श्री दसाम ग्रंथ

पान - 619


ਕਉਨ ਕਉਨ ਉਚਾਰੀਐ ਕਰਿ ਸੂਰ ਸਰਬ ਬਿਬੇਕ ॥੫੪॥
कउन कउन उचारीऐ करि सूर सरब बिबेक ॥५४॥

अनेक ठिकाणी आणि बुद्धीच्या बळावर अनेक नावांनी राज्य केले, त्यांच्या वर्णनासह कोणाची नावे सांगावीत? ५४.

ਸਪਤ ਦੀਪਨ ਸਪਤ ਭੂਪ ਭੁਗੈ ਲਗੇ ਨਵਖੰਡ ॥
सपत दीपन सपत भूप भुगै लगे नवखंड ॥

सत्ता दीपाचे सात राजे नऊ खंडांचा उपभोग घेऊ लागले (म्हणजे राज्य करू लागले).

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿਨ ਸੋ ਫਿਰੇ ਅਸਿ ਬਾਧਿ ਜੋਧ ਪ੍ਰਚੰਡ ॥
भाति भातिन सो फिरे असि बाधि जोध प्रचंड ॥

राजाने सात खंडांवर आणि नऊ प्रदेशांवर राज्य केले आणि आपल्या तलवारी घेऊन, विविध मार्गांनी, ते सर्व ठिकाणी जोरदारपणे फिरले.

ਦੀਹ ਦੀਹ ਅਜੀਹ ਦੇਸਨਿ ਨਾਮ ਆਪਿ ਭਨਾਇ ॥
दीह दीह अजीह देसनि नाम आपि भनाइ ॥

तो सर्वात मोठ्या आणि सर्वात मोठ्या अजिंक्य देशांची नावे सांगू लागला.

ਆਨਿ ਜਾਨੁ ਦੁਤੀ ਭਏ ਛਿਤਿ ਦੂਸਰੇ ਹਰਿ ਰਾਇ ॥੫੫॥
आनि जानु दुती भए छिति दूसरे हरि राइ ॥५५॥

त्यांनी जबरदस्तीने त्यांची नावे जाहीर केली आणि असे वाटले की ते पृथ्वीवर परमेश्वराचे अवतार आहेत.55.

ਆਪ ਆਪ ਸਮੈ ਸਬੈ ਸਿਰਿ ਅਤ੍ਰ ਪਤ੍ਰ ਫਿਰਾਇ ॥
आप आप समै सबै सिरि अत्र पत्र फिराइ ॥

प्रत्येकाने आपापल्या काळात (स्वतःच्या) डोक्यावर छत्री ठेवली आहे.

ਜੀਤਿ ਜੀਤਿ ਅਜੀਤ ਜੋਧਨ ਰੋਹ ਕ੍ਰੋਹ ਕਮਾਇ ॥
जीति जीति अजीत जोधन रोह क्रोह कमाइ ॥

ते अजिंक्य योद्ध्यांना क्रोधाने जिंकत राहिले, एकमेकांच्या डोक्यावर छत फिरवत राहिले.

ਝੂਠ ਸਾਚ ਅਨੰਤ ਬੋਲਿ ਕਲੋਲ ਕੇਲ ਅਨੇਕ ॥
झूठ साच अनंत बोलि कलोल केल अनेक ॥

अनंत प्रकारचे खोटे आणि सत्य सांगून ते अनेक खोड्या आणि खेळ करत राहिले.

ਅੰਤਿ ਕਾਲ ਸਬੈ ਭਛੇ ਜਗਿ ਛਾਡੀਆ ਨਹਿ ਏਕ ॥੫੬॥
अंति काल सबै भछे जगि छाडीआ नहि एक ॥५६॥

वर्तनावर ताव मारून अजिंक्य योद्ध्यांवर क्रोधाने विजय मिळवणे, छतांवर झुलणे हे शेवटी काल (मृत्यू) चे अन्न बनले.

ਆਪ ਅਰਥ ਅਨਰਥ ਅਪਰਥ ਸਮਰਥ ਕਰਤ ਅਨੰਤ ॥
आप अरथ अनरथ अपरथ समरथ करत अनंत ॥

स्वत:च्या स्वार्थासाठी, शक्तिशाली लोक इतरांचे अपरिमित नुकसान करत आले आहेत.

