श्री दसाम ग्रंथ

पान - 291


ਇੰਦ੍ਰ ਕੋ ਰਾਜਹਿ ਕੀ ਦਵੈਯਾ ਕਰਤਾ ਬਧ ਸੁੰਭ ਨਿਸੁੰਭਹਿ ਦੋਊ ॥
इंद्र को राजहि की दवैया करता बध सुंभ निसुंभहि दोऊ ॥

सुंभ आणि निसुंभ यांचा वध करून भारतावर राज्य देणारी ती

ਜੋ ਜਪ ਕੈ ਇਹ ਸੇਵ ਕਰੈ ਬਰੁ ਕੋ ਸੁ ਲਹੈ ਮਨ ਇਛਤ ਸੋਊ ॥
जो जप कै इह सेव करै बरु को सु लहै मन इछत सोऊ ॥

जो तिची आठवण करून त्याची सेवा करतो, त्याला त्याच्या मनातील इच्छेचे फळ मिळते.

ਲੋਕ ਬਿਖੈ ਉਹ ਕੀ ਸਮਤੁਲ ਗਰੀਬ ਨਿਵਾਜ ਨ ਦੂਸਰ ਕੋਊ ॥੮॥
लोक बिखै उह की समतुल गरीब निवाज न दूसर कोऊ ॥८॥

आणि संपूर्ण जगात तिच्यासारखा गरीबांचा पाठीराखा दुसरा कोणी नाही.8.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਦੇਵੀ ਜੂ ਕੀ ਉਸਤਤਿ ਸਮਾਪਤੰ ॥
इति स्री देवी जू की उसतति समापतं ॥

देवीच्या स्तुतीचा शेवट,

ਅਥ ਪ੍ਰਿਥਮੀ ਬ੍ਰਹਮਾ ਪਹਿ ਪੁਕਾਰਤ ਭਈ ॥
अथ प्रिथमी ब्रहमा पहि पुकारत भई ॥

ब्रह्मदेवाला पृथ्वीची प्रार्थना:

ਸਵੈਯਾ ॥
सवैया ॥

स्वय्या

ਦਈਤਨ ਕੇ ਭਰ ਤੇ ਡਰ ਤੇ ਜੁ ਭਈ ਪ੍ਰਿਥਮੀ ਬਹੁ ਭਾਰਹਿੰ ਭਾਰੀ ॥
दईतन के भर ते डर ते जु भई प्रिथमी बहु भारहिं भारी ॥

राक्षसांच्या वजनाने व भयाने पृथ्वी जड भाराने जड झाली,

ਗਾਇ ਕੋ ਰੂਪੁ ਤਬੈ ਧਰ ਕੈ ਬ੍ਰਹਮਾ ਰਿਖਿ ਪੈ ਚਲਿ ਜਾਇ ਪੁਕਾਰੀ ॥
गाइ को रूपु तबै धर कै ब्रहमा रिखि पै चलि जाइ पुकारी ॥

जेव्हा पृथ्वी राक्षसांच्या भाराने आणि भीतीने भारावलेली होती, तेव्हा तिने गायीचे रूप धारण केले आणि ब्रह्मदेव ऋषीकडे गेली.

ਬ੍ਰਹਮ ਕਹਿਯੋ ਤੁਮ ਹੂੰ ਹਮ ਹੂੰ ਮਿਲਿ ਜਾਹਿ ਤਹਾ ਜਹ ਹੈ ਬ੍ਰਤਿਧਾਰੀ ॥
ब्रहम कहियो तुम हूं हम हूं मिलि जाहि तहा जह है ब्रतिधारी ॥

ब्रह्मदेव (त्याला म्हणाले) तुला आणि मला मिळून तिथे जाऊ द्या, जिथे विष्णू राहतात.

ਜਾਇ ਕਰੈ ਬਿਨਤੀ ਤਿਹ ਕੀ ਰਘੁਨਾਥ ਸੁਨੋ ਇਹ ਬਾਤ ਹਮਾਰੀ ॥੯॥
जाइ करै बिनती तिह की रघुनाथ सुनो इह बात हमारी ॥९॥

ब्रह्मदेव म्हणाले, ''आम्ही दोघे परात्पर विष्णूकडे जाऊ आणि विनंती करूया की त्यांनी आमची प्रार्थना ऐकावी.

ਬ੍ਰਹਮ ਕੋ ਅਗ੍ਰ ਸਭੈ ਧਰ ਕੈ ਸੁ ਤਹਾ ਕੋ ਚਲੇ ਤਨ ਕੇ ਤਨੀਆ ॥
ब्रहम को अग्र सभै धर कै सु तहा को चले तन के तनीआ ॥

सर्व सामर्थ्यवान लोक ब्रह्मदेवाच्या नेतृत्वाखाली तेथे गेले

ਤਬ ਜਾਇ ਪੁਕਾਰ ਕਰੀ ਤਿਹ ਸਾਮੁਹਿ ਰੋਵਤ ਤਾ ਮੁਨਿ ਜ੍ਯੋ ਹਨੀਆ ॥
तब जाइ पुकार करी तिह सामुहि रोवत ता मुनि ज्यो हनीआ ॥

