श्री दसाम ग्रंथ

पान - 264


ਜਾਨੋ ਬਸੰਤ ਕੇ ਅੰਤ ਸਮੈ ਕਦਲੀ ਦਲ ਪਉਨ ਪ੍ਰਚੰਡ ਉਖਾਰੇ ॥੬੧੦॥
जानो बसंत के अंत समै कदली दल पउन प्रचंड उखारे ॥६१०॥

वसंत ऋतूच्या शेवटी हिंसक वाऱ्याने केळीची झाडे उपटून फेकल्याप्रमाणे हत्ती, घोडे, रथ आणि सारथी रणांगणात खाली पडले.610.

ਧਾਇ ਪਰੇ ਕਰ ਕੋਪ ਬਨੇਚਰ ਹੈ ਤਿਨ ਕੇ ਜੀਅ ਰੋਸ ਜਗਯੋ ॥
धाइ परे कर कोप बनेचर है तिन के जीअ रोस जगयो ॥

त्यांच्या अंतःकरणात क्रोध जागृत झाल्यामुळे वानरांना राग आला.

ਕਿਲਕਾਰ ਪੁਕਾਰ ਪਰੇ ਚਹੂੰ ਘਾਰਣ ਛਾਡਿ ਹਠੀ ਨਹਿ ਏਕ ਭਗਯੋ ॥
किलकार पुकार परे चहूं घारण छाडि हठी नहि एक भगयो ॥

वानरांचे सैन्यही शत्रूवर तुटून पडले, अंतःकरणात प्रचंड क्रोधित होऊन चारही बाजूंनी पुढे सरसावले, हिंसकपणे आरडाओरडा करत मागे हटले.

ਗਹਿ ਬਾਨ ਕਮਾਨ ਗਦਾ ਬਰਛੀ ਉਤ ਤੇ ਦਲ ਰਾਵਨ ਕੋ ਉਮਗਯੋ ॥
गहि बान कमान गदा बरछी उत ते दल रावन को उमगयो ॥

रावणाचा पक्षही तेथून बाण, धनुष्य, गुद, भाला घेऊन आला. युद्धात गुंतून

ਭਟ ਜੂਝਿ ਅਰੂਝਿ ਗਿਰੇ ਧਰਣੀ ਦਿਜਰਾਜ ਭ੍ਰਮਯੋ ਸਿਵ ਧਯਾਨ ਡਿਗਯੋ ॥੬੧੧॥
भट जूझि अरूझि गिरे धरणी दिजराज भ्रमयो सिव धयान डिगयो ॥६११॥

पलीकडून रावणाचे सैन्य बाण, धनुष्य, गदा अशी शस्त्रे घेऊन पुढे सरसावले, अशा रीतीने पडले की चंद्राचा भ्रमनिरास होऊन शिवाच्या चिंतनात बाधा आली.611.

ਜੂਝਿ ਅਰੂਝਿ ਗਿਰੇ ਭਟਵਾ ਤਨ ਘਾਇਨ ਘਾਇ ਘਨੇ ਭਿਭਰਾਨੇ ॥
जूझि अरूझि गिरे भटवा तन घाइन घाइ घने भिभराने ॥

लढाईत बळी पडलेल्या वीरांचे जखमी शरीर अनेक जखमांमुळे भयंकर झाले होते.

ਜੰਬੁਕ ਗਿਧ ਪਿਸਾਚ ਨਿਸਾਚਰ ਫੂਲ ਫਿਰੇ ਰਨ ਮੌ ਰਹਸਾਨੇ ॥
जंबुक गिध पिसाच निसाचर फूल फिरे रन मौ रहसाने ॥

अंगावर जखमा मिळाल्यावर योद्धे डोलले आणि पडू लागले आणि कोल्हाळ, गिधाडे, भूत आणि शूर मन प्रसन्न झाले.

