श्री दसाम ग्रंथ

पान - 1417


ਅਦੂਰਾ ਜ਼ਿਮਰਦੀ ਬਰ ਆਵੁਰਦ ਦੂਦ ॥੬॥
अदूरा ज़िमरदी बर आवुरद दूद ॥६॥

आपल्या पुरुषत्वामुळे त्याने शत्रूंचा धुव्वा उडवला होता.(6)

ਵਜ਼ੀਰ ਯਕੇ ਬੂਦ ਓ ਹੋਸ਼ਮੰਦ ॥
वज़ीर यके बूद ओ होशमंद ॥

(दुसरा) राजाचा एक मंत्री अतिशय हुशार होता.

ਰਈਯਤ ਨਿਵਾਜ਼ ਅਸਤ ਦੁਸ਼ਮਨ ਗਜ਼ੰਦ ॥੭॥
रईयत निवाज़ असत दुशमन गज़ंद ॥७॥

ज्याने विषयाला प्रेरित केले परंतु शत्रूंना अपराध केले.(7)

ਵਜ਼ਾ ਦੁਖ਼ਤਰੇ ਹਸਤ ਰੌਸ਼ਨ ਚਰਾਗ਼ ॥
वज़ा दुक़तरे हसत रौशन चराग़ ॥

त्या मंत्र्याला एक मुलगी होती, जी प्रकाशासारखी प्रकाशित होती.

ਕਿ ਨਾਮੇ ਅਜ਼ਾ ਬੂਦ ਰੌਸ਼ਨ ਦਿਮਾਗ਼ ॥੮॥
कि नामे अज़ा बूद रौशन दिमाग़ ॥८॥

आणि तिचे नाव 'रोशन दिमाघ' (अर्थात प्रबुद्ध बुद्धी) ठेवण्यात आले.(८)

ਬ ਮਕਤਬ ਸਪੁਰਦੰਦ ਹਰ ਦੋ ਤਿਫ਼ਲ ॥
ब मकतब सपुरदंद हर दो तिफ़ल ॥

राजाने आपल्या दोन मुलांना दाखल केले.

ਕਿ ਤਿਫ਼ਲਸ਼ ਬਸੇ ਰੋਜ਼ ਗਸ਼ਤੰਦ ਖ਼ਿਜ਼ਲ ॥੯॥
कि तिफ़लश बसे रोज़ गशतंद क़िज़ल ॥९॥

जो शाळेत खूप वेळ बडबड करत होता.(9)

ਨਿਸ਼ਸਤੰਦ ਦਾਨਾਇ ਮੌਲਾਇ ਰੂਮ ॥
निशसतंद दानाइ मौलाइ रूम ॥

त्यांना रोमच्या एका बुद्धिमान मौलाना (धार्मिक पुजारी) सोबत दाखल करण्यात आले.

ਕਿ ਦਿਰਮਸ਼ ਬਬਖ਼ਸ਼ੀਦ ਆਂ ਮਰਜ਼ ਬੂਮ ॥੧੦॥
कि दिरमश बबक़शीद आं मरज़ बूम ॥१०॥

ज्याला संपत्ती आणि जमीन दिली गेली होती.(१०)

ਨਿਸ਼ਸਤੰਦ ਦਰ ਆਂ ਜਾਇ ਤਿਫ਼ਲੇ ਬਸੇ ॥
निशसतंद दर आं जाइ तिफ़ले बसे ॥

इतर मुलेही तिथे उपस्थित होती.