ऋषी आणि इतर लोक परात्पर विष्णूसमोर रडू लागले की जणू कोणी त्यांना मारहाण केली

ਤਾ ਛਬਿ ਕੀ ਅਤਿ ਹੀ ਉਪਮਾ ਕਬਿ ਨੇ ਮਨ ਭੀਤਰ ਯੌ ਗਨੀਆ ॥
ता छबि की अति ही उपमा कबि ने मन भीतर यौ गनीआ ॥

त्या तमाशाच्या सौंदर्याचा उल्लेख करणारा कवी म्हणतो की ते लोक प्रकट झाले

ਜਿਮ ਲੂਟੇ ਤੈ ਅਗ੍ਰਜ ਚਉਧਰੀ ਕੈ ਕੁਟਵਾਰ ਪੈ ਕੂਕਤ ਹੈ ਬਨੀਆ ॥੧੦॥
जिम लूटे तै अग्रज चउधरी कै कुटवार पै कूकत है बनीआ ॥१०॥

हेडमनच्या सांगण्यावरून लुटल्या गेलेल्या पोलिस अधिकाऱ्यासमोर व्यापारी रडत असल्यासारखे.10.

ਲੈ ਬ੍ਰਹਮਾ ਸੁਰ ਸੈਨ ਸਭੈ ਤਹ ਦਉਰਿ ਗਏ ਜਹ ਸਾਗਰ ਭਾਰੀ ॥
लै ब्रहमा सुर सैन सभै तह दउरि गए जह सागर भारी ॥

ब्रह्मदेव सर्व देवतांना घेऊन (आपल्यासोबत) जड (मंथन) समुद्र असलेल्या ठिकाणी पळून गेला.

ਗਾਇ ਪ੍ਰਨਾਮ ਕਰੋ ਤਿਨ ਕੋ ਅਪੁਨੇ ਲਖਿ ਬਾਰ ਨਿਵਾਰ ਪਖਾਰੀ ॥
गाइ प्रनाम करो तिन को अपुने लखि बार निवार पखारी ॥

ब्रह्मदेव देव आणि सैन्यासह दुग्धसागरात पोहोचले आणि परम विष्णूचे पाय पाण्याने धुतले.

ਪਾਇ ਪਰੇ ਚਤੁਰਾਨਨ ਤਾਹਿ ਕੇ ਦੇਖਿ ਬਿਮਾਨ ਤਹਾ ਬ੍ਰਤਿਧਾਰੀ ॥
पाइ परे चतुरानन ताहि के देखि बिमान तहा ब्रतिधारी ॥

विमानात विष्णू (बसलेले) पाहून ब्रह्मदेव त्यांच्या पाया पडला.

ਬ੍ਰਹਮ ਕਹਿਯੋ ਬ੍ਰਹਮਾ ਕਹੁ ਜਾਹੁ ਅਵਤਾਰ ਲੈ ਮੈ ਜਰ ਦੈਤਨ ਮਾਰੀ ॥੧੧॥
ब्रहम कहियो ब्रहमा कहु जाहु अवतार लै मै जर दैतन मारी ॥११॥

त्या परम अचल परमेश्वराला पाहून चतुर्मुखी ब्रह्मदेव त्याच्या पाया पडला तेव्हा भगवान म्हणाले, तू निघून जा, मी अवतार घेईन आणि राक्षसांचा नाश करीन.

ਸ੍ਰਉਨਨ ਮੈ ਸੁਨਿ ਬ੍ਰਹਮ ਕੀ ਬਾਤ ਸਬੈ ਮਨ ਦੇਵਨ ਕੇ ਹਰਖਾਨੇ ॥
स्रउनन मै सुनि ब्रहम की बात सबै मन देवन के हरखाने ॥

देवाचे वचन ऐकून सर्व देवांची अंतःकरणे आनंदित झाली.

ਕੈ ਕੈ ਪ੍ਰਨਾਮ ਚਲੇ ਗ੍ਰਿਹਿ ਆਪਨ ਲੋਕ ਸਭੈ ਅਪੁਨੇ ਕਰ ਮਾਨੇ ॥
कै कै प्रनाम चले ग्रिहि आपन लोक सभै अपुने कर माने ॥

परमेश्वराचे वचन ऐकून सर्व देवता प्रसन्न झाले आणि त्यांना नमस्कार करून आपापल्या ठिकाणी परतले.

ਤਾ ਛਬਿ ਕੋ ਜਸੁ ਉਚ ਮਹਾ ਕਬਿ ਨੇ ਅਪੁਨੇ ਮਨ ਮੈ ਪਹਿਚਾਨੇ ॥
ता छबि को जसु उच महा कबि ने अपुने मन मै पहिचाने ॥

त्या दृश्याची उपमा महान कवीने त्यांच्या मनात (अशा प्रकारे) ओळखली होती.

ਗੋਧਨ ਭਾਤਿ ਗਯੋ ਸਭ ਲੋਕ ਮਨੋ ਸੁਰ ਜਾਇ ਬਹੋਰ ਕੈ ਆਨੇ ॥੧੨॥
गोधन भाति गयो सभ लोक मनो सुर जाइ बहोर कै आने ॥१२॥

त्या तमाशाचे दर्शन करून कवी म्हणाले की ते गायींच्या कळपासारखे परत जात आहेत.12.

ਬ੍ਰਹਮਾ ਬਾਚ ॥
ब्रहमा बाच ॥

स्वामींचे भाषण:

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

डोहरा