ਅੰਤਿ ਹੋਤ ਠਟੀ ਕਛੂ ਪ੍ਰਭੂ ਕੋਟਿ ਕ੍ਯੋਨ ਨ ਕਰੰਤ ॥
अंति होत ठटी कछू प्रभू कोटि क्योन न करंत ॥

सामर्थ्यवान लोक त्यांच्या हितासाठी अनेक पापी कृत्ये आणि अन्याय्य कृत्ये करतात, परंतु शेवटी त्यांना परमेश्वरासमोर हजर व्हावे लागते.

ਜਾਨ ਬੂਝ ਪਰੰਤ ਕੂਪ ਲਹੰਤ ਮੂੜ ਨ ਭੇਵ ॥
जान बूझ परंत कूप लहंत मूड़ न भेव ॥

जीव मुद्दाम विहिरीत पडतो आणि त्याला परमेश्वराचे रहस्य कळत नाही

ਅੰਤਿ ਕਾਲ ਤਬੈ ਬਚੈ ਜਬ ਜਾਨ ਹੈ ਗੁਰਦੇਵ ॥੫੭॥
अंति काल तबै बचै जब जान है गुरदेव ॥५७॥

तो तेव्हाच स्वत:ला मृत्यूपासून वाचवेल, जेव्हा त्याला त्या गुरु-भगवानाचे आकलन होईल.57.

ਅੰਤਿ ਹੋਤ ਠਟੀ ਭਲੀ ਪ੍ਰਭ ਮੂੜ ਲੋਗ ਨ ਜਾਨਿ ॥
अंति होत ठटी भली प्रभ मूड़ लोग न जानि ॥

मुर्खांना कळत नाही की शेवटी आपण परमेश्वरापुढे लाजतो

ਆਪ ਅਰਥ ਪਛਾਨ ਹੀ ਤਜਿ ਦੀਹ ਦੇਵ ਨਿਧਾਨ ॥
आप अरथ पछान ही तजि दीह देव निधान ॥

आपल्या परमपिता परमेश्वराचा त्याग करणारे हे मूर्ख फक्त स्वतःचे हित ओळखतात

ਧਰਮ ਜਾਨਿ ਕਰਤ ਪਾਪਨ ਯੌ ਨ ਜਾਨਤ ਮੂੜ ॥
धरम जानि करत पापन यौ न जानत मूड़ ॥

अशा प्रकारे ते मूर्ख, (वास्तविक) न जाणता, धर्माची चूक (दांभिक) पाप करतात.

ਸਰਬ ਕਾਲ ਦਇਆਲ ਕੋ ਕਹੁ ਪ੍ਰਯੋਗ ਗੂੜ ਅਗੂੜ ॥੫੮॥
सरब काल दइआल को कहु प्रयोग गूड़ अगूड़ ॥५८॥

ते धर्माच्या नावाने पाप करतात आणि त्यांना इतकेही माहीत नसते की हा परमेश्वराच्या नामाचा दयाळू मीच आहे.58

ਪਾਪ ਪੁੰਨ ਪਛਾਨ ਹੀ ਕਰਿ ਪੁੰਨ ਕੀ ਸਮ ਪਾਪ ॥
पाप पुंन पछान ही करि पुंन की सम पाप ॥

(ते) पापाला पुण्य मानतात आणि पाप पुण्य म्हणून करतात.

ਪਰਮ ਜਾਨ ਪਵਿਤ੍ਰ ਜਾਪਨ ਜਪੈ ਲਾਗ ਕੁਜਾਪ ॥
परम जान पवित्र जापन जपै लाग कुजाप ॥

ते पापाला पुण्य आणि पुण्य हे पाप मानून, पवित्राला अपवित्र मानून आणि भगवंताच्या नामाचे स्मरण नकळत समजून दुष्कर्मात गढून जातात.