ਬੁਖ਼ਾਦੇ ਸੁਖ਼ਨ ਅਜ਼ ਕਿਤਾਬ ਹਰ ਕਸੇ ॥੧੧॥
बुक़ादे सुक़न अज़ किताब हर कसे ॥११॥

जे पुस्तकांमधून त्यांचे धडे वाचत असत.(11)

ਬ ਬਗ਼ਲ ਅੰਦਰ ਆਰੰਦ ਹਰ ਯਕ ਕਿਤਾਬ ॥
ब बग़ल अंदर आरंद हर यक किताब ॥

ते सर्व आपापल्या हाताखाली पुस्तके आणतील,

ਜ਼ਿ ਤਉਰੇਤ ਅੰਜੀਲ ਵਜਹੇ ਅਦਾਬ ॥੧੨॥
ज़ि तउरेत अंजील वजहे अदाब ॥१२॥

तोहरा आणि अंजील यांच्यावर अनेकदा चर्चा होते.(१२)

ਦੁ ਮਕਤਬ ਕੁਨਾਨੀਦ ਹਫ਼ਤ ਅਜ਼ ਜ਼ੁਬਾ ॥
दु मकतब कुनानीद हफ़त अज़ ज़ुबा ॥

सात भाषा शिकविण्यासाठी दोन शाळा स्थापन केल्या.

ਯਕੇ ਮਰਦ ਬੁਖ਼ਾਦੰਦ ਦੀਗਰ ਜ਼ਨਾ ॥੧੩॥
यके मरद बुक़ादंद दीगर ज़ना ॥१३॥

पुरुषांसाठी एक; दुसरा महिलांसाठी.(13)

ਕਿ ਤਿਫ਼ਲਾ ਬੁਖ਼ਾਦੰਦ ਮੁਲਾ ਖ਼ੁਸ਼ਸ਼ ॥
कि तिफ़ला बुक़ादंद मुला क़ुशश ॥

मुलांना एका मौलानाने शिकवले होते, (पुरुष इस्लामिक विद्वान),

ਜ਼ਨਾਰਾ ਬੁਖ਼ਾਦੰਦ ਜ਼ਨੇ ਫ਼ਾਜ਼ਲਸ਼ ॥੧੪॥
ज़नारा बुक़ादंद ज़ने फ़ाज़लश ॥१४॥

एका जाणकार महिलेने मुलींना सूचना दिली.(१४)

ਵਜ਼ਾ ਦਰਮਿਯਾ ਬੂਦ ਦੀਵਾਰ ਜ਼ੀਂ ॥
वज़ा दरमिया बूद दीवार ज़ीं ॥

दोन विभागांमध्ये एक भिंत बांधली होती,

ਯਕੇ ਆਂ ਤਰਫ਼ ਬੂਦ ਯਕੇ ਤਰਫ਼ ਈਂ ॥੧੫॥
यके आं तरफ़ बूद यके तरफ़ ईं ॥१५॥

मुलांना एका बाजूला आणि मुलींना दुसऱ्या बाजूला ठेवण्यात आले होते.(15)

ਸਬਕ ਬੁਰਦ ਹਰ ਦੋ ਜ਼ਿ ਹਰ ਯਕ ਹੁਨਰ ॥
सबक बुरद हर दो ज़ि हर यक हुनर ॥

दोन्ही बाजू जोरदार प्रयत्न करत होत्या,

ਇਲਮ ਕਸ਼ਮਕਸ਼ ਕਰਦ ਬਾ ਯਕ ਦਿਗਰ ॥੧੬॥
इलम कशमकश करद बा यक दिगर ॥१६॥

दुसऱ्या बाजूने शिकण्यासाठी आणि उत्कृष्ट होण्यासाठी,(16)

ਸੁਖ਼ਨ ਹਰ ਯਕੇ ਰਾਦ ਹਰ ਯਕ ਕਿਤਾਬ ॥
सुक़न हर यके राद हर यक किताब ॥

प्रत्येकाने सर्व पुस्तके वाचली,

ਜ਼ੁਬਾ ਫ਼ਰਸ਼ ਅਰਬੀ ਬਿਗੋਯਦ ਜਵਾਬ ॥੧੭॥
ज़ुबा फ़रश अरबी बिगोयद जवाब ॥१७॥

जे फारसी आणि अरबी भाषेत लिहिलेले होते.(१७)