ਕਾਪ ਉਠੀ ਸੁ ਦਿਸਾ ਬਿਦਿਸਾ ਦਿਗਪਾਲਨ ਫੇਰ ਪ੍ਰਲੈ ਅਨੁਮਾਨੇ ॥
काप उठी सु दिसा बिदिसा दिगपालन फेर प्रलै अनुमाने ॥

भयंकर युद्ध पाहून सर्व दिशा कांपल्या आणि दिग्पालांनी (पर्यवेक्षक आणि संचालक) कयामताच्या आगमनाचा अंदाज लावला.

ਭੂਮਿ ਅਕਾਸ ਉਦਾਸ ਭਏ ਗਨ ਦੇਵ ਅਦੇਵ ਭ੍ਰਮੇ ਭਹਰਾਨੇ ॥੬੧੨॥
भूमि अकास उदास भए गन देव अदेव भ्रमे भहराने ॥६१२॥

पृथ्वी आणि आकाश उद्विग्न झाले आणि युद्धाची भीषणता पाहून देव आणि दानव दोघेही हैराण झाले.612.

ਰਾਵਨ ਰੋਸ ਭਰਯੋ ਰਨ ਮੋ ਰਿਸ ਸੌ ਸਰ ਓਘ ਪ੍ਰਓਘ ਪ੍ਰਹਾਰੇ ॥
रावन रोस भरयो रन मो रिस सौ सर ओघ प्रओघ प्रहारे ॥

अत्यंत क्रोधित होऊन रावणाने एकत्रितपणे बाण सोडण्यास सुरुवात केली

ਭੂਮਿ ਅਕਾਸ ਦਿਸਾ ਬਿਦਿਸਾ ਸਭ ਓਰ ਰੁਕੇ ਨਹਿ ਜਾਤ ਨਿਹਾਰੇ ॥
भूमि अकास दिसा बिदिसा सभ ओर रुके नहि जात निहारे ॥

त्याच्या बाणांनी पृथ्वी, आकाश आणि सर्व दिशा फाटल्या

ਸ੍ਰੀ ਰਘੁਰਾਜ ਸਰਾਸਨ ਲੈ ਛਿਨ ਮੌ ਛੁਭ ਕੈ ਸਰ ਪੁੰਜ ਨਿਵਾਰੇ ॥
स्री रघुराज सरासन लै छिन मौ छुभ कै सर पुंज निवारे ॥

या बाजूने राम तात्काळ क्रोधित झाला आणि त्याने त्या सर्व बाणांचा एकत्रितपणे नाश केला.

ਜਾਨਕ ਭਾਨ ਉਦੈ ਨਿਸ ਕਉ ਲਖਿ ਕੈ ਸਭ ਹੀ ਤਪ ਤੇਜ ਪਧਾਰੇ ॥੬੧੩॥
जानक भान उदै निस कउ लखि कै सभ ही तप तेज पधारे ॥६१३॥

बाणांमुळे पसरलेला अंधार चारही बाजूंनी पुन्हा सूर्यप्रकाश पसरल्याने दूर झाला.

ਰੋਸ ਭਰੇ ਰਨ ਮੋ ਰਘੁਨਾਥ ਕਮਾਨ ਲੈ ਬਾਨ ਅਨੇਕ ਚਲਾਏ ॥
रोस भरे रन मो रघुनाथ कमान लै बान अनेक चलाए ॥

क्रोधाने भरलेल्या रामाने अनेक बाण सोडले आणि

ਬਾਜ ਗਜੀ ਗਜਰਾਜ ਘਨੇ ਰਥ ਰਾਜ ਬਨੇ ਕਰਿ ਰੋਸ ਉਡਾਏ ॥
बाज गजी गजराज घने रथ राज बने करि रोस उडाए ॥

हत्ती, घोडे आणि सारथी उडून गेले

ਜੇ ਦੁਖ ਦੇਹ ਕਟੇ ਸੀਅ ਕੇ ਹਿਤ ਤੇ ਰਨ ਆਜ ਪ੍ਰਤਖ ਦਿਖਾਏ ॥
जे दुख देह कटे सीअ के हित ते रन आज प्रतख दिखाए ॥

ज्या मार्गाने सीतेचे दुःख दूर करून तिला मुक्त करता येईल.