ਸਿਧ ਠਉਰ ਨ ਮਾਨਹੀ ਬਿਨੁ ਸਿਧ ਠਉਰ ਪੂਜੰਤ ॥
सिध ठउर न मानही बिनु सिध ठउर पूजंत ॥

जीव चांगल्या ठिकाणी विश्वास ठेवत नाही आणि वाईट स्थानाची पूजा करतो

ਹਾਥਿ ਦੀਪਕੁ ਲੈ ਮਹਾ ਪਸੁ ਮਧਿ ਕੂਪ ਪਰੰਤ ॥੫੯॥
हाथि दीपकु लै महा पसु मधि कूप परंत ॥५९॥

अशा स्थितीत हातात दिवा असूनही तो विहिरीत पडतो.59.

ਸਿਧ ਠਉਰ ਨ ਮਾਨ ਹੀ ਅਨਸਿਧ ਪੂਜਤ ਠਉਰ ॥
सिध ठउर न मान ही अनसिध पूजत ठउर ॥

पवित्र स्थानांवर विश्वास ठेवून, तो अपवित्रांची पूजा करतो

ਕੈ ਕੁ ਦਿਵਸ ਚਲਾਹਿਗੇ ਜੜ ਭੀਤ ਕੀ ਸੀ ਦਉਰ ॥
कै कु दिवस चलाहिगे जड़ भीत की सी दउर ॥

पण आता इतके दिवस तो अशी भ्याड शर्यत चालवणार?

ਪੰਖ ਹੀਨ ਕਹਾ ਉਡਾਇਬ ਨੈਨ ਹੀਨ ਨਿਹਾਰ ॥
पंख हीन कहा उडाइब नैन हीन निहार ॥

पंखाशिवाय कसे उडता येईल? आणि डोळ्यांशिवाय कसे पाहता येईल? शस्त्राशिवाय रणांगणावर कसे जाता येईल

ਸਸਤ੍ਰ ਹੀਨ ਜੁਧਾ ਨ ਪੈਠਬ ਅਰਥ ਹੀਨ ਬਿਚਾਰ ॥੬੦॥
ससत्र हीन जुधा न पैठब अरथ हीन बिचार ॥६०॥

आणि अर्थ समजून घेतल्याशिवाय कोणतीही समस्या कशी समजेल?.60.

ਦਰਬ ਹੀਣ ਬਪਾਰ ਜੈਸਕ ਅਰਥ ਬਿਨੁ ਇਸ ਲੋਕ ॥
दरब हीण बपार जैसक अरथ बिनु इस लोक ॥

या लोकांमध्ये, दर्ब (पैसा) पासून वंचित असलेल्या व्यक्तीचा व्यापार पैशाशिवाय ('अर्थ') होऊ शकत नाही.

ਆਂਖ ਹੀਣ ਬਿਲੋਕਬੋ ਜਗਿ ਕਾਮਕੇਲ ਅਕੋਕ ॥
आंख हीण बिलोकबो जगि कामकेल अकोक ॥

संपत्तीशिवाय व्यापार कसा करता येईल? डोळ्यांशिवाय वासनायुक्त कृतींची कल्पना कशी करता येईल?

ਗਿਆਨ ਹੀਣ ਸੁ ਪਾਠ ਗੀਤਾ ਬੁਧਿ ਹੀਣ ਬਿਚਾਰ ॥
गिआन हीण सु पाठ गीता बुधि हीण बिचार ॥

गीता ही ज्ञानरहित आहे आणि ती ज्ञानाशिवाय वाचता येत नाही.

ਹਿੰਮਤ ਹੀਨ ਜੁਧਾਨ ਜੂਝਬ ਕੇਲ ਹੀਣ ਕੁਮਾਰ ॥੬੧॥
हिंमत हीन जुधान जूझब केल हीण कुमार ॥६१॥

ज्ञानाशिवाय गीता पाठ करून बुद्धीशिवाय तिचे चिंतन कसे करता येईल? धैर्याशिवाय रणांगणावर कसे जाता येईल.61

ਕਉਨ ਕਉਨ ਗਨਾਈਐ ਜੇ ਭਏ ਭੂਮਿ ਮਹੀਪ ॥
कउन कउन गनाईऐ जे भए भूमि महीप ॥

पृथ्वीवर राहिलेल्या राजांची गणना करूया.

ਕਉਨ ਕਉਨ ਸੁ ਕਥੀਐ ਜਗਿ ਕੇ ਸੁ ਦ੍ਵੀਪ ਅਦ੍ਵੀਪ ॥
कउन कउन सु कथीऐ जगि के सु द्वीप अद्वीप ॥

किती राजे होते? त्यांची गणना किती प्रमाणात करायची आहे आणि जगातील खंड आणि प्रदेशांचे किती अंतरावर वर्णन केले पाहिजे?

