श्री दसाम ग्रंथ

पान - 673


ਸੰਗੀਤ ਕਰਤ ਬਿਚਾਰ ॥੪੬੮॥
संगीत करत बिचार ॥४६८॥

ती आनंदाचे निवासस्थान होती आणि तिचे डोळे मोहक होते ती विचारपूर्वक तिचे संगीत गात होती.468.

ਦੁਤਿ ਮਾਨ ਰੂਪ ਅਪਾਰ ॥
दुति मान रूप अपार ॥

(त्याचे) रूप अपार तेजस्वी होते.

ਗੁਣਵੰਤ ਸੀਲ ਉਦਾਰ ॥
गुणवंत सील उदार ॥

ती सुंदर, सौम्य आणि उदार होती

ਸੁਖ ਸਿੰਧੁ ਰਾਗ ਨਿਧਾਨ ॥
सुख सिंधु राग निधान ॥

आनंदाचा सागर आणि रागांचा खजिना होता

ਹਰਿ ਲੇਤ ਹੇਰਤਿ ਪ੍ਰਾਨ ॥੪੬੯॥
हरि लेत हेरति प्रान ॥४६९॥

ती स्त्री, संगीताचा खजिना, तिने ज्या दिशेला पाहिलं, तिथं तिने सगळ्यांना मोहित केलं.469.

ਅਕਲੰਕ ਜੁਬਨ ਮਾਨ ॥
अकलंक जुबन मान ॥

ती कलंक नसलेली नोकरी करणारी होती.

ਸੁਖ ਸਿੰਧੁ ਸੁੰਦਰਿ ਥਾਨ ॥
सुख सिंधु सुंदरि थान ॥

ती निष्कलंक आणि सन्माननीय स्त्री आनंदाचा सागर होती

ਇਕ ਚਿਤ ਗਾਵਤ ਰਾਗ ॥
इक चित गावत राग ॥

प्रसन्न मूडमध्ये ती एक राग म्हणायची,

ਉਫਟੰਤ ਜਾਨੁ ਸੁਹਾਗ ॥੪੭੦॥
उफटंत जानु सुहाग ॥४७०॥

ती मनाच्या एकाग्रतेने गात होती आणि शुभ गाणी तिच्या अंतर्मनातून बाहेर पडत आहेत असे वाटत होते.470.

ਤਿਹ ਪੇਖ ਕੈ ਜਟਿ ਰਾਜ ॥
तिह पेख कै जटि राज ॥

त्याला पाहून जटाधारी योगी राज (दत्त)

ਸੰਗ ਲੀਨ ਜੋਗ ਸਮਾਜ ॥
संग लीन जोग समाज ॥

तिला पाहून योगी राजाने आपल्या सर्व योगींना एकत्र केले

ਰਹਿ ਰੀਝ ਆਪਨ ਚਿਤ ॥
रहि रीझ आपन चित ॥

त्याच्या मनात आनंद झाला

ਜੁਗ ਰਾਜ ਜੋਗ ਪਵਿਤ ॥੪੭੧॥
जुग राज जोग पवित ॥४७१॥

ते शुद्ध योगीन पाहून सर्वजण प्रसन्न झाले.471.

ਇਹ ਭਾਤਿ ਜੋ ਹਰਿ ਸੰਗ ॥
इह भाति जो हरि संग ॥

अशा प्रकारे हरिसह

ਹਿਤ ਕੀਜੀਐ ਅਨਭੰਗ ॥
हित कीजीऐ अनभंग ॥

योगी राजाने विचार केला की जर अशा प्रकारे स्वतःला इतर सर्व बाजूंपासून अलिप्त केले तर.

ਤਬ ਪਾਈਐ ਹਰਿ ਲੋਕ ॥
तब पाईऐ हरि लोक ॥

तेव्हा (त्याला) हरि-लोकाची प्राप्ती नक्कीच होईल.

ਇਹ ਬਾਤ ਮੈ ਨਹੀ ਸੋਕ ॥੪੭੨॥
इह बात मै नही सोक ॥४७२॥

मन परमेश्वरावर एकाग्र झाले की मग कोणत्याही भीतीशिवाय परमेश्वराचा साक्षात्कार होऊ शकतो.472.

