श्री दसाम ग्रंथ

पान - 1221


ਕਬੈ ਹਾਥ ਮਾਹੀ ਛਿਪਾਵੈ ਉਘਾਰੈ ॥
कबै हाथ माही छिपावै उघारै ॥

कधी (ती पत्र लपवायची) हातात तर कधी ती उघड करायची.

ਮਨੋ ਨਿਰਧਨੀ ਦ੍ਰਬ ਪਾਯੋ ਨਿਹਾਰੈ ॥੯॥
मनो निरधनी द्रब पायो निहारै ॥९॥

(असे भासत होते) जणू गरीब माणसाला संपत्ती मिळाल्यावर दिसते. ९.

ਤਬੈ ਚੰਚਲਾ ਚਿਤ ਮੈ ਯੌ ਬਿਚਾਰੀ ॥
तबै चंचला चित मै यौ बिचारी ॥

मग त्या महिलेच्या मनात असा विचार आला

ਤਿਸੈ ਜਾਨਿ ਕੈ ਨਾਥ ਪਾਤੀ ਉਘਾਰੀ ॥
तिसै जानि कै नाथ पाती उघारी ॥

आणि हे त्याच्या प्रियकराचे पत्र आहे असे समजून ते उघडले.

ਜੋਊ ਨਾਥ ਕੀ ਜਾਨਿ ਪਾਤੀ ਉਘਾਰੈ ॥
जोऊ नाथ की जानि पाती उघारै ॥

(विचार करते की) जी (स्त्री) चुकून तिच्या प्रियकराचे पत्र उघडते,

ਨ ਤਾ ਕੌ ਬਿਧਾਤਾ ਮਹਾ ਨਰਕ ਡਾਰੈ ॥੧੦॥
न ता कौ बिधाता महा नरक डारै ॥१०॥

त्याला विधाता महा नरकात टाकले जाणार नाही. 10.

ਹੁਤੋ ਏਕ ਰਾਜਾ ਤਹਾ ਛਤ੍ਰਧਾਰੀ ॥
हुतो एक राजा तहा छत्रधारी ॥

एक छत्री राजा होता

ਪ੍ਰਭਾ ਸੈਨ ਕੇ ਪ੍ਰਾਨ ਕੋ ਹੰਤਕਾਰੀ ॥
प्रभा सैन के प्रान को हंतकारी ॥

ज्याला प्रभा सॅनचे आयुष्य उद्ध्वस्त करायचे होते.

ਤਿਨਿਛਿਆ ਇਹੈ ਚਿਤ ਕੇ ਮਾਝ ਕੀਨੀ ॥
तिनिछिआ इहै चित के माझ कीनी ॥

ही इच्छा त्याने आपल्या मनात निर्माण केली

ਸੋਈ ਲਿਖ੍ਯ ਕੈ ਪਤ੍ਰ ਕੇ ਮਧਿ ਦੀਨੀ ॥੧੧॥
सोई लिख्य कै पत्र के मधि दीनी ॥११॥

आणि या पत्रातही तेच लिहिले आहे. 11.

ਬਿਖ੍ਯਾ ਨਾਮ ਜਾ ਕੀ ਸੁਪੁਤ੍ਰੀ ਅਪਾਰਾ ॥
बिख्या नाम जा की सुपुत्री अपारा ॥

जिच्या अपार (सुंदर) मुलीचे नाव 'बिख्या' होते,

ਤਿਸੀ ਓਰ ਲਿਖਿ ਪਤ੍ਰਿਕੈ ਮਾਝ ਡਾਰਾ ॥
तिसी ओर लिखि पत्रिकै माझ डारा ॥

हे पत्र त्याला (राजा) लिहिले होते.

ਪ੍ਰਭਾ ਸੈਨ ਆਯੋ ਜਬੈ ਜਾਨਿ ਲੀਜੋ ॥
प्रभा सैन आयो जबै जानि लीजो ॥

प्रभा सण राजा आला तेंव्हा समजले

ਬਿਖੈ ਲੈ ਤਿਸੀ ਕਾਲ ਮੈ ਤਾਸੁ ਦੀਜੋ ॥੧੨॥
बिखै लै तिसी काल मै तासु दीजो ॥१२॥

मग त्याच वेळी त्याला एक इच्छा ('बिख') द्या. 12.

ਰਹੀ ਪਤ੍ਰਿ ਕੋ ਬਾਚ ਕੈ ਚੌਕਿ ਚਿਤੈ ॥
रही पत्रि को बाच कै चौकि चितै ॥

पत्र वाचून तिला धक्काच बसला.