ਜਾਸੁ ਕੀਨ ਗਨੈ ਵਹੈ ਇਮਿ ਔਰ ਕੀ ਨਹਿ ਸਕਤਿ ॥
जासु कीन गनै वहै इमि और की नहि सकति ॥

ज्याने (परमेश्वराने) निर्माण केले आहे तो त्यांची मोजणी करू शकतो, इतर कोणाचेही सामर्थ्य नाही.

ਯੌ ਨ ਐਸ ਪਹਚਾਨੀਐ ਬਿਨੁ ਤਾਸੁ ਕੀ ਕੀਏ ਭਗਤਿ ॥੬੨॥
यौ न ऐस पहचानीऐ बिनु तासु की कीए भगति ॥६२॥

मी गणले आहे, जे माझ्या दृष्टीक्षेपात आले आहेत, तेच मी मोजू शकत नाही आणि हे देखील त्यांच्या भक्तीशिवाय शक्य नाही.62.

ਇਤਿ ਰਾਜਾ ਭਰਥ ਰਾਜ ਸਮਾਪਤੰ ॥੩॥੫॥
इति राजा भरथ राज समापतं ॥३॥५॥

राजा भरताच्या कारकिर्दीचा शेवट येथे झाला.

ਅਥ ਰਾਜਾ ਸਗਰ ਰਾਜ ਕਥਨੰ ॥
अथ राजा सगर राज कथनं ॥

आता सागर राजाच्या कारकिर्दीचे वर्णन:

ਰੂਆਲ ਛੰਦ ॥
रूआल छंद ॥

ROOAAL STANZA

ਸ੍ਰੇਸਟ ਸ੍ਰੇਸਟ ਭਏ ਜਿਤੇ ਇਹ ਭੂਮਿ ਆਨਿ ਨਰੇਸ ॥
स्रेसट स्रेसट भए जिते इह भूमि आनि नरेस ॥

या पृथ्वीतलावर जेवढे महान राजे झाले,

ਤਉਨ ਤਉਨ ਉਚਾਰਹੋ ਤੁਮਰੇ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ਅਸੇਸ ॥
तउन तउन उचारहो तुमरे प्रसादि असेस ॥

हे सर्व महान राजे ज्यांनी पृथ्वीवर राज्य केले होते, हे परमेश्वरा! तुझ्या कृपेने मी त्यांचे वर्णन करतो

ਭਰਥ ਰਾਜ ਬਿਤੀਤ ਭੇ ਭਏ ਰਾਜਾ ਸਗਰ ਰਾਜ ॥
भरथ राज बितीत भे भए राजा सगर राज ॥

भरताचे राज्य संपले आणि सगर राजाने राज्य केले.

ਰੁਦ੍ਰ ਕੀ ਤਪਸਾ ਕਰੀ ਲੀਅ ਲਛ ਸੁਤ ਉਪਰਾਜਿ ॥੬੩॥
रुद्र की तपसा करी लीअ लछ सुत उपराजि ॥६३॥

भरतानंतर सागर राजा होता, ज्याने रुद्राचे ध्यान केले आणि तपस्या केली, त्याला एक लाख पुत्रांचे वरदान मिळाले.63.

ਚਕ੍ਰ ਬਕ੍ਰ ਧੁਜਾ ਗਦਾ ਭ੍ਰਿਤ ਸਰਬ ਰਾਜ ਕੁਮਾਰ ॥
चक्र बक्र धुजा गदा भ्रित सरब राज कुमार ॥

सर्व राजकुमारांनी वाकडी चाके, धुजा, गदा आणि सेवक (पकडून) घेतले.

ਲਛ ਰੂਪ ਧਰੇ ਮਨੋ ਜਗਿ ਆਨਿ ਮੈਨ ਸੁ ਧਾਰ ॥
लछ रूप धरे मनो जगि आनि मैन सु धार ॥

ते डिस्कस, बॅनर आणि गदा यांचे राजकुमार होते आणि असे दिसते की प्रेमाची देवता लाखो रूपांमध्ये प्रकट झाली आहे.

