श्री दसाम ग्रंथ

पान - 1174


ਰਾਜ ਸਾਜ ਸਭ ਤ੍ਯਾਗਿ ਕਰਿ ਭੇਖ ਅਤਿਥ ਬਨਾਇ ॥
राज साज सभ त्यागि करि भेख अतिथ बनाइ ॥

(राजा) सर्व शाही व्यवस्था सोडून जोगीचा भक्त झाला

ਤਵਨਿ ਝਰੋਖਾ ਕੇ ਤਰੇ ਬੈਠਿਯੋ ਧੂੰਆ ਲਾਇ ॥੨੨॥
तवनि झरोखा के तरे बैठियो धूंआ लाइ ॥२२॥

आणि खिडकीखाली बसून धूर काढत होता. 22.

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चोवीस:

ਰਾਜ ਸੁਤਾ ਭਿਛਾ ਲੈ ਆਵੈ ॥
राज सुता भिछा लै आवै ॥

राजकन्येने भिक्षा आणली

ਤਾ ਕਹ ਅਪਨੇ ਹਾਥ ਜਿਵਾਵੈ ॥
ता कह अपने हाथ जिवावै ॥

आणि तिच्या हाताने त्याला खायला दिले.

ਨਿਸਿ ਕਹ ਲੋਗ ਜਬੈ ਸ੍ਵੈ ਜਾਹੀ ॥
निसि कह लोग जबै स्वै जाही ॥

रात्री जेव्हा सर्व लोक झोपतात

ਲਪਟਿ ਲਪਟਿ ਦੋਊ ਭੋਗ ਕਮਾਹੀ ॥੨੩॥
लपटि लपटि दोऊ भोग कमाही ॥२३॥

त्यामुळे दोघेही एकमेकांचा आनंद लुटत असत. 23.

ਇਹ ਬਿਧਿ ਕੁਅਰਿ ਅਧਿਕ ਸੁਖ ਲੀਏ ॥
इह बिधि कुअरि अधिक सुख लीए ॥

अशा प्रकारे कुमारींना परम सुख प्राप्त झाले

ਸਭ ਹੀ ਲੋਗ ਬਿਸ੍ਵਾਸਿਤ ਕੀਏ ॥
सभ ही लोग बिस्वासित कीए ॥

आणि सर्व लोकांना विश्वास दिला.

ਅਤਿਥ ਲੋਗ ਕਹਿ ਤਾਹਿ ਬਖਾਨੈ ॥
अतिथ लोग कहि ताहि बखानै ॥

सर्व लोक त्यांना जोगी म्हणत

ਰਾਜਾ ਕਰਿ ਕੋਊ ਨ ਪਛਾਨੈ ॥੨੪॥
राजा करि कोऊ न पछानै ॥२४॥

आणि कोणीही (त्याला) राजा म्हणून ओळखले नाही. २४.

ਇਕ ਦਿਨ ਕੁਅਰਿ ਪਿਤਾ ਪਹਿ ਗਈ ॥
इक दिन कुअरि पिता पहि गई ॥

एके दिवशी कुमारी तिच्या वडिलांकडे गेली

ਬਚਨ ਕਠੋਰ ਬਖਾਨਤ ਭਈ ॥
बचन कठोर बखानत भई ॥

(आणि तो) कठोर शब्द बोलू लागला.

ਕੋਪ ਬਹੁਤ ਰਾਜਾ ਤਬ ਭਯੋ ॥
कोप बहुत राजा तब भयो ॥

तेव्हा राजाला खूप राग आला

ਬਨ ਬਾਸਾ ਦੁਹਿਤਾ ਕਹ ਦਯੋ ॥੨੫॥
बन बासा दुहिता कह दयो ॥२५॥

आणि कन्येला हद्दपार केले. २५.

ਸੁਨ ਬਨਬਾਸ ਪ੍ਰਗਟਿ ਅਤਿ ਰੋਵੈ ॥
सुन बनबास प्रगटि अति रोवै ॥

बनवास वरून खूप रडायचा.