ਰਾਜੀਵ ਲੋਚਨ ਰਾਮ ਕੁਮਾਰ ਘਨੋ ਰਨ ਘਾਲ ਘਨੋ ਘਰ ਘਾਏ ॥੬੧੪॥
राजीव लोचन राम कुमार घनो रन घाल घनो घर घाए ॥६१४॥

रामाने आज असे सर्व प्रयत्न केले आणि त्या कमळाच्या डोळ्यांनी आपल्या भयंकर युद्धाने अनेक घरे उजाड झाली.614.

ਰਾਵਨ ਰੋਸ ਭਰਯੋ ਗਰਜਯੋ ਰਨ ਮੋ ਲਹਿ ਕੈ ਸਭ ਸੈਨ ਭਜਾਨਯੋ ॥
रावन रोस भरयो गरजयो रन मो लहि कै सभ सैन भजानयो ॥

रावण रागाच्या भरात गर्जना करत त्याच्या सैन्याला पुढे सरसावले.

ਆਪ ਹੀ ਹਾਕ ਹਥਿਯਾਰ ਹਠੀ ਗਹਿ ਸ੍ਰੀ ਰਘੁਨੰਦਨ ਸੋ ਰਣ ਠਾਨਯੋ ॥
आप ही हाक हथियार हठी गहि स्री रघुनंदन सो रण ठानयो ॥

जोरजोरात ओरडत आणि हातात शस्त्रे घेऊन तो थेट रामाच्या दिशेने आला आणि त्याच्याशी युद्ध केले.

ਚਾਬਕ ਮਾਰ ਕੁਦਾਇ ਤੁਰੰਗਨ ਜਾਇ ਪਰਯੋ ਕਛੁ ਤ੍ਰਾਸ ਨ ਮਾਨਯੋ ॥
चाबक मार कुदाइ तुरंगन जाइ परयो कछु त्रास न मानयो ॥

त्याने आपल्या घोड्यांना चाबूक मारून निर्भयपणे सरपटायला लावले.

ਬਾਨਨ ਤੇ ਬਿਧੁ ਬਾਹਨ ਤੇ ਮਨ ਮਾਰਤ ਕੋ ਰਥ ਛੋਰਿ ਸਿਧਾਨਯੋ ॥੬੧੫॥
बानन ते बिधु बाहन ते मन मारत को रथ छोरि सिधानयो ॥६१५॥

त्याने आपला रथ सोडला मी बाणांनी राम मारण्याचा आदेश दिला आणि पुढे आला.615.

ਸ੍ਰੀ ਰਘੁਨੰਦਨ ਕੀ ਭੁਜ ਕੇ ਜਬ ਛੋਰ ਸਰਾਸਨ ਬਾਨ ਉਡਾਨੇ ॥
स्री रघुनंदन की भुज के जब छोर सरासन बान उडाने ॥

रामाच्या हातातून बाण सुटले तेव्हा,

ਭੂੰਮਿ ਅਕਾਸ ਪਤਾਰ ਚਹੂੰ ਚਕ ਪੂਰ ਰਹੇ ਨਹੀ ਜਾਤ ਪਛਾਨੇ ॥
भूंमि अकास पतार चहूं चक पूर रहे नही जात पछाने ॥

आकाश, नेदरवर्ल्ड आणि चार दिशा क्वचितच ओळखता आल्या

ਤੋਰ ਸਨਾਹ ਸੁਬਾਹਨ ਕੇ ਤਨ ਆਹ ਕਰੀ ਨਹੀ ਪਾਰ ਪਰਾਨੇ ॥
तोर सनाह सुबाहन के तन आह करी नही पार पराने ॥

ते बाण, योद्धांच्या शस्त्रास्त्रांना छेदून टाकतात आणि एक उसासा न सोडता त्यांना मारतात,