श्री दसाम ग्रंथ

पान - 113


ਚੜਿਯੋ ਸੁ ਕੋਪ ਗਜਿ ਕੈ ॥
चड़ियो सु कोप गजि कै ॥

तो (राक्षस-राजा) मोठ्या रागात, योद्धांच्या सैन्यासह स्वत: ला सजवून पुढे गेला.

ਚਲਿਯੋ ਸੁ ਸਸਤ੍ਰ ਧਾਰ ਕੈ ॥
चलियो सु ससत्र धार कै ॥

तो स्वत:ला सशस्त्र करून गेला

ਪੁਕਾਰ ਮਾਰੁ ਮਾਰ ਕੈ ॥੯॥੧੬੫॥
पुकार मारु मार कै ॥९॥१६५॥

तो हलला, शस्त्रे परिधान करून, ���मार, मार����.9.165 च्या नादात.

ਸੰਗੀਤ ਮਧੁਭਾਰ ਛੰਦ ॥
संगीत मधुभार छंद ॥

संगीत मधुभाई श्लोक

ਕਾਗੜਦੰ ਕੜਾਕ ॥
कागड़दं कड़ाक ॥

टाळी-टाळी

ਤਾਗੜਦੰ ਤੜਾਕ ॥
तागड़दं तड़ाक ॥

किलबिलाट आणि गडगडाटाचे आवाज येत होते.

ਸਾਗੜਦੰ ਸੁ ਬੀਰ ॥
सागड़दं सु बीर ॥

सुरवीर गर्जत

ਗਾਗੜਦੰ ਗਹੀਰ ॥੧੦॥੧੬੬॥
गागड़दं गहीर ॥१०॥१६६॥

योद्धे मोठ्याने ओरडत होते आणि प्रचंड गर्जना करत होते.10.166.

ਨਾਗੜਦੰ ਨਿਸਾਣ ॥
नागड़दं निसाण ॥

जप करत होते

ਜਾਗੜਦੰ ਜੁਆਣ ॥
जागड़दं जुआण ॥

रणशिंगांचा गुंजन तरुण योद्ध्यांना वेढत होता.

ਨਾਗੜਦੀ ਨਿਹੰਗ ॥
नागड़दी निहंग ॥

ते मगरींसारखे ('निहंग') एकमेकांना धरायचे.

ਪਾਗੜਦੀ ਪਲੰਗ ॥੧੧॥੧੬੭॥
पागड़दी पलंग ॥११॥१६७॥

ते शूर माणसे उड्या मारत आणि शूर कृत्यांमध्ये गुंतले होते. 11.167.

ਤਾਗੜਦੀ ਤਮਕਿ ॥
तागड़दी तमकि ॥

रागाने शिव्या देणे

ਲਾਗੜਦੀ ਲਹਕਿ ॥
लागड़दी लहकि ॥

रागाच्या भरात वीरांच्या चेहऱ्यावर रागाच्या खुणा दिसत होत्या.

ਕਾਗੜਦੰ ਕ੍ਰਿਪਾਣ ॥
कागड़दं क्रिपाण ॥

सुरवीर ते कठोर कृपाण

ਬਾਹੈ ਜੁਆਣ ॥੧੨॥੧੬੮॥
बाहै जुआण ॥१२॥१६८॥

ते तलवारीचे वार करत होते.12.168.

ਖਾਗੜਦੀ ਖਤੰਗ ॥
खागड़दी खतंग ॥

थरथरणारे बाण ('खटंग')

ਨਾਗੜਦੀ ਨਿਹੰਗ ॥
नागड़दी निहंग ॥

योद्ध्यांनी सोडलेले बाण उडून जात होते

ਛਾਗੜਦੀ ਛੁਟੰਤ ॥
छागड़दी छुटंत ॥

त्यातून त्यांची सुटका व्हायची

ਆਗੜਦੀ ਉਡੰਤ ॥੧੩॥੧੬੯॥
आगड़दी उडंत ॥१३॥१६९॥

आणि समोरून येणाऱ्यांना खाली फेकून देतो.13.169.

ਪਾਗੜਦੀ ਪਵੰਗ ॥
पागड़दी पवंग ॥

पगडी (योद्धा) घोडे ('पवांग')

ਸਾਗੜਦੀ ਸੁਭੰਗ ॥
सागड़दी सुभंग ॥

आणि सुंदर अंगांनी

ਜਾਗੜਦੀ ਜੁਆਣ ॥
जागड़दी जुआण ॥

सर्वत्र तरुण पुरुष

ਝਾਗੜਦੀ ਜੁਝਾਣਿ ॥੧੪॥੧੭੦॥
झागड़दी जुझाणि ॥१४॥१७०॥

विजयी शूर घोडेस्वार धैर्याने लढत होते.14.170.

ਝਾਗੜਦੀ ਝੜੰਗ ॥
झागड़दी झड़ंग ॥

ते मारामारी करत असत.