ਕਿਯੋ ਮੰਤ੍ਰ ਇਕ ਮਿਤ੍ਰ ਕੀ ਰਛ ਹਿਤੈ ॥
कियो मंत्र इक मित्र की रछ हितै ॥

आपल्या मित्राचे रक्षण करण्यासाठी त्याला एक कल्पना सुचली.

ਲਿਯੋ ਆਂਜਿ ਕੈ ਅੰਜਨੈ ਹਾਥ ਪ੍ਯਾਰੀ ॥
लियो आंजि कै अंजनै हाथ प्यारी ॥

डोळ्यांतील सूरमा हाताने लावला

ਬਿਖ੍ਯਾ ਬਿਖਿ ਕੈ ਦੈਨ ਤਾ ਕੌ ਸੁ ਡਾਰੀ ॥੧੩॥
बिख्या बिखि कै दैन ता कौ सु डारी ॥१३॥

आणि 'बिख' ऐवजी 'बिख्या' (म्हणजे 'बिख' 'बिख्या' झाले) असे लिहिले. 13.

ਰਹੀ ਜਾਤ ਬਾਲਾ ਤਬੈ ਰਾਜ ਜਾਗੇ ॥
रही जात बाला तबै राज जागे ॥

दासी निघून गेल्यावर राजाला जाग आली.

ਵਹੈ ਪਤ੍ਰਿਕਾ ਹਾਥ ਲੈ ਕੈ ਨੁਰਾਗੇ ॥
वहै पत्रिका हाथ लै कै नुरागे ॥

आणि प्रेमाने ते पत्र हातात धरले.

ਪਿਤਾ ਤੌਨ ਕੇ ਹਾਥ ਲੈ ਕੇ ਸੁ ਦੀਨੀ ॥
पिता तौन के हाथ लै के सु दीनी ॥

त्याने (ते पत्र) घेतले आणि बिख्याच्या वडिलांना दिले.

ਸੁਨ੍ਯੋ ਮਿਤ੍ਰ ਕੋ ਨਾਮੁ ਲੈ ਭੂਪ ਚੀਨੀ ॥੧੪॥
सुन्यो मित्र को नामु लै भूप चीनी ॥१४॥

मित्राचे नाव ऐकून राजाने त्याला ओळखले. 14.

ਜਬੈ ਪਤ੍ਰਿਕਾ ਛੋਰਿ ਕੈ ਭੂਪ ਬਾਚੀ ॥
जबै पत्रिका छोरि कै भूप बाची ॥

जेव्हा राजाने पत्र उघडले आणि वाचले,

ਇਹੈ ਬਾਤ ਰਾਜੈ ਲਿਖੀ ਮਿਤ੍ਰ ਸਾਚੀ ॥
इहै बात राजै लिखी मित्र साची ॥

म्हणून (त्याला वाटले की) या अनुकूल राजाने सत्य लिहिले आहे.

ਬਿਖ੍ਯਾ ਬਾਚਿ ਪਤ੍ਰੀ ਉਸੀ ਕਾਲ ਦੀਜੋ ॥
बिख्या बाचि पत्री उसी काल दीजो ॥

पत्र वाचून लगेच सूचना देणे

ਘਰੀ ਏਕ ਬੇਲੰਬ ਰਾਜਾ ਨ ਕੀਜੋ ॥੧੫॥
घरी एक बेलंब राजा न कीजो ॥१५॥

आणि हे राजन! एक तासही उशीर करू नका. १५.

ਬਿਖ੍ਯਾ ਰਾਜ ਕੰਨ੍ਯਾ ਮਹਾਰਾਜ ਦੀਨੀ ॥
बिख्या राज कंन्या महाराज दीनी ॥

महाराजांनी बिख्या नावाची राजकुमारी दिली.

ਕਹਾ ਚੰਚਲਾ ਚੇਸਟਾ ਚਾਰ ਕੀਨੀ ॥
कहा चंचला चेसटा चार कीनी ॥

(पहा) चंचलाने किती सुंदर हावभाव केले आहेत.