ਬੇਖ ਬੇਖ ਬਨੇ ਨਰੇਸ੍ਵਰ ਜੀਤਿ ਦੇਸ ਅਸੇਸ ॥
बेख बेख बने नरेस्वर जीति देस असेस ॥

राज कुमारांनी विविध प्रकारचे (बाणे) परिधान केले आणि असंख्य देश जिंकले.

ਦਾਸ ਭਾਵ ਸਬੈ ਧਰੇ ਮਨਿ ਜਤ੍ਰ ਤਤ੍ਰ ਨਰੇਸ ॥੬੪॥
दास भाव सबै धरे मनि जत्र तत्र नरेस ॥६४॥

त्यांनी विविध देश जिंकले आणि त्यांना सार्वभौम मानून राजे झाले.

ਬਾਜ ਮੇਧ ਕਰੈ ਲਗੈ ਹਯਸਾਲਿ ਤੇ ਹਯ ਚੀਨਿ ॥
बाज मेध करै लगै हयसालि ते हय चीनि ॥

त्यांनी त्यांच्या तबेल्यातून एक उत्तम घोडा निवडला आणि अश्वमेध यज्ञ करण्याचे ठरवले

ਬੋਲਿ ਬੋਲਿ ਅਮੋਲ ਰਿਤੁਜ ਮੰਤ੍ਰ ਮਿਤ੍ਰ ਪ੍ਰਬੀਨ ॥
बोलि बोलि अमोल रितुज मंत्र मित्र प्रबीन ॥

त्यांनी मंत्री, मित्र आणि ब्राह्मणांना आमंत्रित केले

ਸੰਗ ਦੀਨ ਸਮੂਹ ਸੈਨ ਬ੍ਰਯੂਹ ਬ੍ਰਯੂਹ ਬਨਾਇ ॥
संग दीन समूह सैन ब्रयूह ब्रयूह बनाइ ॥

(स्वतंत्र) गट तयार करून ते सर्व (घोड्यावर) सैन्यासह गेले.

ਜਤ੍ਰ ਤਤ੍ਰ ਫਿਰੈ ਲਗੇ ਸਿਰਿ ਅਤ੍ਰ ਪਤ੍ਰ ਫਿਰਾਇ ॥੬੫॥
जत्र तत्र फिरै लगे सिरि अत्र पत्र फिराइ ॥६५॥

त्यानंतर त्यांनी त्यांच्या मंत्र्यांना त्यांच्या सैन्याचे गट दिले, जे त्यांच्या डोक्यावर छत फिरवत इकडे-तिकडे फिरत होते.65.

ਜੈਤਪਤ੍ਰ ਲਹ੍ਯੋ ਜਹਾ ਤਹ ਸਤ੍ਰੁ ਭੇ ਸਭ ਚੂਰ ॥
जैतपत्र लह्यो जहा तह सत्रु भे सभ चूर ॥

त्यांना सर्व ठिकाणांहून विजयाचे पत्र मिळाले आणि त्यांच्या सर्व शत्रूंचा नाश झाला

ਛੋਰਿ ਛੋਰਿ ਭਜੇ ਨਰੇਸ੍ਵਰ ਛਾਡਿ ਸਸਤ੍ਰ ਕਰੂਰ ॥
छोरि छोरि भजे नरेस्वर छाडि ससत्र करूर ॥

असे सर्व राजे आपली शस्त्रे सोडून पळून गेले

ਡਾਰਿ ਡਾਰਿ ਸਨਾਹਿ ਸੂਰ ਤ੍ਰੀਆਨ ਭੇਸ ਸੁ ਧਾਰਿ ॥
डारि डारि सनाहि सूर त्रीआन भेस सु धारि ॥

योद्ध्यांनी आपले चिलखत काढले आणि स्त्रियांचा वेश धारण केला.

ਭਾਜਿ ਭਾਜਿ ਚਲੇ ਜਹਾ ਤਹ ਪੁਤ੍ਰ ਮਿਤ੍ਰ ਬਿਸਾਰਿ ॥੬੬॥
भाजि भाजि चले जहा तह पुत्र मित्र बिसारि ॥६६॥

हे योद्धे, शस्त्रे टाकून, स्त्रियांचा वेष धारण करून आणि आपल्या मुला-मित्रांना विसरून इकडे-तिकडे पळून गेले.66.