ਚਿਤ ਚਉਪ ਸੋ ਭਰ ਚਾਇ ॥
चित चउप सो भर चाइ ॥

(दत्ताचे) अंतःकरण आनंदाने व प्रेमाने भरले होते

ਗੁਰ ਜਾਨਿ ਕੈ ਪਰਿ ਪਾਇ ॥
गुर जानि कै परि पाइ ॥

उत्साही ऋषींनी तिला आपला गुरु मानून तिच्या पाया पडलो

ਚਿਤ ਤਊਨ ਕੇ ਰਸ ਭੀਨ ॥
चित तऊन के रस भीन ॥

चित् त्याच्या प्रेमात बुडाला होता.

ਗੁਰੁ ਤੇਈਸਵੋ ਤਿਹ ਕੀਨ ॥੪੭੩॥
गुरु तेईसवो तिह कीन ॥४७३॥

तिच्या प्रेमात लीन होऊन, ऋषींच्या राजाने तिला आपला तेविसावा गुरु म्हणून दत्तक घेतले.४७३.

ਇਤਿ ਜਛਣੀ ਨਾਰਿ ਰਾਗ ਗਾਵਤੀ ਗੁਰੂ ਤੇਈਸਵੋ ਸਮਾਪਤੰ ॥੨੩॥
इति जछणी नारि राग गावती गुरू तेईसवो समापतं ॥२३॥

एका यक्ष स्त्री-गायिकेला तेविसावे गुरु म्हणून दत्तक घेण्याच्या वर्णनाचा शेवट.

ਤੋਮਰ ਛੰਦ ॥
तोमर छंद ॥

(आता चोविसाव्या गुरूच्या दत्तकतेचे वर्णन सुरू होते [कार्नेशन])

ਤਬ ਬਹੁਤ ਬਰਖ ਪ੍ਰਮਾਨ ॥
तब बहुत बरख प्रमान ॥

तोमर श्लोक

ਚੜਿ ਮੇਰ ਸ੍ਰਿੰਗ ਮਹਾਨ ॥
चड़ि मेर स्रिंग महान ॥

सुमेर पर्वताचे मोठे शिखर चढून

ਕੀਅ ਘੋਰ ਤਪਸਾ ਉਗ੍ਰ ॥
कीअ घोर तपसा उग्र ॥

कठोर तपश्चर्या केली,

ਤਬ ਰੀਝਏ ਕਛੁ ਸੁਗ੍ਰ ॥੪੭੪॥
तब रीझए कछु सुग्र ॥४७४॥

नंतर सुमेरू पर्वतावर चढून ऋषींनी अनेक वर्षे महान तपस्या केली आणि सार-शोधक म्हणून प्रसन्न वाटले.४७४.

ਜਗ ਦੇਖ ਕੇ ਬਿਵਹਾਰ ॥
जग देख के बिवहार ॥

जगाचे वर्तन पाहून,

ਮੁਨਿ ਰਾਜ ਕੀਨ ਬਿਚਾਰ ॥
मुनि राज कीन बिचार ॥

असे मुनिराजांनी मानले

ਇਨ ਕਉਨ ਸੋ ਉਪਜਾਇ ॥
इन कउन सो उपजाइ ॥

जो (जग) निर्माण करतो.

ਫਿਰਿ ਲੇਤਿ ਆਪਿ ਮਿਲਾਇ ॥੪੭੫॥
फिरि लेति आपि मिलाइ ॥४७५॥

जगाचा व्यवहार पाहून ऋषींनी विचार केला की तो कोण आहे, जो जग निर्माण करतो आणि नंतर स्वतःमध्ये विलीन करतो?475.

ਤਿਹ ਚੀਨੀਐ ਕਰਿ ਗਿਆਨ ॥
तिह चीनीऐ करि गिआन ॥

त्याने ज्ञानाने समजून घेतले पाहिजे,

ਤਬ ਹੋਇ ਪੂਰਣ ਧ੍ਯਾਨ ॥
तब होइ पूरण ध्यान ॥

जेव्हा त्याला ज्ञानाद्वारे ओळखले जाते, तेव्हा आराधना पूर्ण होईल

ਤਿਹ ਜਾਣੀਐ ਜਤ ਜੋਗ ॥
तिह जाणीऐ जत जोग ॥

त्याने योगाद्वारे जाट (इंद्रियांवर मात करणारा) जाणला पाहिजे

ਤਬ ਹੋਇ ਦੇਹ ਅਰੋਗ ॥੪੭੬॥
तब होइ देह अरोग ॥४७६॥

जर योगाच्या माध्यमातून त्याचे आकलन झाले, तरच शरीर (आणि मन) पूर्णपणे निरोगी होईल.476.