ਕਛੂ ਭੇਦ ਤਾ ਕੋ ਸੁ ਰਾਜੈ ਨ ਪਾਯੋ ॥
कछू भेद ता को सु राजै न पायो ॥

राजाला त्याच्याबद्दल गुप्त काहीही सापडले नाही

ਪ੍ਰਭਾ ਸੈਨ ਰਾਜਾ ਤਿਸੈ ਬ੍ਯਾਹਿ ਲ੍ਯਾਯੋ ॥੧੬॥
प्रभा सैन राजा तिसै ब्याहि ल्यायो ॥१६॥

आणि प्रभा सेन राजाने तिला लग्नात आणले. 16.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਦੋਇ ਸੌ ਛਿਆਸੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੨੮੬॥੫੪੪੧॥ਅਫਜੂੰ॥
इति स्री चरित्र पख्याने त्रिया चरित्रे मंत्री भूप संबादे दोइ सौ छिआसी चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥२८६॥५४४१॥अफजूं॥

श्री चरित्रोपाख्यानातील त्रिचरित्रातील मंत्री भूप संबदाच्या २८६ व्या वर्णाचा समारोप येथे आहे, सर्व शुभ आहे. २८६.५४१. चालते

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दुहेरी:

ਘਾਟਮ ਪੁਰ ਕੁਰਰੇ ਬਿਖੈ ਏਕ ਮੁਗਲ ਕੀ ਬਾਲ ॥
घाटम पुर कुररे बिखै एक मुगल की बाल ॥

घाटमपूरच्या बागेत ('कुर्रे') एक मुघल मुलगी

ਭ੍ਰਾਤਾ ਸਾਥ ਚਰਿਤ੍ਰ ਤਿਨ ਕਿਯੋ ਸੁ ਸੁਨਹੁ ਨ੍ਰਿਪਾਲ ॥੧॥
भ्राता साथ चरित्र तिन कियो सु सुनहु न्रिपाल ॥१॥

भावासोबत वैशिष्ट्यपूर्ण. हे राजन! ते ऐका. १.

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चोवीस:

ਸੌਦਾ ਨਿਮਿਤ ਭ੍ਰਾਤ ਤਿਹ ਗਯੋ ॥
सौदा निमित भ्रात तिह गयो ॥

तिचा (मुलीचा) भाऊ व्यवसायासाठी (बाहेर) गेला होता

ਖਾਟਿ ਕਮਾਇ ਅਧਿਕ ਧਨ ਲਯੋ ॥
खाटि कमाइ अधिक धन लयो ॥

आणि खात कमवून भरपूर संपत्ती आणली.

ਨਿਸਿ ਕਹ ਧਾਮ ਭਗਨਿ ਕੋ ਆਯੋ ॥
निसि कह धाम भगनि को आयो ॥

(तो) रात्री बहिणीच्या घरी आला.

ਕੰਠ ਲਾਗਿ ਤਿਨ ਮੋਹ ਜਤਾਯੋ ॥੨॥
कंठ लागि तिन मोह जतायो ॥२॥

(बहिणीने) त्याला मिठी मारून तिचे (तिचे) प्रेम दाखवले. 2.

ਅਪਨੀ ਸਕਲ ਬ੍ਰਿਥਾ ਤਿਨ ਭਾਖੀ ॥
अपनी सकल ब्रिथा तिन भाखी ॥

(भावाने व्यवसायाची संपूर्ण गोष्ट सांगितली).

ਜੋ ਜੋ ਬਿਤਈ ਸੋ ਸੋ ਆਖੀ ॥
जो जो बितई सो सो आखी ॥

तिने घडलेला प्रकार सांगितला.

ਜੁ ਧਨ ਹੁਤੋ ਸੰਗ ਖਾਟਿ ਕਮਾਯੋ ॥
जु धन हुतो संग खाटि कमायो ॥

(त्याने) ज्याने संपत्ती कमावली होती आणि ती सोबत आणली होती.

ਸੋ ਭਗਨੀ ਕਹ ਸਕਲ ਦਿਖਾਯੋ ॥੩॥
सो भगनी कह सकल दिखायो ॥३॥

त्याने ते सर्व आपल्या बहिणीला दाखवले. 3.

ਮਰਿਯਮ ਬੇਗਮ ਤਾ ਕੋ ਨਾਮਾ ॥
मरियम बेगम ता को नामा ॥

तिचे (मुघल मुलीचे) नाव मरियम बेगम होते.

ਭਾਈ ਕੌ ਮਾਰਾ ਜਿਨ ਬਾਮਾ ॥
भाई कौ मारा जिन बामा ॥

त्या महिलेने आपल्या भावाची हत्या केली.

ਸਭ ਹੀ ਦਰਬ ਛੀਨਿ ਕਰਿ ਲੀਨਾ ॥
सभ ही दरब छीनि करि लीना ॥

(त्याची) सर्व संपत्ती हिरावून घेतली

ਆਪੁ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸੁ ਐਸੇ ਕੀਨਾ ॥੪॥
आपु चरित्र सु ऐसे कीना ॥४॥

आणि त्याने अशा प्रकारचे पात्र केले. 4.

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दुहेरी: