श्री दसाम ग्रंथ

पान - 837


ਬਚਨ ਸੁਨਤ ਕ੍ਰੁਧਿਤ ਤ੍ਰਿਯ ਭਈ ॥
बचन सुनत क्रुधित त्रिय भई ॥

(हे) शब्द ऐकून (ती) स्त्री रागावली.

ਜਰਿ ਬਰਿ ਆਠ ਟੂਕ ਹ੍ਵੈ ਗਈ ॥
जरि बरि आठ टूक ह्वै गई ॥

हे सर्व ऐकून ती रागाने उडाली आणि विचारात पडली.

ਅਬ ਹੀ ਚੋਰਿ ਚੋਰਿ ਕਹਿ ਉਠਿਹੌ ॥
अब ही चोरि चोरि कहि उठिहौ ॥

(मी म्हणू लागलो, मी) आता मी चोर चोर म्हणत आवाज काढतोय

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दोहिरा

ਹਸਿ ਖੇਲੋ ਸੁਖ ਸੋ ਰਮੋ ਕਹਾ ਕਰਤ ਹੋ ਰੋਖ ॥
हसि खेलो सुख सो रमो कहा करत हो रोख ॥

(ती) 'तुला एवढा राग का येतोय, आनंदाने माझ्याशी सेक्स कर.

ਨੈਨ ਰਹੇ ਨਿਹੁਰਾਇ ਕ੍ਯੋ ਹੇਰਤ ਲਗਤ ਨ ਦੋਖ ॥੫੬॥
नैन रहे निहुराइ क्यो हेरत लगत न दोख ॥५६॥

'माझे डोळे तुला आमंत्रण देत आहेत, ते काय प्रकट करीत आहेत ते तुला समजत नाही का?' (५६)

ਯਾ ਤੇ ਹਮ ਹੇਰਤ ਨਹੀ ਸੁਨਿ ਸਿਖ ਹਮਾਰੇ ਬੈਨ ॥
या ते हम हेरत नही सुनि सिख हमारे बैन ॥

(राजा) 'ऐक, लक्षपूर्वक ऐक, मी तुझ्याकडे पाहत नाही.

ਲਖੇ ਲਗਨ ਲਗਿ ਜਾਇ ਜਿਨ ਬਡੇ ਬਿਰਹਿਯਾ ਨੈਨ ॥੫੭॥
लखे लगन लगि जाइ जिन बडे बिरहिया नैन ॥५७॥

'कारण दिसणे वेगळेपणाची भावना निर्माण करतात.'(57)

ਛਪੈ ਛੰਦ ॥
छपै छंद ॥

छपे छंद

ਦਿਜਨ ਦੀਜਿਯਹੁ ਦਾਨ ਦ੍ਰੁਜਨ ਕਹ ਦ੍ਰਿਸਟਿ ਦਿਖੈਯਹੁ ॥
दिजन दीजियहु दान द्रुजन कह द्रिसटि दिखैयहु ॥

'धर्मादाय हे पुरोहितांना लाभलेले असते आणि मूळ विचारसरणीच्या माणसांना हेटाळणी दिसते.

ਸੁਖੀ ਰਾਖਿਯਹੁ ਸਾਥ ਸਤ੍ਰੁ ਸਿਰ ਖੜਗ ਬਜੈਯਹੁ ॥
सुखी राखियहु साथ सत्रु सिर खड़ग बजैयहु ॥

'मित्रांना आराम मिळतो आणि शत्रू डोक्यावर तलवारीने वार करतात.

ਲੋਕ ਲਾਜ ਕਉ ਛਾਡਿ ਕਛੂ ਕਾਰਜ ਨਹਿ ਕਰਿਯਹੁ ॥
लोक लाज कउ छाडि कछू कारज नहि करियहु ॥

'जनतेचे मत लक्षात घेऊन कोणतेही कृत्य केले जात नाही.

ਪਰ ਨਾਰੀ ਕੀ ਸੇਜ ਪਾਵ ਸੁਪਨੇ ਹੂੰ ਨ ਧਰਿਯਹੁ ॥
पर नारी की सेज पाव सुपने हूं न धरियहु ॥

'दुसऱ्याच्या बायकोसोबत अंथरुणावर पडण्याचे स्वप्नही पाहू नये.

ਗੁਰ ਜਬ ਤੇ ਮੁਹਿ ਕਹਿਯੋ ਇਹੈ ਪ੍ਰਨ ਲਯੋ ਸੁ ਧਾਰੈ ॥
गुर जब ते मुहि कहियो इहै प्रन लयो सु धारै ॥

जेव्हापासून गुरूंनी मला हा धडा शिकवला आहे.

ਹੋ ਪਰ ਧਨ ਪਾਹਨ ਤੁਲਿ ਤ੍ਰਿਯਾ ਪਰ ਮਾਤ ਹਮਾਰੈ ॥੫੮॥
हो पर धन पाहन तुलि त्रिया पर मात हमारै ॥५८॥

दुसऱ्याची कोणतीही वस्तू दगडासारखी असते आणि दुसऱ्याची पत्नी माझ्यासाठी आईसारखी असते.'(58)

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दोहिरा

ਸੁਨਤ ਰਾਵ ਕੋ ਬਚ ਸ੍ਰਵਨ ਤ੍ਰਿਯ ਮਨਿ ਅਧਿਕ ਰਿਸਾਇ ॥
सुनत राव को बच स्रवन त्रिय मनि अधिक रिसाइ ॥

राजाचे बोलणे ऐकून ती आणखी संतप्त झाली.

ਚੋਰ ਚੋਰ ਕਹਿ ਕੈ ਉਠੀ ਸਿਖ੍ਯਨ ਦਿਯੋ ਜਗਾਇ ॥੫੯॥
चोर चोर कहि कै उठी सिख्यन दियो जगाइ ॥५९॥

आणि “चोर, चोर” असे ओरडून तिने तिच्या सर्व साथीदारांना जागे केले.(५९)

ਸੁਨਤ ਚੋਰ ਕੋ ਬਚ ਸ੍ਰਵਨ ਅਧਿਕ ਡਰਿਯੋ ਨਰ ਨਾਹਿ ॥
सुनत चोर को बच स्रवन अधिक डरियो नर नाहि ॥

“चोर, चोर” अशी हाक ऐकून राजा घाबरला.

ਪਨੀ ਪਾਮਰੀ ਤਜਿ ਭਜ੍ਯੋ ਸੁਧਿ ਨ ਰਹੀ ਮਨ ਮਾਹਿ ॥੬੦॥
पनी पामरी तजि भज्यो सुधि न रही मन माहि ॥६०॥

त्याने आपली विवेकबुद्धी गमावली आणि आपले जोडे आणि रेशमी वस्त्र तिथेच सोडून पळून गेला.(60)

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਇਕੀਸਵੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੨੧॥੪੩੯॥ਅਫਜੂੰ॥
इति स्री चरित्र पख्याने त्रिया चरित्रे मंत्री भूप संबादे इकीसवो चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥२१॥४३९॥अफजूं॥

राजा आणि मंत्री यांच्या शुभ चरित्रांच्या संभाषणाची एकविसावी बोधकथा, आशीर्वादाने पूर्ण. (२१)(४३९)

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दोहिरा

ਸੁਨਤ ਚੋਰ ਕੇ ਬਚ ਸ੍ਰਵਨ ਉਠਿਯੋ ਰਾਇ ਡਰ ਧਾਰ ॥
सुनत चोर के बच स्रवन उठियो राइ डर धार ॥

“चोर, चोर” अशी हाक राजाने ऐकली तेव्हा तो भयंकर झाला.

ਭਜਿਯੋ ਜਾਇ ਡਰ ਪਾਇ ਮਨ ਪਨੀ ਪਾਮਰੀ ਡਾਰਿ ॥੧॥
भजियो जाइ डर पाइ मन पनी पामरी डारि ॥१॥

तो त्याचे बूट आणि रेशमी झगा मागे सोडून पळत सुटला.(1)

ਚੋਰਿ ਸੁਨਤ ਜਾਗੇ ਸਭੈ ਭਜੈ ਨ ਦੀਨਾ ਰਾਇ ॥
चोरि सुनत जागे सभै भजै न दीना राइ ॥

चोराची हाक ऐकून सर्व जागे झाले आणि राजाला पळून जाऊ दिले नाही.

ਕਦਮ ਪਾਚ ਸਾਤਕ ਲਗੇ ਮਿਲੇ ਸਿਤਾਬੀ ਆਇ ॥੨॥
कदम पाच सातक लगे मिले सिताबी आइ ॥२॥

आणि पाच-सात फुटांच्या आत त्यांनी त्याला पकडले.(२)

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चौपायी

ਚੋਰ ਬਚਨ ਸਭ ਹੀ ਸੁਨਿ ਧਾਏ ॥
चोर बचन सभ ही सुनि धाए ॥

'चोर चोर' हे शब्द ऐकून सगळे धावले.

ਕਾਢੇ ਖੜਗ ਰਾਇ ਪ੍ਰਤਿ ਆਏ ॥
काढे खड़ग राइ प्रति आए ॥

इतरांनीही “चोर” हाक ऐकली आणि तलवारी घेऊन बाहेर पडले.

ਕੂਕਿ ਕਹੈ ਤੁਹਿ ਜਾਨ ਨ ਦੈਹੈ ॥
कूकि कहै तुहि जान न दैहै ॥

ते आव्हान देऊ लागले आणि म्हणू लागले की तुला जाऊ देणार नाही

ਤੁਹਿ ਤਸਕਰ ਜਮਧਾਮ ਪਠੈ ਹੈ ॥੩॥
तुहि तसकर जमधाम पठै है ॥३॥

लोकांनी त्याच्यावर आरडाओरडा केला आणि त्याला नरकात पाठवले पाहिजे असे मत व्यक्त केले.

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दोहिरा

ਆਗੇ ਪਾਛੇ ਦਾਹਨੇ ਘੇਰਿ ਦਸੋ ਦਿਸ ਲੀਨ ॥
आगे पाछे दाहने घेरि दसो दिस लीन ॥

त्याला डावीकडून उजवीकडे आणि सर्व दिशांनी गोळा केले गेले.

ਪੈਂਡ ਭਜਨ ਕੌ ਨ ਰਹਿਯੋ ਰਾਇ ਜਤਨ ਯੌ ਕੀਨ ॥੪॥
पैंड भजन कौ न रहियो राइ जतन यौ कीन ॥४॥

राजाने प्रयत्न केले पण त्याला (पळून जाण्याचे) कोणतेही साधन सापडले नाही.(4)

ਵਾ ਕੀ ਕਰ ਦਾਰੀ ਧਰੀ ਪਗਿਯਾ ਲਈ ਉਤਾਰਿ ॥
वा की कर दारी धरी पगिया लई उतारि ॥

लोकांनी त्याची दाढी ओढली आणि त्याची पगडी काढली

ਚੋਰ ਚੋਰ ਕਰਿ ਤਿਹ ਗਹਿਯੋ ਦ੍ਵੈਕ ਮੁਤਹਰੀ ਝਾਰਿ ॥੫॥
चोर चोर करि तिह गहियो द्वैक मुतहरी झारि ॥५॥

त्याला “चोर, चोर” म्हणत त्यांनी लाठ्या-काठ्या मारल्या.(५)

ਲਗੇ ਮੁਹਤਰੀ ਕੇ ਗਿਰਿਯੋ ਭੂਮਿ ਮੂਰਛਨਾ ਖਾਇ ॥
लगे मुहतरी के गिरियो भूमि मूरछना खाइ ॥

लाठीमाराने तो सपाटून खाली पडला आणि बेशुद्ध झाला.

ਭੇਦ ਨ ਕਾਹੂੰ ਨਰ ਲਹਿਯੋ ਮੁਸਕੈ ਲਈ ਚੜਾਇ ॥੬॥
भेद न काहूं नर लहियो मुसकै लई चड़ाइ ॥६॥

लोकांनी खरा मुद्दा न समजता त्याला दोरीने बांधले.(6)

ਲਾਤ ਮੁਸਟ ਬਾਜਨ ਲਗੀ ਸਿਖ੍ਯ ਪਹੁੰਚੇ ਆਇ ॥
लात मुसट बाजन लगी सिख्य पहुंचे आइ ॥

शिखही आले तेव्हा ते मुक्का आणि लाथा मारत होते.

ਭ੍ਰਾਤ ਭ੍ਰਾਤ ਤ੍ਰਿਯ ਕਹਿ ਰਹੀ ਕੋਊ ਨ ਸਕਿਯੋ ਛੁਰਾਇ ॥੭॥
भ्रात भ्रात त्रिय कहि रही कोऊ न सकियो छुराइ ॥७॥

ती स्त्री ओरडली, “भाऊ, भाऊ,” पण त्याला वाचवू शकली नाही.

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चौपायी

ਜੂਤੀ ਬਹੁ ਤਿਹ ਮੂੰਡ ਲਗਾਈ ॥
जूती बहु तिह मूंड लगाई ॥

त्याच्या डोक्यात अनेक जोडे मारले

ਮੁਸਕੈ ਤਾ ਕੀ ਐਠ ਚੜਾਈ ॥
मुसकै ता की ऐठ चड़ाई ॥

त्याच्या चेहऱ्यावर चपला मारल्या गेल्या आणि हात घट्ट बांधले गेले.

ਬੰਦਸਾਲ ਤਿਹ ਦਿਯਾ ਪਠਾਈ ॥
बंदसाल तिह दिया पठाई ॥

त्याची रवानगी तुरुंगात करण्यात आली

ਆਨਿ ਆਪਨੀ ਸੇਜ ਸੁਹਾਈ ॥੮॥
आनि आपनी सेज सुहाई ॥८॥

त्याला तुरुंगात टाकण्यात आले आणि ती स्त्री परत तिच्या पलंगावर आली.(8)

ਇਹ ਛਲ ਖੇਲਿ ਰਾਇ ਭਜ ਆਯੋ ॥
इह छल खेलि राइ भज आयो ॥

-63

ਬੰਦਸਾਲ ਤ੍ਰਿਯ ਭ੍ਰਾਤ ਪਠਾਯੋ ॥
बंदसाल त्रिय भ्रात पठायो ॥

अशा फसवणुकीतून राजा मुक्त झाला आणि आपल्या भावाची रवानगी तुरुंगात केली.

ਸਿਖ੍ਯਨ ਭੇਦ ਅਭੇਦ ਨ ਪਾਯੋ ॥
सिख्यन भेद अभेद न पायो ॥

(नाही) सेवकाला रहस्य समजू शकले नाही