ਕਾਗੜਦੀ ਕੜੰਗ ॥
कागड़दी कड़ंग ॥

कर्कश आणि तडफडण्यासाठी वापरले जाते,

ਤਾਗੜਦੀ ਤੜਾਕ ॥
तागड़दी तड़ाक ॥

(शिंपले) बाहेर यायचे

ਚਾਗੜਦੀ ਚਟਾਕ ॥੧੫॥੧੭੧॥
चागड़दी चटाक ॥१५॥१७१॥

रणांगणात अनेक प्रकारचे आवाज पसरत होते.15.171.

ਘਾਗੜਦੀ ਘਬਾਕ ॥
घागड़दी घबाक ॥

घर-घर (पोटात गोळे) खेळायचे.

ਭਾਗੜਦੀ ਭਭਾਕ ॥
भागड़दी भभाक ॥

रणांगणात शस्त्रे फिरवली जात होती आणि रक्ताच्या धारा वाहत होत्या.

ਕਾਗੜਦੰ ਕਪਾਲਿ ॥
कागड़दं कपालि ॥

(रणांगणात) कपाली (कालका)

ਨਚੀ ਬਿਕ੍ਰਾਲ ॥੧੬॥੧੭੨॥
नची बिक्राल ॥१६॥१७२॥

तिचे भयानक रूप प्रकट करून, कापाली दुर्गा नाचत होती.16.172.

ਨਰਾਜ ਛੰਦ ॥
नराज छंद ॥

नरज श्लोक

ਅਨੰਤ ਦੁਸਟ ਮਾਰੀਯੰ ॥
अनंत दुसट मारीयं ॥

अनंत दुष्टांचा वध करून

ਬਿਅੰਤ ਸੋਕ ਟਾਰੀਯੰ ॥
बिअंत सोक टारीयं ॥

अगणित अत्याचारी लोकांना मारून दुर्गेने अनेक दुःखे दूर केली.

ਕਮੰਧ ਅੰਧ ਉਠੀਯੰ ॥
कमंध अंध उठीयं ॥

आंधळे आपले शरीर उचलत होते

ਬਿਸੇਖ ਬਾਣ ਬੁਠੀਯੰ ॥੧੭॥੧੭੩॥
बिसेख बाण बुठीयं ॥१७॥१७३॥

आंधळे सोंडे वरती आणि हलत होते आणि बाणांच्या वर्षावाने ते जमिनीवर पडले होते.17.173.

ਕੜਕਾ ਕਰਮੁਕੰ ਉਧੰ ॥
कड़का करमुकं उधं ॥

धनुष्याचा मोठा आवाज ('कर्मुकम').

ਸੜਾਕ ਸੈਹਥੀ ਜੁਧੰ ॥
सड़ाक सैहथी जुधं ॥

काम करणाऱ्या धनुष्यांचे आणि खंजीराचे प्रहार करण्याचे आवाज ऐकू येत आहेत.

ਬਿਅੰਤ ਬਾਣਿ ਬਰਖਯੰ ॥
बिअंत बाणि बरखयं ॥

अंतहीन (सैनिक) बाण मारत असत

ਬਿਸੇਖ ਬੀਰ ਪਰਖਯੰ ॥੧੮॥੧੭੪॥
बिसेख बीर परखयं ॥१८॥१७४॥

या सततच्या बाणांच्या वर्षावमध्ये लक्षणीय सन्मानित वीरांचा आस्वाद घेतला गेला आहे.18.174.

ਸੰਗੀਤ ਨਰਾਜ ਛੰਦ ॥
संगीत नराज छंद ॥

संगीत नरज श्लोक

ਕੜਾ ਕੜੀ ਕ੍ਰਿਪਾਣਯੰ ॥
कड़ा कड़ी क्रिपाणयं ॥

किरणांचा (आवाज) होता,

ਜਟਾ ਜੁਟੀ ਜੁਆਣਯੰ ॥
जटा जुटी जुआणयं ॥

तलवारीच्या आवाजाबरोबरच खंजीरही जोरात वार करत आहेत.

ਸੁਬੀਰ ਜਾਗੜਦੰ ਜਗੇ ॥
सुबीर जागड़दं जगे ॥

सुरवीर उत्साहित झाला

ਲੜਾਕ ਲਾਗੜਦੰ ਪਗੇ ॥੧੯॥੧੭੫॥
लड़ाक लागड़दं पगे ॥१९॥१७५॥

वीर योद्ध्यांना लढण्याची प्रेरणा मिळाली आहे. १९.१७५.

ਰਸਾਵਲ ਛੰਦ ॥
रसावल छंद ॥

रसाळ श्लोक

ਝਮੀ ਤੇਗ ਝਟੰ ॥
झमी तेग झटं ॥

(सैनिक) विजेचा लखलखाट करण्यासाठी वापरतात,