ਗਾਜਿ ਗਾਜਿ ਗਜੇ ਗਦਾਧਰਿ ਭਾਜਿ ਭਾਜਿ ਸੁ ਭੀਰ ॥
गाजि गाजि गजे गदाधरि भाजि भाजि सु भीर ॥

गदा ढगांचा गडगडाट झाला आणि भ्याड पळून गेले

ਸਾਜ ਬਾਜ ਤਜੈ ਭਜੈ ਬਿਸੰਭਾਰ ਬੀਰ ਸੁਧੀਰ ॥
साज बाज तजै भजै बिसंभार बीर सुधीर ॥

आपले सामान सोडून अनेक योद्धे पळून गेले

ਸੂਰਬੀਰ ਗਜੇ ਜਹਾ ਤਹ ਅਸਤ੍ਰ ਸਸਤ੍ਰ ਨਚਾਇ ॥
सूरबीर गजे जहा तह असत्र ससत्र नचाइ ॥

जिथे योद्धे गर्जना करतात आणि शस्त्रे नाचतात.

ਜੀਤਿ ਜੀਤਿ ਲਏ ਸੁ ਦੇਸਨ ਜੈਤਪਤ੍ਰ ਫਿਰਾਇ ॥੬੭॥
जीति जीति लए सु देसन जैतपत्र फिराइ ॥६७॥

जिकडे तिकडे शूर योद्धे गडगडले, शस्त्रे आणि शस्त्रे सक्रिय करून त्यांना विजय प्राप्त झाला आणि विजयाचे पत्र मिळाले.67.

ਜੀਤਿ ਪੂਰਬ ਪਛਿਮੈ ਅਰੁ ਲੀਨ ਦਛਨਿ ਜਾਇ ॥
जीति पूरब पछिमै अरु लीन दछनि जाइ ॥

पूर्व आणि पश्चिम जिंकून त्याने दक्षिणेकडे जाऊन ते आपल्या ताब्यात घेतले.

ਤਾਕਿ ਬਾਜ ਚਲ੍ਯੋ ਤਹਾ ਜਹ ਬੈਠਿ ਥੇ ਮੁਨਿ ਰਾਇ ॥
ताकि बाज चल्यो तहा जह बैठि थे मुनि राइ ॥

त्यांनी पूर्व, पश्चिम आणि दक्षिण जिंकले आणि आता घोडा तेथे पोहोचला जेथे शेगडी ऋषी कपिला बसले होते.

ਧ੍ਰਯਾਨ ਮਧਿ ਹੁਤੇ ਮਹਾ ਮੁਨਿ ਸਾਜ ਬਾਜ ਨ ਦੇਖਿ ॥
ध्रयान मधि हुते महा मुनि साज बाज न देखि ॥

महामुनी ध्यानात लीन झाले, (म्हणून) धन्य घोडा दिसला नाही.

ਪ੍ਰਿਸਟਿ ਪਛ ਖਰੋ ਭਯੋ ਰਿਖਿ ਜਾਨਿ ਗੋਰਖ ਭੇਖ ॥੬੮॥
प्रिसटि पछ खरो भयो रिखि जानि गोरख भेख ॥६८॥

तो ध्यानात गढून गेला होता, त्याला घर दिसले नाही, जे त्याला गोरखच्या वेषात पाहून त्याच्या मागे उभे राहिले.68.

ਚਉਕ ਚਿਤ ਰਹੇ ਸਬੈ ਜਬ ਦੇਖਿ ਨੈਨ ਨ ਬਾਜ ॥
चउक चित रहे सबै जब देखि नैन न बाज ॥

जेव्हा सर्व योद्ध्यांना घोडा दिसला नाही तेव्हा ते आश्चर्यचकित झाले

ਖੋਜਿ ਖੋਜਿ ਥਕੇ ਸਬੈ ਦਿਸ ਚਾਰਿ ਚਾਰਿ ਸਲਾਜ ॥
खोजि खोजि थके सबै दिस चारि चारि सलाज ॥

आणि शरमेने चारही दिशेने घोड्याचा शोध घेऊ लागले

ਜਾਨਿ ਪਯਾਰ ਗਯੋ ਤੁਰੰਗਮ ਕੀਨ ਚਿਤਿ ਬਿਚਾਰ ॥
जानि पयार गयो तुरंगम कीन चिति बिचार ॥

तेव्हा (त्यांनी) चितमध्ये चिंतन केले की घोडा पाताळात गेला आहे.