ਤਬ ਏਕ ਪੁਰਖ ਪਛਾਨ ॥
तब एक पुरख पछान ॥

मग एक माणूस ओळखला जाईल.

ਜਗ ਨਾਸ ਜਾਹਿਨ ਜਾਨ ॥
जग नास जाहिन जान ॥

तेव्हा परम तत्व जाणले जाईल (जेव्हा हे लक्षात येईल) की तो जगाचा संहारक देखील आहे.

ਸਬ ਜਗਤ ਕੋ ਪਤਿ ਦੇਖਿ ॥
सब जगत को पति देखि ॥

(ज्याला) सर्व जगाचा स्वामी म्हणून पाहिले जाते,

ਅਨਭਉ ਅਨੰਤ ਅਭੇਖ ॥੪੭੭॥
अनभउ अनंत अभेख ॥४७७॥

तो जगाचा स्वामी खरा आहे आणि परमेश्वर परम लीन आहे आणि तो सर्व रूपांच्याही पलीकडे आहे.477.

ਬਿਨ ਏਕ ਨਾਹਿਨ ਸਾਤਿ ॥
बिन एक नाहिन साति ॥

(त्या) जाणल्याशिवाय शांती नाही,

ਸਭ ਤੀਰਥ ਕਿਯੁੰ ਨ ਅਨਾਤ ॥
सभ तीरथ कियुं न अनात ॥

सर्व तीर्थस्थानावरील स्नान निष्फळ होईल त्या एका परमेश्वराशिवाय शांती नाही

ਜਬ ਸੇਵਿਹੋ ਇਕਿ ਨਾਮ ॥
जब सेविहो इकि नाम ॥

एका नामाचे ध्यान करताना,

ਤਬ ਹੋਇ ਪੂਰਣ ਕਾਮ ॥੪੭੮॥
तब होइ पूरण काम ॥४७८॥

जेव्हा त्याची सेवा केली जाईल आणि त्याचे नामस्मरण केले जाईल तेव्हा सर्व इच्छा पूर्ण होतील.478.

ਬਿਨੁ ਏਕ ਚੌਬਿਸ ਫੋਕ ॥
बिनु एक चौबिस फोक ॥

(त्या) एक शिवाय चोवीस (गुरूंची शिकवण) आहेत.

ਸਬ ਹੀ ਧਰਾ ਸਬ ਲੋਕ ॥
सब ही धरा सब लोक ॥

त्या एका परमेश्वराशिवाय सर्व चोवीस अवतार आणि इतर सर्व निरर्थक आहेत

ਜਿਨਿ ਏਕ ਕਉ ਪਹਿਚਾਨ ॥
जिनि एक कउ पहिचान ॥

ज्यांनी एक ओळखले आहे,

ਤਿਨ ਚਉਬਿਸੋ ਰਸ ਮਾਨ ॥੪੭੯॥
तिन चउबिसो रस मान ॥४७९॥

जो एक परमेश्वराला ओळखतो, तो चोवीस अवतारांची पूजा करूनही आनंदी राहील.479.

ਜੇ ਏਕ ਕੇ ਰਸ ਭੀਨ ॥
जे एक के रस भीन ॥

जे एखाद्याच्या रसात (प्रेम) भिजलेले आहेत,

ਤਿਨਿ ਚਉਬਿਸੋ ਰਸਿ ਲੀਨ ॥
तिनि चउबिसो रसि लीन ॥

जो एका परमेश्वराच्या प्रेमात पडतो, त्याला सर्व चोवीस अवतारांच्या अद्भुत कृत्यांबद्दल जाणून घेतल्याने आनंद होईल.

ਜਿਨ ਏਕ ਕੋ ਨਹੀ ਬੂਝ ॥
जिन एक को नही बूझ ॥

ज्यांनी एक विझवले नाही,

ਤਿਹ ਚਉਬਿਸੈ ਨਹੀ ਸੂਝ ॥੪੮੦॥
तिह चउबिसै नही सूझ ॥४८०॥

जो एका परमेश्वराला ओळखत नाही, तो चोवीस अवतारांचे रहस्य जाणू शकत नाही.480.

ਜਿਨਿ ਏਕ ਕੌ ਨਹੀ ਚੀਨ ॥
जिनि एक कौ नही चीन ॥

ज्यांनी ओळखले नाही,