ਚਿਤ ਕੇ ਬਿਖੈ ਸਕਲ ਦੁਖ ਖੋਵੈ ॥
चित के बिखै सकल दुख खोवै ॥

पण ती चितमधून सर्व दु:ख दूर करायची (म्हणजे ती आनंदी होती आणि म्हणाली)

ਸਿਧਿ ਕਾਜ ਮੋਰਾ ਪ੍ਰਭੁ ਕੀਨਾ ॥
सिधि काज मोरा प्रभु कीना ॥

देवाने माझे काम पूर्ण केले आहे

ਤਾਤ ਹਮੈ ਬਨ ਬਾਸਾ ਦੀਨਾ ॥੨੬॥
तात हमै बन बासा दीना ॥२६॥

की वडिलांनी मला वनवास दिला आहे. २६.

ਸਿਵਕਨ ਸੰਗ ਇਮਿ ਰਾਜ ਉਚਾਰੋ ॥
सिवकन संग इमि राज उचारो ॥

राजा सेवकांना असे म्हणाला

ਏਹ ਕੰਨ੍ਯਾ ਕਹ ਬੇਗਿ ਨਿਕਾਰੋ ॥
एह कंन्या कह बेगि निकारो ॥

की या मुलीला (इथून) लवकर काढावे.

ਜਹ ਬਨ ਹੋਇ ਘੋਰ ਬਿਕਰਾਲਾ ॥
जह बन होइ घोर बिकराला ॥

जिथे एक भयंकर भय आहे,

ਤਿਹ ਇਹ ਛਡ ਆਵਹੁ ਤਤਕਾਲਾ ॥੨੭॥
तिह इह छड आवहु ततकाला ॥२७॥

तिथून लगेच सुटका करून घ्या. २७.

ਲੈ ਸੇਵਕ ਤਿਤ ਸੰਗ ਸਿਧਾਏ ॥
लै सेवक तित संग सिधाए ॥

नोकरांनी त्याला सोबत घेतले

ਤਾ ਕੋ ਬਨ ਭੀਤਰ ਤਜਿ ਆਏ ॥
ता को बन भीतर तजि आए ॥

आणि त्याला बनमध्ये ब्रेक मिळाला.

ਵਹ ਰਾਜਾ ਆਵਤ ਤਹ ਭਯੋ ॥
वह राजा आवत तह भयो ॥

तो राजाही तिथे आला

ਤਹੀ ਤਵਨਿ ਤੇ ਆਸਨ ਲਯੋ ॥੨੮॥
तही तवनि ते आसन लयो ॥२८॥

आणि तिथेच त्याने जागा घेतली. २८.

ਦ੍ਰਿੜ ਰਤਿ ਪ੍ਰਥਮ ਤਵਨ ਸੌ ਕਰੀ ॥
द्रिड़ रति प्रथम तवन सौ करी ॥

प्रथम त्याच्याबरोबर चांगले खेळले

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਕੈ ਭੋਗਨ ਭਰੀ ॥
भाति भाति कै भोगन भरी ॥

आणि निरनिराळ्या गोष्टींमध्ये रमून (मन) भरले.

ਹੈ ਆਰੂੜਤ ਪੁਨਿ ਤਿਹ ਕੀਨਾ ॥
है आरूड़त पुनि तिह कीना ॥

मग त्याला घोड्यावर बसवले

ਨਗਰ ਅਪਨ ਕੋ ਮਾਰਗ ਲੀਨਾ ॥੨੯॥
नगर अपन को मारग लीना ॥२९॥

आणि त्याच्या शहराचा रस्ता धरला. 29.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਦੋਇ ਸੌ ਸਤਾਵਨ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੨੫੭॥੪੮੫੬॥ਅਫਜੂੰ॥
इति स्री चरित्र पख्याने त्रिया चरित्रे मंत्री भूप संबादे दोइ सौ सतावन चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥२५७॥४८५६॥अफजूं॥

श्री चरित्रोपाख्यानातील त्रिचरित्रातील मंत्री भूप संबदाच्या २५७ व्या चरित्राची सांगता येथे आहे, सर्व शुभ आहे. २५७.४८५६. चालते

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चोवीस:

ਹੰਸਾ ਧੁਜ ਰਾਜਾ ਇਕ ਸੁਨਿਯਤ ॥
हंसा धुज राजा इक सुनियत ॥

हंसा धुज नावाचा राजा ऐकत असे

ਬਲ ਪ੍ਰਤਾਪ ਜਿਹ ਅਤਿ ਜਗ ਗੁਨਿਯਤ ॥
बल प्रताप जिह अति जग गुनियत ॥

ज्याच्या सामर्थ्यावर आणि वैभवावर संपूर्ण जगाचा विश्वास होता.

