ڪري اوڀر طرف وڌيا.
کوٽائي ڪندي (دريافت ٿيل) ڏکڻ طرف
ڏکڻ ۽ اوڀر کي کوٽڻ کان پوءِ، اهي جنگي سپاهي، جيڪي سڀني علمن جا ماهر هئا، اولهه طرف ڀڄي ويا.
اتر طرف اندر داخل ٿيڻ سان، جڏهن سڄي جڳهه کوٽڻ شروع ٿئي ٿي
جڏهن، اُتر طرف اڳتي وڌي، زمين کي کوٽڻ شروع ڪيائون، تڏهن هو پنهنجي ذهن ۾ ڪجهه ٻيو سوچي رهيا هئا، پر رب ٻيو سوچيو هو.