ਸਗਰ ਖਾਤ ਖੁਦੈ ਲਗੇ ਰਣਧੀਰ ਬੀਰ ਅਪਾਰ ॥੬੯॥
सगर खात खुदै लगे रणधीर बीर अपार ॥६९॥

हा घोडा पाताळात गेला असा विचार करून त्यांनी सर्वसमावेशक खड्डा खोदून त्या जगात प्रवेश करण्याचा प्रयत्न केला.69.

ਖੋਦਿ ਖੋਦਿ ਅਖੋਦਿ ਪ੍ਰਿਥਵੀ ਕ੍ਰੋਧ ਜੋਧ ਅਨੰਤ ॥
खोदि खोदि अखोदि प्रिथवी क्रोध जोध अनंत ॥

संतप्त, अंतहीन योद्धे खोदता येत नसलेल्या पृथ्वीला फाडून टाकत होते.

ਭਛਿ ਭਛਿ ਗਏ ਸਬੈ ਮੁਖ ਮ੍ਰਿਤਕਾ ਦੁਤਿ ਵੰਤ ॥
भछि भछि गए सबै मुख म्रितका दुति वंत ॥

क्रोधित योद्धे पृथ्वी खणू लागले आणि त्यांच्या चेहऱ्यावरील तेज पृथ्वीसारखे झाले

ਸਗਰ ਖਾਤ ਖੁਦੈ ਲਗੇ ਦਿਸ ਖੋਦ ਦਛਨ ਸਰਬ ॥
सगर खात खुदै लगे दिस खोद दछन सरब ॥

जेव्हा संपूर्ण दक्षिण दिशा खोदलेली होती

ਜੀਤਿ ਪੂਰਬ ਕੋ ਚਲੇ ਅਤਿ ਠਾਨ ਕੈ ਜੀਅ ਗਰਬ ॥੭੦॥
जीति पूरब को चले अति ठान कै जीअ गरब ॥७०॥

अशा रीतीने जेव्हा त्यांनी संपूर्ण दक्षिणेला रसातळ केले, तेव्हा ते जिंकून ते पूर्वेकडे निघाले.70.

ਖੋਦ ਦਛਨ ਕੀ ਦਿਸਾ ਪੁਨਿ ਖੋਦ ਪੂਰਬ ਦਿਸਾਨ ॥
खोद दछन की दिसा पुनि खोद पूरब दिसान ॥

खणून (शोधून) दक्षिण दिशा

ਤਾਕਿ ਪਛਮ ਕੋ ਚਲੇ ਦਸ ਚਾਰਿ ਚਾਰਿ ਨਿਧਾਨ ॥
ताकि पछम को चले दस चारि चारि निधान ॥

दक्षिण आणि पूर्वेकडे खोदकाम केल्यावर, ते योद्धे, जे सर्व शास्त्रांमध्ये निपुण होते, ते पश्चिमेकडे पडले.

ਪੈਠਿ ਉਤਰ ਦਿਸਾ ਜਬੈ ਖੋਦੈ ਲਗੇ ਸਭ ਠਉਰ ॥
पैठि उतर दिसा जबै खोदै लगे सभ ठउर ॥

उत्तर दिशेने प्रवेश केल्यावर संपूर्ण जागा खोदण्यास सुरुवात होते

ਅਉਰ ਅਉਰ ਠਟੈ ਪਸੂ ਕਲਿ ਕਾਲਿ ਠਾਟੀ ਅਉਰ ॥੭੧॥
अउर अउर ठटै पसू कलि कालि ठाटी अउर ॥७१॥

जेव्हा, उत्तरेकडे वाटचाल करून, त्यांनी पृथ्वी खोदण्यास सुरुवात केली, ते त्यांच्या मनात काहीतरी वेगळेच विचार करत होते, परंतु परमेश्वराने अन्यथा विचार केला होता.71.