ਇਲਮ ਰਾ ਸੁਖਨ ਰਾਦ ਬਾ ਯਕ ਦਿਗਰ ॥
इलम रा सुखन राद बा यक दिगर ॥

त्यांनी आपापसात शिक्षणावर चर्चा केली,

ਜ਼ਿ ਕਾਮਲ ਜ਼ਿ ਜ਼ਾਯਲ ਜ਼ਿ ਨਾਰਦ ਸਿਯਰ ॥੧੮॥
ज़ि कामल ज़ि ज़ायल ज़ि नारद सियर ॥१८॥

ते बुद्धिमान किंवा तर्कहीन असले तरीही.(18)

ਕਿ ਸ਼ਮਸ਼ੇਰ ਇਲਮੋ ਅਲਮਬਰ ਕਸ਼ੀਦ ॥
कि शमशेर इलमो अलमबर कशीद ॥

त्यांनी तलवारबाजीचे शिक्षण घेण्यासाठी झेंडे उभारले,

ਬਹਾਰੇ ਜਵਾਨੀ ਬ ਹਰਦੋ ਰਸ਼ੀਦ ॥੧੯॥
बहारे जवानी ब हरदो रशीद ॥१९॥

ते परिपक्वतेच्या वयात पोहोचताच.(19)

ਬਹਾਰਸ਼ ਦਰ ਆਮਦ ਗੁਲੇ ਦੋਸਤਾ ॥
बहारश दर आमद गुले दोसता ॥

जसजसा वसंत ऋतु जवळ आला,

ਬਜੁੰਬਸ਼ ਦਰਾਮਦ ਸਹੇ ਚੀਸਤਾ ॥੨੦॥
बजुंबश दरामद सहे चीसता ॥२०॥

दोन्ही गटांमध्ये, चायना सिंड्रोम वाढला.(20)

ਬਰਖ਼ਸ਼ ਅੰਦਰ ਆਮਦ ਸ਼ਹਿਨਸ਼ਾਹਿ ਚੀਂ ॥
बरक़श अंदर आमद शहिनशाहि चीं ॥

चीनच्या राजांच्या राजाप्रमाणे, त्यांच्या इच्छा वाढल्या,

ਬਖ਼ੂਬੀ ਦਰਾਮਦ ਤਨੇ ਨਾਜ਼ਨੀਂ ॥੨੧॥
बक़ूबी दरामद तने नाज़नीं ॥२१॥

विशेषतः, महिलांनी सुंदर भेटवस्तू मिळवल्या.(21)

ਬ ਖ਼ੂਬੀ ਦਰ ਆਮਦ ਗੁਲੇ ਬੋਸਤਾ ॥
ब क़ूबी दर आमद गुले बोसता ॥

ते सर्व बागेसारखे फुलले,

ਬ ਐਸ਼ ਅੰਦਰ ਆਮਦ ਦਿਲੇ ਦੋਸਤਾ ॥੨੨॥
ब ऐश अंदर आमद दिले दोसता ॥२२॥

आणि सर्व मित्र आनंदात रमले.(२२)

ਜ਼ਿ ਦੇਵਾਰ ਜੋ ਅੰਦਰੂੰ ਮੂਸ ਹਸਤ ॥
ज़ि देवार जो अंदरूं मूस हसत ॥

त्या भिंतीच्या आत एक उंदीर राहत होता,

ਜ਼ਿ ਦੇਵਾਰ ਓ ਹਮ ਚੂੰ ਸੂਰਾਖ ਗਸ਼ਤ ॥੨੩॥
ज़ि देवार ओ हम चूं सूराख गशत ॥२३॥

ज्यामुळे भिंतीमध्ये छिद्रे दिसू लागली होती.(२३)

ਬ ਦੀਦਨ ਅਜ਼ਾ ਅੰਦਰੂੰ ਹਰ ਦੁ ਤਨ ॥
ब दीदन अज़ा अंदरूं हर दु तन ॥

त्यांच्याद्वारे दोन (लोक) एकमेकांचे निरीक्षण करत असत.