ਕੇਸੋਤਮਾ ਧਾਮ ਤਿਹ ਨਾਰੀ ॥
केसोतमा धाम तिह नारी ॥

त्यांच्या घरी केसोतमा नावाची एक स्त्री होती.

ਜਾ ਸਮ ਸੁਨੀ ਨ ਨੈਨ ਨਿਹਾਰੀ ॥੧॥
जा सम सुनी न नैन निहारी ॥१॥

अशी (सुंदर स्त्री) पूर्वी ऐकली नाही आणि माझ्या डोळ्यांनी पाहिली नाही. १.

ਹੰਸ ਮਤੀ ਤਿਹ ਗ੍ਰਿਹ ਦੁਹਿਤਾ ਇਕ ॥
हंस मती तिह ग्रिह दुहिता इक ॥

त्यांच्या घरी हंस मती नावाची मुलगी होती.

ਪੜੀ ਬ੍ਯਾਕਰਨ ਕੋਕ ਸਾਸਤ੍ਰਨਿਕ ॥
पड़ी ब्याकरन कोक सासत्रनिक ॥

(ते) व्याकरण, कोक आणि इतर अनेक शास्त्रांमध्ये चांगले शिकलेले होते.

ਤਾ ਸਮ ਅਵਰ ਨ ਕੋਊ ਜਗ ਮੈ ॥
ता सम अवर न कोऊ जग मै ॥

जगात त्याच्यासारखा दुसरा कोणी नव्हता.

ਥਕਿਤ ਰਹਿਤ ਨਿਰਖਤ ਰਵਿ ਮਗ ਮੈ ॥੨॥
थकित रहित निरखत रवि मग मै ॥२॥

त्याला पाहून सुर्यही वाटेत थकून जायचा. 2.

ਅੜਿਲ ॥
अड़िल ॥

अविचल:

ਅਤਿ ਸੁੰਦਰਿ ਵਹ ਬਾਲ ਜਗਤ ਮਹਿ ਜਾਨਿਯੈ ॥
अति सुंदरि वह बाल जगत महि जानियै ॥

ती स्त्री जगातील सर्वात सुंदर मानली जात होती.

ਜਿਹ ਸਮ ਅਵਰ ਸੁੰਦਰੀ ਕਹੂੰ ਨ ਬਖਾਨਿਯੈ ॥
जिह सम अवर सुंदरी कहूं न बखानियै ॥

तिच्यासारखी दुसरी सुंदरता नव्हती.

ਜੋਬਨ ਜੇਬ ਅਧਿਕ ਤਾ ਕੇ ਤਨ ਰਾਜਈ ॥
जोबन जेब अधिक ता के तन राजई ॥

जोबन आणि सौंदर्य तिच्या अंगावर खूप सुंदर दिसत होते.

ਹੋ ਨਿਰਖਿ ਚੰਦ੍ਰ ਅਰੁ ਸੂਰ ਮਦਨ ਛਬਿ ਲਾਜਈ ॥੩॥
हो निरखि चंद्र अरु सूर मदन छबि लाजई ॥३॥

सूर्य, चंद्र आणि कामदेवसुद्धा त्यांची प्रतिमा पाहून लाजत असत. 3.

ਰੂਪ ਕੁਅਰ ਸੁਕੁਮਾਰ ਜਬੈ ਅਬਲਾ ਲਹਾ ॥
रूप कुअर सुकुमार जबै अबला लहा ॥

(एक दिवस) जेव्हा त्या स्त्रीने कोमल कुमारिकेचे रूप पाहिले

ਜਾ ਸਮ ਨਿਰਖਾ ਕਹੂੰ ਨ ਕਹੂੰ ਕਿਨਹੂੰ ਕਹਾ ॥
जा सम निरखा कहूं न कहूं किनहूं कहा ॥

(म्हणून ते विचार करू लागले की) असे (सुंदर) कोणी पाहिले नाही आणि कोणी काही बोलले नाही.