ਚਰਾਗ਼ੇ ਜਹਾ ਆਫ਼ਤਾਬੇ ਯਮਨ ॥੨੪॥
चराग़े जहा आफ़ताबे यमन ॥२४॥

एक विश्वाचा प्रकाश होता आणि दुसरा यमनी आकाशाचा सूर्य होता.(24)

ਚੁਨਾ ਇਸ਼ਕ ਆਵੇਖ਼ਤ ਹਰ ਦੋ ਨਿਹਾ ॥
चुना इशक आवेक़त हर दो निहा ॥

अशा प्रकारे ते दोघे प्रेमप्रकरणात अडकले,

ਕਿ ਇਲਮਸ਼ ਰਵਦ ਦਸਤ ਹੋਸ਼ ਅਜ਼ ਜਹਾ ॥੨੫॥
कि इलमश रवद दसत होश अज़ जहा ॥२५॥

आणि त्यांनी त्यांच्या शिक्षणाकडे आणि सांसारिक जागरूकतेकडे दुर्लक्ष केले.(२५)

ਚੁਨਾ ਹਰ ਦੁ ਆਵੇਖ਼ਤ ਬਾਹਮ ਰਗ਼ੇਬ ॥
चुना हर दु आवेक़त बाहम रग़ेब ॥

त्यांच्या प्रेमात अडकणे इतके तीव्र होते,

ਕਿ ਦਸਤ ਅਜ਼ ਇਨਾਰਫ਼ਤ ਪਾ ਅਜ਼ ਰਕੇਬ ॥੨੬॥
कि दसत अज़ इनारफ़त पा अज़ रकेब ॥२६॥

की त्या दोघांनी त्यांच्या घोड्यांच्या रकाबाचे व्यवस्थापन करण्याची संवेदना गमावली (२६)

ਬ ਪੁਰਸ਼ੀਦ ਹਰ ਦੋ ਕਿ ਏ ਨੇਕ ਖ਼ੋਇ ॥
ब पुरशीद हर दो कि ए नेक क़ोइ ॥

दोघांनी एकमेकांना विचारले, 'अरे प्रिये, तू सूर्यासारखा आहेस.

ਕਿ ਏ ਆਫ਼ਤਾਬੇ ਜਹਾ ਮਾਹ ਰੋਇ ॥੨੭॥
कि ए आफ़ताबे जहा माह रोइ ॥२७॥

'आणि तू, विश्वाचा ज्ञानी, आणि चंद्राचा पाठलाग करणारा, तू कसा आहेस?'(२७)

ਕਿ ਈਂ ਹਾਲ ਗੁਜ਼ਰਦ ਬ ਆਂ ਹਰ ਦੋ ਤਨ ॥
कि ईं हाल गुज़रद ब आं हर दो तन ॥

दोघेही अशा अवस्थेतून जात असताना

ਬਿ ਪੁਰਸ਼ੀਦ ਅਖ਼ਵੰਦ ਵ ਅਖ਼ਵੰਦ ਜ਼ਨ ॥੨੮॥
बि पुरशीद अक़वंद व अक़वंद ज़न ॥२८॥

पुरुष आणि महिला शिक्षक दोघांनीही विचारले,(28)

ਚਰਾਗ਼ੇ ਫ਼ਲਕ ਆਫ਼ਤਾਬੇ ਜਹਾ ॥
चराग़े फ़लक आफ़ताबे जहा ॥

'हे, तू आकाशाचा दिवा आणि विश्वाचा ज्ञानी,

ਚਰਾ ਲਾਗਰੀ ਗਸ਼ਤ ਵਜਹੇ ਨੁਮਾ ॥੨੯॥
चरा लागरी गशत वजहे नुमा ॥२९॥

'तुम्ही सुस्त का दिसत आहात? (29)

ਚਿ ਆਜ਼ਾਰ ਗਸ਼ਤਹ ਬੁਗੋ ਜਾਨ ਮਾ ॥
चि आज़ार गशतह बुगो जान मा ॥

'आमच्या प्रियजनांनो, आम्हाला सांगा, तुम्हाला कशामुळे त्रास झाला?